Aleksandr Avdeyenko (dramaturq)

Aleksandr Ostapoviç Avdeyenko (rus. Алекса́ндр Оста́пович Авде́енко; 8 (21) avqust 1908, Makeevka, Don Voysko vilayəti[d][1] – 16 iyun 1996, Moskva) — SSRİ və Rusiya nasiri, publisisti, dramaturqu, kinossenaristi.

Aleksandr Avdeyenko
Doğum tarixi 8 (21) avqust 1908
Doğum yeri
Vəfat tarixi 16 iyun 1996(1996-06-16) (87 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Peredelkino qəbiristanlığı[d]
Vətəndaşlığı
Təhsili
Fəaliyyəti yazıçı, ssenarist
Fəaliyyət illəri 1933-cü ildən
Əsərlərinin dili rus dili
Janrlar hekayə, povest[d], roman
Üzvlüyü
Mükafatları 1-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Qırmızı ulduz" ordeni "Şərəf nişanı" ordeni "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 50 illiyi" yubiley medalı "SSRİ dövlət sərhədlərinin keşiyində fərqlənməyə görə" medalı "Leninqradın müdafiəsinə görə" medalı "Moskvanın müdafiəsinə görə" medalı "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Almaniya üzərində qələbəyə görə" medalı "1941–1945-ci illərdə Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 20 illik yubileyi" medalı "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 30 illiyi" yubiley medalı "1941–1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 40 illiyi" yubiley medalı

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Aleksandr Ostapoviç Avdeyenko 8 avqust 1908-ci ildə Makeyevka kəndində (indiki Ukraynanın Donetsk vilayətinin şəhəri) fəhlə-mədənçi ailəsində anadan olmuşdur.[2] Uşaq ikən yetim olmuş, sonra Donbass şaxtalarında, Makeyevkadakı "Union" zavodunda işləmişdir. Daha sonra Maqnitoqorskda – İ. V. Stalin adına Moskva Dəmir-Polad Zavodunun tikintisində lokomotiv maşinistinin köməkçisi, isti rels mühəndisi kimi çalışmışdır. "Buksir" ədəbi dərnəyinin üzvü olmuşdur.

1935-ci ildə Sovetlərin 7-ci Ümumittifaq Qurultayında mərkəzi qəzetlərdə "Mən yoldaş Stalini alqışladım" başlığı altında nitqlə çıxış etmişdir:

" Mən kitablar yazıram. Mən yazıçıyam, unudulmaz bir əsər yaratmaq arzusundayam – hamısı sizin sayənizdə, böyük maarifçi Stalinin sayəsində... Sevimli qızım mənim üçün uşaq dünyaya gətirəndə ona öyrədəcəyim ilk söz Stalin olacaq.[3] "

1940-cı ildə onun ssenarisinə əsasən "Həyatın qanunu" filmi çəkildi, ekrana çıxdıqdan az sonra "Pravda" qəzetində sovet tələbə gənclərinə böhtan atdığına görə tənqid olunmuşdur.[2] Kinofilm təcili ekranlardan çıxarılmışdır. 9 sentyabr 1940-cı ildə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Orqbürounun genişləndirilmiş iclası keçirilmişdir. Burada Mərkəzi Komitənin katibləri Stalin və Jdanov, yazıçılar Nikolay Aseyev, Nikolay Poqodin, Aleksandr Fadeyev Avdeyenkonun dağıdıcı tənqidi ilə çıxış etmişdilər.[4][5]

Əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Romanlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • «В поте лица своего»
  • «Дунайские ночи»
  • «По следам невидимок»
  • «Судьба» (1936)
  • «Труд»
  • «Чёрные Div colоDiv colа»
  • «Это твой свет» ("Труд" romanının yenidən işlənmiş və genişləndirilmiş nəşri)
  • «Я люблю» (1933)

Povestlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • «В пограничном небе»
  • «Горная весна»
  • «Жигули вы мои, Жигули»
  • «Застава твоего имени»
  • «Искупление кровью»
  • «Над Тиссой»
  • «Свидание с Магниткой» (документальная повесть)
  • «Следопыт» (документальная повесть)
  • «Солдаты и солдатки»

Hekayə siklları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • «Вера, Надежда, Любовь»

Pyeslər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Ровесники

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1 2 Авдеенко Александр Остапович // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  2. ↑ 1 2 Судьбы учёных в сталинских спецтюрьмах
  3. ↑ Правда, 1935, 1 февр.
  4. ↑ Авдеенко А. Отлучение // Знамя № 4, 1989, С.99—106
  5. ↑ "Стенограмма выступления И. В. Сталина на совещании в ЦК ВКП (б) «В связи с вопросом о фильме „Закон жизни" Авдеенко А. О.». 9 сентября 1940 года. Проект «Исторические Материалы»". istmat.info (rus). 2019-05-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-25.

Əlavə ədəbiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Русские советские писатели-прозаики (библиографический указатель). Том 1. — Leninqrad, 1959.
  • Селивановский А. В литературных боях. — Moskva, 1959.
  • Краткая литературная энциклопедия. Том 1. — Moskva, 1962.
  • Сценаристы советского художественного кино. 1917—1967 / Справочник. Moskva: Искусство. сост.: В. Н. Антропов, Н. А. Глаголева, М. И. Павлова и др. 1972. 8.
  • Урал литературный (краткий биобиблиографический справочник). — Челябинск, Южно-Уральское книжное издательство, 1988, с. 7.
  • Иовик А., Ефимов В. «С Магниткой я не разлучался…». — «Западно-Восточный Альянс» (Магнитогорск), 2008, № 9, с. 42—43.
  • Иовик А., Ефимов В. Одна речь — и вся жизнь (личный пафос в отражении сталинской эпохи). — «Магнитогорский металл», 29 февраля 2008, с. 12. — Веб-ссылка
  • Иовик А., Ефимов В. Искупление кровью. — Магнитогорский металл», 12 июля 2008, с. 12.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]