6LoWPAN

6LoWPAN (ing. IPv6 over Low-Power Wireless Personal Area Networks) — aşağı enerji sərf edən simsiz şəxsi şəbəkələr üzərindən **IPv6** protokolunu istifadə etməyə imkan verən bir protokoldur.[1] 6LoWPAN texnologiyası əşyaların interneti (IoT), ağıllı şəhərlər, ağıllı evlər və müxtəlif sənaye tətbiqlərində geniş yayılmışdır. Bu protokol sayəsində məhdud resurslara malik cihazlar, məsələn, kiçik sensorlar və aktuatorlar, internet şəbəkəsinə qoşularaq məlumat mübadiləsi apara bilir.[2]

Əsas xüsusiyyətləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. Aşağı enerji sərfiyyatı — 6LoWPAN, enerji baxımından effektiv işləməyi təmin edir ki, bu da cihazların batareya ömrünü uzadır və xüsusilə enerji ilə təmin olunması çətin olan yerlərdə uzun müddət istifadəni mümkün edir.
  2. IPv6 dəstəyi — 6LoWPAN, IPv6 (ing. Internet Protocol version 6) ünvanını dəstəkləyir, bu da ona internetlə birbaşa əlaqə qurmağa imkan verir. IPv6, geniş ünvan məkanı sayəsində milyardlarla cihazı şəbəkəyə qoşmaq üçün geniş imkan yaradır və IoT tətbiqləri üçün ideal sayılır.[3]
  3. Adaptasiya və paket sıxılması — 6LoWPAN, IPv6-nın nisbətən iri paketlərini sıxaraq məhdud ötürmə qabiliyyəti olan simsiz şəbəkələrə uyğunlaşdırır.[4] Bu, paketlərin daha az enerji sərfiyyatı ilə daha sürətli ötürülməsini təmin edir.
  4. Aşağı mürəkkəblik və yüngüllük — 6LoWPAN, məhdud resurslara malik cihazlar üçün nəzərdə tutulduğu üçün yüngül və sadə protokollar üzərində qurulub. Bu da şəbəkənin mərkəzində idarəetmə olmadan, avtonom şəkildə işləməsini asanlaşdırır.[5]
  5. Mesh şəbəkə dəstəyi — 6LoWPAN texnologiyasında cihazlar bir-biri ilə mesh şəbəkələr yarada bilir, yəni məlumatları müxtəlif yol və düyünlər üzərindən keçməklə uzaq məsafələrə çatdırmaq mümkündür. Bu xüsusiyyət, məlumatların böyük bir əraziyə yayılmasını təmin edir.[6]

Tətbiq sahələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

6LoWPAN-ın aşağı enerji sərfiyyatı və geniş əlaqə imkanları onu müxtəlif tətbiq sahələrində əlverişli edir:[7]

  • Ağıllı şəhərlər — enerji qənaətli işıqlandırma sistemləri, hava və səs çirkliliyi monitorinqi üçün sensorlar.
  • Ağıllı evlər — işıqlandırma, istilik və təhlükəsizlik sistemlərinin internet üzərindən idarə olunması.
  • Sənaye IoT (IIoT) — istehsalat sahələrində avadanlıqların vəziyyətinin izlənməsi və avtomatlaşdırılması.
  • Ağıllı kənd təsərrüfatı — torpaq və hava sensorları vasitəsilə məhsul və suvarma idarəetməsi.
  • Sağlamlıq — geyilə bilən cihazlar vasitəsilə sağlamlıq vəziyyətinin izlənməsi və uzaqdan monitorinq[8]

[9] .[10]

Üstünlükləri və çətinlikləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Üstünlükləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Enerji effektivliyi və uzun ömürlü batareya istifadəsi.[11]
  • Aşağı gecikmə və minimal enerji ilə geniş əlaqə.
  • İnternetlə uyğunluq və geniş ünvan sahəsi (IPv6).

Çətinlikləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Şəbəkə təhlükəsizliyi və məxfiliyi təmin etmək çətin ola bilər, çünki cihazlar çox resurs tələb edən şifrələmə metodlarını dəstəkləməyə bilər.
  • Şəbəkə performansı aşağı ötürmə sürəti səbəbindən məhdud ola bilər.

Ümumiyyətlə, 6LoWPAN texnologiyası IoT cihazlarının geniş miqyasda və davamlı bir şəkildə internet şəbəkəsinə qoşulmasını mümkün edir və xüsusilə batareya ilə işləyən, az enerji sərf edən cihazlar üçün geniş imkanlar yaradır.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Zach Shelby and Carsten Bormann. "6LoWPAN: The wireless embedded Internet – Part 1: Why 6LoWPAN?". eetimes. John Wiley & Sons, Ltd. 2011-05-23. 2022-06-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-24. in '6LoWPAN: The Embedded Internet', Shelby and Bormann redefine the 6LoWPAN acronym as "IPv6 over lowpower wireless area networks," arguing that "Personal" is no longer relevant to the technology.
  2. ↑ Mulligan, Geoff, "The 6LoWPAN architecture", EmNets '07: Proceedings of the 4th workshop on Embedded networked sensors, ACM, 2007
  3. ↑ "IPv6 over Low power WPAN (6lowpan)". IETF. 27 June 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 May 2016.
  4. ↑ Sullivan, Mark. "Nest, Samsung, ARM and others launch 'Thread' home automation network protocol". venturebeat.com. venture beat. 15 July 2014. 4 February 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 January 2015.
  5. ↑ Kim, K.; Yoo, S.; Daniel Park, S.; Lee, J.; Mulligan, G. Hierarchical Routing over 6LoWPAN (HiLow). IETF. June 2007. I-D draft-daniel-6lowpan-hilow-hierarchical-routing-01. İstifadə tarixi: 10 May 2016.
  6. ↑ Kim, K.; Daniel Park, S.; Montenegro, G.; Yoo, S.; Kushalnagar, N. 6LoWPAN Ad Hoc On-Demand Distance Vector Routing (LOAD). IETF. June 2007. I-D draft-daniel-6lowpan-load-adhoc-routing-03. İstifadə tarixi: 10 May 2016.
  7. ↑ Clausen, T.; Colin de Verdiere, A.; Yi, J.; Niktash, A.; Igarashi, Y.; Satoh, H.; Herberg, U.; Lavenu, C.; Lys, T.; Dean, J. The Lightweight On-demand Ad hoc Distance-vector Routing Protocol - Next Generation (LOADng). Internet Engineering Task Force. January 2016. I-D draft-clausen-lln-loadng-14. İstifadə tarixi: 10 May 2016.
  8. ↑ Park, S.; Kim, K.; Haddad, W.; Chakrabarti, S.; Laganier, J. IPv6 over Low Power WPAN Security Analysis. IETF. March 2011. I-D draft-daniel-6lowpan-security-analysis-05. İstifadə tarixi: 10 May 2016.
  9. ↑ "Routing Over Low power and Lossy networks (roll)". Internet Engineering Task Force. 2 July 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 May 2016.
  10. ↑ Kushalnagar, N.; Intel Corp; Montenegro, G.; Microsoft Corporation; Schumacher, C.; Danfoss A/S. Problems // IPv6 over Low-Power Wireless Personal Area Networks (6LoWPANs): Overview, Assumptions, Problem Statement, and Goals. Internet Engineering Task Force. August 2007. doi:10.17487/RFC4919. RFC 4919. İstifadə tarixi: 2022-06-24.
  11. ↑ Winter, T.; Thubert, P.; Brandt, A.; Hui, J.; Kelsey, R.; Levis, P.; Pister, K.; Struik, R.; Vasseur, JP.; Alexander, R. RPL: IPv6 Routing Protocol for Low-Power and Lossy Networks. Internet Engineering Task Force. March 2012. doi:10.17487/RFC6550. RFC 6550. İstifadə tarixi: 10 May 2016.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]