Civə haqqında Minamata Konvensiyası

Civə haqqında Minamata Konvensiyası — insan sağlamlığını və ətraf mühiti antropogen emissiyalardan və civə və civə birləşmələrinin buraxılmasından qorumaq üçün nəzərdə tutulmuş beynəlxalq müqavilə. Konvensiya üç illik görüş və danışıqların nəticəsidir, bundan sonra konvensiyanın mətni 140-a yaxın ölkəni təmsil edən nümayəndələr tərəfindən 19 yanvar 2013-cü ildə Cenevrədə təsdiq edilmiş və həmin ilin sonunda 10 oktyabr 2013-cü ildə Yaponiyanın Kumamoto şəhərində keçirilmiş diplomatik konfransda qəbul edilmiş və imzalanmışdır. Konvensiya Yaponiyanın Minamata şəhərinin adını daşıyır. Bu adlandırma simvolik əhəmiyyət kəsb edir, çünki şəhərdə kütləvi civə zəhərlənməsi baş verib. Növbəti bir neçə onillikdə kovensiyasının ətraf mühitə böyük miqdarda civənin buraxılmasından məsul olan məqsədyönlü fəaliyyətlər nəticəsində civə ilə çirklənmənin azaldılmasını artıracağı gözlənilir.[1]

Civə haqqında Minamata Konvensiyası
İmzalanma tarixi 10 oktyabr 2013
İmzalanma yeri
Dilləri fransız dili, ingilis dili, ispan dili, rus dili, ərəb dili, Çin dili
Veb-saytı mercuryconvention.org

Konvensiya civənin istifadə edildiyi, buraxıldığı bir sıra məhsullar, proseslər və sənayelər üzrə nəzarət və azalmalar da daxil olmaqla, civənin bütün həyat dövrü ilə əlaqəli müddəaları ehtiva edir. Konvensiya həmçinin civənin birbaşa hasilatı, ixracı və idxalı, təhlükəsiz saxlanması və bir dəfə tullantı kimi utilizasiyasını nəzərdə tutur. Risk altında olan əhalinin müəyyən edilməsi, tibbi xidmətin artırılması və civə ilə bağlı təsirlərin müəyyən edilməsi və müalicəsində səhiyyə mütəxəssislərinin daha yaxşı təlimləndirilməsi də konvensiyanın həyata keçirilməsi ilə nəticələnəcək.

Minamata Konvensiyası 2020-ci ilə qədər istehsalı, idxalı və ixracı tamamilə qadağan ediləcək civə tərkibli saysız-hesabsız məhsullar üzərində nəzarəti təmin edir[2] (ölkələrin ilkin 5 illik müddət üçün azad olunmasını tələb etdiyi hallar istisna olmaqla[3]). Bu məhsullara müəyyən növ akkumulyatorlar, yığcam flüoresan lampalar, relelər, sabun və kosmetika, termometrlər və qan təzyiqi cihazları daxildir. Civə amalqamından istifadə edən diş plombları da konvensiyaya əsasən tənzimlənir və onların istifadəsi bir sıra tədbirlər vasitəsilə mərhələli şəkildə azaldılmalıdır.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Bailey, Marianne. "Minamata Convention on Mercury". United States Environmental Protection Agency. 24 February 2014. 19 October 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 October 2014.
  2. ↑ "Minamata Convention Agreed by Nations". UNEP. 19 January 2013. 25 April 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 January 2020.
  3. ↑ "Exemptions under the Minamata Convention on Mercury". UNEP. 6 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 May 2022.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]