Поиск по словарям.

Əzizxan Tanrıverdi (1 yanvar 1959, Aşağı Qarabulaq, Dmanisi rayonu – 18 iyul 2018, Bakı) — Azərbaycan dilçisi, professor, Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Azərbaycan dili və onun tədrisi metodikası kafedrasının müdiri, filologiya elmləri doktoru. Əzizxan Vəli oğlu Tanrıverdiyev 1959-cu il yanvarın 1-də Gürcüstan Respublikasının Başkeçid rayonunun Aşağı Qarabulaq kəndində anadan olub. 1973-cü ildə Aşağı Qarabulaq kənd səkkizillik, 1975-ci ildə isə Kirovisi kənd orta məktəbini əla qiymətlərlə bitirib. 1977-ci ildə V.İ.Lenin adına APİ-nin (indiki ADPU) filologiya fakültəsinə qəbul olunub, tələbəlik illərində "C.Cabbarlı" adına təqaüdlə oxuyub, 1981-ci ildə həmin ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirib. 1985-ci ildə V.İ.Lenin adına APİ-nin (indiki ADPU) əyani aspiranturasına (Azərbaycan dilçiliyi kafedrası üzrə) qəbul olunub. 1987-ci ildə aspiranturanı vaxtından 1 il 6 ay əvvəl qurtararaq "XVII-XIX əsr Azərbaycan antroponimləri" mövzusunda namizədlik dissertasiyası müdafiə edib. "Türk mənşəli Azərbaycan antroponimlərinin tarixi-linqvistik tədqiqi" adlı doktorluq dissertasiyasını isə 1998-ci ildə müdafiə etmişdir. ADPU-nun Azərbaycan dilçiliyi kafedrasında laborant (1987), baş laborant (1988), müəllim (1990), baş müəllim (1992), dosent (1994), professor (1999…) vəzifələrində işləyib. 30 sentyabr 2011-ci ildə Azərbaycan dili və onun tədrisi metodikası kafedrasına müdir təyin olunub və dünyasını dəyişənədək həmin vəzifədə çalışıb. 31 kitab, 8 proqram, 250-dan artıq tezis və məqalənin müəllifidir.

Təmizxan filmi (ing. Thamizhan) — Rejissor Məcid tərəfindən 12 aprel 2002-ci ildə kinoteatrlara verilən,Tamil dilində çəkilən Hindistan detektiv komediya filmidir.Hindistanın ilk detektiv komediya filmi adını alan Təmizxan filminin baş rolunu Vicay və Priyanka Çopra oynayır.Bu film Priyanka Çopranın çəkildiyi ilk filmdir.Çopra çox maraqlı debüt edib. Filmin çəkilişləri 2001-ci ildə başlayıb.Priya rolu üçün Triputasami gətirilir.Lakin,həmin vaxtlarda o,ağır qəza keçirir.Buna görə də,Priya roluna 2000-ci ilin Dünya Gözəli Priyanka Çopra gətirilir.Bu film onun ilk filmi olur. Surya problemləri qanuni yolla düzəldən,lakin,təmizlik xəstəsi olan vəkildir.Ona görə də,ona Təmizxan deyirlər.O,İş başında Priya adlı bir gözəl qıza vurulur.Ədalətli mühakimə etməkdə onun kimisi olmayan qaynanası Şaktivel öldürülür.Suryanın bacısı Caya cinayətkarların əlində acınacaqlı bir sonluqla qarşılaşır.Surya isə yeraltı başçıların suallarını inkar edir.Priya isə cinayətkarların başçısının qızıdır.Surya Priyayla evlənmək və cinayətkarları öldürmək planını fikirləşir.Hər hind filmi kimi bu film də xoşbəxt sonluqla-evliliklə bitir. İstehsalçı:Venkateşvaran Rejissor:Məcid Ssenari müəllifi:Çandrasekar Əsərin müəllifi:Məcid Bəstəkar:İmman Kinematoqrafiya:Ekambaram Redaktor:Vicayan Şirkət:GV Films Vaxt:162 dəqiqə İlk baxış tarixi:12 aprel 2002 Dil:Tamil Ölkə:Hindistan Vicay-Surya Priyanka Çopra-Priya Nassar-Şaktivel Revathi-Caya Puca-Şaktivelin qızı Vivek-Nandakumar Aşiş Vidyarti-Vidya Delhi Qaneş-Lakşminarayanan Vinu Çakravarti-vəkil Bhaşkar-Qaneşan Minnal Dipa-Priyanın sevgilisi Balaci-Suryanın dostu Çaruhasan Purnam Vişvinatan Besant Ravi Vinsent Roy Muthukalayi-sürücü Bayilvan Raqnatahan Film tənqidçilər tərəfindən xoş qarşılandı.Əsasən də,Çopra bəyənildi.Caya rolunu oynayan Revathidən başqa bütün rollar bəyənildi. Mahnılar İmman tərəfindən bəstələnib.İmman bu film çəkiləndə 17 yaşında idi və debüt edirdi.Filmdə mahnılardan birini həqiqətən də,Priyanka Çopra oxuyub.

