Поиск по словарям.

Narteks — erkən xristian və Bizans bazilikalarında və kilsələrində müntəzəm olaraq rast gəlinən, adətən binanın qərbində yerləşən giriş hissəsi kimi təsvir edilə bilər. Narteks, ümumiyyətlə, mərkəzi hissədən divarlar və ya sütunlarla ayrılır.

Viteks (lat. Vitex) - dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Vitex ajugaeflora Viteks:The Plant List saytında takson barədə məlumat.

Aleks — ad. Aleks Uebb — Maqnum Foto agentliyinin amerikalı fotoqrafı. Aleks Florea — Rumıniya müğənnisi. Aleks Morris — ABŞ-nin qara dərili aktyorlarından biri Aleks Koomber — Birləşmiş Krallıqı təmsil edən skeletonçu. Aleks Buda ― Albaniya tarixçisi. Aleks Qoqiç — Şotlandiya təmsilçilərindən olan Hamilton Akademikal klubunda müdafiəçi kimi çıxış edən peşəkar Aleks Salmond — Şotlandiyanın Birinci naziri. Aleks Dram Houks — ABŞ botaniki.

Enrike Mateos Mansebo (isp. Enrique Mateos Mancebo; 15 iyul 1934, Madrid – 6 iyul 2001, Sevilya) — hücumçu mövqeyində oynamış İspaniya futbolçusu. O, La Liqada "Real Madrid", "Sevilya" və "Betis" kimi klubları təmsil edərək 123 oyuna 48 qol vura bilmişdir. == Klub karyerası == Madriddə anadan olan Enrike təhsilini "Real Madrid" klubunun məktəbində bitirdi. O, klubda keçirdiyi 8 il ərzində əsasən ehtiyat oyunçu qismində çıxış edirdi və bu müddət ərzində 13 əsas titul qazanmışdır. Onun ən uğurlu La Liqa mövsümü 1956–57 təsadüf etdi, həmin çempionluq mövsümündə o, 21 oyuna 14 qol vurmağı (karyerasının ən yaxşı nəticəsi) bacarmışdır. O, Çempionlar Kubokunda keçirdiyi 16 oyuna 9 qol vurmuş və dörd dəfə turnirin qalibi olmuşdur. Mateos "merinqlər"i 1961-ci ilin yayında tərk elədi və ümumlikdə 93 oyuna 50 qol vurmuşdur. Daha sonra o, ölkəsinin "Sevilya", "Rekreativo", "Real Betis" və "Ximnastika Torrelaveqa" klublarında çıxış etdi. "Sevilya"nın heyətində oynayarkən o, karyerası boyu sağalmayacağı zədə aldı.

Eucalyptus patens (lat. Eucalyptus patens) — bitkilər aləminin mərsinçiçəklilər dəstəsinin mərsinkimilər fəsiləsinin evkalipt cinsinə aid bitki növü.

Euonymus fortunei (lat. Euonymus fortunei) — bitkilər aləminin celastrales dəstəsinin celastraceae fəsiləsinin gərməşov cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Cassine fortunei (Turcz.) Kuntze Elaeodendron fortunei Turcz. Euonymus austroliukiuensis Hatus. Euonymus carrierei Vauvel Euonymus fortunei var. acuminatus F.H.Chen & M.C.Wang Euonymus fortunei f. albifructus Murata Euonymus fortunei f. angustifolius (Graebn.) H.Hara Euonymus fortunei f. carrierei (Vauvel) Rehder Euonymus fortunei f. gracilis (Siebold) Rehder Euonymus fortunei f.

Jan Kasteks (fr. Jean Castex; 25 iyun 1965[…], Vik-Fezansak[d]) — 3 iyul 2020-ci ildən etibarən Fransanın Baş naziri vəzifəsində çalışan fransız siyasətçi. == Həyatı == Cənub-qərb fransız aksenti olan Kasteks Sandra Ribelayq ilə evlidir, dörd qızı var. Sərbəst katalan dili danışan Kasteks Fransanın cənubundakı katalan kimliyinin və digər regional həssaslıqların müdafiəçisi hesab olunur. Keçmiş həmkarlar ittifaqı lideri Jan-Klod Mayi və "Charlie Hebdo"-un keçmiş yazarı, həkim Patrik Pellu ilə də dostdur. == Siyasi fəaliyyəti == 2010-cu ildən 2011-ci ilə qədər 2000-ci ildə Şərqi Pireneydə Pradesə bələdiyyə sədri seçilən Kasteks Səhiyyə Naziri Ksavye Bertran rəhbərliyi altında Fransua Fiyonun nazirliyində Baş Qərargah rəisi olaraq çalışdı. Raymond Subidən sonra, 2011–2012-ci illərdə Prezident Nikolas Sarkozinin rəhbərliyi altında Eliseyin baş katibi olaraq çalışdı. XHB-də 2012-ci il seçkilərində Fiyonu dəstəklədi. Yerli səviyyədə Kasteks 2010–2015-ci illərdə Langedok-Russilyon bölgə müşaviri kimi çalışdı və 2015-ci ildən Şərqi Pireneyin şöbə müşaviri vəzifəsində çalışdı. Kasteks 2017-ci ilin sentyabr ayında 2024 Olimpiadası və Paralimpiadasına idarələrarası nümayəndə təyin edildi, eyni zamanda Milli İdman Agentliyinin prezidenti təyin edildi.

