туьрк, прил.; дуьз тир, гьахълу. Гьелбетда, сифтени-сифте уьлкведа дуьзгуьн къайда туна, начагъзавай общество сагъар хъувуна кӀанда
сущ.; -или, -иле, -илер, -илери, -илера дуьзгуьн тир гьал. Адан шииррин везин, чӀалан тартиб, фикиррин дуьзгуьнвал арадал гъизвай магьир такьатрин аж
нар. дуьзгуьн тир гьалдив. Дуьзгуьнвилив парталдинни кӀалубдин Вичел чӀугваз къакъудзава хнупӀди. А. Къ
нар. дуьзгуьн тегьерда аваз. Ихтилатзавайдаз гафар хълагьун, адан фикирдин эхир тамамарун, иллаки инсанар алай чкадал садан сивяй дуьзгуьндаказ акъ
нар. 1) гьакъикъат гьикӀ ятӀа, гьакӀ Гадади вири адаз дуьздаказ суьгьбет авуна. Ф. Гьуьлуьн шив. Шумуд агьзур сефер вуна табнатӀа, Сад Аллагьдиз чида,
нар. аквадай чкадал. Вуна вучиз кӀевяй къудна ви къуьл дуьздал алаз туна? Е. Э. Дуст Ягьиядиз.... дергесрин тумар дуьздал ала, векьерикай хкудна тв
гл., вуж-вуч аквадайвал хьун. Кьилел алай бармак лагьайтӀа, кьифери къадгъунайди хьиз, са чӀарни аламачиз кӀан дуьздал хьанвайди тир
сущ.; -а, -а; дуьзди прилагательнидикай арадиз атанвай существительное; дуьз тирди. Зи кьин ихьтинди я: дуьздаз - дуьз, какурдазни - какур! Я
прил.; дуьз прилагательнидин теквилин кьадардин форма; дуьз тир. Къуй ви уьмуьрдин рехъ дуьзди ва гегьеншди хьурай! А
сущ.; -ди, -да; -ар, -йри дуьз чилин чка. Бязи чкайрилай кьакьан хьана хкаж хьанвай дагъдин тепейри ва шим квай чархари, вацран экуьнин вилик па
прил. чин пата лекъвер-хулар, кӀамар-кӀунтар авачир. Заз къекъведай дуьзен рекьер Лап энши, юхуш хьана хьи
сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра масадбурун гьар са гафунихъ агъадайди, масадбурувай фад алцурариз жедайди
сущ.; -или, -иле, -илер, -илери, -илера дуьзена тир гьал. Чидач, са бязи инсанрин дуьзенавиляй яни, тахьайтӀа кваз такьуняни, тахсиркарвилериз рехъ
нар. дуьзенавал хас яз. Синоним: дуьзенадаказ.
нар. дуьзена яз. Синоним: дуьзенавилелди.
сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра кӀамар, дагълар, тепеяр авачир чка. Гила вун килиг ви ватандиз кьуд патахъди, аквазвайди дуьзенлух, тарартамар, багълар
туьрк, гл., дуьз тир. * дуьзмиш авун гл. дуьзарун, арадиз гъун, туькӀуьрун. Акъудна еке хабарар, Дуьзмиш авур кьван тапарар
гл., дуьз хьун, кьун. Намрудавай дуьзмиш тахьай зинет я, Ихьтин уьмуьр жагъай жанан мубарак. Е. Э
|| ДУЬЗМИШУН гл, ни вуч; -да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; дуьзмиш авун, дуьзмиш тавун, дуьзмиш тахвун, дуьзмиш хъийимир расун, арадал гъун
сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -илера дуьзмиш тир гьал.
туьрк, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра харат устӀар. И кьуьзуь кас Алидиз хъсан чида. Ам са вахтара дуьлгер устӀар тир
сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -илери харат устӀарвал. Хуьруьнвийри, хеб, мал хуьнлай гъейри, никӀер цадай, берекатлу магьсулар къачудай, гьакӀ
дуьм-дуьз нар. гьакъикъат тирвал. - А тама дуьм-дуьз ви чурудал гьикьван чӀарар алатӀа, гьакьван тарар ава
рах., кил. ДУЬНЬЯ.
