Ferdinand de Lesseps

Ferdinand Mari, vikont de Lesseps (fr. Ferdinand Marie vicomte de Lesseps; 19 noyabr 1805[1][2][…], Versal, Birinci Fransa İmperiyası – 7 dekabr 1894[1][3][…]) — fransız diplomatı, Süveyş kanalının tikilməsinə rəhbərlik etmişdir.

Ferdinand de Lesseps
fr. Ferdinand Marie vicomte de Lesseps
Doğum tarixi 19 noyabr 1805(1805-11-19)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 7 dekabr 1894(1894-12-07)[1][3][…] (89 yaşında)
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı Fransa Fransa
Milliyyəti fransız
Təhsili
  • IV Henri Liseyi[d]
Fəaliyyəti hüquqşünas, mühəndis, diplomat
Tanınır Süveyş kanalı
Mükafatları "Fəxri Legion" ordeninin Zabit dərəcəsi
Üzvlüyü
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Süveyş kanalı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1825–1849-cu illərdə Avropa və Afrikanın bir sıra ölkələrində, o cümlədən 1831–1837-ci illərdə Misirdə müxtəlif diplomatik vəzifələr tutmuşdur. Misir məhkəməsinin nümayəndələri ilə şəxsi əlaqələrdən istifadə edərək, 1854-cü ildə Misir hökmdarı Səid Paşadan Süveyş kanalının inşası üçün güzəşt almışdır. 1859–1869-cu illərdə bu kanalın tikintisinə rəhbərlik etmişdir. İnşaatın uğurla başa çatması və kanalın açılması ona layiq bir şöhrət gətirdi: Lesseps bir çox elmi cəmiyyətin üzvü oldu, Fəxri Legion ordeni ilə təltif edildi.

Panama kanalı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Panama kanalının inşası üçün 1879-cu ildən bu yana rəhbərlik etdiyi Panama səhmdar cəmiyyəti ilə yaşanan qalmaqal onun nüfuzuna xələl gətirə bilməzdi. 1889-cu ildə bu şirkətin dağılması on minlərlə kiçik səhmdarların məhvinə səbəb oldu. Oğurluq, sui-istifadə və maliyyə çətinliklərini gizlətmək üçün şirkət heyəti fransız nazirlərə, senatorlara, müavinlərə və qəzet redaktorlarına rüşvət verdi. Rəsmi araşdırmadan sonra Lesseps və oğlu Şarl 1893-cü ilin fevralında beş il həbs cəzasına məhkum edildi. Məhkəmə bu qərarı tezliklə ləğv etdiyi üçün yalnız oğul cəzasını çəkməli oldu, sonra o da çox çəkmədi.

Lessepsin iki evliliyindən 17 övladı olmuşdur. Sonuncu uşağı Gizelanın qızı, 1885-ci ildə 80 yaşında ikən dünyaya gəlmişdir.

Mükafat və adları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Smith, G Barnett The Life and Enterprises of Ferdinand de Lesseps (London, 1893)
  • de Lesseps, Ferdinand, Souvenirs de quarante ans (trans. by CB Pitman).
  • Karabell, Zachary. Parting the Desert: The Creation of the Suez Canal. New York: Knopf. 2003. ISBN 978-0375408830.
  • McCullough, David, The Path Between the Seas: The Creation of the Panama Canal 1870–1914 Simon and Schuster, 1977.
  • Mellander, Gustavo A. (1971) The United States in Panamanian Politics: The Intriguing Formative Years. Danville, Ill.: Interstate Publishers. OCLC 138568.
  • Mellander, Gustavo A.; Nelly Maldonado Mellander (1999). Charles Edward Magoon: The Panama Years. Río Piedras, Puerto Rico: Editorial Plaza Mayor. ISBN 1-56328-155-4. OCLC 42970390.
  • Parker, Matthew. Panama Fever: The Epic Story of One of the Greatest Human Achievements of All Time – the Building of the Panama Canal. New York: Doubleday,
  • Simon, Maron J. The Panama Affair Charles Scribner's Sons, 1971.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vikianbarda Ferdinand de Lesseps ilə əlaqəli mediafayllar var.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. ↑ 1 2 Ferdinand Lesseps de // Léonore verilənlər bazası (fr.). ministère de la Culture.
  3. ↑ 1 2 Ferdinand de Lesseps // Structurae (ing.). Ratingen: 1998.