Lateiki (ing. Lateiki) — Tonqa arxipelaqına daxil olan adalardan biri. Tonqa dilindən tərcümədə "kiçik Late" mənasını verir (Late adasının şərəfinə). Vulkan məşəlli adadır. Vulkanın özü isə okean səthindən 3–10 metr dərinlikdə yerləşir. Vulkanın uazunluğu 1500 metrdir. 1995-ci ilin iyun ayında baş vermiş püskürmə zamanı ada meydana gəlmişdir. Adanın hündürlüyü 50–80 metr arasında dəyişirdi. İki aydan sonra isə ada yoxa çıxmışdır. Adanın peyda olması əvvəlki püskürmələrdə də müşahidə edilmişdir.

Sarı acıpaxla (lat. Lupinus luteus) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin acıpaxla cinsinə aid bitki növü.

Mariyana Mateus (serb. Marijana Mateus / Маријана Матеус, Qızlıq soyadı Mariyana Çoliç, serb. Marijana Čolić; 27 sentyabr 1971) — Serbiyalı iş adamı, model, moda dizayneri, The Marijana Matthaeus Collection və Lux Uniforma markalarının təsisçisi və yaradıcı direktorudur. == Bioqrafiya == Uşaq vaxtı Mariyana və anası dəfələrlə Belqradda moda nümayişlərini ziyarət etmişdi. 1990-cı ildə "Obuća Metro" şirkətini açaraq ayaqqabı satışına başladı və 1996-cı ilə qədər bura rəhbərlik etmişdi. 1999-cu ildə Nyu-Yorkda Labin Biznes Məktəbini bitirmişdir və həmçinin sertifikatlaşdırılmış müəllimdir (bakalavr). 2003-cü ildə ilk moda mağazasını Budapeştdə, 2007-ci ildə Salzburqda açdı. 2006-cı ildə, model olaraq, Dünya Kuboku ərəfəsində Samsung reklam kampaniyasının üzü oldu. 2009-cu ildə Mariyana, Mariyana Class (indi Mariyana Matteus Koleksiyası) moda etiketini təsis etdi və eyni il Belqrad Moda Həftəsi zamanı moda nümayişi etdi. 1 iyun 2010-cu ildə çimərlik paltarları kolleksiyasını təqdim etdi , Serbiya milli gözəllik yarışlarının ulduzları şouda iştirak etmişdi.

Mateus Fernandes Siqeyra (port. Matheus Fernandes Siqueira; 30 iyun 1998, İtaborai, İspaniya) — La Liqa təmsilçilərindən olan "Barselona" klubunda yarımmüdafiəçi kimi çıxış edən peşəkar Braziliya futbolçusudur.

Yalançı nərgizgülü (lat. Narcissus pseudonarcissus) - nərgizgülü cinsinə aid bitki növü. Ajax breviflos Haw. Ajax cambricus Haw. Ajax capax M.Roem. Ajax cernuus Haw. Ajax cuneifolius Haw. Ajax fenestralis Gray Ajax festalis (Salisb.) Salisb. Ajax festalis var. plenissimus Haw.

Penstemon laetus (lat. Penstemon laetus) — bağayarpağıkimilər fəsiləsinin penstemon cinsinə aid bitki növü.

Penstemon patens (lat. Penstemon patens) — bağayarpağıkimilər fəsiləsinin penstemon cinsinə aid bitki növü.

Salvia patens (lat. Salvia patens) — dalamazkimilər fəsiləsinin adaçayı cinsinə aid bitki növü.

Senecio laetus (lat. Senecio laetus) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xaçgülü cinsinə aid bitki növü.

