1) verilən, təslim edilən, göndərilən, təklif edilən şeyi alma. Məsələn, ərizələrin qəbulu başlanır, teleqramların qəbulu, malların qəbulu haqqında ak
1) alınmış şey – pul, qiymətli şey və s.-nin alınması, qəbul edilməsi haqqında verilən kağız, sənəd. Məsələn, pulu verib qəbz almaq; 2) köhnəlmiş söz:
1) hər hansı məsələnin kollegial orqanın, məclisin və s. iclasında müzakirəsi nəticəsində qəbul edilən qərar; 2) məhkəmə qətnaməsi hüquqa görə birinci
planetimizdə nəsli kəsilmək təhlükəsinə məruz qalan heyvan və bitkilər haqqında faktlar və illüstrasiyalar toplanmış kitab
ali və orta təhsilli mütəxəssislər hazırlamaq və onların ixtisasını artırmaq, həmçinin istehsalatdan ayrılmadan ümumi orta təhsil almaq formalarından
1) əmtəə dəyərinin pulla ifadəsi; 2) əhəmiyyət, dəyər, önəm, rol; etibar; 3) şagirdin, tələbənin bilik dərəcəsi haqqında verilən nömrə: imtahanda bili
fr. global – bütöv, tam, ümumi; lat. globeglobus (globus) – şar, bölük, qalaq, topa 1) bütün yer kürəsini əhatə edən, bürüyə bilən
hər hansı elmdə və ya fəaliyyət sahəsində istifadə olunan terminlərin izahlı lüğəti.
lat. honorarium – mükafatlandırmaq, təltif olunmaq 1) yazıçılar, rəssamlar, alimlərin və s. əməyinə görə müqavilə əsasında aldığı pul – mükafat; 2) və
dissertasiyalarda istifadə olunan mənbələrin biblioqrafik təsvirində istifadə edilən şərti işarədir. Məqalələrin biblioqrafik təsviri iki hissədən iba
yun. graphe – cızıq 1) cədvəllərdə iki şaquli xətt arasındakı yer (sütun); 2) bölmə; 3) kontor kitablarında və buna oxşar kitab cədvəllərində iki şaqu
yun. graphikos – əks olunmuş, çəkilmiş 1) müxtəlif proseslərin kəmiyyətcə vəziyyətinin cizgilərlə (xətlərlə) təsviri
1) dövlət sifarişi ilə yerinə yetirilən elmi-tədqiqat və yeniliklərin maliyyələşdirilməsi üçün subsiyalar; 2) elmi-tədqiqatların, alimlərin, ədəbiyyat
1) mətbəədə hələ səhifələnməmiş naborun ottiski; 2) müəyyən ölçüdə kəsilmiş vərəq.
1) vəzifəli adamın imzası olan möhür; 2) üzərində imza nümunəsi, hər hansı mətni və yaxud digər əlyazması olan möhür, ştempel, habelə belə möhürün və
1) bir yerdə, bir-birinə yaxın olan bir neçə adam, heyvan, şey və s.; dəstə. Məsələn, bir qrup adam; 2) siyasi görüşləri, məqsədləri, peşələri və s
1) müəyyən təşkilatın, yaradıcı birliklərin, əhali qruplarının, müəyyən sahələrin nümayəndələrinin geniş yığıncağı; 2) hər hansı təşkilatın və ya əhal
lat. laborans (laborantis) – işləyən 1elmi müəssisələrin laboratoriyalarında çalışan elmi və ya texniki işçi (elmi-texniki işçi); 2) laboratoriya məsğ
lat. laboro (laboratorium) – işləyirəm; laborare (laboratorium) – işləmək 1) elmi və ya texniki təcrübələr, tədqiqat aparmaq ücün xüsusi avadanlıqla t
qısa, yığcam, azsözlü.
yerli (lokal) şəbəkə. Bir binada yerləşmiş və bir-biriylə kabellərlə elə birləşmiş kompyüterlərdir ki, onların istifadəçiləri şəbəkədəki fayllara, pri
lat. laureatus – lavru çələngi ilə təltif olunmuş, dəfnə yarpağı ilə mükafatlandırılmış 1) elm, texnika, incəsənət, xalq təsərrüfatı və başqa sahələrd
1) hazırlanan hər bir şeyin ilk variantı; 2) tikiləcək bina, yaradılacaq qurğunun, məmulatın quruluşu və s
xeyrinə, tərəfinə, mənfəətinə (əleyhinə ziddi). Məsələn, lehinə səs vermək.
lat. lektor – oxuyan auditoriya qarşısında leksiya oxuyan şəxs; mühazirəçi.
1) kütləvi mühazirələr keçirilən yer (zal, bina, təşkilat).
