Поиск по словарям.

Результаты поиска

OBASTAN VİKİ
Bozgöy
Bozgöy, Bozikağ, Bozikənd, Həmzəçimən — İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında, indiki Quqark rayonunda kənd. == Tarixi == Erməni mənbələrində kəndin adı Bozikağ, Bozikənd, Həmzəçimən kimi də göstərilir. Kənd Həmzəçimən çayının yanında yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir . Toponim Azərbaycan dilində "bitkisiz, otsuz, meşəsiz, çılpaq" mənasında işlənən boz və türk dilində "kənd" mənasında işlənən göy sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir. Erm. SSR AS RH-nin 25.l.1978-ci il fərmanı ilə kəndin adı dəyişdirilib Markahovit qoyulmuşdur.
Verqon
Verqon (fr. Vergons, oks. Vergons) — Fransada kommuna, Provans-Alp-Kot-d'Azur regionunda yerləşir. Departament — Yuxarı Provans Alpları. Anno kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Kastelan. INSEE kodu — 04236. 2008-ci ildə əhalinin sayı 125 nəfər təşkil edirdi. 2007-ci ildə 68 yaşda (15-64 yaş arasında) 43 nəfər iqtisadi cəhətdən fəal, 25 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 63,2%, 1999-cu ildə 59,7%). Fəal olan 43 nəfərdən 38 nəfər (20 kişi və 18 qadın), 5 nəfər işsiz (2 kişi və 3 qadın) idi.
Bozon
Bozonlar — Hissəciklər fizikasında Boz-Eynşteyn statistikasına tabe olan zərrəciklərdir; Şatyendranat Boz və Eynşteynin adını daşıyırlar. Fermi-Dirak statistikasına uyğun fermionlardan fərqli olaraq fərqli bozonlar eyni kvant mövqeyini tuturlar. Beləliklə, eyni enerji olan bozonlar kosmosda eyni yer tuta bilər. Bu səbəblə hər nə qədər zərrəciklər fizikasında hər iki anlayış arasındakı ayrı-seçkilik qəti diqqətə dəyən olmasa da, fermiyonlar, ümumiyyətlə, maddə ilə bağlıykən, bozonlar sıxlıqla güc daşıyıcı hissəciklərdir. Bozonların vacib bir xüsusiyyəti statistikalarının eyni kvant vəziyyətini tutanların sayını məhdudlaşdırmamasıdır. Bozonlardan fərqli olaraq iki eyni fermion eyni kvant məkanını tuta bilməz. Maddəni meydana gətirən elementar hissəciklər (yəni leptonlar və kvarklar ) fermion olduğu halda, elementar bozonlar "yapışqan" maddələri bir yerdə tutan güc daşıyıcılarıdır. == Növləri == 5 qrup bozon vardır: 1 skalyar bozon və 4 vektorial bozon. Skalyar bozon: Hiqqs bozonu Vektorial bozonlar: γ Fotonlar g Qlüonlar Z Z bozonu W± W bozonu Ağırlıq üçün güc daşıyıcısı olacaq altıncı bir tenor bozon (spin = 2), qraviton (G) ola bilər. Normal Standart Modelə qravitasiya daxil etmək üçün edilən bütün cəhdlər nəticəsiz qaldığından bu hipotetik elementar hissəcik olaraq qalır.
Koqon
Koqon (光厳天皇 Kōgon-tennō) — Yaponiyada bir imperatoru.
Onqon
Poqon
Poqon (rus. погон) — xüsusi geyim formalarında çiyin üstdə daşınan hərbi rütbənin yerləşdiyi geyim elementi və ayrı — ayrı nazirliklərə, idarə və təşkilatlara mənsub olma fərqlənmə nişanları. Hərbi və ya başqa rəsmi paltarda çiyinə tikilən və ya yapışdırılan fərqlənmə nişanı. Hal-hazırda dünyanın bütün ordularında istifadə edilir. İlk dövrlərdə poqonlar çiyində asılan qılınc və patron qutusunun kəmərinin sürüşüb düşməsinin qarşısını almaq üçün istifadə edilirdi.
