туьрк. прил. 1) масадалай аслу тушир. Бахтлу хьун патал чаз вуч я кимиди? - Азад чил, михьи цав, ярдин хуш нефес! И. Ш. Кьудар Азадди хьурай чилел гьар инсан, Къуьзуьд ятӀани, жаван ятӀани. А. С. Хцихъ галаз ихтилат. Сад Аллагъди чаз багъишна камал, ШейтӀанвиликай пай квачир амал. Негь авуна къияматдин мал, Дуьз тир рехъ авай, азад халкь я чун. С. Лезги халкь я чун. 2) ( чӀехи гьарф А ) Азад - итимдин хас тӀвар. Синонимар: . мирехас, масадан гъилик квачир.
* азад авун гл., 1) вуж, вуч нивай, квевай чара авун, къакъудун. А ви гардан ая азад... Е. Э. Ханум. Бунтчийрин фикир сифте нубатда дустагъда авай чпин сирдашар азад хъувун я. Гь. Къ. Четин бахт. 2) кьин. Вун такӀан кас жеч фанада, ХъайтӀа ам азад авурай. Е. Э. Мубарак Исмаил. Аман, минет чара вакай, Азад ая жегьеннем цӀукай... X. Къ. Вейсул Къаранидиз.
* азад хьун гл., вуж, вуч нивай, квевай 1) чара хьун, къакъатун. Мятежчийрикай азад хьанвай хуьрера лежберар зулун къуьгъверар къарагъарунал, салариз пер ягъунал, никӀериз фитер тухунал машгъул тир. Гь. Къ. Четин бахт. Азад жедай азабрикай, Къаршидал вун алачиртӀа... Ш. Къ. Жедачирни ? 2) масадалай аслу тирвиляй акъатун. Шарвилидини Давида Къафкъаздин маса халкьаризни чапхунчийрикай азад хьуниз куьмек гузвай. Р. Р. Лезги халкьдин игитвилин эпос.
* азад ибара граммат., сущ.; рахазвай макъамда гьар са гаф, вичин асул манада ишлемишнаваз, грамматикадин къайдада аваз туькӀуьрзавай ва гьакъикъатдин гьалариз, затӀариз, лишанриз тӀвар язавай гафарин кӀватӀал. Месела, тамун рехъ, рекьяй фин, гуьзел гьава, къушарин сесер, тарарин хилер, хилелай хилел хкадарун.
* азад тушир ва я мягькем ибара граммат., сущ.; рахазвайда вичин фикир лугьун патал, кьилдин гаф хьиз, гьазурди яз ишлемишдай гафарин кӀватӀал. Месела: къуьрен рикӀ авай Аждагьан, рикӀел хтун, агъа Дуьнья, дуьнедин ( Дуьньядин ) а кьиле, кефияр саз хьун, чинал хкун, немир, хъвамир лугьудай хьтин, чилерцавар ацӀай кьван, яб акалун, къанни сад жедалди, вилин кӀаник, кӀур гун, цавариз акъатун.
* азад гафаринни мягькем ибарадин кӀватӀал граммат., сущ.; рахазвай макъамда вичин асул манада аваз ишлемишнавай гафуникайни ва мягькем ибарадикай туькӀуьрнавай кӀватӀал. Месела: гьамиша кефияр саз хьун, хатур чинал хкун, къуьрен рикӀ авай Аждагьан гада, Муса рикӀел хтун, гада рикӀел хтун, дуьнедин ( Дуьньядин ) а кьиле хьун, немир, хъвамир лугьудай хьтин руш, немир, хъвамир лугьудай хьтин гада. Мисалар яз гъанвай уьлчмейра "азад" гафарин кӀаникай дуьз цӀар чӀугунава. Рахунра ( чӀала - ваъ ) а гафарин чкадал маса гафар ишлемишайтӀани жеда.