İbrahim Tofiq Əfəndi

İbrahim Tofiq Əfəndi (24 sentyabr 1874, İstanbul – 31 dekabr 1931, Nitsa) — 31. Osmanlı sultanı Əbdülməcidin doqquzuncu oğlu Mehmed Burhanəddin Əfəndinin oğlu, Osmanlı şahzadəsi.

İbrahim Tofiq Əfəndi
إبراهيم توفيق أفندي
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Dolmabağça sarayı, İstanbul, Osmanlı imperiyası
Vəfat tarixi (57 yaşında)
Vəfat yeri
Atası Mehmed Burhanəddin Əfəndi
Anası Məstiniyaz xanım
Həyat yoldaşları Fövziyə xanım
Tesrid xanım
Əminə xanım
Xədicə Şadiyə xanım
Hayriyə Seifoulline
Uşaqları Arifə Kadriyə Sultan
Fatma Zəhra Sultan
Rəbiyə Nilüfər Sultan
Ayşə Fəthiyə Sultan
Burhanəddin Cem Əfəndi
Osman Bəyazid Əfəndi
Fövziyə Sultan
Ailəsi Osmanlı xanədanı
Dini Sünni, İslam

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şahzadə İbrahim Tofiq Əfəndi 1874-cü ildə Dolmabağça sarayında dünyaya gəlmişdir. Atası Sultan Əbdülməcidin oğlu Şahzadə Mehmed Burhanəddin Əfəndi, anası isə onun ilk xanımı Məstiniyaz xanım idi. 2 yaşında ikən atası vəfat etmiş, bu səbəblə əmisi Sultan Əbdülhəmidin himayəsində böyümüşdür. Hətta uşaq vaxtlarında özünü Sultan Əbdülhəmidin oğlu bilmiş, yalnız böyüyəndə əsl həqiqəti öyrənmişdir. Maraqlı və zarafatcıl şəxsiyyəti vardı. Beşiktaşdakı sarayında müxtəlif heyvanlar saxlayırdı. Bu gün həmin saray Qalatasaray Universitetinə aiddir.

1924-cü ildə Osmanlı sülaləsinin sürgünü əsnasında Osmanlı donanmasında vitse-admiral idi. Sürgünə oğlu Burhanəddin Cem Əfəndi, qızları Fəthiyə və Nilüfər Sultan, xanımları, saray xidmətçisi Canan kalfa və uşaqların dayəsi Rəngin xanımla birlikdə getdi. Xanımlarından Şadiyə xanım sürgün əsnasında oğlu Osman Bəyazid Əfəndiyə hamilə idi. Böyük qızları evli idi və bu səbəblə sürgünə öz ailələri ilə birlikdə getmişdilər.

Şadiyə xanımın o illərdə Parisdə yaşayan qardaşı İbrahim bəydən qalmaq üçün yer istədilər. O da ailəni Paris yaxınlığındakı bir otelə yerləşdirdi. Ancaq davam edən maddi çətinlik səbəbilə 1 ay sonra ailə Bulon meşəsi yaxınlığındakı sadə bir mənzilə köçdü. Osman Bəyazid Əfəndi xatirələrində yazır;

Yanımızda aşpaz yox idi. Anam kalfalardan soruşdu: "Yemək bişirməyi bacaran var ?" Onlardan yalnız biri cavab verə bildi. Sən demə onun da bacardığı tək yemək yumurtanı qaynayan suya atıb bişirmək imiş. Ona görə əvvəlcə qonşulardan yemək bişirməyi öyrəndik.

Sürgündəki əzab-əziyyətli həyata dözməyərək 1931-ci ildə vəfat etdi.