Toqon
Toqon(çin. ənən. 吐谷渾, pinyin: Tǔyùhùn, hərfi mənası: "Tuyuhun"; tib. 'A-zha) — 285–670-ci illərdə iqtidarda olmuş Syanbi dövləti. Toqon hökmdarlığı Tsaydamın düzən ətəklərində yerləşirdi. Hələ 312-ci ildə kiçik syanbi tayfası Muyun nəslindən olan knyazlarla Cənubi Mancuriyadanm qərbə köçmüş və Kukunor gölü yaxınlığında məskən salmışdı. Burada syanbilər bir-birindən təcrid olunmuş Tibet tayfaları ilə müvəffəqiyyətlə döyüşürdülər, lakin onların tobalılarla mübarizəsi tam uğursuzluğa düçar olmuşdu. Nəticədə Toqon Vey imperiyasının vassalına çevrildi, lakin həmin imperiyanın süqutu toqonluların azadlığını yenidən özünə qaytardı. VI əsrin ikinci rübündə knyaz Kualyuy özünü xan elan etdi, 540-cı ildə isə Qao Xuanın yanına elçilər göndərərək əslində Yuyvın Tayın düşməninə çevrildi. Bu fakt Toqonun sonrakı xarici siyasətini müəyyənləşdirdi.
Vaqon
Vaqon (fr. wagon, araba mənasını verən ing. waggon sözündən) ― dəmiryolu nəqliyyatı sistemində yük və ya sərnişin daşınması üçün istifadə olunan nəqliyyat vasitəsi. Vaqonlar bir-birinə bağlandıqda və bir və ya daha çox lokomotiv tərəfindən dartılanda qatar yaranır. Alternativ olaraq, bəzi sərnişin vaqonları öz-özünə hərəkət edir.
Alisa Volton
Alisa Louise Volton (2 oktyabr 1949) — Walmart Inc sərvətinin Amerikalı varisidir. O, Walmart-ın qurucusu Sem Volton və Helen Voltonun yeganə qızı və S. Robson Volton, Cim Volton və Con T. Voltonun bacısıdır. 2016-cı ilin sentyabr ayında Walmartın 11 milyon dollardan çox səhmlərinə sahib oldu. 2020-ci ilin may ayına olan məlumata görə, dəyəri 56 milyard dollar olan 9-cu və dünyanın ən varlı qadını olaraq yer aldı. Forbes-in məlumatına görə, 2020-ci ilin iyul ayına görə Alice Walton, 62.9 milyard dollar dəyərində xalis dəyəri ilə Forbes 400’də 11-ci yerdədir. == Həyatı və təhsili == Volton Arkanzas ştatının Newport şəhərində anadan olub. 3 qardaşı ilə birlikdə Bentonville, Arkanzasda böyüdü və 1966-cı ildə Bentonville HS-ni bitirdi. Texas ştatının San Antonio şəhərindəki Trinity Universitetini iqtisadiyyat üzrə bakalavr dərəcəsini bitirib. == Karyerası == O, karyerasına First Commerce Corporation'da kapital analitiki və pul meneceri kimi başlayıb və Arvest Bank investisiya fəaliyyətinə başçılıq edib. Uolton, eyni zamanda EF Huttonda broker kimi çalışıb.
