Əkin iyesi
| Türk mifologiyası |
|---|
 |
|
İnanc sistemi |
|
Dastan və qəhramanlar |
 Kateqoriya: Türk mifologiyası |
Əkin iyəsi — türk və tatar mifologiyasında əkin ruhu. Arış iyəsi də deyilir. Əkinin qoruyucu ruhu. Çovdar iyəsi, Arpa iyəsi, Buğda iyəsi, Yulaf iyəsi, Yonca iyəsi, Ot iyəsi, Çayır iyəsi, Çimen iyəsi kimi növləri vardır. Hətta hasat sonrası biçilmiş ot və əkinlər üçün Kes iyəsi, Saman iyəsi kimi iyeler də mövcuddur. Hətta dirgen, tırmık, yaba, döyən, kosa, oraq, bel, kürək, qazma kimi əkinçilik vasitələrinin hər birinin belə iyeleri olduğu düşünülər. Zəif qalmış əkinlərin olduğu yerlərə Əkin Anasının ayaq izləri deyilir. Əkinler yanğın çıxdığında tərs tərəf üfləyərək söndürür. Əkinlərin içində diyirlənmək sevər. Bir dəstə əkin onun üçün biçilmeden buraxılar və buna Kır Saqqalı deyilir.
Etimologiya[redaktə | mənbəni redaktə et]
(Eğ/Ək) kökündən törəmişdir. "Əkmək" felindən gəlir. Taxıldan hazırlanan çörək ilə eyni mənşəyə malikdir. Ayrıca mədəniyyət mənasındakı Əkinç / Ekin ilə eyni və bənzər mənalıdır, eyni kökdən gəlirlər. Qədim monqolcada Ekin (hal-hazırda Eh) başlanğıc deməkdir.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mifologiya ilə əlaqədar olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.