Поиск по словарям.

Cəngavər (lat. miles, caballarius, fr. chevalier, ing. knight, it. cavaliere) — orta əsrlərdə zadəganlar arasında geniş yayılmış fəxri titul.

Cəngavər — orta əsrlər dövründə, yəni Ağqoyunlu və Səfəvi imperiyaları zamanı orduda ağır süvariləri bildirmək üçün istifadə edilən söz. Termin qədim pəhləvi dilindən gələn iki sözdən yaranmış — Cəng (döyüş) və Vər’е (gedən)-, mənası döyüşə getmək deməkdir. Bu termin sadəcə at üzərində döyüşə gedən süvarilər ilə ağır silahlarla silahlanmış və ya zirehlər geyinmiş döyüşçüləri tərif etmək üçün istifadə edilmişdir. Ağqoyunlu və Səfəvi imperiyaları zamanı ordu əsasən qeyri-nizami hissələrdən təşkil edilirdi və müharibə zamanı müxtəlif türk tayfalarından toplanırdı. Səfəvilər dövründə cəngavərlər həm də qızılbaş hesab edilməklə birlikdə, şahın davamçıları mənasını verən müridlər — iman üçün döyüşən — kimi qəbul edilirdilər. Bu cəngavərlərin ən çox məşhurlaşdığı döyüşlərdən birinci Çaldıran döyüşüdür. Döyüşdə Səfəvi imperiyasının məğlub olmasına baxmayaraq, cəngavərlərin Osmanlı ordusunun yeniçəri və sipahilərinə qarşı inadlı müqavimətləri onların məşhurlaşmasına səbəb olmuşdu. Döyüş zamanı onlar yeniçərilərə və sipahilərə aramsız hücumlar edərək, ağır zərbələr vurur və dərhal da geri çəkilirdilər, Osmanlı ordusu onların öhtəsindən yalnız artilleriya atəşinin gücü ilə gələ bildi. Bu isə, Səfəvi ordusunda yox idi. I Şah Abbas dövründə yenidən başlayan Səfəvi-Osmanlı müharibələrində də cəngavərlərdən istifadə edilmiş və bu dəfə uğurlu olunmuşdur.

Cəngavər ordeni — Orta əsrlərdə Fransada və digər Avropa ölkələrində mövcud olmuşdur.

Qara cəngavər (ing. The Dark Knight) — Kristofer Nolanın rejissorluğu və ssenaristliyi ilə çəkilmiş 2008-ci il istehsalı superqəhrəman filmi. DC Comics nəşriyyatı tərəfindən yaradılmış Betmen personajından bəhs edən film Nolanın Qara Cəngavər trilogiyasının ikinci, 2005-ci ildə çəkilmiş "Betmen başlayır" filminin isə sikvel filmidir. Filmin əsas rollarında Kristian Beyl, Maykl Keyn, Hit Ledcer, Qari Oldmen, Eyron Ekhart, Meqqi Cillenhol və Morqan Friman çıxış edirlər. Filmdə Brüs Ueyn/Betmen (Beyl), Ceyms Qordon (Oldmen) və Harvi Dentin (Ekhart) Qotem şəhərində cinayətkar qruplaşmanı məhv etmək cəhdlərindən və məşhur super cinayətkar Coker ilə qarşılaşmalarından bəhs edilir. Nolan film üçün ilham mənbəyi kimi Cokerin 1940-cı ildəki komiks debütündən, 1988-ci ildə yayımlanmış "Betmen: Öldürən zarafat" qrafik romanından və 1996-cı ilin komiks seriyası olan və İkiüzün tarixçəsindən bəhs edən "Betmen: Uzun Hellouin" seriyasından istifadə etmişdir. Betmen personajı üçün "Qara cəngavər" ləqəbi ilk dəfə hekayəsi Bill Finqer tərəfindən yazılmış "Betmen" komiksinin ilk sayında (1940) işlədilmişdir. Filmin əsas çəkilişləri Çikaqoda, eləcə də, ABŞ, Böyük Britaniya və Honkonqda baş tutmuşdur. Nolan Cokerin filmdə göründüyü ilk kadr da daxil olmaqla, bir neçə kadrda IMAX 70 mm film kameralarından istifadə etmişdir. Film, 22 yanvar 2008-ci ildə — çəkilişlərin başa çatmasından bir neçə ay sonra, yayımlanmasından altı ay əvvəl bir neçə dərmanı eyni anda qəbul etməsi səbəbilə zəhərlənərək ölən (bu hadisə mətbuat tərəfindən böyük diqqət görmüşdür) Hit Ledcerə həsr olunmuşdur.

