сущ.; - ра, - ра; - рар, - рари, - рара 1) недай затӀ сиве кьун патал, жакьун патал сиве авай кӀарабдин орган. # ~ акъудун, ~ хъиягъун, ~ тӀа хьун, сарар чуьхуьн. Манкъулиди вичин макъар хьтин сарар дуьздал акъудна. А. И. Самур. Адан хци сараризни гужуналди муьтӀуьгъ хьайи чуьхвердай акъатна мецихъ галукьайди сивер ртӀидай туькьуьлвал хьана. А. Исм. Алукьдай ахвар. Са гьал такьат кумай чакъалри ажугълувиляй сарар сарарал илисна, чеб алцурар авур сикӀ жугъурна. Къ. М. Душмандин тум. Кици сараривди кӀерец хана, хъиреяр гадриз хехвер жакьвадайла, Магьсуд гьейран хьана амукьдай. М. В. Гьарасатдин майдандал. 2) векь-сам кӀватӀзавай цуьруьгъуьлдин тупӀар хьтинбурукай сад. Мукалар, дергесар хци ийизвай, цуьруьгъуьлдиз ва ругунриз сарар хъиязавай, арабада гиг, викӀина кӀар твазвай, алеррик кьам кутазвай. З. Э. Муькъвел гелер. 3) юг гатазвай ругундин кӀаник пата акӀурнавай кӀеви къванцин кӀус(ар).
* виликан сарар, некӀед(ин) сас.
* сарак акатун гл., вуж, вуч нин аслу гьалдиз аватун. Залум Деникинни Колчак Акатна фяледин сарак, Авуна кукӀвар, Дагъустан. С. С. Дагъустан. Синоним: пацук акатун. Антонимар: саракай хкатун, пацукай хкатун.
* саракай хкатун гл., вуж, вуч нин аслу гьалдай акъатун. Гьайиф, ам зи саракай хкатна, тахьайтӀа чирдай за. Р. Синоним: пацукай хкатун. Антонимар: сарак акатун, пацук акатун.
* саралай авун гл., ни вуж-вуч 1) бегьемвилелди нез тежез, сарарив жакьваз, сас ягъиз алахъун. 2) тӀуьна терг авун. - Хъфена тадиз кьада за сиягь И тамавай кьван гьайванрин вири. Ахпа саралай ийиз гьар сиягь, ЯцӀу ийида за жуван фири. А. С. Хцихъ галаз ихтилат. Синоним: чакъвалай авун.
* саран кӀаник кутун кил. сарак кутун.
* сарар хци авун гл., ни. алахъун, гьазурвал акун. - Гила ада вичин, гъиле авай куьлуь кьушунралди сифте куь отряд терг ийида лугьуз, сарар хци ийизва, - элячӀна Пайтеров партизанрин мукъаят артухарунин ва женгинин месэлайрал. И. Къ. Смоленский чилел. Синоним: сас регъуьн.
* сарар экъисун векъи, гл., ни низ хъуьруьн.
* сарари калар авун гл., нин гзаф мекьи хьун, мекьивал гьисс авун. А чӀавуз Махнодин кьушундикай чуьнуьх хьайи Нямет тек амукьна, рикӀикай туртур хьана, сарари калар ийиз, хъуьтӀуьн йифиз нянлай пакамалди чухурда тӀакьанай. З. Э. Йифен тӀурфан.
* сарариз кьилав гун гл., ни 1) рахунар авун, ихтилатар авун. \[Къаравили\] О, Селим Бадрудинович, куьн атана инал, заз са чӀар кьванни канач. Куьн акун, квехь галаз сарариз кьилав гун заз гьамиша хуш кар я. Н. И. Гьакимрин папар. 2) яргъалди ийидай тӀуьнрик умуд кутун. Кьве вацралай халуд хцин мехъер я, гьавиляй зани зи сарариз гиламаз кьилав гузва. Р.
* сарарикай (сарарин кӀаникай) рахун гл., вуж наразивилелди, артух хуш авачиз рахун. - Анжах Алидарал адалай нарази тир саягъда, Сарарин кӀаникай жаваб гана Умалата. М. Ш. Шад хабар. - КӀвал чна ваз аквада, юлдаш учительница, анжах ваз бегенмиш жедатӀа, чидач заз, сарарикай хьиз рахана директор. Я. А. Гуьлдесте.
* сас кутун гл. 1) куь кьун, сараралди кӀасун (кицӀи). 2) регъуь техил регъведайвал сас (сарар) кутун.
* сас регъуьн гл., ни низ ажугълу хьун, масадаз зарар, зиян гуз алахъун, кьисас кьун. Димкадиз амукьнавайди сас регъвез мурта авай гагь Андреяз, гагь Аминатаз килигун тир. И. Къ. Смоленский чилел. Бонапарта мадни сарар регъвезва: - Валлагь, чеб за ийида хьи тикеяр... М. Б. Зун ва Наполеон.
* сас саравай къакъудиз тахьун гл., нивай гъамлувиликди, фикирдикди рахадай ашкъи тахьун. Ийидай кьван веревирдер, Къакъуд жезмач саралай сас. С. А. Веревирдер.
* сас сарал илисна нар. эхиримжи къуватар кӀватӀ хъувуна.
* сас (сарар) хъиягьун гл., ни 1) сас (сарар) ягъунин гьерекат тикрар хъувун. 2) сиве авай сас акъатайла, адаз эвез яз духтурди масад хутун.
* сас (сарар) экъисун гл., ни низ вич бегенмишариз алахъун (шитвилер авуна). \[Гьуьруьханум\]. - Я чан къужа, Мад ваз тийижир кар авач. Зун гьамиша ахварайни а рушан къайгъудик ква. Жуван велед я, рикӀиз ширин я. Ам агакьнава. АвтӀа патахъ Али чидани ваз? Адахъ галаз сас экъисзава лагьай ван галукьна захъ. З. Э. Гуьлзада.
* сас ягъун гл. 1) са вуч ятӀани сарал гьалчун; 2) сас (сарар) илиснуналди гел кутун ичиник (емишдик); 3) регъв гъуьр регъвез жедай гьалдиз гъун. Синоним: сас кутун.