Sarpet xardalı (lat. Brassica juncea) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin kələm cinsinə aid bitki növü. Brassica argyi H.Lév. Brassica arvensis var. juncea (L.) Kuntze Brassica besseriana Andrz. ex Trautv. Brassica cernua (Thunb.) Matsum. Brassica cernua (Thunb.) F.B. Forbes & Hemsl. Brassica cernua var. chirimenna Makino Brassica chenopodiifolia Sennen & Pau [Invalid] Brassica integrifolia (H.West) Rupr.

Chimonanthus praecox (lat. Chimonanthus praecox) — bitkilər aləminin dəfnəçiçəklilər dəstəsinin calycanthaceae fəsiləsinin chimonanthus cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Mərkəzi və Şərqi Çində, Yaponiyada geniş yayılmışdır. == Botaniki təsviri == 2–3 metr hündürlükdə yarpağını tökən koldur. Gövdələri yuxarıya doğru düz qalxır. Cavan budaqları tüklü, birillik budaqları isə çılpaq, bozumtul-yaşıl və ya qəhvəyi rəngdədir. Tumurcuqları iti, kirəmit şəklində düzülmüş pulcuqludur. Yarpaqları yumurtavari və ya yumurtavari-neştərvari, uc tərəfdən sivri, qaidəsi dairəvi və ya pazvaridir, uzunluğu 7–20 sm, eni isə 3,5–7 sm-dir. Təzə əmələ gəlmiş yarpaqları tüklü olub, sonradan çılpaqlaşır, hər iki tərəfdən parıldayan açıq-yaşıl rəngdədir. Saplaqları 0,5–0,8 sm uzunluqdadır.

Salix phylicifolia (lat. Salix phylicifolia) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin söyüdkimilər fəsiləsinin söyüd cinsinə aid bitki növü. Salix arbuscula var. phylicifolia (L.) Rchb. Vimen phylicifolia (L.) Raf.

Dərman xəşənbülü (lat. Melilotus officinalis) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin xəşənbül cinsinə aid bitki növü. Azərbaycan florasında bu cins 7 növlə təmsil olunmuşdur, onlardan 4-ü dərman bitkisidir. Azərbaycan florasında bu cins 7 növlə təmsil olunmuşdur, onlardan 4-ü dərman bitkisidir. == Botaniki təsviri == Hündürlüyü 100 sm və daha çox olan ikiillik, çılpaq ot bitkisidir. Yarpaqları ardıcıl, saplaqlı, üçqatlıdır. Çox xırda, açıq sarı rəngli çiçəkləri sıx salxım şəklində birləşmişlər. Qurudulmuş xammalda yarpaqlar yaşıl, çiçəklər isə sarıdır. Özünəməxsus güclü iyi yeni qurudulmuş otun iyini xatırladır. May-iyun aylarında çiçəkləyərək iyun-avqust aylarında meyvə verir.

Acacia maitlandii (lat. Acacia maitlandii) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin akasiya cinsinə aid bitki növü. == Arealı == Avstraliya üçün endemik növdür. == Sinonimləri == Acacia patens Benth.

Typhlodromus lateris (lat. Typhlodromus lateris) — phytoseiidae fəsiləsinin typhlodromus cinsinə aid heyvan növü. Typhlodromus lateris Catalogue of Life saytında Mites GSDs: PhytoseiidBase.

Müqəddəs viteks (lat. Vitex agnus-castus) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin viteks cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Şimali Afrika, Avropa, Asiyanın mülayim iqlim zonası və subtropikləri, Ön Asiya, Cənubi Qafqaz, orta Asiyada yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Hündürlüyü 4–8 m olan ağacvari koldur. Bitki sıx, yapışıq tükcüklərdən ibarət boz keçəldir. Budaqları qonur, dörd hissəli, kəskin qoxuludur. Yarpaqları iri, uzun saplaqlarda (4 sm), üzbəüz yerləşmiş, barmaqvari mürəkkəb, 5-7 xırda yarpaqlıdır, yalançı zoğları yoxdur. Çiçəkləri çoxsaylı, açıq bənövşəyi, iki dodaqlı, sıx süpürgəvari sünbülvari çiçək quruplarında budaqların uclarında yığılmışdır. Kasacığı beş hissəli, bitişik yarpaqlı, boruvari formalı, uzunluğu 9 mm-dir. Dörd erkəkciyi çiçək tacının üzərindən yuxarı çıxır.

Matteus Silva (port. Matheus de Barros da Silva, 3 oktyabr 1997, Marituba[d], Para) — Braziliyalı futbolçu. Azərbaycan Premyer Liqasında yarışan "Qarabağ" klubunda sağ cinah müdafiəçisi kimi çıxış edir.