Qırmızı cəngavər (ing. Red Knight) — 1958-ci ildən 1969-cu ilə qədər fəaliyyət göstərən Kanada Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus aerobatika komandası Xidməti dövründə Qırmızı cəngavər dörd fərqli bazadan on yeddi fərqli pilot tərəfindən havalanıb. 1961-ci ildən başlayaraq ikinci Qırmızı cəngavər təyyarəsi komandaya qoşuldu və bəzən birlikdə və ya ayrı-ayrı yerlərdə müxtəlif yerlərdə uçuşlar həyata keçirirdilər. 21 avqust 1963-cü ildə Hərbi Hava Qüvvələri Gününə həsr olunmuş hava şousunda iki Qırmızı Cəngavərin iştirakı ilə qəza baş verdi. Bundan sonra komandaya uçuşlara davam etməyə icazə verilsə də cüt uçuşlar qadağan olundu. Fəaliyyəti dövründə piltoların ölümü ilə nəticələnən daha bir neçə qəza baş verdi. Büdcə çatışmazlığı və kadrların ixtisarı səbəbindən Qırmızı Cəngavər proqramı 1969-cu ildə ləğv edildi.

Coker (ing. The Joker) — Kristofer Nolanın 2008-ci ildə çıxarılmış "Qara cəngavər" adlı superqəhrəman filmində Avstraliya aktyoru Hit Ledcer tərəfindən canlandırılmış DC Comics uydurma mənfi obrazıdır. Ledcerin personaj interpretasiyası Betmen: Öldürən zarafat və Arkham Asylum: A Serious House on Serious Earth qrafik romanlarından təsirlənmişdir. Onun fiziki xüsusiyyətinə Qlazqo gülüşünü əhatə edən kloun makiyajı aiddir. Anarxiya və xaos fəlsəfi ideyalarını rezümə edən bu canlandırma, Ledcerin Terri Gilliamın "Qrim qardaşları" fantastik filmindəki kloun səhnəsi də daxil olmaqla, əvvəlki rolları ifa texnikasını da ehtiva edir. Bundan başqa o, Frensis Bekonun rəsm əsərlərinə, Entoni Bercessin "Qurulan portağal" romanına və müxtəlif pank-rok ifaçılarına istinad edir. Müasir dövrün ən ikonik performanslarından biri kimi qəbul edilən Coker, Ledcerin ən yaxşı işlərindən biri hesab edilir; aktyor özü bu rolu ən xoş rolu hesab edirdi. 2008-ci ilin iyulunda filmin çıxarılmasından altı ay sonra Hit Ledcer doza həddinin aşılmasından (sui-qəsd hesab edilir) vəfat etmişdir. Onun bu performansı sensasiya kimi qəbul edilmiş, tənqidçilər tərəfindən çox müsbət qarşılanmış, Ən yaxşı ikinci plan kişi roluna görə Oskar mükafatı da daxil olmaqla, aktyora ölümündən sonra bir çox mükafatlar qazandırmışdır. == Film == === Qara cəngavər === Coker 2008-ci ildə çıxarılmış “Qara cəngavər” adlı superqəhrəman filminin personajlarından biridir.

Pələng dərisi geymiş pəhləvan (gürc. ვეფხისტყაოსანი) — XII əsrdə gürcü yazıçısı Şota Rustaveli tərəfindən yazılmış epik əsər. Poemanın əsasını IX əsrdə yazılmış qədim bulqar, türk şairi Mikayıl Şəmsi Baştu tərəfindən yazılmış "Şan qızı dastanı" təşkil edir. Uzun müddət əlyazma şəklində yayılan poema ilk dəfə 1712-ci ildə VI Vaxtanqın təşəbbüsü ilə çap olunmuşdur. Sonrakı nəşrlər içərisində XIX əsrin inqilabçı-demokratı İlya Çavçavadzenin rəhbərliyi altında çalışan qabaqcıl yazıçı və alimlər komissiyasının tərtib etdiyi elmi-tənqidi mətn Vaxtanqın çap etdirdiyi mətndən xeyli fərqlənir. Daha dəqiq elmi-tənqidi mətn 1937-ci ildə, poemanın yaradılmasının 750 illiyi münasibətilə hazırlanmışdır. Həmin mətn nəzərdən keçrilərək 1951-ci ildə yenidən çap olunmuşdur. Poemada hadisələr Gürcüstan ərazisindən uzaqlarda — Ərəbistan, Hindistan, Mülkizanzar, Qulanşaro və Qacetiyada baş verir. Qərhəmanlar ərəblərdən, hindlilərdən və başqa xalqlardandır. Əsərdə zahirən heç bir milli və ərazi məhdudluğu yoxdur.