Dənizin qəlbində (ing. In the Heart of the Sea) — 2015-ci il istesalı olan film. Balına ov gəmisi olan Eseksin batışından bəhs olunur. == Mövzu == 1850-də yazıçı Eseks gəmisinin batışından sonra həyatda qalan son adam mehmanxana sahibi Tomas Nikkersonu ziyarət edərək hekayəni ona danışmağı müqavilində ona pul təklif edir. Tomas ilk öncə bunu rədd edir. Ancaq sonra arvadının təkidi ilə bu təklifi qəbul edir. Hekayə 1820-ci ildən başlayır. Səfərin ilk üç ayında heç bir uğur əldə olunmur. Kapitan Polard Atlantik okeanında balina görülmədiyinin fərqinə varır. Nəhəng ağ balinanın hücümu nəticəsində gəmi məhv olur, 6 nəfər ölür.

Dənizin qəlbində (ing. In the Heart of the Sea) — 2015-ci il istesalı olan film. Balına ov gəmisi olan Eseksin batışından bəhs olunur. == Mövzu == 1850-də yazıçı Eseks gəmisinin batışından sonra həyatda qalan son adam mehmanxana sahibi Tomas Nikkersonu ziyarət edərək hekayəni ona danışmağı müqavilində ona pul təklif edir. Tomas ilk öncə bunu rədd edir. Ancaq sonra arvadının təkidi ilə bu təklifi qəbul edir. Hekayə 1820-ci ildən başlayır. Səfərin ilk üç ayında heç bir uğur əldə olunmur. Kapitan Polard Atlantik okeanında balina görülmədiyinin fərqinə varır. Nəhəng ağ balinanın hücümu nəticəsində gəmi məhv olur, 6 nəfər ölür.

Mavi dənizin sahilində (rus. У самого синего моря) — 1935-ci ildə çəkilmiş sovet filmi. Bu film Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Azərbaycan Respublikasında dövlət varidatı elan edilən filmlərin siyahısına daxil edilmişdir. == Məzmun == Film iki dost-Yusif (Lev Sverdlin) və Alyoşanın (Nikolay Kryuçkov) başına gələn əhvalatlardan söhbət açır. Hadisələr Azərbaycanın cənubunda, Sara adasında balıqçılıq sovxozunda cərəyan edir. Günlərin birində dostlar balıqçıların köməyinə gələrkən, Xəzər dənizində tufana düşür, onların qayığını şahə qalxmış dalğalar bir an içərisində çevirir. Yaxınlıqdakı kolxozun balıqçıları hər iki dostu xilas edirlər. Dostlar fəhlə qəsəbəsində qalıb işləyir, balıqçı qızı Maşenkaya (Yelena Kuzmina) vurulurlar. Bundan sonra onların arasında anlaşılmazlıqlar yaranır, hətta bir-birilərinə rəqib olurlar. Nəticədə məlum olur ki, Maşa şimalda xidmət edən həmyerlisini sevir və onun yolunu gözləyir.

