Poti


Poti (gürc. ფოთი) — Gürcüstanda Qara dəniz sahilində olan liman şəhər. Rioni çayının Qara dənizə töküldüyü yerdə salınmışdır.

Şəhər
Poti
gürc. ფოთი
Bayraq Gerb
Bayraq Gerb
42°09′00″ şm. e. 41°40′00″ ş. u.HGYO
Ölkə  Gürcüstan
Region Sameqrelo-Zemo Svaneti
Mer Qoça Qurdğelia
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub b.e.ə VI-VII əsrlər
Əvvəlki adı Pasisi
Sahəsi 65.8 km²
Mərkəzin hündürlüyü 0 m
Saat qurşağı UTC+4
Əhalisi
Əhalisi ▼ 41,465 nəfər (2014)
Sıxlığı 630.17 nəf./km²
Milli tərkibi gürcülər 97.5%
Rəsmi dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +995 493[1]
Poçt indeksi 4400[2]
Digər
poti.gov.ge  (gürc.)
Xəritəni göstər/gizlə
Poti xəritədə
Poti
Poti
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Potinin 15–20 km şərqində Rioni və Xobi arasında olan çaylar Bronz, Adlerkin, Narmarnu, Ciquri, Nosiri, Sakire, Ceva, Anaklia, Eki, Senaki, Ergeta, Ureki dövrünün əhalisinin məskunlaşdığı yerlərdir. b.e.ə VI əsrdə burada Yunan koloniyası Phasis (Pasisi) yerləşirdi. Orta əsrlərdə Poti Sameqrelo knyazlığının bir qalasıydı.1578-ci ildə şəhər olaraq qəbul edildi. 29 may, 1555-ci ildə Osmanlı və Səfəvi dövlətləri arasında imzalanan Amasya müqaviləsi zamanı Poti Osmanlı İmperiyasının itaəti altına keçdi. Səfəvilər dövləti ilə olan müharibələrdən sonra Poti Liva statusuyla Batumi sancağına bağlandı. Şərqi Qara dənizdəki quldurluq halının bitməsi üçün xaraba halda olan Faş qalası 26 iyul, 1579-cu ildə yenidən inşa edildi. 1858-ci ildə şəhər liman statusu almışdır. 1871-ci ildə Poti-Çiatura dəmiryol xətti açıldı. 1872-ci ildə isə dəmiryolu ilə Tbilisiyə bağlandı.1865 və 1905-ci illərdə Poti limanı yüksək şəkildə inkişaf etdi. 2008 Cənubi Osetiya müharibəsi ilə başlayan Rusiya-Gürcüstan gərginliyi zamanı şəhərin önəmli yerləri Rusiya tərəfindən bombalandı və qısa bir vaxt ərzində Rusiyanın işğalına məruz qaldı.

Coğrafiyası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Poti, paytaxt Tbilisidən 312 km uzaqdadır. Şəhər Rioni çayının Qara dənizə töküldüyü yerdə salınmışdır. Şəhər həm kurort, həm də sənaye tiplidir.

Relyefi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Poti şəhəri dəniz səviyyəsindən orta 0,8–2 metr yüksəklikdə yerləşir. Şəhər ərazisinin torpaqları qum və qumdaşı torpaqlara aiddir. Aşağı səviyyədə, torpaqda yeraltı suyun səthə yaxın olması yaralanma prosesinə səbəb olur. Xüsusilə torpaq səthinin səviyyəsi dəniz səviyyələrində aşağı olduqda. Süni şəkildə yüksəlmişdir. (məsələn: süni olaraq 9 Aprel meydançası və Rioni körpüsündən Kolxeti düzənliyinin mərkəzi hissəsi). Poti və ətrafı meliorativdir — ekoloji baxımdan. Bu çətinlik iqlim şəraitinə və rahatlama faktorlarına görədir.

Flora və fauna

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Kolxeti vadisində tapılan ekosistemlər bunlardır:

  • Qara dəniz sahilləri boyunca sahil qumları.
  • Su daşqınlarına məruz qalan bitki və heyvanların meşəlik suları.
  • Torf mossının olduğu torf.
  • Təzə su gölləri — göllər, çaylar, geniş çeşidli balıq, abhabi və sürünənlər.
  • Qara dəniz

Qardaş şəhərlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "საქართველოს სატელეფონო კოდები — „სილქნეტი"" (PDF). 2016-03-06 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2018-01-02.
  2. ↑ "საქართველოს საფოსტო ინდექსები — „საქართველოს ფოსტა"". 2021-05-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-01-02.
Vikianbarda Poti ilə əlaqəli mediafayllar var.