Qara cəngavər peyki (ing. Black Knight satellite) – sui-qəsd nəzəriyyəçiləri tərəfindən Yer kürəsi ətrafında 13.000 ildir ki, döndüyü iddia edilən, haradan gəldiyi məlum olmayan cisim. Qara cəngavər ilə əlaqələndirilən ilk şəxs Nikola Tesladır. 1899-cu ildə Tesla bir konfransda daim təkrarlanan radio siqnalları aldığını və kosmosdan gəldiyini bildirmişdir. 1928-ci illərdə həvəskar bir qrup da eyni siqnalları qeydə almışdır. Daha sonra 1928-ci ildə Oslodan kosmosa qısa radio dalğaları göndərən alimlər də cavab siqnalları almağa başladılar. Nəhayət, 1954-cü ildə bəzi qəzetlər ("St. Louis Post Dispatch" və "San Fransisco Examiner") ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin bir xəbərini yayımladıqdan sonra vəziyyət məlum oldu. Xəbərdə Yerin ətrafında iki peykin fırlandığı deyilirdi. 1960-cı ildə həm ABŞ-nin, həm SSRİ-nin orbitdə peykləri vardı.

Transformerlər: Sonuncu cəngavər – rejissoru Maykl Bey olan, ssenarisi isə Art Merkum, Mett Hollouey və Ken Nolanın tərəfindən yazılan 2017-ci il Amerika-İngilis istehsalı elmi fantastika filmi. Bu film Transformers seryasının beşinci filmidir və baş rollarda Mark Uohlberq ilə Antoni Hopkinz oynamışdır. Son Cəngavər, Transformers seryasının mahiyyətindəki əfsanələri paramparça edir və qəhrəman olmağın mənasını yeninden tanımlayır. İnsanlar və Transformerlər döyüşdə, Optimus Praymla görüşə gedir. Gələcəyimizi xilas etməyin açarı keçmişin sirlərində və Transformerlərin dünyadakı gizli keçmişində gizlənib. Dünyamızı qurtarmaq Cade Yeager (Mark Wahlberg), Bumblebee, bir İngilis lordu (Sör Anthony Hopkins) və bir Oxford professorundan (Laura Haddock) yaranan gözlənilməz bir ittifaqa həvalə edilir. Hər kəsin öz hayatında fərq yaratmağı istənilən bir an gəlir. Transformers 5: Son Cəngavərdə ovlananlar qəhrəman olacaqlar. Qəhrəmanlar pislər olacaqlar. Yalnız bir dünya ayağda qalacaq: ya onlarınki ya da bizimki… Mark Wahlberg rolu Cade Yeager.

Zena: Cəngavər Şahzadəsi (ing. Xena: Warrior Princess) — 1995-2001-ci illərdə istehsal olunmuş Bədii Televiziya Teleserialıdır. İlk dəfə Azərbaycan efirində Azərbaycan Televiziyasında göstərilmişdir. Keçmişdə Zena qəddar qatil idi. Onun ordusu yollarına düşən hər şeyi məhv etmişdir. Ordusuna xidmət edən adamlar kəndliləri qarət edir və ya öldürürdü. Amma bu artıq keçmişdə qalmışdır. İndi Zena şərin tərəfindən dönüb xeyirin tərəfinə keçmişdir. Zena zəif insanların tərəfini saxlayır və onlara pis tərəflərlə mübarizə etməkdə kömək edir...