Filmin əsasını real faktlar təşkil edir. Burada Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulması uğrunda aparılan mübarizədən danışılır. Filmdəki qəhrəmanların ümumiləşdirilmiş obrazları arxasında real tarixi şəxsiyyətlər durur. Film yazıçı Firudin Ağayevin "İldırım dənizə çaxır" və "İldırım ömrü" romanlarının motivləri əsasında çəkilmişdir. Kino əsəri Azərbaycanın dəniz işləri üzrə ilk xalq komissarı Çingiz İldırıma həsr olunmuşdur. Ssenari müəllifi: İsmayıl Şıxlı, Firudin Ağayev, Ramiz Rövşən Quruluşçu rejissor: Ceyhun Mirzəyev Quruluşçu operator: Ələsgər Ələkbərov Quruluşçu rəssam: Rafiz İsmayılov Bəstəkar: Arif Məlikov Səs operatoru: Əsəd Əsədov Rejissor: T. Məmmədov Operator: S. İsmayılov Montaj edən: Tamara Nərimanbəyova Geyim rəssamı: Tamilla Dağıstanlı Qrim rəssamı: Elbrus Vahidov Dekor rəssamı: Fikrət Ələkbərov Quraşdırılmış səhnələrin operatoru: Ramiz Babayev Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Eduard Abdullayev Rejissor assistenti: Nadir Əzməmmədov, Mirzəbala Məlikov Operator assistenti: R. Fətullayev Məsləhətçi: Məcid Katibli (tarix elmləri namizədi), V. Tolkaçov (kontr-admiral) Çalır: SSRİ Dövlət Kinematoqrafiya Komitəsinin Orkestri Dirijor: Arif Məlikov Filmin redaktoru: Əli Qurbanov İnzibatçı: Sahib Quluzadə, M. İsmayılov, Ş. Balakişiyev Filmin direktoru: Aydın İmrani Trüklərin quruluşu: Nizami Musayev Kaskadyor: T. Əliyev, V. Piriyev, V. Nikişev, Ş. Şirəliyev Fuad Poladov — komandan Əliabbas Qədirov — Sultanov Həsənağa Turabov — baş nazir Fazil Bayramov — Tlexas Fəxrəddin Manafov — Şəfibəyov Gündüz Abbasov — şair Lalə Qiyasbəyli — Leyla Firəngiz Mütəllimova — Sona Muxtar Maniyev — polis rəisi Ələddin Abbasov — qoca Vilnis Bekeris — ingilis Kamil Zöhrabov — Həsən Vladislav Kovalkov — Matveyev Vidadi Həsənov — komandanın yavəri Ramiz Əzizbəyli — Mustafa Tanilə Əhmərova — qadın Nurəddin Mehdixanlı — Kazım bəy Həsən Məmmədov — qoca general Yaşar Nuri — kapitan Sədayə Mustafayeva — komandanın anası Kamran Şahmərdanov — Çingiz Ənvər Həsənov — adyutant Gennadi Yuxtin — həştərxanlı Ramiz Məlikov — balıqçı Vəliəhd Vəliyev — balıqçı Tariyel Qasımov — bolşevik Sadıq Hüseynov — çayçı Mirzə Babayev — müsavatçı Əfrasiyab Məmmədov — müsavatçı Nazir Əliyev — xəbərçi T. Məmmədov Kazım Abdullayev — matros Fikrət Əliyev A. Rüstəmov A. Rüstəmov (II) Gümrah Rəhimov — bolşevik R. Hüseynov Sabir Sultanov — müsavatçı Natiq Səfiyev Valeri Kərimov V. Əliyev A. Xarçenko Rafiq Kərimov Ə. Məmmədov Ağarəfi Rəhimov — küçədəki adam Lətifə Əliyeva — küçədəki qadın Nizami Musayev — dilənçi İdris Rüstəmov — dilənçi Cahangir Aslanoğlu — müsavatçı Ötkəm İsgəndərov — tələbə Ömür Nağıyev — bolşevik Fikrət Məmmədov — zabit (titrlərdə yoxdur) Mayak Kərimov — küçədəki adam (titrlərdə yoxdur) Rasim Balayev — komandan (Fuad Poladov) (titrlərdə yoxdur) Sadıq Hüseynov — qoca (Ələddin Abbasov) (titrlərdə yoxdur) Muxtar Avşarov — müsavatçı (Mirzə Babayev) (titrlərdə yoxdur) Rafiq Əzimov — müsavatçı (titrlərdə yoxdur) Hacı İsmayılov — bolşevik (titrlərdə yoxdur) Zərnigar Ağakişiyeva — qadın (Tanilə Əhmərova) (titrlərdə yoxdur) Nəcibə Hüseynova — Sona (Firəngiz Mütəllimova) (titrlərdə yoxdur) Hamlet Xanızadə — şair (Gündüz Abbasov) (titrlərdə yoxdur) Məhluqə Sadıqova — komandanın anası (Sədayə Mustafayeva) (titrlərdə yoxdur) Eldəniz Rəsulov — komandanın yavəri (Vidadi Həsənov) (titrlərdə yoxdur) Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 816.

Vereşagin tarixi şəhərlərin təsvirə böyük maraq göstərmişdir. 1951-ci ildə Moskvanın incəsənət fondunnan Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyinə təmənnasız şəkildə verilib. Şəhərin tarixi burda əksini tapıb, Bakı tədricən sənaye şəhəri olub və bu şəkildə qala divarlarının hüdudlarından kənarında yerləşən əlavə tikililəri görmək olar.

