Vilyam Gibson

Vilyam Ford Gibson (ing. William Ford Gibson; 17 mart 1948[1][2][…]) — 1967-ci ildən Kanadada yaşayan və ikili vətəndaşlığı olan ABŞ-Kanadalı fantast yazıçı. 1980-ci illər ədəbiyyatının janr simasını müəyyənləşdirən kiberpank üslubunun banisi hesab olunur. Onun "Kiberməkan" ("Neyromant", «Qraf Nol»[ing.], «Mona Liza Overdrayv»[ing.]) trilogiyası milyonlarla oxucunu cəlb etmişdir. Gibsonun bəzi əsərləri Bryus Sterlinq ilə birlikdə işlənib hazırlanmışdır. Müasir Amerika ədəbiyyatının ən yaxşı stilistlərindən biridir[4]. "Hüqo" və "Nebula" mükafatların laureatı, Filip Kindred Dik Mükafatçısı (1985).

Vilyam Gibson
ing. William Gibson
Doğum adı William Ford Gibson
Doğum tarixi 17 mart 1948(1948-03-17)[1][2][…] (76 yaş)
Təhsili
Fəaliyyəti yazıçı, romançı, ssenarist, fantastika yazıçısı[d], nasir, icraçı prodüser[d], televiziya aktyoru, kino aktyoru, film ssenaristi[d]
Fəaliyyət illəri 1977-ci ildən
Əsərlərinin dili ingilis dili
Janrlar elmi fantastika, kiberpank, Stimpank
williamgibsonbooks.com
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Bioqrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

17 mart 1948-ci ildə Konuey şəhərində (Cənubi Karolina) anadan olub. 13 yaşında, anasından gizli olaraq, bit cərəyanı yazarların — Cek Keruak, Vilyam Berrouz və başqalarının bir sıra kitablarını satın almış, bu da onun ədəbiyyat və həyat haqqında fikirlərinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir etmişdir[5]. Bütün vaxtını otağında oxumasına sərf etsə də, basketbol təmayüllü məktəbdə təhsil alırdı. Utancaq, yöndəmsiz gənc idi. 15 yaşında Arizonadakı özəl məktəbə oxumağa yönləndi.

Anasının ölümündən sonra, 18 yaşında olanda Gibson məktəbdən çıxdı və Kaliforniya və Avropaya səyahətlərə yola düşdü. 1967-ci ildə Kanadanın Toronto şəhərinə köçdü — onun sözlərinə görə, Vyetnam müharibəsinə çağırılmamaq üçün ABŞ-ni tərk etdi. 1972-ci ildə Vankuverdə (Kanadanın Sakit Okean sahili) yerləşdi və burada fantastika yazmağa başladı. İşləməkdən daha çox təqaüdə inanmağın daha asan olduğunu başa düşərək, Britaniya Kolumbiyası Universitetinə daxil olur və 1977-ci ildə ingilis ədəbiyyatı üzrə bakalavr dərəcəsini alır.

Universitetdə Gibson fantastika kursuna qatılmış; bu zaman ilk hekayəsini "Holoqrafik Gülün Şardaları" yazır. 1980-ci illərin sonlarında, Gibson Viktor Tsoyun əsəri ilə tanış olur və musiqiçinin əsas rolu oynadığı "Ölüm Türbəsi" filminin ssenarisi üzərində Rəşid Nuqmanovla birlikdə çalışdı, lakin Tsoyun ölümü bu layihənin reallaşmasına imkan vermədi[6]. 2014-cü ildə Nuqmanov bu filmin çəkilişinə başlamağı və öz növbəsində bu fikri dəstəkləyən Aleksandr Tsoyun baş rolunu almağı planlaşdırdığını açıqladı[7].

Yaradıcılığı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Gibsonun erkən əsərləri, əsasən, kibernetikanın insanların həyatına nüfuz etməsindən və kiber sahənin (kompüter tərəfindən yaradılan reallıq) bəşəriyyətə təsirindən bəhs edən futuristik hekayələrdir. Gibson ədəbiyyatda ilk dəfə virtual reallığı təsvir edən "kiberməkan" (ing. "cyberspace") anlayışının müəllifidir. Ancaq əsərləri kiberpank olaraq adlandırıldığı zaman xoşuna gəlmir.

Kəskin bir süjet ilə, bir çox cihazın təsviri ilə işi tamamlayır, ancaq xarici xüsusiyyətlərin əsas şey olmadığına inanırdı. Aldığı ədəbi təhsilin "nəzəriyyənin yalnız bir kabus yükü" olduğuna inanırdı. Qloballaşmanın hərəkətverici qüvvəsi transmilli meqorporasiyaların, zayibatsuların fəaliyyətini gördü. Üstəlik Gibsonun təsvirindəki gələcəyin dünyası çox xoş bir yer deyil. Onundakı cəmiyyətin həyatı rəqib korporasiyaların maraqlarına tamamilə tabedir.

Gibson özü fantastika janrını yalnız ədəbiyyatda yeni bir şey edə biləcəyi bir vasitə hesab edir. Və asma etiketlərin janr üçün ölüm gətirəcəyinə inandığı üçün "kiberpunk hərəkatının ixtiraçısı" etiketini rədd edir. "Düşünürəm ki, etiket bunu etməyə çalışan daha az tanınan müəllifləri çaşdıracaq. Qırğın olan çox sayda döyüşçü olacaq. Kompüterdə oturan Iroquois ilə olan uşaqlar haqqında çox sənətkarlıq olacaq. Kiberpank hədəfə çatdı "deyə 1986-cı ildə verdiyi müsahibədə söylədi. "Hekayə (" Qırmızı Ulduz, qışın orbitində ") dərc olunanda belə terminləri düşünməmişdik" deyən Gibson eyni müsahibədə "kiberpank" termini haqqında ("biz" dedikdə onun dostu və həmmüəllifi Sterlinq deməkdir) deyir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 William Gibson // Internet Speculative Fiction Database (ing.). 1995.
  2. ↑ 1 2 William Gibson // Babelio (fr.). 2007.
  3. ↑ 1 2 http://canadian-writers.athabascau.ca/english/writers/wgibson/wgibson.php.
  4. ↑ "The Guardian: Nearing the Nodal". 2011-02-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-15.
  5. ↑ "Интервью журналу Wired". 2007-02-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-15.
  6. ↑ "Блог Уильяма Гибсона". 2011-08-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-15.
  7. ↑ ""Игла" 25 лет спустя КТК "Наша правда"". 2019-05-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-05-15.

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • "С глазу на глаз" : Интервью (Беседу ведет Такаюми Тацуми, участвуют Том Мэддокс, Эллен Дэтлоу, Чарлз Браун) — М.: ТКО АСТ; СПб.: Terra Fantastica, 1997. С. 439–473. Пер. А. Комаринец.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikisitatda Vilyam Gibson ilə əlaqədar sitatlar var.