араб, союз простой предложенида са жинсинин членар, сложносочиненный предложенида адан паяр сад садав галкӀурдай гаф. Стхади ва ваха дидедиз куьмек гузвай. Р. Ахпа са йисуз кьван за ракьун рехъ тухузвай чкадал ва са йисалай гзаф Сырдаръя вацӀалай эцигзавай муькьвел кӀвалахна. С. С. Жувакай ихтилат. Синонимар: -ни, ва гьакӀни, гьам, гъам... гьам
* ва гьакӀ союздин гаф генани.... тегьмезхан тазадаказ ва гьакӀ кьурурнани ишлемишда. ЛГ, 2002, 21.ӀӀ.
* ва я союз кьведакай сад хкягъунин мана гудай гаф. ТукӀвадайла кӀел ва я гьер, гьар къурбанддин вилер кӀевиз кутӀундай. А. Къ. Гьер. Синоним: я тахьайтӀа.
* ва я туш аралух 'гьам тахьуй, масад хьуй' манадин ибара. - Ви фикир гьихьтинди я? Хуьр хуьн патал игъирвийри, ва я туш, къурушвийри, вуч авун лазим я ЛГ, 2001, 15. XӀ.