V Filipp (İspaniya kralı)

V Filipp (isp. Felipe V) və ya Burbonlu Filipp (isp. Felipe de Borbón; 19 dekabr 1683[1][2][…], Versal[2] – 9 iyul 1746[1][3][…], Madrid[2]) — Burbon sülaləsinə mənsub ilk İspaniya kralı.

V Filipp
fr. Philippe V
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 19 dekabr 1683(1683-12-19)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 9 iyul 1746(1746-07-09)[1][3][…] (62 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi insult
Atası Burbonlu Lüdovik
Anası Bavariyalı Mariya Anna Viktoriya
Həyat yoldaşları
Uşaqları
Təltifləri Qızıl Yun ordeni Knight of the Order of the Golden Fleece Order of the Holy Spirit Müqəddəs Mikayıl ordeni Knight of the Order of the Holy Spirit Knight of the Order of Saint-Michel Order of Montesa Santyaqo ordeni Order of Alcántara Order of Calatrava
Monoqram Monoqramın şəkli
İmzası İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Filipp Fransız monarx ailəsində — Fransa kralı XIV Lüdovikin oğlu və varisi Burbonlu Lüdovikin ikinci oğlu olaraq dünyaya gəldi. Burbonlu Lüdovikin dayısı olan İspaniya kralı II Karl sonsuz idi və fiziki qüsurları səbəbilə olduqca zəif səhhəti var idi. Atasının İspaniya taxt-tacında güclü taxt iddiası olsa da, o bundan istifadə etmədi. Həm atasının, həm də böyük qardaşının Fransa taxt-tacından əl çəkməmək üçün bu təklifi geri çevirməsi nəticəsində Filipp nənəsinin qardaşı olan II Karlın rəsmi varisi elan edildi. Kralın 1700-cü ildə vəfat etməsinin ardından V Filipp adıyla İspaniya taxtına əyləşdi.

Burbon sülaləsinə mənsub ilk İspaniya kralı olan V Filipp taxta çıxması Avropa siyasi meydanında böyük əks-səda doğurdu. Belə ki, Avropanın 2 böyük gücü olan Fransa və İspaniyanın eyni taxt-tac altında birləşmə ehtimalı dövrün digər hegemon dövlətlərinin etirazına səbəb oldu. Səltənətinin ilk 13 ili boyunca davam edən İspaniya vərasət müharibəsi nəticəsində bu 2 taxt-tacın birləşdirilməməsinə qərar verildi və beləcə, V Filippin krallığı digər monarxlar tərəfindən təsdiq edildi.

45 il 21 gün davam edən səltənəti müasir İspaniya tarixində ən uzun səltənət dönəmi olaraq qəbul edilir. 1724-cü ildə böyük oğlu Lüdovikin lehinə taxtdan əl çəksə də, oğlu yalnız 7 ay sonra vəfat etdi və Filipp yenidən hakimiyyəti əlinə aldı. Geri qalan 22 il boyunca xanımı Elizabet Farnesinin təsiri altında ağır depressiv vəziyyətdə qalan V Filipp 1746-cı ildə vəfat etdi və yerinə oğlu VI Ferdinand keçdi.

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Kamen, Henry (2001). Philip V of Spain: The King Who Reigned Twice. New Haven, Conn.: Yale University Press. ISBN 0-300-08718-7
  • De Paz Sánchez, Manuel; García Pulido, Daniel (2015). El corsario de Dios. Documentos sobre Amaro Rodríguez Felipe (1678–1747). Documentos para la Historia de Canarias. Francisco Javier Macías Martín (ed.). Canarias: Archivo Histórico Provincial de Santa Cruz de Tenerife. ISBN 978-84-7947-637-3
  • Avilés, José de Avilés, Marquis of (1780). Ciencia heroyca, reducida a las leyes heráldicas del blasón, Madrid: J. Ibarra, (Madrid: Bitácora, 1992). T. 2, pp. 162–166. ISBN 84–465–0006-X
  • Amaro Pargo: documentos de una vida, I. Héroe y forrajido. Ediciones Idea. November 2017. p. 520. ISBN 978–8416759811

Şəcərəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]


İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Philip V // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. ↑ 1 2 3 4 5 6 Felipe V // Diccionario biográfico español (isp.). Real Academia de la Historia, 2011.
  3. ↑ 1 2 3 4 Lundy D. R. Felipe V de Borbón, Rey de España // The Peerage (ing.).