Transformerlər: Sonuncu cəngavər – rejissoru Maykl Bey olan, ssenarisi isə Art Merkum, Mett Hollouey və Ken Nolanın tərəfindən yazılan 2017-ci il Amerika-İngilis istehsalı elmi fantastika filmi. Bu film Transformers seryasının beşinci filmidir və baş rollarda Mark Uohlberq ilə Antoni Hopkinz oynamışdır. Son Cəngavər, Transformers seryasının mahiyyətindəki əfsanələri paramparça edir və qəhrəman olmağın mənasını yeninden tanımlayır. İnsanlar və Transformerlər döyüşdə, Optimus Praymla görüşə gedir. Gələcəyimizi xilas etməyin açarı keçmişin sirlərində və Transformerlərin dünyadakı gizli keçmişində gizlənib. Dünyamızı qurtarmaq Cade Yeager (Mark Wahlberg), Bumblebee, bir İngilis lordu (Sör Anthony Hopkins) və bir Oxford professorundan (Laura Haddock) yaranan gözlənilməz bir ittifaqa həvalə edilir. Hər kəsin öz hayatında fərq yaratmağı istənilən bir an gəlir. Transformers 5: Son Cəngavərdə ovlananlar qəhrəman olacaqlar. Qəhrəmanlar pislər olacaqlar. Yalnız bir dünya ayağda qalacaq: ya onlarınki ya da bizimki… Mark Wahlberg rolu Cade Yeager.

Kəngavər — İranın Kirmanşah ostanının şəhərlərindən və Kəngavər şəhristanının mərkəzidir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 48,901 nəfər və 12,220 ailədən ibarət idi.

Pələng dərili cəngavər - Şota Rustavelinin XII əsrdə tatar-bulqar yazılı eposunun (IX əsr) əsasında yazdığı epik poema. Pələng dərili cəngavər (balet) - Aleksi Maçavarianinin eyniadlı əsər əsasında yazdığı balet.

Qara cəngavər (ing. The Dark Knight) — Kristofer Nolanın rejissorluğu və ssenaristliyi ilə çəkilmiş 2008-ci il istehsalı superqəhrəman filmi. DC Comics nəşriyyatı tərəfindən yaradılmış Betmen personajından bəhs edən film Nolanın Qara Cəngavər trilogiyasının ikinci, 2005-ci ildə çəkilmiş "Betmen başlayır" filminin isə sikvel filmidir. Filmin əsas rollarında Kristian Beyl, Maykl Keyn, Hit Ledcer, Qari Oldmen, Eyron Ekhart, Meqqi Cillenhol və Morqan Friman çıxış edirlər. Filmdə Brüs Ueyn/Betmen (Beyl), Ceyms Qordon (Oldmen) və Harvi Dentin (Ekhart) Qotem şəhərində cinayətkar qruplaşmanı məhv etmək cəhdlərindən və məşhur super cinayətkar Coker ilə qarşılaşmalarından bəhs edilir. Nolan film üçün ilham mənbəyi kimi Cokerin 1940-cı ildəki komiks debütündən, 1988-ci ildə yayımlanmış "Betmen: Öldürən zarafat" qrafik romanından və 1996-cı ilin komiks seriyası olan və İkiüzün tarixçəsindən bəhs edən "Betmen: Uzun Hellouin" seriyasından istifadə etmişdir. Betmen personajı üçün "Qara cəngavər" ləqəbi ilk dəfə hekayəsi Bill Finqer tərəfindən yazılmış "Betmen" komiksinin ilk sayında (1940) işlədilmişdir. Filmin əsas çəkilişləri Çikaqoda, eləcə də, ABŞ, Böyük Britaniya və Honkonqda baş tutmuşdur. Nolan Cokerin filmdə göründüyü ilk kadr da daxil olmaqla, bir neçə kadrda IMAX 70 mm film kameralarından istifadə etmişdir. Film, 22 yanvar 2008-ci ildə — çəkilişlərin başa çatmasından bir neçə ay sonra, yayımlanmasından altı ay əvvəl bir neçə dərmanı eyni anda qəbul etməsi səbəbilə zəhərlənərək ölən (bu hadisə mətbuat tərəfindən böyük diqqət görmüşdür) Hit Ledcerə həsr olunmuşdur.

