KÜRƏK I is. Avar çəkmək üçün alət. Oğlan tez kürəkləri buraxıb onu qolları arasına aldı (S.Qədirzadə)
KÜRƏKLİ I sif. Kürəyi enli. Mən uzun boylu, enli kürəkli komendantımızın yanına gedib, Güləbətinin dediklərini ona danışdım (M
KÜRSÜ I is. [ ər. ] Bir neçə pilləli oturacaq, taxt, stul. Amma necə deyərlər, kürsüyə çıxmaq bir ayıb, kürsüdən düşmək iki ayıb (Anar)
KÜRÜ I is. Balıq, badımcan və s.-nin içində olan yeməli toxumlar. Masanın üstündə buğlanan çay, təzə təndir çörəyi, bal, yağ, kürü, qaymaq yan-yana dü
KÜT I is. Təndirin divarından odun üstünə düşmüş çörək. Xəmrəmiz arvadlardan olmasa, çörəyimiz küt gedər (Ə
KÜTLƏ I is. [ ər. ] Əməkçi xalq, əhali. Bir yerdə toplanmış həyəcanlı kəndli kütləsi qızğın seldən pis olur (M
QABAQ I is. bot. Balqabaq. Qarpız, qovun və xiyar cinsindən olub, sarımtıl bostan bitkisidir. Sonra bibim haradansa bir ovuc qabaq toxumu tapdı, bir n
QABAQLIQ I is. Qadınların alınlarına vurduqları qızıl, gümüş və s.-dən bəzək. QABAQLIQ II is. Qabaq əkilmiş yer
QABAR I is. Çox sürtülməkdən, toxunmaqdan, əzilməkdən suluqlamış, yaxud döyənək olmuş yer. Ayaqlarım yolunda qat-qat qabar bağlamış (R
QABARMAQ I f. Qabar əmələ gəlmək, qabar olmaq. Var ol, bala, yorulsa da, qabarsa da əl; Bir daş üstə bir daş qoya hər insan (Ə
QABLAMA I is. Qulpsuz və ya qulplu qapağı olan kiçik mis qab. Tamaşa xala bir qablama isti süd töküb stola qoydu (M
QAC I is. Düşmən, zidd, əks. Mən cəhalətlə əzəldən qac idim (S.Rüstəm). QAC II is. məh. Yer sulamaq üçün qazılan kiçik arx
QAĞA I is. dan. Hörmət üçün böyük qardaşa, əmiyə, dayıya və ümumiyyətlə, yaxın adama müraciətlə işlənən söz
QAX I is. Qurudulmuş meyvə. Pul yoxdur, toyuq, ördək, qax, qoz ki vardır, bunları gətirin borclarınıza hesab edək (S
QAXAC I is. Qurudulmuş ət. Çörək gün altında quruyub qaxaca dönmüşdü (Ə.Əbülhəsən). QAXAC II is. Quru, arıq
QALA I is. [ ər. ] Müdafiə məqsədi ilə çəkilmiş istehkam, hasar. Ətrafında sıldırım, keçilməz qala çəkib (B
QALIN I sif. Sıx. Saman və ot tayaları, qalın kol-kos, yaşıl ağaclar islandıqca havanı xoş bir ətirlə doldururdu (M
QAN I is. Orqanizmdə damarlarla dövr edib, onun bütün hüceyrələrinin qidalanmasını və maddələr mübadiləsini təmin edən qırmızı maye
QANLI I is. Qatil. Hər bir halda qanlı qanlıdan əl çəkməz (C.Cabbarlı). QANLI II sif. Qana batmış, qana bulaşmış
QANUN I is. [ ər. ] Hamı üçün məcburi olan üsul, qayda, hökm. Deyirlər, yatacaq yenə mədənlər; Sizin qanunda da yoxdur bir kəsər (S
QAPILMAQ I f. Dartıb almaq, qamarlamaq. Papağı başından qapıldı. QAPILMAQ II f. Bir şeyə həddindən artıq aludə olmaq, uymaq
QARA I is. Yer kürəsinin torpaqla örtülü hissəsi; torpaq. Qarada və suda. QARA II is. Plovla yeyilən, müxtəlif şeylərdən hazırlanmış xuruş
QARACA I is. k.t. Dəni qara toz halına salan taxıl xəstəliyi. QARACA II is. Azərbaycanda bitki adlarından biri
QARAÇI I is. Köçəri və yarımköçəri həyat keçirən bir xalq. QARAÇI II sif. dan. Qışqırıqçı, küy-kələkçi, həyasız
QARAGİLƏ I is. Turş meyvəsi olan kol bitkisi və onun meyvəsi. Bu meşələrdə milyonlarla özü özbaşına bitən alma-armud, qaragilə, alça, zoğal, hər nə de
