Altay Yusifoğlu

Məmmədov Altay Yusif oğlu (15 may 1930, Gəncə, Gəncə dairəsi – 15 iyul 2003, Gəncə) — nasir, dramaturq, ədəbiyyatşünas, mütərcim, 1957-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycanın Əməkdar mədəniyyət işçisi (1971), filologiya elmləri namizədi (1964), dosent (1965).[1]

Altay Yusifoğlu
Doğum tarixi
Doğum yeri Gəncə, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ
Vəfat tarixi (73 yaşında)
Vəfat yeri Gəncə, Azərbaycan
Dəfn yeri
Milliyyəti azərbaycanlı
Təhsili H. Zərdabi adına Kirovabad Dövlət Pedaqoji İnstitutu
İxtisası Ədəbiyyat
Fəaliyyəti yazıçı, nasir, publisist, dramaturq
Fəaliyyət illəri 1958-ci ildən
Mükafatları "Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi" fəxri adı — 1971

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Altay Yusifoğlu 1930-cu il mayın 15-də Gəncə şəhərində doğulmuşdur.[2] Orada 4 saylı fəhlə-gənclər məktəbini bitirmiş, 1943-1949-cu illərdə saatsaz şagirdi, usta köməkçisi və usta peşələrində işləmişdir.

2003-cü il iyulun 15-də Gəncədə vəfat etmişdir.

Təhsili

[redaktə | mənbəni redaktə et]

H.Zərdabi adına Kirovabad Dövlət Pedaqoji İnstitutunun dil-ədəbiyyat fakültəsinə daxil olmuşdur (1949). Həmin institutu fərqlənmə diplomu ilə bitirmiş, Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasında baş müəllim vəzifəsində saxlanmışdır.

Fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tələbəlik dövründə "Kirovabad fəhləsi" qəzeti redaksiyasında korrektor, "Gəncə kommunisti" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi vəzifəsində çalışmışdır (1951-1953).

Ədəbi fəaliyyətə 1950-ci ildə "Ədəbiyyat qəzeti"ndə dərc edilən "Fəhləlikdən alimliyə" adlı oçerki ilə başlamışdır. Sonra kiçik hekayələri ilə diqqəti cəlb etmişdir. 1953-cü ilin mayından "Kirovabad kommunisti" qəzeti redaksiyasında məsul katib (1955), Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı Gəncə fılialının sədri (1962), H.Zərdabi adına GDPİ-nin elmi işlər üzrə prorektoru (1970-1974), həmin institutun Azərbaycan ədəbiyyatı və onun tədrisi metodikası kafedrasının dosenti (1974-2003) olmuşdur. Nizami poeziya teatrının bədii rəhbəri və tamaşaların müəllifidir.

1959-cu ildən altı dəfə şəhər Xalq Deputatları Sovetinə deputat seçilmişdir.[1] Azərbaycan Kommunist Partiyasının XXVII-XXX qurultaylarına nümayəndə seçilmişdir. Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı idarə heyətinin üzvü olmuşdur. Onun "Həmyerlilər", "Kişilər", "Yadındamı", "Ulduzlar görüşəndə" və b. dram əsərləri Azərbaycanda, eləcə də Rusiyada, Tacikistanda, Bolqarıstanda, Türkiyə və İranda tamaşaya qoyulub, bir sıra əsərləri ispan, ingilis, ərəb, fars, macar, eston, tacik və tamil dillərinə tərcümələrdə çap edilib. Onun "Dəli Domrul" əsəri əsasında Bakı Bələdiyyə Teatrının hazırladığı eyni adlı tamaşa İstanbulda keçirilən Kitabi-Dədə Qorqud günlərində uğurla nümayiş etdirilib və türk mətbuatı tərəfindən yüksək qiymət alıb.[1]

Əbdüqəhhar İbrahimovun "İlk busə", Otar İoselianinin "Araba hələ aşmayıb", Vasili Şukşinin "Diribaş adamlar" pyeslərini rus dilindən azərbaycancaya çevirmişdir.

Mükafatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əsərləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • 1. On birinci açar Arxivləşdirilib 2016-05-08 at the Wayback Machine. Bakı: Gənclik, 1958, 68 səh.
  • 2. İkinci məhəbbət. Bakı: Gənclik, 1960, 114 səh.
  • 3. Məhəbbət və gülüş. Bakı: Azərnəşr, 1963, 105 səh.
  • 4. Tökülən yarpaqlar. Bakı: Azərnəşr, 1966, 178 səh.
  • 5. Məhəbbətin səsi Arxivləşdirilib 2016-05-08 at the Wayback Machine. Bakı: Gənclik, 1968, 94 səh.
  • 6. Gülab nəfəsli Arxivləşdirilib 2016-05-08 at the Wayback Machine. Bakı: Gənclik, 1970, 154 səh.
  • 7. Azərbaycan ədəbiyyatında hekayə. H.Zərdabi adına KDPİ nəşri, 1970, 141 səh.
  • 8. Əşrəf Yusifzadə. Bakı: Azərnəşr, 1974, 24 səh.
  • 9. Ələkbər Seyfi. Bakı: İşıq, 1976, 42 səh. (Alp Ağamirovla birgə)
  • 10.Hekayədə dini fanatizmin tənqidi. Bakı: "Bilik" cəmiyyəti nəşriyyatı, 1977, 55 səh.
  • 11.Yadigar bulaq. Bakı: Azərnəşr, 1977, 185 səh.
  • 12.Ulduzlar görüşəndə. Bakı: Gənclik, 1979, 201 səh.
  • 13.Dəli Domrul. Bakı: Gənclik, 1981, 361 səh.
  • 14.Əlvida, gözəl dünya (roman). Bakı: Yazıçı, 1988, 384 səh.
  • 15.Azərbaycan ədəbiyyatında hekayə (monoqrafiya). Bakı: 1970,
  • 16.Əşrəf Yusifzadə. Bakı: Azərnəşr, 1974,
  • 17.Hekayədə dini fanatizmin tənqidi. Bakı: Bilik, 1984,
  • 18.Azərbaycan hekayəsi (monoqrafiya). Bakı: Yazıçı, 1984,
  • 19.Oğuz səltənəti. Bakı: Azərnəşr, 1992,
  • 20.Kəngərlər. Bakı: Azərnəşr, 1996,
  • 21.Qəlbinur poeziyası XXI əsrin astanasında. Bakı: Gənclik, 1999,
  • 23.Xatirələr işığında. Bakı: Azərnəşr, 1999,
  • 24.Erməni və müsəlman parlamentindən reportajlar (pyeslər), 1998,
  • 25.Heydər Əliyev və Gəncə (elmi publisistika). Bakı: Qərb nəşriyyatı, 1999.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 "Altay Yusif oğlu Məmmədov". /milliarxiv.gov.az. 2022-07-01 tarixində arxivləşdirilib.
  2. ↑ "GƏNCƏNİN XAN ÇİNARI - ALTAY MƏMMƏDOV YERİ GÖRÜNƏN YAZIÇI". www.anl.az. 2020-01-15 tarixində arxivləşdirilib.
  3. ↑ Yazıçı A.Y.Məmmədovun Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanı ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 14 may 1980-ci il tarixli Fərmanı Arxivləşdirilib 16 yanvar 2020 at the Wayback Machine — anl.az saytı
  4. ↑ "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdlərinin verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). e-qanun.az. 07.09.2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 04.10.2023.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]