“The Dark Knight: Original Motion Picture Soundtrack” Kristofer Nolanın 2005-ci ildə çıxarılmış “Betmen:Başlanğıc” filminin sikveli olan 2008-ci ildə çıxarılmış eyni adlı filmin musiqi albomudur. Film musiqisi 15 iyul 2008-ci ildə üç fərqli nəşrdə təqdim edilmişdir: CD, limitli CD dijipak və dijital yükləmə. 2CD-li Xüsusi buraxılış 9 dekabr 2008-ci ildə DVD ilə bir yerdə çıxarılmışdır. 180-gramvinil LP verisyası 12 avqust 2008-ci ildə çıxarılmışdır. Film musiqisi “Betmen:Başlanğıc” filminin musiqisini yazmış Hans Zimmer və Ceyms Nyuton Hovard tərəfindən bəstələnmiş və 2008-ci ilin aprelində lentə alınmışdır. Zimmer qeyd edir ki, Betmen mövzusu “Betmen:Başlanğıc” filminin sonunda təqdim edilir və sonradan personajın inkişafı ilə mövzu da inkişaf etdirilir. Zimmer və Hovard belə hesab edirdilər ki, sırf qəhrəman mövzusunun yaradılması personajın mürəkkəbliyi və qaranlıqlığın rədd edə bilər. Zimmer Betmen mövzusunu (iki dəfə filmin əvvəlində, bir dəfə sona yaxın, bir dəfə isə bağlanış titrləri zamanı səsləndirilir) “qırmızı siyənək” adlandırır və violonçel ilə ifa edilən musiqi öncədən işarə edilmə kimi təqdim edir. Doqquz dəqiqəlik Coker süitası ("Why So Serious") elektrik violonçel, solo skripka, gitara və simli bölmə ilə ifa edilən iki not ətrafında qurulmuşdur. Zimmer onun stilini özünün də mənşəcə bağlı olduğu Almaniyanın “Kraftwerk” qrupunun və “The Damned” kimi qupların musiqi stili ilə müqayisə edir.

Zena: Cəngavər Şahzadəsi (ing. Xena: Warrior Princess) — 1995-2001-ci illərdə istehsal olunmuş Bədii Televiziya Teleserialıdır. İlk dəfə Azərbaycan efirində Azərbaycan Televiziyasında göstərilmişdir. Keçmişdə Zena qəddar qatil idi. Onun ordusu yollarına düşən hər şeyi məhv etmişdir. Ordusuna xidmət edən adamlar kəndliləri qarət edir və ya öldürürdü. Amma bu artıq keçmişdə qalmışdır. İndi Zena şərin tərəfindən dönüb xeyirin tərəfinə keçmişdir. Zena zəif insanların tərəfini saxlayır və onlara pis tərəflərlə mübarizə etməkdə kömək edir...

Yeni cəngavər qadınların qəbiləsi — Çingiz Abdullayev tərəfindən yazılmış roman. Tanınmış iş adamı Paşkov köhnə Yeni ili keçirmək məqsədilə şəhərdən kənar bağ evində qonaqlarını yığır – demək olar ki, yalnız yaxın adamlarını. Amma ziyafət başlanmamışdan əvvəl onu öz otağında bıçaqla qətlə yetirilmiş vəziyyətdə tapırlar. Ən əlverişlisi təsadüfi qətldən şübhələnməkdir – içəri girən oğruya maneə törədən Paşkov onun tərəfindən bıçaqlanır və cani qaçıb gedir. Lakin bu işin araşdırılması məşhur mütəxəssis Dronqoya həvalə olunur və o aydınlaşdırır ki, həmin gecə bağ evində yığışan “qatı dostlar” kimi adlandığımız insanlar olub –sən demə onları bir-birilərindən olduqca çox köhnə ədavətlər ayırırmış.

Ay cəngavəri (ing. Moon Knight) — Marvel Comics nəşriyyatı tərəfindən yaradılmış super qəhrəman. İlk dəfə 1975-ci ildə "Gecə Qurdadamı" komiksinin 32-ci buraxılışında oxucuların qarşısına çıxmışdır. "Ay cəngavəri" adı altında ilk komiks isə 1980-ci ilin noyabrında nəşr olunmağa başlamışdır. == Komiks tarixi == İlk dəfə 1975-ci ildə "Gecə Qurdadamı" komiksinin 32-ci buraxılışında oxucuların qarşısına çıxmışdır. Duqlas Monç və Don Perlin tərəfindən yaradılan bu personaj bu komiksdə bir qurdadamını tutub Komitə adlı mafiyaya təhvil vermişdir. Daha sonra bu personaj tərəf dəyişdirmişdir və məlum olmuşdur ki, bununla mafiya haqqında gizli məlumatları əldə etmək üçün etmişdir. Az görsənsə də, oxuyucular tərəfindən sevilmişdir. 1980-ci illərə qədər Ay cəngavəri ancaq "Marvel Spotlight" komiksinin 28 və 29-cu saylarında görünmüşdür. Bundan başqa oxuyucular onunla "Möhtəşəm Hörümçək-adam" jurnalının 22 və 23-cü buraxılışlarında, "Halk", "MK", "Müdafiəçilər", "Marvel Preview" komikslərində də qarşılaşmışdırlar.

