Vanderbilt Universiteti

Vanderbilt Universiteti — ABŞ-ın Tennessi ştatının Neşvill şəhərində özəl tədqiqat universiteti.

Vanderbilt Universiteti
Loqonun şəkli
Xəritə
36°08′51″ şm. e. 86°48′09″ q. u.
Əsası qoyulub 1873
Tələbə sayı 12.093, 12.962[1]
Ölkə
Sayt vanderbilt.edu
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Universitet "R1: Doktorantura — Çox Yüksək Tədqiqat Fəaliyyəti" kateqoriyasına aiddir. Vanderbilt Universitetində bakalavr, magistr, doktorantura və aspirantura dərəcələri verilir.[3]

Universitet 10 məktəbdən ibarətdir və ABŞ və 70 xarici ölkədən təxminən 13,800 tələbə qəbul edir.[4][5]

Vanderbilt məzunları, professor-müəllim heyəti ABŞ Konqresinin 54 hazırkı və keçmiş üzvü, 18 ABŞ səfiri, 13 qubernator, 8 Nobel mükafatçısı, ABŞ-ın 2 vitse-prezidenti və 2 ABŞ Ali Məhkəməsinin hakimi daxildir. Digər görkəmli məzunlar arasında 3 Pulitzer Mükafatı qalibi, 27 Rodos Alimi, 2 "Oskar" mükafatı qalibi, 1 Qremmi Mükafatı qalibi, 6 MacArtur Təqaüdçüsü, 4 xarici dövlət başçısı və 5 Olimpiya mükafatçısı var. Dünyada universitetin 40 məzun klubu yaradılıb.[6]

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Vanderbilt Universiteti 1873-cü ildə gəmiçilik və dəmir yolu maqnatı Kornelius Vanderbilt tərəfindən açılmışdır.

1920-ci illər. İkinci Dünya Müharibəsinə qədər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Furman Hall
Vanderbilt Universiteti Kirkland Hall

1920–1930-cu illərdə Vanderbilt Universitetində Amerika düşüncəsinə və ədəbiyyatına böyük təsir göstərən iki üst-üstə düşən alimlər qrupu çalışırdı.[7]

1930-cu illərdə Ernest Uilliam Gudpastur və onun Tibb məktəbindəki həmkarları virusların və rikketsiyaların becərilməsi üsullarını icad etdilər.[8] Bu iş canlı hüceyrələrdə çoxalan patogenlərin törətdiyi suçiçəyi, çiçək, sarı qızdırma, tifus və digər xəstəliklərə qarşı peyvəndlər istehsal etməyə imkan verdi.[8] Həmşinin o illərdə universitetin professorları travmatik şokun müalicəsinı ixtira etmişdilər.[9]

Universitet tələbələrə Dəniz Komissiyasına yol təklif edən V-12 Dəniz Hərbi Kollecinin təlim proqramında iştirak etmək üçün ölkədəki 131 kollec və universitetdən biridir.[10]

Akademik strukturu

[redaktə | mənbəni redaktə et]
E. Bronson İnqram Kolleci
Alumni Hall

2021-ci ilə qədər Vanderbilt Universitetində 13,796 tələbə təhsil alırdı.[6]

Universitetin bakalavr proqramları ABŞ-də çox seçicidir.[11][6][12]

Vanderbilt Universiteti özəl bir korporasiya olaraq tamamilə müstəqil, daimi Qəyyumlar Şurası tərəfindən idarə olunur. Şura Rektordan və daimi üzvlərdən (istənilən sayda fəxri qəyyumlardan) ibarətdir.[13]

Kollecləri və məktəbləri:

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Hüquq məktəbi
  • İncəsənət kolleci
  • Elm kolleci
  • Mühəndislik kolleci
  • Təhsil və İnsan İnkişafı kolleci
  • Bleyer Musiqi məktəbi
  • Din məktəbi
  • İbtidai təhsil kolleci
  • Tibb bacısı məktəbi
  • Biznesin İdarəetməsi kolleci

Milli Elm Fondunun məlumatına görə, Vanderbilt Universiteti 2021-ci ildə Tədqiqat və inkişafa 1 milyard dollar xərcləyib.