Latışlar və ya latviyalılar (latış. latvieši‎) — Latviyanın əhalisinin 62,1 % təşkil edən (2011 tarixinə olan məlumat) Baltika xalqı. Dili — hind-avropa dil ailəsinin baltik qrupuna (litva dili ilə birgə) daxil olan latış dili. Ənənəvi dinləri — lüteran və katolik, pravoslavlar da vardır. Belə götürülür ki, latışlar qədim Baltika xalqları olan latqalların, kurşilərin, zemqalların, sellərin və fin-uqor xalqlarının XVII əsrdə qovuşması nəticəsində yaranmışdır. İlk dəfə yazılı mənbədə latışlar haqqında 1613-cü ildə Georq Matsel tərəfindən qələmə alınmış "Latış katexizis"də qeyd edilir ("Lettisch Vademecum"). Latış dili haqqında 1525-ci ildə Almaniyada latış dilində nəşr edilmiş və saxlanmamış "Lüteran messe"sində də qeyd olduğu bildirilir. Sayları: Latviya: 1 330 769 ABŞ: 87 564 Rusiya: 28 520 Braziliya: 20 000 Avstraliya: 18 938 İrlandiya: 18 008 Ukrayna: 5079 Litva: 2,3 тыс. (2010) Estoniya: 2199 (2009) Belorusiya: 1549 (2009) == Mənbə == Кудрявцев И. Феномены политического национализма на примере Латвийской Республики Стродс Х. Начало переселения латышских крестьян в Россию в 40-е — 60-е гг. XIX в.

Mateuş Bartel (pol. Mateusz Bartel; doğ. 3 yanvar 1985) — Polşa şahmatçısı, qrosmeyster (2005). Bartel 2006, 2010, 2011 və 2012-ci illərdə Polşa Çempionatının qalibi adını qazanmışdır. == Şahmat karyerası == Bartel şahmat oynamağı 6 yaşı olan zaman kiçik qardaşı ilə birlikdə suçiçəyi xəstəliyi səbəbindən evdə qalarkən atasından öyrənib. Sonradan onların hər ikisi "Poloniya Varşava" şahmat klubuna üzv yazılıblar. O, 2003-cü ildə 18 yaşadək gənclər arasında Avropa Çempionu olub. 2005-ci ildə isə Zoltan Dimeşi ilə eyni xal toplamış və onunla birlikdə İrlandiyanın Kork şəhərində keçirilən açıq şahmat turnirinin qalibi olmuşdur. Bartel 2007-ci ildə Men adasında keçirilən beynəlxalq turnirdə Vitali Qolod, Zahar Yefimenko, Yuri Yakoviç, Mixail Royz və Mixail Kobaliya ilə 1-6-cı yerləri bölüşdürüb. 2009-cu ildə Prievidzada keçirilən turnirin qalibi olub.

Mateuş Yakub Moraveçkiy (polşaca. Mateusz Jakub Morawiecki; 20 iyun 1968[…], Vrotslav) — polşanın dövlət xadimi, 2017-ci il dekabrın 11-dən polşanın vitse-prezidenti.

Mateuş Koxalski (pol. Mateusz Kochalski; 25 iyul 2000, Svidnik[d], Lyublin voyevodluğu[d]) — Azərbaycanın "Qarabağ" futbol klubunda qapıçı kimi çıxış edən polşalı peşəkar futbolçu. == Klub karyerası == === Gənclik karyerası === Koxalski futbola BSK Lublin futbol akademiyasında başlamış, 2015-ci ildən Legiya Varşava klubunda gənclər səviyyəsində oynamışdır. Futbolçu 2016-cı ildə 19 yaşadək gənclərdən ibarət komandaya qoşulub. === Legiya Varşava FK === Koxalski mövsümün sonunda, 2017-ci ildən etibarən klubun ikinci komandasında, "Legiya Varşava II"-də oynamağa başlayıb. Futbolçu yeni mövsümdə də ehtiyat qapıçı olmuş və buna görə debüt edə bilməmişdir. 2018-ci ilin fevral ayında futbolçu mövsümün sonuna qədər icarə əsasında Leginoviya Legionovo klubuna transfer edilib. O, klubda debütünü 11 mart 2018-ci ildə "Radomyak Radom" klubu ilə matçda edib. Futbolçu dərhal sonra klubun əsas qapıçısına çevrilmişdir. O, icarə müqaviləsi başa çatdıqdan sonra klubu tərk edib.