QARAYANIQ I sif. Qarabəniz, qarayağız. Kəlbalı alçaqboylu... gödək qılçaları xeyli içəriyə əyilmiş qarayanıq adam idi (S
QARĞA I is. Leş və böcəklərlə qidalanan qara və ala quş. Mırt-mırt oxuyub mırtıldayırsan; Qarğa kimi hey qırıldayırsan (M
QARI I is. Qoca qadın, qoca arvad. Budur! Dünya görmüş o qarıya bax; Mənalı gözləri intizardadır (S.Vurğun)
QARIŞ I is. Açıq əlin baş barmağından çeçələ barmağın ucuna qədər olan məsafə. Sarsılmaz qaladır hər qarış yerin (R
QARIŞMAQ I f. Müdaxilə etmək, araya girmək. Sən onun işinə qarışma. QARIŞMAQ II f. Dolaşıq düşmək, qatma-qarışıq olmaq
QARQARA I is. xüs. Ağır şeyləri qaldırmaq üçün düzəldilmiş çarx. Pəncərə taxtasının altına hər metrdən bir qarqara vurmağı və ştepseli məftilin ucuna
QARŞI I is. Müqabil tərəf, qabaq. Qarşısında ilk məhəbbətin canlı heykəlini gördü (Anar). QARŞI II qoşma Haqqında, barəsində
QART I is. dan. Kəsər alətləri itiləmək üçün daş, bülöv. Dəryazları qart ilə itiləmək (“İzahlı lüğət”)
QAŞ I is. İnsanın gözləri üstündə qövs şəklində uzanan tüklərdən ibarət xətt. Qızın xəncər kimi çatılır qaşı; Axır yanağına isti göz yaşı (O
QAŞQA I is. Mal-qaranın, atın alnındakı ağ hissə. Qaşqa at altımda qoruqdan gəlirdim (S.S.Axundov). QAŞQA II is
QAT I is. Lay, təbəqə, büküm. Göylərin qatına ucaldı fəryad; O qırğın Qafqazda tutar qoymadı (S.Vurğun)
QATAR I is. [ ər. ] Sərnişinləri daşıyan vaqonlar. Qatarım qışqırıb ötən zamanı; Sürülər, naxırlar qaçıb dağılır (O
QATLANMAQ I f. Bükülmək, iki qat olmaq. Asya süfrənin ucunu qatladı (Mir Cəlal). QATLANMAQ II f. Dözmək, tab gətirmək
QAYIN I is. Ər və ya arvadın qardaşı. Ay aman, ay qız, qaynın gəlib evlərdən səni axtarır (C.Cabbarlı)
QAYMAQ I is. Südün üzü. Əşrəfgil təzə camış qaymağından bir-iki qaşıq götürdülər (İ.Şıxlı). QAYMAQ II is
QAYNAQ I is. Bir şeyin qaynayıb çıxdığı yer; mənbə. Deyirəm sevincdən axan yaşların; Qaynağı dərindi, kökü dərindi (B
QAZ I is. zool. Ördəyə bənzər, lakin ondan böyük, uzunboğaz, əti yeyilən su quşu. QAZ II is. [ fr. ] kim
QAZAĞI I is. mus. Azərbaycan oyun havalarından biri. Toyda həmişə qazağı çaldırardı. QAZAĞI II is. Yəhərin bir növü
QAZAN I is. İçində xörək bişirmək, su qaynatmaq və s. üçün böyük girdə metal qab. Ocaq daşının üstündəki iri qazandan plov qoxusu gəlirdi (Ə
QAZI I is. [ ər. ] tar. Müsəlmanlarda dini məhkəmə işlərinə baxan ruhani, şəriət hakimi. QAZI II f. Kəskin bir alətlə bir şeyin səthindəki şeyi qoparm
QAZINTI I is. Yer altından qazımaqla çıxarılan mədən və s. faydalı süxurlar. Azərbaycan faydalı qazıntılarla çox zəngindir
QAZMA I is. Torpaq qazımaq üçün istifadə olunan saplı alət. Güldanə ilə Bənövşənin əlində qazma, Tərgülün əlində vedrə, Gülxarla Gülşənin əlində bel v
QEYD I is. [ ər. ] Qısa şəkildə yazma. Əzizbəyovun gözləri yazı stolunun üstündəki qeydlərinə sataşdı (M
QEYRİ I sif. [ ər. ] Özgə, yad, kənar, başqa. Bahadır qeyri bir halətdə idi (N.Nərimanov). QEYRİ II qoşma Seçilmə, fərqlənmə, əlavə mənalarında
QƏDƏR I is. [ ər. ] Qeyri-müəyyən miqdar, say, kəmiyyət. Hər şeyin qədəri vardır (“İzahlı lüğət”). QƏDƏR II is