Ceyms Votson
Ceyms Votson — (ing. James Watson, 6 aprel 1928[…], Çikaqo, İllinoys), 1950-ci illərdə Fransiz Krik ilə apardığı araşdırma ilə DNTnin cüt spiral quruluşunu aşkar edərək Nobel Mükafatını almış məşhur elm adamı, bioloq. == Həyatı və kəşfləri == Çikaqo Universiteti zoologiya üzrə təhsil aldıqdan sonra 1950-ci ildə İndiana Universitetində maqistatura oxumuşdur. 1950–1953-cü illərdə öncə Kopenhagendə, sonra da Kembric Universitetidə DNTnin quruluşunu çıxarma üzərində araşdırmalar aparmışdır. Kembric Universitetidə Fransiz Krik ilə girişdiyi analizlər nəticə vermiş və 1953-cü ildə Nature jurnalında qısa, sadəcə 900 sözdən ibarət məqalələrinin nəşri elm adına önəmli bir qaranlıq bölüm aydınlanmış oldu. Məqalə belə başlıyırdı: "Dezoksiribonuklein (DNT) üçün bir quruluş təklif etmək istəyirik…" Ancaq bu kəşfdə Rosalind Franklinin də payı böyükdür. Əgər 38 yaşında xərçəngdən ölməsəydi o da veriləcək Nobel Mükafatını paylaşa bilərdi. DNT-nin cüt spiral quruluşunun olduğunun tapılmasında Rosalind Franklinin Rentgen şüaları rəsmləri önəmli rol oynamışdır. Ancaq özü Rentgen şüalarıının rəsimlerini doğru şərh etməmişdir. == Nəaliyyətləri == Ceyms Uatson 1956'da Harvard Universitetinde Molekulyar Biyoloji və Biyokimya Professorluğuna gətirildi.
Con Votson
Con Votson (ing. John Broadus Watson; 9 yanvar 1878[…] – 25 sentyabr 1958[…], Nyu-York, Nyu-York ştatı) — Amerikan psixoloq, biheviorizmin nəzəri banisi. Psixologiyada subyektiv metodu tənqidinə görə məşhurdur. Şüurun elmi fakt olduğunu inkar edərək, klassik davranış psixologiyasının əsaslarını işləmişdir. 1913-cü ildə "Psixoloji xəbərlər" jurnalında Votsonun "Psixologiya: biheviorist onu nесə görür" adlı məqaləsi nəşr edildi. Məqalədə "Stimul — reaksiya" — biheviorizmin əsas devizi kimi elan olundu və həmin сәгәуаın başlıca ideyaları şərh edildi. Buna görə də sonralar həmin məqaləni "biheviorizmin manifesti" adlandırdılar. == Mənbə == Ə.S.Bayramov, Ə.Ə.Əlizadə. Psixologiya.
Timofey Mozqov
Timofey Pavleviç Mozqov, (rus. Тимофей Павлович) peşəkar basketbolçudur. O 1986-cı ilin iyul ayının 16 anadan olub. NBA-nın Bruklin Nets komandasının oyunçusudur. 2016-cı ilde Mozqov Klivlend Kavalers komandası ilə NBA-nın çempionu adını qazanır. Beləliklə, ilk rus basketbolçularından biri kimi məşhurlaşır. Rusiya komandasının üzvü kimi 2012-ci ilde Yay Olimpiyadasında gümüş medal qazanır. Avrobasketbol 2011-də isə bürünc medal əldə edir. Mozqov peşəkar karyerasına Rusiyanın Lenvo Peterburq komandasından başlayır. 2004-2005-ci illər mövsümündə bu komanda Rusiya ikincisi idi.
Vazgen Sarkisyan
Vazgen Zaveni Sarkisyan (erm. Վազգեն Զավենի Սարգսյան; 5 mart 1959, Dəvəli, Vedi rayonu – 27 oktyabr 1999, İrəvan) — erməni hərbi komandiri və siyasətçisi. O, Xocalı soyqırımını törədənlərdən biridir. 1991-ci ildən 1992-ci ilə qədər, sonra isə 1995-ci ildən 1999-cu ilə qədər Ermənistanın ilk müdafiə naziri olub. 11 iyun 1999-cu il tarixdən o il oktyabrın 27-dək öldürülməsinə qədər Ermənistanın Baş naziri vəzifəsini icra edib. 1980-ci illərin sonlarında Dağlıq Qarabağın Ermənistanla birləşməsi uğrunda kütləvi hərəkat zamanı şöhrət tapdı və Azərbaycan qüvvələri ilə ilk toqquşmalar zamanı erməni könüllü dəstələrinə rəhbərlik etdi. 1991-ci ilin sonlarında Ermənistan Sovet İttifaqından müstəqillik qazandıqdan dərhal sonra Prezident Levon Ter-Petrosyan tərəfindən Müdafiə Naziri təyin edildi. Sarkisyan Dağlıq Qarabağ Döyüşü zamanı erməni qüvvələrinin ən görkəmli komandiri oldu. Fərqli mövqelərdə 1994-cü ilədək, müharibəyə son qoyan atəşkəs əldə edilənə qədər müharibə bölgəsindəki hərbi əməliyyatları tənzimlədi. Müharibədən sonrakı illərdə Sarkisyan özünü Silahlı Qüvvələrə bağladı və özünü virtual güclü kimi göstərdi.