Kəngavər (fars. كنگاور‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Miyanə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 383 nəfər yaşayır (78 ailə).

Kəngavər şəhristanı — İranın Kirmanşah ostanınında şəhristan, inzibati mərkəzi Kəngavər şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 80,215 nəfər və ya 19,825 ailədən ibarət idi.

Kəngəvər (fars. کنگاور‎) - İranın Qəzvin ostanının Qəzvin şəhristanının Aşağı Tarım bəxşinin ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2016-cı ilin məlumatına görə kənddə 45 nəfər yaşayır (17 ailə).

Ay cəngavəri (ing. Moon Knight) Disney+ striminq xidməti üçün Ceremy Sleyter tərəfindən yaradılmış və Marvel Comics nəşriyyatının eyniadlı komiks personajına əsaslanan bir Amerika mini-serialıdır. "Marvel Kinematoqrafiya Kainatı" (MKK) mediafranşizi çərçivəsində sayca altıncı teleserialdır. Layihə Marvel Studios şirkəti tərəfindən hazırlanır, Sleyter baş ssenarist, Mohamed Diab isə baş rejissor kimi çıxış edir. == Məzmun == Dissosiativ şəxsiyyət pozğunluğundan əziyyət çəkən muzdlu Mark Spektor Stiven Qrant kimi çoxsaylı şəxsiyyətləri ilə birlikdə Misir tanrıları ilə əlaqəli ölümcül bir sirrə sürüklənəcəklər.

Günün cəngavəri (ing. Knight and Day) — Ceyms Menqoldun rejissorluğu ilə 2010-cu ildə çəkilmiş amerikan döyüş komediya filmi. == Süjet xətti == Tom Kruz təsadüfən adi bir qızla — Kameron Diazla tanış olan qəhrəman gizli agentdir və o tanış olduğu həmin qızı tükənməz enerji mənbəyi yaratmağın açarı olan super güclü batareyanı öz cinayətkar məqsədləri üçün istifadə etməyə çalışan cinayətkarlardan mühafizə etmək vəzifəsinə cəlb edir. Filmdə deyilir ki, bu akkumulyator hətta kiçik bir şəhəri də mütəmadi olaraq enerji ilə təmin etməyə qadirdir: bu batareyanı ələ keçirmək üçün bundanda gözəl səbəb ola bilərmi? Gizli agent batareya ilə birlikdə onu yaradan gənc alimi — yenicə məktəbi bitirmiş və təkbaşına yaratdığı batareyasını onlardan müdafiə edə bilməyən cinayətkarlardan mühafizə etməlidir. Bu zaman agentlə qız arasında sevgi münasibətləri də yaranır, lakin onlar bu münasibətləri ön plana çəkmirlər, onların əsas vəzifəsi batareyanı cinayətkarlardan hifz etməkdir.

Cərgəvər (lat. Polystichum) — bitkilər aləminin qıjıkimilər şöbəsinin qıjılar sinfinin əsl qıjılar dəstəsinin ayıdöşəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Çəngələr – Şəki rayonu ərazisində dağ. Daşüz silsiləsinin zirvəsidir. Hündürlüyü 672 metr. Yerli əhalinin məlumatına görə, dağın adı çən (duman, çiskin) və gələr (gəlmək felindən) sözlərindən düzəlib "çənli, dumanlı" mənasındadır.