Kampusları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İncəsənət və Elmlər Kolleci, Humanitar elmlər bölmələrinin əksəriyyəti, habelə Hüquq fakültəsi, İdarəetmə Kolleci və İlahiyyat məktəbi, həmçinin Heard Mərkəzi Kitabxanası və Surratt Tələbə Mərkəzi Zalı Əsas kampusda yerləşir.[14] Memorial Gimnaziya, Vanderbilt stadionu və bütün digər universitet idman sahələri kampusun uzaq qərb tərəfindədir.[14]

Milli Tarixi Abidələr proqramı 1965-ci ildə Universitetin Peabodi kampusunu tarixi rayon kimi təyin etmişdir.[14]

Tanınmış məzunları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • ABŞ Ali Məhkəməsinin hakimi və baş prokuroru James Klark McReynolds (1882)
    ABŞ Ali Məhkəməsinin hakimi və baş prokuroru James Klark McReynolds (1882)
  • ABŞ-ın vitse-prezidenti Con Nens Qarner (1886)
    ABŞ-ın vitse-prezidenti Con Nens Qarner (1886)
  • Amerikalı astronom Edvard Emerson Barnard (1887)
    Amerikalı astronom Edvard Emerson Barnard (1887)
  • Pulitzer mükafatlçısı, yazıçı Robert Penn Uorren (1925 )
    Pulitzer mükafatlçısı, yazıçı Robert Penn Uorren (1925 )
  • Müğənni/aktrisa Dinah Şore (1938)
    Müğənni/aktrisa Dinah Şore (1938)
  • Bain & Company qurucusu Bill Bain (1959)
    Bain & Company qurucusu Bill Bain (1959)
  • ABŞ-ın 45-ci vitse-prezidenti Al Gore (1971–72)
    ABŞ-ın 45-ci vitse-prezidenti Al Gore (1971–72)
  • Nobel Sülh Mükafatı laureatı sosial sahibkar Məhəmməd Yunus (1971)
    Nobel Sülh Mükafatı laureatı sosial sahibkar Məhəmməd Yunus (1971)
  • Amerikalı yazıçı Ceyms Patterson (1970)
    Amerikalı yazıçı Ceyms Patterson (1970)
  • ABŞ-ın keçmiş Ticarət naziri Mayk Kantor (1951)
    ABŞ-ın keçmiş Ticarət naziri Mayk Kantor (1951)
  • American Airlines Grupun sədri və direktoru Doug Parker (1986)
    American Airlines Grupun sədri və direktoru Doug Parker (1986)
  • Time Inc-in keçmiş direktoru Ann S. Mure (1971)
    Time Inc-in keçmiş direktoru Ann S. Mure (1971)
  • Somalinin keçmiş baş naziri Abdiweli Mohamed Ali (1988)
    Somalinin keçmiş baş naziri Abdiweli Mohamed Ali (1988)
  • Texas qubernatoru Greg Abbott (1984)
    Texas qubernatoru Greg Abbott (1984)
  • NASA astronavtı Maykl L. Gernhardt (1978)
    NASA astronavtı Maykl L. Gernhardt (1978)

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ U.S. and Canadian 2022 NTSE Participating Institutions Listed by Fiscal Year 2022 Endowment Market Value, Change in Market Value from FY21 to FY22, and FY22 Endowment Market Values Per Full-time Equivalent Student (Excel) (ing.). National Association of College and University Business Officers, 2023.
  2. ↑ 1 2 Directory of Open Access Journals. 2003.
  3. ↑ https://web.archive.org/web/20150819095228/http://www.vanderbilt.edu/info/facts/
  4. ↑ "Quick Facts". Vanderbilt University (ingilis). 2023-10-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-12.
  5. ↑ "Vanderbilt At A Glance". Vanderbilt University (ingilis). 2022-03-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-10-12.
  6. ↑ 1 2 3 "Vanderbilt at a Glance". Undergraduate Admissions. 2022-03-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-16.
  7. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2024-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-18.
  8. ↑ 1 2 "Obituary (AP): Dr. Ernest Goodpasture Dead; Developed Vaccine for Mumps: Pathologist's Chicken Embryo Virus Led to Immunization Against Many Diseases". New York Times; September 22, 1960; ProQuest Historical Newspapers: pg. 27.
  9. ↑ https://web.archive.org/web/20120212085552/http://www.hopkinsmedicine.org/stlm/article.doc
  10. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2023-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-18.
  11. ↑ Perrotta, Rachael. "'This class gives me hope': Class of 2026 overall acceptance rate drops to 6.1%, record low". The Vanderbilt Hustler. 2022-06-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-27.
  12. ↑ Dado, Natasha. "The hardest colleges to get into for 2023, ranked". CBS News. September 15, 2022. May 16, 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 16, 2023.
  13. ↑ https://web.archive.org/web/20090201103526/http://www.vanderbilt.edu/boardoftrust/bylaws/mandp.html
  14. ↑ 1 2 3 https://web.archive.org/web/20140912160918/http://www.vanderbilt.edu/econ/apet/images/campusmap.pdf

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]