Vazgen Sislyan
Vazgen Sislyan (rus. Вазген Саргисович Сислян; 20 oktyabr 1956, Beyrut, Livan) — Fransa vətəndaşı, ASALA terrorçusu. Vazgen Sislyan 1981-ci ildə Parisdə Türkiyə səfirliyinin tutulmasında, Parisin Usman məhəlləsində 1991-ci ilin sentyabr ayında 60 girovu ələ keçirmək aksiyasında, 1991-ci ilin dekabr ayında Budapeştdə Türkiyə səfiri Bədrəddin Tünbaşa qəsddə iştirak edən qatildir. 34 yaşlı terrorçu Livandan turist adıyla İrəvana gəlib. 1992-ci ilin yanvar ayında oradan vertolyotla Xankəndinə göndərilib. Xocalı soyqırımında iştirak etməsi, burada ikigünlük türk çağalarını öldürməsiylə fəxr edir. «Moskovskiye novosti» qəzetinə verdiyi müsahibəsində o bəyan edir ki, beynəlxalq diqqəti «erməni məsələsi»nə cəlb etmək üçün zorakılıq siyasəti aparmağın böyük əhəmiyyəti var. Ermənistan prezidenti Robert Köçəryan tərəfindən Vazgen Sislyan Xocalı soyqırımında törətdiyi vəhşiliklərə görə Qarabağ müharibəsinin «qəhrəmanı» elan edilib.
Vazgen Manukyan
Vazgen Manukyan (13 fevral 1946, Gümrü) — Ermənistanın baş naziri (1990–1991). 1946-cı il fevralın 13-də Gümrüdə dünyaya gəlmişdir. A. P. Çexov adına İrəvan məktəbində oxuyub. İrəvan Dövlət Universitetini bitirmişdir. 1966–1967-ci illərdə Moskvada təhsil almışdır. Evlidir, 3 usağı var.
Donald Votson
Donald Votson (ing. Donald Watson, 2 sentyabr 1910, Cənubi Yorkşir[d], Yorkşir və Hamber[d] – 16 noyabr 2005) — ingilis ictimai xadimi, Veqan cəmiyyətinin yaradıcısı və Veqan termininin müəllifidir. == Bioqrafiyası == Donald Votson İngiltərənin Cənubi Yorkşir əyalətindəki Mexborough adlı kiçik mədən şəhərində bir məktəb direktoru üçün anadan olub. Nə ailədə, nə də uşaqlıqda Donald ətrafındakılar arasında vegetarianlar yox idi. Ancaq Donaldın valideynləri övladlarının tərbiyəsi mövzusunda liberal görüşlərə sahib idilər və öz həyat yollarını axtarmalarında onlara dəstək oldular. Votson, çox erkən yaşlarında heyvandarlığın bəzi cəhətlərini dərk etdi — bu, sonradan vegetarian və sonra bir vegeterian olmaq qərarına təsir etdi. Budur, əmisi Corcun ferması haqqında xatırladığı şey: Donuzların onlardan birinin öldürüldüyünü görəndə "verdiyini" və həyatının dəyişdiyini başa düşdü: 14 yaşında Votson bir vegetarian olduğunu, fikirlərini bölüşən bir nəfəri tanımadığını söylədi. 15 yaşında məktəbi bitirdikdən sonra Votson dülgər olmaq üçün oxumağa getdi. 20 yaşından etibarən dülgərlik dərsi verdi — əvvəlcə Lesterdə (burada Leicester Vegetarian Cəmiyyətinin işində fəal iştirak etdi), sonra Kesvikdə. 1940-cı illərdə süd hazırlama prosesinin təfərrüatlarını öyrəndikdən sonra bir Veqan oldu.
