Horizont
Üfüq- açıq yerdə Yer səthinin dairə şəklində görünən hissəsidir ki, bu hissədə göy qübbəsinin kənarları yerə bitişmiş kimi görünür. Üfüqün kənarında göyün yerə bitişik kimi görünən sərhəddinə üfüq xətti deyilir. Üfüq xətti müşahidəçi üçün yer səthinin görünən hissəsini görünməyən hissəsindən ayırır. Üfüqün dörd əsas: Şimal-Şm. (North-N), Cənub-C. (South-S), Şərq-Ş (East-E), Qərb-Q (West-W) cəhətləri vardır.
== Üfüq məsafəsi ==
Üfüqədək görünən məsafəni
d
=
3
,
86
h
{\displaystyle d=3,86{\sqrt {h}}}
düsturu ilə hesablamaq olar. Burada h-müşahidə nöqtəsinin (m-lə) hündürlüyüdür.
Müşahidə olunan nöqtənin hündürlüyündən asılı olaraq üfüqün diametri genişlənir.
Müşahidəçi açıq havada Elbrus dağından (5633 m) Qara dənizdə gəmini, Baba dağından (3629 m) Kür-Araz ovalığının hər tərəfini görə bilər.
== Üfüqi zonalar ==
Üfüqi zonallıq hündürlük və ya şaquli zonallığın əksinə, üfüqi istiqamət üzrə zonaların bir-birini əvəz etməsinə deyilir.
Yeni horizont
Yeni horizont — Ağarza Quliyev və Qriqori Braginski birgə çəkdikləri film.
Film Bakı neftçilərinin həyatından, onların yeni neft yataqları kəşf etmələrindən bəhs edir. Filmdə olan kəskin konflikt, elm aləmində cürətli yenilikçi fikri ilə köhnəliyin qalıqları olan ətalət, mühafizəkarlıq və ehkamçılığın təzadları üzərində qurulmuşdur.
Film yazıçı və ssenarist İmran Qasımovun kinomatoqrafiyada ilk işidir.
Ssenari: İmran Qasımov
Quruluşçu rejissor: Ağarza Quliyev, Qriqori Braginski
Quruluşçu operator: Fyodor Novitski, Muxtar Dadaşov
Bəstəkar: Niyazi
Səs operatoru: İlya Ozerski
Mahnının mətni: Əliağa Vahid
Rejissor assistenti: Lətif Səfərov, Məmməd Əlili(2-ci şəxs titrlərdə yoxdur)
Operator assistenti: Teyyub Axundov
Montaj üzrə rejissor assistenti: Zeynəb Kazımova
Quruluşçu rəssam: Qasım Səlimxanov (titrlərdə yoxdur)
İsmayıl Əfəndiyev — Adil Kərimov
Rza Əfqanlı — professor Əhmədov
Ələsgər Ələkbərov — partiya təşkilatçısı Aslanov
Əli Qurbanov — Heydər
Sofa Bəsirzadə — Validə
Əzizə Məmmədova — Fatma
Möhsün Sənani — Ruben
Mustafa Mərdanov — trest müdiri
Əlisəttar Məlikov — Rüstəm Abbasov
V.Çavçavadze — tibb bacısı
Şəmsəddin Abbasov. “Sovet Azərbaycanının kinosu” //Kommunist.- 1958.- 29 avqust.
Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др.
Yeni horizont (film, 1940)
Yeni horizont — Ağarza Quliyev və Qriqori Braginski birgə çəkdikləri film.
Film Bakı neftçilərinin həyatından, onların yeni neft yataqları kəşf etmələrindən bəhs edir. Filmdə olan kəskin konflikt, elm aləmində cürətli yenilikçi fikri ilə köhnəliyin qalıqları olan ətalət, mühafizəkarlıq və ehkamçılığın təzadları üzərində qurulmuşdur.
Film yazıçı və ssenarist İmran Qasımovun kinomatoqrafiyada ilk işidir.
Ssenari: İmran Qasımov
Quruluşçu rejissor: Ağarza Quliyev, Qriqori Braginski
Quruluşçu operator: Fyodor Novitski, Muxtar Dadaşov
Bəstəkar: Niyazi
Səs operatoru: İlya Ozerski
Mahnının mətni: Əliağa Vahid
Rejissor assistenti: Lətif Səfərov, Məmməd Əlili(2-ci şəxs titrlərdə yoxdur)
Operator assistenti: Teyyub Axundov
Montaj üzrə rejissor assistenti: Zeynəb Kazımova
Quruluşçu rəssam: Qasım Səlimxanov (titrlərdə yoxdur)
İsmayıl Əfəndiyev — Adil Kərimov
Rza Əfqanlı — professor Əhmədov
Ələsgər Ələkbərov — partiya təşkilatçısı Aslanov
Əli Qurbanov — Heydər
Sofa Bəsirzadə — Validə
Əzizə Məmmədova — Fatma
Möhsün Sənani — Ruben
Mustafa Mərdanov — trest müdiri
Əlisəttar Məlikov — Rüstəm Abbasov
V.Çavçavadze — tibb bacısı
Şəmsəddin Abbasov. “Sovet Azərbaycanının kinosu” //Kommunist.- 1958.- 29 avqust.
Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др.
Belo Horizonte
Belu-Orizonti (port. Belo Horizonte) — Braziliyanın cənub-şərqində şəhər. Minas-Jerays ştatının paytaxtı.
Bulbophyllum horizontale
Bulbophyllum horizontale (lat. Bulbophyllum horizontale) — səhləbkimilər fəsiləsinin bulbofillium cinsinə aid bitki növü.
Cotoneaster horizontalis
Üfüqi dovşanalması (lat. Cotoneaster horizontalis) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin dovşanalması cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Cotoneaster acuminatus var. prostratus Hook. ex Decne.
Cotoneaster davidianus hort. ex Dippel
Cotoneaster horizontalis var. horizontalis horizontalis
Diospyros chaffanjonii H.L‚v.
== Təbii yayılması ==
Təbii şəraitdə Krımda, Qafqazda, Sibirdə, Orta və Mərkəzi Avropada, Monqolustanın şimalında, Himalayda, Çində yayılmışdır.
== Botaniki təsviri ==
Hündürlüyü 2-3 m-ə çatan, dəyirmi çətirli, yarpağını tökən, çox budaqlı koldur.
Cotoneaster horizontalis var. horizontalis
Üfüqi dovşanalması (lat. Cotoneaster horizontalis) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin dovşanalması cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Cotoneaster acuminatus var. prostratus Hook. ex Decne.
Cotoneaster davidianus hort. ex Dippel
Cotoneaster horizontalis var. horizontalis horizontalis
Diospyros chaffanjonii H.L‚v.
== Təbii yayılması ==
Təbii şəraitdə Krımda, Qafqazda, Sibirdə, Orta və Mərkəzi Avropada, Monqolustanın şimalında, Himalayda, Çində yayılmışdır.
== Botaniki təsviri ==
Hündürlüyü 2-3 m-ə çatan, dəyirmi çətirli, yarpağını tökən, çox budaqlı koldur.
Echinodorus horizontalis
Aquarius horizontalis (lat. Aquarius horizontalis) — bitkilər aləminin baqəvərçiçəklilər dəstəsinin baqəvərkimilər fəsiləsinin aquarius cinsinə aid bitki növü.
Juniperus horizontalis
Juniperus horizontalis (lat. Juniperus horizontalis) — bitkilər aləminin çılpaqtoxumlular şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin cupressales dəstəsinin sərvkimilər fəsiləsinin ardıc cinsinə aid bitki növü.
Taxus horizontalis
Giləmeyvəli qaraçöhrə (lat. Taxus baccata) — iynəyarpaqlılar fəsiləsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyaslna aiddir – VU A2c+3c. Azərbaycanın nadir, relikt növüdür.
Rusiya, Gürcüstan Ermənistan, Şimali Afrika, Türkiyə, Kiçik Asiya, Baltikyanı ölkələri, Ukrayna, Skandinaviya, Avropanın Qərb hissəsi və Azor adalarında yayılmışdır.
Şamaxı, Quba, Zaqatala, Qəbələ, Xanlar, Lənkəran və Lerik rayonları ərazilərində təbii halda rast gəlinir.
Tək-tək və ya qrup şəklində quru daşlı yamaclarda fıstıq-vələs meşələrində 1900–2500 m yüksəkliklərdə rast gəlinir.
Azərbaycanda arealı geniş deyildir.
Təbiətdə 20 m-ə qədər boy hündürlüyü olan, sıx budaqlı, yuvarlaq təpəli bir ağacdır. Tumurcuqları qəhvəyi və yaşılımtıl rəngdə, küt, dəyirmi və ya ovalşəkillidir.
Umbilicus horizontalis
Umbilicus horizontalis (lat. Umbilicus horizontalis) — dovşankələmikimilər fəsiləsinin umbilicus cinsinə aid bitki növü.
Astragalus horizontalis
Astragalus arbuscula (lat. Astragalus arbuscula) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
=== Homotipik sinonimləri ===
Astragalus arbuscula var. mixotricha Trautv.
Philammos arbuscula (Pall.) Steven
Tragacantha arbuscula (Pall.) Kuntze
=== Heterotipik sinonimləri ===
Astragalus arbuscula var. leucotricha Trautv.
Astragalus arbuscula var. microphyllus Krylov & Serg.
Astragalus eremothamnus Kar. & Kir.
Philammos horizontalis
Astragalus arbuscula (lat. Astragalus arbuscula) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin gəvən cinsinə aid bitki növü.
Astragalus arbuscula var. mixotricha Trautv.
Philammos arbuscula (Pall.) Steven
Tragacantha arbuscula (Pall.) Kuntze
Astragalus arbuscula var. leucotricha Trautv.
Astragalus arbuscula var. microphyllus Krylov & Serg.
Astragalus eremothamnus Kar. & Kir.