Filmin əsasını real faktlar təşkil edir. Burada Azərbaycanda sovet hakimiyyəti qurulması uğrunda aparılan mübarizədən danışılır. Filmdəki qəhrəmanların ümumiləşdirilmiş obrazları arxasında real tarixi şəxsiyyətlər durur. Film yazıçı Firudin Ağayevin "İldırım dənizə çaxır" və "İldırım ömrü" romanlarının motivləri əsasında çəkilmişdir. Kino əsəri Azərbaycanın dəniz işləri üzrə ilk xalq komissarı Çingiz İldırıma həsr olunmuşdur. Ssenari müəllifi: İsmayıl Şıxlı, Firudin Ağayev, Ramiz Rövşən Quruluşçu rejissor: Ceyhun Mirzəyev Quruluşçu operator: Ələsgər Ələkbərov Quruluşçu rəssam: Rafiz İsmayılov Bəstəkar: Arif Məlikov Səs operatoru: Əsəd Əsədov Rejissor: T. Məmmədov Operator: S. İsmayılov Montaj edən: Tamara Nərimanbəyova Geyim rəssamı: Tamilla Dağıstanlı Qrim rəssamı: Elbrus Vahidov Dekor rəssamı: Fikrət Ələkbərov Quraşdırılmış səhnələrin operatoru: Ramiz Babayev Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Eduard Abdullayev Rejissor assistenti: Nadir Əzməmmədov, Mirzəbala Məlikov Operator assistenti: R. Fətullayev Məsləhətçi: Məcid Katibli (tarix elmləri namizədi), V. Tolkaçov (kontr-admiral) Çalır: SSRİ Dövlət Kinematoqrafiya Komitəsinin Orkestri Dirijor: Arif Məlikov Filmin redaktoru: Əli Qurbanov İnzibatçı: Sahib Quluzadə, M. İsmayılov, Ş. Balakişiyev Filmin direktoru: Aydın İmrani Trüklərin quruluşu: Nizami Musayev Kaskadyor: T. Əliyev, V. Piriyev, V. Nikişev, Ş. Şirəliyev Fuad Poladov — komandan Əliabbas Qədirov — Sultanov Həsənağa Turabov — baş nazir Fazil Bayramov — Tlexas Fəxrəddin Manafov — Şəfibəyov Gündüz Abbasov — şair Lalə Qiyasbəyli — Leyla Firəngiz Mütəllimova — Sona Muxtar Maniyev — polis rəisi Ələddin Abbasov — qoca Vilnis Bekeris — ingilis Kamil Zöhrabov — Həsən Vladislav Kovalkov — Matveyev Vidadi Həsənov — komandanın yavəri Ramiz Əzizbəyli — Mustafa Tanilə Əhmərova — qadın Nurəddin Mehdixanlı — Kazım bəy Həsən Məmmədov — qoca general Yaşar Nuri — kapitan Sədayə Mustafayeva — komandanın anası Kamran Şahmərdanov — Çingiz Ənvər Həsənov — adyutant Gennadi Yuxtin — həştərxanlı Ramiz Məlikov — balıqçı Vəliəhd Vəliyev — balıqçı Tariyel Qasımov — bolşevik Sadıq Hüseynov — çayçı Mirzə Babayev — müsavatçı Əfrasiyab Məmmədov — müsavatçı Nazir Əliyev — xəbərçi T. Məmmədov Kazım Abdullayev — matros Fikrət Əliyev A. Rüstəmov A. Rüstəmov (II) Gümrah Rəhimov — bolşevik R. Hüseynov Sabir Sultanov — müsavatçı Natiq Səfiyev Valeri Kərimov V. Əliyev A. Xarçenko Rafiq Kərimov Ə. Məmmədov Ağarəfi Rəhimov — küçədəki adam Lətifə Əliyeva — küçədəki qadın Nizami Musayev — dilənçi İdris Rüstəmov — dilənçi Cahangir Aslanoğlu — müsavatçı Ötkəm İsgəndərov — tələbə Ömür Nağıyev — bolşevik Fikrət Məmmədov — zabit (titrlərdə yoxdur) Mayak Kərimov — küçədəki adam (titrlərdə yoxdur) Rasim Balayev — komandan (Fuad Poladov) (titrlərdə yoxdur) Sadıq Hüseynov — qoca (Ələddin Abbasov) (titrlərdə yoxdur) Muxtar Avşarov — müsavatçı (Mirzə Babayev) (titrlərdə yoxdur) Rafiq Əzimov — müsavatçı (titrlərdə yoxdur) Hacı İsmayılov — bolşevik (titrlərdə yoxdur) Zərnigar Ağakişiyeva — qadın (Tanilə Əhmərova) (titrlərdə yoxdur) Nəcibə Hüseynova — Sona (Firəngiz Mütəllimova) (titrlərdə yoxdur) Hamlet Xanızadə — şair (Gündüz Abbasov) (titrlərdə yoxdur) Məhluqə Sadıqova — komandanın anası (Sədayə Mustafayeva) (titrlərdə yoxdur) Eldəniz Rəsulov — komandanın yavəri (Vidadi Həsənov) (titrlərdə yoxdur) Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 816.