1) açıq, aşkar; 2) qanuni, qanunla icazə (yol) verilən, qanunla açıq (qeyri-leqal əksi) fəaliyyətə çıxmış
lat. lit(t)era – hərf; licentiatus – icazə, ixtiyar verilmiş 1) mətbəə yığımında çap üçün bir ucunda hərf, işarə, rəqəm və s
əsərin ana xəttini təşkil edən əsas fikir, müddəa. Məsələn, romanın leytmotivi.
lat. liberalis – azad 1) azadfikirli; 2) ifrat dərəcədə iltifatlı, güzəştə gedən; 3) liberal partiyasının üzvü; 4) liberallıq göstərən, zərərli bir iş
1) azadfikirlilik; 2) lüzumsuz yumşaqlıq, rəhmdillik, mərhəmət göstərmə; güzəştə getmə, yumşaqlıq göstərərək zərərli bir işə yol verməmək
ing. leader – aparıcı, rəhbər, başçı 1) aparıcı, istiqamətləndirici; 2) hər şeydə (siyasətdə, elmdə, ədəbiyyatda, idmanda və s
lat. limes – sərhəd 1) istifadə norması, istifadə üçün qoyulan hədd; 2) son norma; 3) ayrı-ayrı sahələrdə ehtiyatın göstəricisi; 4) hər hansı bir şeyi
lat. licentia – azadlıq, hüquq, icazə 1) mal aparmaq və ya gətirmək, çeşidli işlərlə məşğul olmaq üçün verilən rəsmi icazə sənədi; 2) idxal və ixrac l
yun. Lykeion – xüsusi isim, Afinanın yaxınlığında Likeyli Apollon məbədinin bağçasındakı məktəbin adı 1) bir sıra Qərbi Avropa, Latın Amerikası və Afr
maddi-texniki təminatın və mal ehtiyatlarının idarə edilməsi haqqında elmdir.
yerli əhəmiyyətli, müəyyən yerə mənsub olan. Məsələn, lokal məsələ.
lat. localis – yerli 1) yayılmağa qoymama; 2) məhdudlaşdırma; 3) hər hansı bir hadisənin baş verdiyi yerdən kənara çıxmasına yol verməmə
firmanın xüsusi olaraq işlənib hazırlanmış tam və ya qısaldılmış şəkildə orijinallıqla rəsm edilmiş adı
1) qanunlara riayət edən; 2) bir şeyə bitərəf (bitərəfcəsinə) münasibət göstərən; 3) dövlət hakimiyyəti qanunlarına, qərarlarına (bəzən yalnız zahiri,
1) sözlük; 2) köhnəlmiş söz: dil; 3) dildə olan sözlərin məcmusu, leksikon; 4) müəyyən üsulla düzülüb, mənası, başqa dilə tərcuməsi, düzgün imlası, tə
1) bilik və təhsil yayımı; 2) əhali arasında savad, bilik, mədəniyyət yaymaq üçün mütəşəkkil surətdə həyata keçirilən tədbirlər sistemi
1) rəsmi bir sənəddə, siyahıda və s.-də müstəqil bölgü; bənd, paraqraf; 2) büdcədə və s.-də gəlirin mənbəyini və ya məxaricin yerini göstərən hissə
lat. magister – rəis, mürəbbi, rəhbər 1) qədim Romada bəzi vəzifəli şəxslərə verilən ad; 2) Vizantiyada: sarayda yüksək ad; 3) orta əsrlərdə: ruhani r
1) Qədim Romada ali dövlət vəzifəsi, eləcə də həmin vəzifəni tutan şəxslərin məcmusu; 2) bir sıra xarici ölkələrdə dövlət məmurlarının və xüsusilə də
ital. macchietta – eskiz 1) bir şeyin (bəzən əvvəlcədən düzəldilmiş) kiçik modeli, nümunəsi; 2) əvvəlcədən nəzərdə tutulmuş bir şeyin (məs
1) əlin və ya hər iki əlin müəyyən bir işlə bağlı hərəkəti; əl işində dəqiqlik tələb olunan əməliyyat; 2) fırıldaq kələk, hiylə
yun. mania – ağılsızlıq 1) şüurun və hisslərin hər hansı bir ideya üzərində cəmlənməsi ilə baş verən psixi xəstəlik vəziyyəti; 2) məcazi mənada hər ha
proqramlaşdırma dillərindən biri; informasiyanın rəqəmlə hesablayan maşında (RHM) təsviri üçündür. Maşın dilində idarəedici (əmrlər) və işlənən (ilk v
1) hesablayan elektron maşınla mətnin bir təbii dildən digərinə tərcüməsi. Həmin maşınların universal və ixtisaslaşdırılmış növləri var