Emma Votson
Emma Votson (tam adı; Emma Şarlotta Dyuyerre Votson, ing. Emma Charlotte Duerre Watson; 15 aprel 1990[…], Le Mare[d], Paris) — Böyük Britaniya aktrisası. Emma Votson 2001-ci ildən başlayaraq bütün səkkiz Harri Potter filminin hər birində Deniel Redkliff və Rupert Qrintlə yanaşı rol alaraq bu filmlər seriyasında yaratdığı Hermiona Qreyncer obrazı ilə məşhurlaşıb. Hermiona olaraq heyətə daxil olarkən onun doqquz yaşı var idi və daha əvvəl yalnız məktəb tamaşalarında oynamışdı. On il ərzində, Votson dünya şöhrəti, mühüm təriflər və 10 milyon funtdan artıq pul qazanmışdı. 2007-ci ildə Uatson iki filmdə yer almışdır: "Balet ayyaqqabları" romanı əsasında çəkilən film və Despero adlı cizgi film. Balet Ayaqqabıları filmi 2007-ci ildə nümayiş etdirilmiş və 5,2 milyon tamaşaçı sayı toplamışdır. Dikamillo romanı əsasında çəkilmiş Despero cizgi filmi isə 2008-ci ildə ekranlara çıxmış və 70 milyon dollar gəlir əldə etmişdi. İlk modellik təcrübəsini isə 2009-cu ildə Burberrynin payız-qış mövsümündə etmişdir. 2011-ci ildən 2014-cü ilə kimi film çəkilişlərinə ara verib təhsilini davam etdirərək Braun Universiteti və Oksford universitetində təhsil almış və 2014-cü il may ayında Brown universitetini İngilis ədəbiyyatı ixtisası üzrə bitirmişdi.
Tomas Votson
Tomas Votson (17 fevral 1874, Kampbell[d], Nyu-York ştatı – 19 iyun 1956, Nyu-York, Nyu-York ştatı) – IBM şirkətinin yaradıcısı. == Həyatı == 1874-cü il 17 fevralda Nyu-York ştatının kənd rayonunda, metodist kilsəsinə mənsub şotland mühacirinin ailəsində anadan olmuşdur; əmək fəaliyyətinə National Cash Register (1895–1913) şirkətində kommivoyajer kimi başlayan Votson şirkətdə sürətlə karyera zirvəsinə qalxır; 1913-cü ildə 29 yaşlı Janet Kitreclə ailə qurur; 1914-cü ilin mayında Computing Tabulating Recording (CTR) şirkətində baş rəis vəzifəsini tutur, şirkət sonradan adını dəyişib International Business Machines (IBM) olur; 41 il ərzində CTR/İBM-ə rəhbərlik etmiş, ölümündən 6 ay əvvəl, 1956-cı ildə şirkətə rəhbərliyi böyük oğlu Tomasa vermişdir; 1956-cı il 19 iyunda vəfat etmişdir. == Digər ədəbiyyatlar == Belden, Thomas Graham; Belden, Marva Robins (1962). The Lengthening Shadow – The Life of Thomas J. Watson. Little, Brown and Co, 332pp Maney, Kevin (2003). The Maverick and His Machine: Thomas Watson, Sr. and the Making of IBM. John Wiley & Sons. ISBN 0-471-41463-8 . Rodgers, William H. (1969) THINK: A Biography of the Watsons and IBM. Sobel, Robert, (2000). Thomas Watson, Sr.: IBM and the Computer Revolution Tedlow, Richard S. (2003).
