(şəmsi-qəmər) сущ. солнце и луна (в восточной лит-ре: сравнение с лицом красавицы); şəms-qəmər üzlü луноликая
Полностью »...Ay (Şərq ədəbiyyatında gözəlin camalına təşbeh). Ey şəms-qəmər yüzlü, şirin dodağın duzlu; Vey şəhdü şəkər sözlü, didarına müştaqəm. Nəsimi. Camalınd
Полностью »[ər.] сущ. шаир. Рагъни-Варз (лит. гуьзелдин рагъ-варз хьтин иер ччиниз, акунриз тешпигь).
Полностью »...gün. O necə quş idi anasını əmər; Havada dövr edər, şəms ilə qəmər? Xəstə Qasım. Camalın xəcil elər, Şəms ilə mahı, müxtəsər. Aşıq Ələsgər.
Полностью »[ər.] 1. is. şair. Ay. Süzülən nurunu toplayıb qəmər; Girdi buludlara, qaraldı göylər. M.Rahim. Yırğalanır göy sularda; O gecələr qızı qəmər. N.Rəfibə
Полностью »Günəş. Şəms-qəmər (günəş və ay). Şərq ədəbiyyatında gözəlin camalına bənzətmə kimi işlənir. Bir bədən gördüm bu gün əl-ayağı yeddidi, Qırx səkkiz qana
Полностью »...* Axşam olcağın məşriqdə batdı şəms, doğdu qəmər... (“Qurbani”) 1. Açıq-qara. 2. Dialektlərdə sarımtıl madyana da q
Полностью »is. [ər.] mus. Azərbaycan klassik muğamlarından birinin adı. Səmayişəms oxumaq
Полностью »сущ. муз. “Семаи-шамс” (название одного из азербайджанских классических мугамов или отделов мугама “Шур”)
Полностью »Ay // aşıq şeirində və klassik ədəbiyyatda gözəl üz mənasında işlənir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bircə dindir Dəmirçioğlunun özünü, Şəmsü qəmər ki
Полностью »dan. bax qəhr. Uşaqların belə kədərli ağlamasını görüncə Gövhərə qəhər üz verirdi. Ə.Vəliyev.
Полностью »1. количество; 2. до, по; 3. около; 4. судьба, провидение, рок, фатум, предопределение;
Полностью »(Ağdaş, Dərbənd, Mingəçevir) 1. yandırmaq üçün tapdanıb qurudulmuş mal nəcisi (Ağdaş, Mingəçevir) 2. qoyun, keçi qığı (Dərbənd)
Полностью »(Qarakilsə, Ordubad) bax qajir. – Qəcər bizdə cücə-zad qoymur, daşıyıb aparır (Ordubad)
Полностью »(Salyan) bax qajır. – Qəçər yaman quşdu yırtıcı; – İkisini də di:rig: qəçər də, qəçil də
Полностью »...niyə ona qəhmər durursan? (Füzuli); – Qəhmər durmax yaxşı şeydi, əmə gərəx’ insaflı olasan (Qarakilsə)
Полностью »...qorxulu adamdır. Sənin kimi, mənim kimi fağırların onun kimi qəhmər çıxanı olmasaydı, indi bizim gözümüzə od salmışdılar. S.S.Axundov. Yeni dünya qur
Полностью »...уехать, покинуть какое-л. место, вынужденный покинуть. Mən burdan gedəri oldum я должен покинуть эти места 2. временно пребывающий где либо
Полностью »1 I сущ. количество, число. Nə qədər? какое количество (сколько?), istənilən qədər в неограниченном количестве, kifayət qədər в достаточном количестве
Полностью »...belə, qız; Yarı gücnən tapmışam; Ana doğmaz belə qız. (Bayatı). [Səlma:] İştə gümüş kəmər! Həm də yepyeni; Sonra yenə məmnun eylərəm səni. H.Cavid. B
Полностью »...axıtmaq üçün metal və ya saxsı boru. Neft kəməri. Su kəməri. Qaz kəməri. 2. zool. Soxulcanın bədəninin qabaq tərəfində qalınlaşmış hissə.
Полностью »...paylanan şirni, pul və s. [Toyda] o qədər xələt, o qədər nəmər yığıldı ki, hədsizhesabsız. “Koroğlu”. Xanım nəmər bağışladı; Ələsgər yazdı dəftərə. A
Полностью »...azaldıb və onu oxuyanları şövq və həvəsdən salmaqdan özgə bir səmər verməz. F.Köçərli.
Полностью »...baxımından eyniköklüdür. Axşam olcağın məşriqdə batdı şəms, doğdu qəmər, Yer üzünə qülqülə düşdü ki, oldu ta səhər, Bir hüsnü camal gördüm mən, ağlım
Полностью »...səs-küy, mərəkə. Axşam olcağın məşriqdə batdı şəms, doğdu qəmər, Yer üzünə qülqülə düşdü ki, oldu ta səhər, Bir hüsnü camal gördüm mən, ağlım itdi sə
Полностью »...Halva bişirib satan adam. Halvaçı qızı daha şirin. (Ata. sözü). …Şəms axırda bir şəhərə çatdı. Orada halvaçı şəyirdi oldu. (Nağıl).
Полностью »is. Pərtlik, məyusluq, əhval pozğunluğu. [Yusif:] Yox, Qəmər, bir də Camala rast gəlsəm, qanıqaralıq olacaq. S.Rəhman.