* дуьнмиш хьун гл., са квез ятӀани элкъуьн. Гьуьлуьн шагьдихъ пуд руш ава. Гьар юкъуз абур лифериз дуьнмиш жезва
|| ДУЬНМИШУН гл., ни вуч квез; -да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; дуьнмишар авун || дуьнмиш авун, дуьнмишар тавун || дуьнмиш тавун, дуьнмишар
араб, сущ.; -ди, -да; -яр, -йри, -йра 1) алем (чилер, цавар, гьуьлер, вацӀар - вири санлай). Дуьньядиз ракъин нур ХупӀ ярашугъ я
туьрк, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра агьвалат, кар (гуьзлемиш тавунвай). Гьич жеч эхир ихьтин дуьшуьш
нар. гуьзлемиш тавуна, фикирда авачиз. Салам гана, вичи инал вуч ийизвайди я лагьана жузурла, руш, и кӀвалах дуьшуьшдай хьанвай кар я лугьуз, гада
араб, сущ.; ди, -да; -яр, -йри, -йра 1) инсанрин, гьукуматрин къарши кьве терефди сада масад кьин патал ийизвай женг
сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра 1) дяве ийиз кӀаниди. 2) къал акъудиз, наразивал арадиз гъиз алахъдайди
[йэ] даус, сущ.; -ди, -да; -яр, -ри, -ра лезги алфавитдин муьжуьд лагьай гьарф. Е гьарфунихъ кхьинра кьве мана ава: 1) гафунин сифте кьиле авайла,
[йэ] кӀус нив рахазвайа, адан фикир дуьз тирдал разивал къалурдай гаф. [Розалия]. Я къе, я е, гьа вуна лугьузвайвал я е
са бязи существительнийрин актив падеждин эхир: кьел + е - кьеле, пӀипӀ + е - пипӀе.
са бязи существительнийрин чкадин падеждин эхир: кӀвал + е - кӀвале, къен + е -къене, ким + е - киме, кьил + е - кьиле
туьрк, сущ.; -пини, -пина; -пер, -пери, -пера канабдин, сарин ва я маса материалдин са шумуд къат сад-садал алчударна, звар гана гьазурнавай затӀ
прил. 1) кичӀевал авай, къурхувал авай. Амма гьикьван, ийиз эхи, и уьмуьрда жеда егъи?.. А. Къ. ХьайитӀани зи руьгь
сущ.; или, -иле егъи тир лишанрин хасвал.
туьрк, т-б, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра пурар. АлукӀнава къизил егьер, Женнет бахчадин бахчад бегьер
араб, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра гьарамзада; тапрукь; лугу.
сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -илера езид тир лишанрин хасвал. Синонимар: гьарамзадавал, лутувал.
фарс, сущ.; -ди, -да; -яр, -йрцг -йра рушан, вахан гъуьл. # гъвечӀи ~, чӀехи ~; ~ акун, ~" хтун; къуншидин ~
сущ.; -или, -иле; -ер, -ери, -ера езне тир гьал. ЦӀипуд манат гъанач лугьуз, Езневиле зи яр кьунач. И
прил. 1) размердиз чӀехи. Эвел фасикь яхулару ЧӀурна кьеле, еке пару. Е. Э. Наиб Гьасаназ. Бунтар авун хьана еке
нар. кьадардиз гзаф. Япун кӀанел алай "Дагъустан" санаторияда икьван регьятвилер аваз, чун еке пулар харж ийиз, масанриз физва
сущ.; -или, -иле; -илер, -илери, -илера еке тирвал. КӀвалерин екевили зун гьейранарна. Р.
гьал еке я, еке гьалда ава. Залумдин нефс хупӀ екеда. Е. Э. Гьарай, эллер. Ич-чуьхвердин адет ава, Къарпуздилайни екеда
нар. еке дережа хас яз. Регьятдаказ пул къазанмишдай темягь авур дуьзенайри бязи дуьшуьшра чеб гьарамзадайрив лап екедаказ алдатмишиз тазва
нар. еке дережада аваз.... ада Советрин властдин сифте идараяр мягькемарунин карда екез иштаракна. А
туьрк, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра гими гарун къуватдалди вилик ракъурун патал адан тарчунал акъажна кутӀундай зурба ших, кетен