Ozon
Ozon — Atmosferin təxminən 25-30 km-də günəşin ultrabənövşəyi şüalarından alınır. Ozon ultrabənövşəyi şüaları udaraq yer səthindəki canlıları qoruyur. Oksigen molekulyar oksigenlə birləşir və ozona çevrilir: O²+O------>O Ozon açıq mavi rəngli,xoşiyli,dadsız molekulyar quruluşlu qazdır.Troposfer və stratosfer ozonu ayırırlar. Troposfer ozonu yer səthindən 12–17 km-ə qədər, stratosfer ozonu isə 50 km-ə qədər hündürlükdə yerləşir. Ozonun çox hissəsi stratosferdə yerləşir. Troposferdə isə ozonun miqdarı azdır. O, atmosferdə elektrik və şimşək çaxması nəticəsində əmələ gəlir. Troposfer ozonu həm də günəş radiasiyasının təsir şəraitində azot oksidlərinin karbohidrogenlərlə fotokimyəvi reaksiyası nəticəsində əmələ gəlir. Havada olan karbon qazı və azot oksidi də əsasən antropogen mənşəlidir (ən çox avtomobillərin yaratdığı). Əgər troposfer ozonunun konsentrasiyasının azalması xeyirlidirsə, stratosferdə ozonunun azalması ekoloji fəlakətlərə gətirib çıxara bilər.
II Vonon
II Vonon — 51-ci ildə hökmranlıq etmiş Parfiya çarı. Arşakilər sülaləsindən idi. II Vononun adı yalnız Korneli Tasit tərəfindən çəkilir. O, Vononun taxta çıxmazdan əvvəl Midiya hökmdarı olduğunu iddia edir, lakin onun arşakilərlə hansı qohumluq əlaqələrinə malik olduğunu dəqiqləşdirə bilməmişdir. İosif Flavi Vononun adını ümumiyyətlə çəkmir. Onun sözlərinə görə, II Qotarzın yerinə bilavasitə qardaşı I Vologez gəlmişdir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Дибвойз Н. К. Политическая история Парфии / Пер. с англ., науч. ред. и библиографич.
Loqon çayı
Loqon (fr. Logone) — Çadda və Kamerunda çay. Loqon və ya Loqona çayı, Çadda yerləşən Şari çayının ən böyük qoludur. Loqon çayını bəsləyən su qaynaqları qərbi MAR (Mərkəzi Afrika Respublikası), şimali Kamerun və cənubi Çaddadır. Çayın sahilləri boyunca bir çox bataqlıqlar mövcuddur. Çayın çevrəsindəki başlıca yaşayış məntəqələri, Çadın ikici böyük şəhəri Mundu, Bonqor və Kamerunun ən şimalda yerləşən şəhəri Kousseridir. Çadın paytaxtı Ncamenada Loqon çayının Şari çayı ilə qovuşduğu yerdə salınmışdır. Çay həmçinin Çadla Kamerun arasında beynəlxalq sərhəddi təşkil edir.
Onqon Xan
Onqon Xan - türk və altay mifologiyasında bərəkət ilahı. Bolluq və bərəkətin qaynağıdır. Qıtlıqları aradan qaldırar. Əkinlərin bərəkətli olmasını təmin edər. Onun istəyilə başaklar birə doqquz verirlər. Onqon sözünün türk dilində geniş şəkildə istifadə edilən və bir-biriylə yaxından əlaqəsi olan iki mənası vardır. Nəslindən gelindiği düşünülən və hörmət edilən, müqəddəs qəbul edilən heyvan, obyekt və ya varlıq. Müqəddəs heyvan və onun fiquru. Hər boyun fərqli bir müqəddəs heyvanı və onu işarələyən bir ongunu vardır. Bərəkət və uğur gətirdiyinə inanılar.