Mavi dənizin sahilində (rus. У самого синего моря) — 1935-ci ildə çəkilmiş sovet filmi. Bu film Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 7 may 2019-cu il tarixli, 211 nömrəli Qərarı ilə Azərbaycan Respublikasında dövlət varidatı elan edilən filmlərin siyahısına daxil edilmişdir. == Məzmun == Film iki dost-Yusif (Lev Sverdlin) və Alyoşanın (Nikolay Kryuçkov) başına gələn əhvalatlardan söhbət açır. Hadisələr Azərbaycanın cənubunda, Sara adasında balıqçılıq sovxozunda cərəyan edir. Günlərin birində dostlar balıqçıların köməyinə gələrkən, Xəzər dənizində tufana düşür, onların qayığını şahə qalxmış dalğalar bir an içərisində çevirir. Yaxınlıqdakı kolxozun balıqçıları hər iki dostu xilas edirlər. Dostlar fəhlə qəsəbəsində qalıb işləyir, balıqçı qızı Maşenkaya (Yelena Kuzmina) vurulurlar. Bundan sonra onların arasında anlaşılmazlıqlar yaranır, hətta bir-birilərinə rəqib olurlar. Nəticədə məlum olur ki, Maşa şimalda xidmət edən həmyerlisini sevir və onun yolunu gözləyir.

Qara dənizin su altı çayı — Mərmərə dənizindən Bosfor boğazından keçməklə Qara dənizin içərilərinə doğru axan duzlu axın cərəyan. Bu su altı çayın axdığı nov 35 m dərinliyə, 1 km enə və 50 km uzunluğa sahibdir. Bu axından sular 6,5 km/s sürəti ilə axır. Buradan axas suyun həcmi hər saniyədə 22 min. m³ təşkil edir. Bu su altı axarda çaylara məxsus elementlər vardır. Məsələn sahillər, astanalar, şəlalər müşahidə edilir. Qara dənizin dibi ilə axan bu kanallar 6 min il öncə meydana gəlmişdir. Belə düşünülür ki bu novlar, Aralıq dənizindən Qara dənizə axan su axınları zamanı formalaşmışdır. Bu novlarla bu gündə su hərəkət edir.

Çingiz xan: torpağın və dənizin axırına qədər (Yaponca: 蒼き狼 地果て海尽きるまで Rom: Aoki Ōkami: Chi Hate Umi Tsukiru Made) 2007-ci ildə Yaponiya və Monqolustanın müştərək istehsalı olan və Çingiz Xan haqqında çəkilmiş olan tarixi dramdır. Rusiyada film “Böyük monqol: Çingiz xan” adı ilə nümayiş etdirilmişdir. Film Takehiro Nakajima və Şoyçi Maruyamanın yapon klassiki Yasuşi İnouenin (1907–1991) “Mavi qurd” (1960) adlı tarixi romanının ekranlaşdırılmış versiyasıdır. 30 milyon dollarlıq büdcəsi olan film 2006-cı ildə dörd ay ərzində Monqolustanda çəkilmişdir. Filmin çəkilişləri zamanı 27 000-dən çox insan, o cümlədən də 5 000 Monqolustan əsgəri iştirak etmişdir.

Çingiz xan: torpağın və dənizin axırına qədər (Yaponca: 蒼き狼 地果て海尽きるまで Rom: Aoki Ōkami: Chi Hate Umi Tsukiru Made) 2007-ci ildə Yaponiya və Monqolustanın müştərək istehsalı olan və Çingiz Xan haqqında çəkilmiş olan tarixi dramdır. Rusiyada film “Böyük monqol: Çingiz xan” adı ilə nümayiş etdirilmişdir. Film Takehiro Nakajima və Şoyçi Maruyamanın yapon klassiki Yasuşi İnouenin (1907–1991) “Mavi qurd” (1960) adlı tarixi romanının ekranlaşdırılmış versiyasıdır. 30 milyon dollarlıq büdcəsi olan film 2006-cı ildə dörd ay ərzində Monqolustanda çəkilmişdir. Filmin çəkilişləri zamanı 27 000-dən çox insan, o cümlədən də 5 000 Monqolustan əsgəri iştirak etmişdir.