Xanımları, övladları, nəvələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Fövziyə xanım (d. 5 avqust 1876, Batumi — ö. 7 sentyabr 1898, Yıldız sarayı) — 2 may 1893-cü ildə Yıldız sarayında evləndilər və 1 övladı oldu.
  • Tesrid xanım (d. 10 sentyabr 1874, Poti — ö. 1945, İstanbul) — Sultan Əbdülhəmidin xanımlarından Əmsalinur xanımın bacısıdır. 12 mart 1894-cü ildə Yıldız sarayında evləndilər və 1 övladı oldu.
    • Fatma Zəhra Sultan (d. 28 may 1895, Yıldız sarayı — ö. 26 may 1965, İstanbul) — 25 oktyabr 1917-ci ildə Səlami Süleyman Alpan ilə evləndi və 2 övladı oldu.
      • Biloun Alpan xanım Sultan (d. 25 avqust 1919) — 15 avqust 1940-cı ildə Həsən Jarallah ilə evləndi və 1 övladı oldu.
        • Nahidə Jarallah (d. 1 sentyabr 1942, Qüds)
      • Sultanzadə Yavuz Alpan (d. 11 sentyabr 1928, Hayfa) — 11 sentyabr 1960-cı ildə Marjoria Dummit ilə evləndi və 1 övladı oldu.
        • Cyntia Alpan (d. 10 avqust 1962, Beyrut)
  • Əminə xanım (d. 28 oktyabr 1890, İstanbul — ö. 14 fevral 1953, İstanbul) — 5 may 1911-ci ildə evlənsələr də, 1916-cı ildə ayrıldılar. 2 övladı oldu.
    • Rəbiyə Nilüfər Sultan (d. 22 oktyabr 1912 — ö. 21 sentyabr 1997, Nyu-York) — İlk evliliyi 3 fevral 1931-ci ildə Maykl Murad Kəfəli ilə baş tutdu. Bu nigahdan 1 övladı oldu. İkinci evliliyi isə 1950-ci ildə Jozef Çernovski ilə baş tutdu.
      • Sultanzadə Yusif Məcid Kəfəli (d. 16 noyabr 1932, Paris) — 29 aprel 1957-ci ildə Anna Toudic ilə evləndi və 2 övladı oldu.
        • Agnes Nilüfər Kəfəli (d. 5 dekabr 1959, Brüssel) — 21 iyun 1986-cı ildə Con Eugune Clay ilə evləndi və 2 övladı oldu.
          • Anna Sofiya Clay (d. 28 avqust 1989, Çikaqo)
          • Coy Nilüfər Clay (d. 6 iyul 1994, Arizona)
        • Yeva Xanzadə Kəfəli (d. 17 fevral 1964, Fransa) — 27 may 1999-cu ildə Olivier Beillet le Beherec ilə evləndi və 1 övladı oldu.
          • Odon Məcid Beillet le Beherec (d. 10 oktyabr 2000, Paris)
    • Ayşə Fəthiyə Sultan (d. 20 avqust 1916 — ö. 1944, Qahirə) — Rəşid Şəfiqlə evləndi və 1 qızı oldu.
      • Nilüfər xanım Sultan (d. 14 sentyabr 1942, Qahirə)
  • Xədicə Şadiyə xanım (d. 1 aprel 1898 — ö. 9 avqust 1986) — 27 mart 1919-cu ildə evlənsələr də, 1930-cu ildə ayrıldılar. 2 övladı oldu.
    • Burhanəddin Cem Əfəndi (d. 2 fevral 1920 — ö. 31 oktyabr 2008) — 1951-ci ildə İrina Starosselski ilə evləndi.
      • Nilüfər Cem Əfəndi (d. 19 mart 1954, Kaliforniya) — 11 iyul 1981-ci ildə Luigi de Andria ilə evlənsə də, 1984-cü ildə ayrıldılar.
        • Tatyana de Andria (d. 18 dekabr 1981, Cenevrə — ö. 18 iyun 1998, Bern)
      • Səlim Cem Əfəndi (d. 5 sentyabr 1955, Frankfurt-Mayn)
    • Osman Bəyazid Əfəndi
  • Hayriyə Seifoulline (d. 1914 — ö. 4 avqust 2001, Paris)

Mənbə

[redaktə | mənbəni redaktə et]