HAYRET

Sancaktar Hayrettin Məscidi — və ya Müqəddəs Qastriya Manastırı, Osmanlı İmperiyası dövründə məscidə çevrilmiş monastırdır. Bu gün məscid kimi istifadə edilən hissənin monastır kompleksinin sağ qalan kiçik bir hissəsi olduğu düşünülür. Bu monastırın adının nə olması ilə bağlı müxtəlif, qəbul edilməyən fikirlər var. Binanın Qastrion Manastırının bir hissəsi olduğu düşünülsə də, sözügedən monastırın şərqində çox uzaqda yerləşdiyi üçün bu mənzərə hər kəs tərəfindən qəbul edilmir. İstanbulda Komnenos və Paleoloqos dövrünə aid Bizans memarlıq əsərlərinin kiçik bir nümunəsidir. Orta əsrlərə və ya 3-4-cü əsrlərə aid edilən bina, dəqiq olmasa da, İstanbulun Fatih səmtində, Samatya səmtindəki Teberdar küçəsində yerləşir. Sirkeci-Halkalı şəhərətrafı xəttinin Kocamustafapaşa stansiyasından 500 metr məsafədə yerləşir. Məscid çoxlu mağazalarla əhatə olunub. İstanbulun yeddinci təpəsində, Mərmərə dənizinə baxan yamacda yerləşən bu tikilinin mənşəyi haqqında məlumatlar kifayət qədər qeyri-kafidir və dəqiqliyi şübhə doğurur. Ən çox yayılmış rəvayətə görə, I Konstantinin anası Yelena 325-ci ildə Samatya limanından İsanın çarmıxa çəkildiyi Qalqotadan toplanmış Əsl Xaç və içərisində ətirli bitkilərin olduğu vazalarla şəhərə daxil olur.