Qara cəngavər (ing. The Dark Knight) — Kristofer Nolanın rejissorluğu və ssenaristliyi ilə çəkilmiş 2008-ci il istehsalı superqəhrəman filmi. DC Comics nəşriyyatı tərəfindən yaradılmış Betmen personajından bəhs edən film Nolanın Qara Cəngavər trilogiyasının ikinci, 2005-ci ildə çəkilmiş "Betmen: Başlanğıc" filminin isə sikvel filmidir. Filmin əsas rollarında Kristian Beyl, Maykl Keyn, Hit Ledcer, Qari Oldmen, Eyron Ekhart, Meqqi Cillenhol və Morqan Friman çıxış edirlər. Filmdə Brüs Ueyn/Betmen (Beyl), Ceyms Qordon (Oldmen) və Harvi Dentin (Ekhart) Qotem şəhərində cinayətkar qruplaşmanı məhv etmək cəhdlərindən və məşhur super cinayətkar Coker ilə qarşılaşmalarından bəhs edilir. Nolan film üçün ilham mənbəyi kimi Cokerin 1940-cı ildəki komiks debütündən, 1988-ci ildə yayımlanmış "Betmen: Öldürən zarafat" qrafik romanından və 1996-cı ilin komiks seriyası olan və İkiüzün tarixçəsindən bəhs edən "Betmen: Uzun Hellovin" seriyasından istifadə etmişdir. Betmen personajı üçün "Qara cəngavər" ləqəbi ilk dəfə hekayəsi Bill Finqer tərəfindən yazılmış "Betmen" komiksinin ilk sayında (1940) işlədilmişdir. Filmin əsas çəkilişləri Çikaqoda, eləcə də, ABŞ, Böyük Britaniya və Honkonqda baş tutmuşdur. Nolan Cokerin filmdə göründüyü ilk kadr da daxil olmaqla, bir neçə kadrda IMAX 70 mm film kameralarından istifadə etmişdir. Film, 22 yanvar 2008-ci ildə — çəkilişlərin başa çatmasından bir neçə ay sonra, yayımlanmasından altı ay əvvəl bir neçə dərmanı eyni anda qəbul etməsi səbəbilə zəhərlənərək ölən (bu hadisə mətbuat tərəfindən böyük diqqət görmüşdür) Hit Ledcerə həsr olunmuşdur.

"Dəmir xaç" ordeninin Cəngavər dəmir xaçı (Almanca: Ritterkreuz des Eisernen Kreuzes) Cəngavər dəmir xaçı və ya daha çox tanınan adı ilə Cəngavər Xaçı (Almanca: Ritterkreuz), digər variantları ilə Nasist Almaniyasının İkinci Dünya Müharibəsi zamanı hərbçilərə və hərbiləşdirilmiş heyətə vermiş olduğu ən yüksək mükafat olmuşdur. Cəngavər Xaçı — döyüşdə əsgərlərinə müvəffəqiyyətlə rəhbərlik edən yüksək rütbəli komandirdən tutmuş, hərbi sahədə göstərdiyi şücaətə görə aşağı rütbəli əsgərə qədər müxtəlif səbəblərə görə və bütün rütbələrə mənsub olan insanlara verilmişdir. Mükafat Waffen-SS, Reichsarbeitsdienst (RAD, Reyx İnsangücü Xidməti) və Volkssturm (Vətən Mühafizəçiləri) üzvlərinə, həmçinin də Wehrmacht komandanlığı altında olan üç böyük hərbi qüvvənin üzvlərinə (Quru qoşunları: Heer, Hərbi dəniz qüvvələri: Kriegsmarine və Hərbi hava qüvvələri: Luftwaffe), eləcə də digər Ox qüvvələri dövlətlərinin hərbçilərinə verilmişdir. Mükafat ilk dəfə olaraq 1 sentyabr 1939-cu ildə Almaniyanın Polşa kampaniyasını başlaması ilə təsis edilmişdir. Mükafatın yaradılma səbəbi Almaniya İmperiyasında mövcud olmuş olan köhnə ləyaqət və cəsarət mükafatlarını yeniləri ilə əvəz etmək olmuşdur. 1940-cı ildə mükafatın daha yüksək səviyyəsi olan, palıd yarpağı əlavə edilmiş Cəngavər Xaçı yaradılmışdır. 1941-ci ildə mükafatın daha iki yüksək səviyyəsi yaradılmışdır: palıd yarpaqları və qılınclar əlavə edilmiş Cəngavər Xaçı və palıd yarpaqları, qılınclar və brilyantlar əlavə edilmiş Cəngavər Xaçı. 1944-cü ilin axırlarında isə Stuka komandiri olmuş olan Oberst Hans-Ulrix Rudelin böyük hərbi müvəffəqiyyətlərinə görə verilmiş mükafatın ən ali dərəcəsi olan Qızıl Palıd Yarpağı, Qılınc və Almaz əlavə edilmiş Cəngavər Xaçı yaradılmışdır. Müharibə illəri ərzində təxminən 7000-dən çox insan Cəngavər Xaçı mükafatı ilə təltif edilmişdir.