Böyük Dəllər

Böyük Dəllər - İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında kənd adı.[1]

kənd
Böyük Dəllər
40°02′10″ şm. e. 44°28′08″ ş. u.HGYO
Ölkə  Ermənistan
Region İrəvan quberniyası
Rayon İrəvan qəzası
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı UTC+4
Xəritəni göstər/gizlə
Böyük Dəllər xəritədə
Böyük Dəllər
Böyük Dəllər

1828-1832-ci illərdə kənddə ermənilər də məskunlaşmışdır.

1886-cı ilə aid məlumata görə kəndin əhalisi türklərdən və ermənilərdən ibarət idi.[2] XX əsrin 20-ci illərində Azərbaycan türkləri tədricən sıxışdırılmışdır

Kənd ermənicə Mets Sepasar adlandırılmışdır. XVII əsrin əvvəllərinə aid erməni mənbədə Kotak (Dərəçiçək) mahalında Dolular kimi qeyd olunmuşdur[3]. XIX əsrdə Qars əyalətinin Kaqızman dairəsində Dəlilər[4], Azərbaycanda Ağsu, SaatlıŞamaxı rayonlarında, Gürcüstanın Dmanisi r-nunda Dəllər kənd adları ilə mənşəcə eynidir. Telələr adından fonetik formadır. Qədim türk mənşəli Tele tayfasının adını əsk etdirir. V əsrdə 100 min alaçıqdan ibarət tele tayfası İrtış çayının keçərək qərbə doğru hərəkət etmiş və Cənub-Şərqi Avropa çöllərinə gəlmişdir. Burada onlar qıpçaqlara qarışmışlar. Ehtimal ki, qıpçaqların tərkibində erkən orta əsrlərdə Cənubi Qafqaza gəlib məskunlaşmışlar[5][6]

  1. Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис, 1913.
  2. Парвицкий А.В. Экономический быт государственных крестьян северо-восточной части Новобаязетского уезда Ериванской губернии. «Материалы для изучения эконгомического быта государственных крестьян Закавказского края», том IV. Тифлис, 1886.
  3. Симеон Ереванци. Джамбр. Перевод С.С.Малхасянца. М., 1958.
  4. Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис, 1913
  5. Гейбуллаев Г.А. Топонимы Азербайджана. Баку, 1986.
  6. Гейбуллаев Г.А. О происхождении некоторых этнонимов Азербайджана (Деллер, Тулу, Тиркеш, Шадылы, Туба, Тулус, Чалган, Кузанлы). ДАН Азерб. ССР, 1978, № 1.