Sanitar vaqon
Sanitar vaqon ― xüsusi qatar növü. Ən çox buxar lokomotivi (dizel lokomotivi), vaqonlar və s. daxil olmaqla hərbi əməliyyatlar zamanı yaralıların və xəstələrin təxliyəsi və tibbi yardım üçün nəzərdə tutulmuşdur. Xəsarət alanların daşınması və müalicəsi üçün xüsusi təchiz olunmuş, eləcə də mətbəx, aptek, işçi vaqonları, meyit vaqonları və sair kimi köməkçi vaqonlardan ibarətdir. Yaralıların daşınması üçün dəmiryol qatarları Amerikada vətəndaş müharibəsi (1861-1865) və 1870-1871-ci illərdə Fransa–Prussiya müharibəsi zamanı geniş istifadə edildi. Alman 36 təcili yardım qatarı ordusunda 40 minə qədər xəstə və yaralı nəql etdi. 2010-cu ildən etibarən Rusiyada dəmir yolu qatarları bazasında beş səyyar konsultativ diaqnostika mərkəzi fəaliyyət göstərir: «Здоровье», «Доктор Войно-Ясенецкий — Святитель Лука», «Терапевт Матвей Мудров», «Академик Федор Углов» və «Хирург Николай Пирогов». Qatarlarda müayinədən dərhal sonra lazımi dərmanların alınması üçün aptek mövcuddur. Suveren bir qurum olan Malta Suveren Hərbi Ordeninin (SMOM), Sərəncamın Hərbi Korpusu olaraq bilinən hərbi şöbəsi vasitəsilə fəaliyyət göstərən xəstəxana vaqonları qədim tarixə malikdir . Bu cür vaqonların istismarı İkinci Dünya Müharibəsində ən yüksək həddə çatdı, lakin SMOM bu gün də belə qatarların istifadəsini davam etdirir.
Ufuq Özqan
Ufuq Özqan (11 aprel 1975, Manhaym, Baden-Vürtemberq) — Türkiyə TV serial aktyoru. Anası Of, Trabzondan, atası Samsunun Tekkeköy rayonundandır və Çərkəz soyundandır. Almaniyada doğulub böyüyən Ufuk Özkan 12 yaşında ailəsi ilə birlikdə Türkiyəyə qayıtdıqdan sonra türkcə yaxşı danışa bilmədiyi üçün təhsilini 8-ci sinifdən deyil, 5-ci sinifdən davam etdirib. Samsun Bələdiyyəsi Orta Məktəbinin məzunudur. Samsun Bələdiyyəsi Konservatoriyası və İstanbul Universiteti Dövlət Konservatoriyası Teatr fakültəsini bitirmişdir (2001). İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyəsi Şəhər Teatrlarında aktyor kimi çalışmışdır. Theater Fishbone ilə 3 il kabare teatrı oynadı. 2003-cü ildə BKM istehsalı olan "Ölümsüz Aşk" serialında baş rola çəkilib. Asuman Dabək Teatrında da rol alıb. Qardaşı isə Umud Özqan özü kimi aktyordur.
Aysel Özgan
Aysel Özgan (5 may 1978, Giresun) — türk qadın paralimpiya atıcısı. O, 2008, 2012 və 2016 Yay Paralimpiya Oyunlarında iştirak edib. == İdman karyerası == Özganın atıcılıq üzrə idman karyerası 2004-cü ildə Giresunda keçirilmiş Türkiyə Atıcılıq Çempionatı zamanı başlayıb. Dostlarının təkidi ilə o, atıcılıq lisenziyası üçün müraciət etmiş və yarışmada yeganə qadın idmançı olaraq iştirak etmişdir. O, daha əvvəl heç vaxt odlu silahdan istifadə etməmiş olmasına baxmayaraq, ilk cəhdində yarışmanın çempionu olub. O, daha sonra seçmə mərhələlərinə çağırılıb və iştirak etdiyi ilk turnirdən bir il sonra Türkiyənin atıcılıq üzrə milli paralimpiya komandasına seçilib. === 2024 === Özgan 2024-cü ildə Parisdə keçirilən Yay Paralimpiya Oyunlarında P2 kateqoriyası ilə SH1 sinifli atıcılıq yarışında mübarizə apararaq gümüş medal qazanıb.