Полностью »...çəkilər. H.Cavid. 2. Həmişə öz təravətini saxlayan; həmişəcavan. [Qəmər xanım:] Rəhmətlik kişi də deyərdi ki, həmişəbaharsan, ay Qəmər! M.İbrahimov.
Полностью »“Evlənmək”dən f.is. O günün sabahı Şərifzadə və Qəmər xanımın şahidliyi ilə Zeynalın Mehribanla … evlənməsi zaqsda qeyd olundu. S.Hüseyn.
Полностью »is. Çuxa tikmək üçün parça. Qəmər şalı öz əri üçün çuxalıq toxumuşdu. Ə.Vəliyev. // sif. Çuxa üçün yararlı. Çuxalıq mahud.
Полностью »is. Vasvası adamın xasiyyəti, halı. [Qəmər:] Yox, siz qoca deyilsiniz ki. Mənə elə gəlir ki, sizin əsas xəstəliyiniz vasvasılıqdır. S.Rəhman.
Полностью »...ikinci yerdə olma. Gülşən bilirdi ki, bildir rayon yarışlarında Qəmər yüyürməkdə birincilik, tullanmaqda ikincilik qazanmışdır. Ə.Vəliyev.
Полностью »...qabaq tərəfi açıq və ya şüşələnmiş üstüörtülü balkon, artırma, eyvan. Qəmər verandanı səliqəyə saldıqca mahnının sözlərini təkrar edir. S.Rəhman.
Полностью »QANIQARALIQ – NİKBİNLİK Yox, Qəmər, bir də Camala rast gəlsəm, qanıqaralıq olacaq (S.Rəhman); Bu nikbinlik, bu cəsarət, bu inam sonsuz ilham mənbəyi o
Полностью »...bənd] Tilsimlənmiş, tilsimə salınmış, ovsunlanmış, ovsunlu. Qəmər vəzir də bilirdi ki, qız tilsimbənddi. Qızı əmisi oğlu ala bilməyəcəkdir. (Nağıl).
Полностью »...və atları sürmək üçün cilovla birləşdirilmiş uzun qayışlar. – Qoşa qəmər atlarımın vojlarını aldım əlimə. C.Məmmədquluzadə.
Полностью »...bu nə bədnamçılıqdır?! (Ü.Hacıbəyov); RÜSVAYÇILIQ Cahandar ağa: Qəmər, sən kişnəyəndə ürəyim dağa dönürdü. Şahə qalxıb fırlananda elə bilirdim yeri,
Полностью »...Kolabuynuz qoyun. – Yusif yəhərinin tərkində dolu xurcun olan qəmər madyanı tərpədib, kolabuynuz inəyi qabağına qataraq kəndə tərəf sürdü. Ə.Abasov.
Полностью »is. bot. İriyarpaqlı uzunboy zəhərli bir bitki. [Qəmər və Şamo] bir dəfə cır-cır bulağının kiçik şəlaləciyi altında baldırğandan dəyirman topu qayırıb
Полностью »...iş; tərbiyəçilik. [Cəbi:] Allah mənə o qədər ömür versin ki, Qəmər xanımın uşaqlarına lələlik edim. S.S.Axundov. ◊ Lələlik etmək məc. – yaltaqlanmaq.
Полностью »...Kolabuynuz qoyun. – Yusif yəhərinin tərkində dolu xurcun olan qəmər madyanı tərpədib, kolabuynuz inəyi qabağına qataraq kəndə tərəf sürdü. Ə.Abasov.
Полностью »...qaş-gözünü təbii görünəcək qədər zərif bir şəkildə düzəltdirmiş Qəmər xanım danışdı… M.İbrahimov.
Полностью »KABAB [Qəmər:] Zöhrə, dur, kabab hazırdır (S.S.Axundov); ŞİŞLİK Ov ətindən şişlik bişirmək üçün ətirli budaqlardan şişlər, ocaqlarda yaqut kimi qızara
Полностью »is. [fars.] Alt paltarı, köynəktuman, dəyişək. [Çingiz:] Qəmər, cəld çamadanı içəridən gətir, kitabları qoy, camaşırlarımı gətir. S.S.Axundov. [Ev xan
Полностью »...[ər.] bax dua 1-ci mənada. □ Dua-səna etmək – bax dua etmək (“dua”da). Şəms padşaha dua-səna edib xəzinənin üstünə gəldi, açarları alıb işə başladı.
Полностью »ARDIC (bot.) (ağac) Qəmər ardıcın yaşıl qanadlarına baxdı.. (S.Rəhimov); ƏR-ƏR [Əbülhəsən bəy:] Ətrafında ər-ər ağacları düzülmüş geniş xiyabanda bir
Полностью »...Q.Zakir. Zərbilə danışma, ay mələkmənzər; Adətdir nur alar şəmsdən qəmər. Şair Vəli.
Полностью »sif. Kabab bişirmək üçün yarayan. Kabablıq ət. – [Qəmər:] Əti kabablıq (z.) doğrayıb duzlayacaqsan. S.S.Axundov. [Mirzə Qulam:] Bizim bu oğlana bir dö
Полностью »...əhdi-peymanı; Hərcayidə namus, qeyrət, ar olmaz (Xəstə Qasım); TƏƏSSÜB [Qəmər:] Özgə qızı da olsa, yenə təəssüb sənin üstünə gələcək (M.İbrahimov); İ
Полностью »...həmişəki kimi öz fikrində baqi qaldı (Çəmənzəminli); HƏMİŞƏLİK [Qəmər:] Mən burada həmişəlik doktor işləməyəcəyəm (S.Rəhman); ƏBƏDİ (bax).
Полностью »