Fridrix-Verner fon Şulenburq

Fridrix-Verner fon Şulenburq (alm. Friedrich Werner von Schulenberg‎; 20 noyabr 1875[1][2] – 10 noyabr 1944[1][2], Plyötsenzee həbsxanası[d] və ya Berlin[3]) – alman diplomatı, müqavimət hərəkatının iştirakçısı, qraf.

Fridrix-Verner fon Şulenburq
alm. Friedrich-Werner von der Schulenburg‎
Doğum tarixi
Doğum yeri Saksoniya, Almaniya
Vəfat tarixi (68 yaşında)
Vəfat yeri Berlin, Almaniya
Vəfat səbəbi asılma[d]
Təhsili
Fəaliyyəti diplomat, müqavimət döyüşçüsü[d]
Partiyası
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Lozanna, Berlin və Münxen universitetlərində təhsil almışdır. 1901-ci ildən xarici işlər nazirliyində çalışmış, 1911-ci ildən Tiflisdə konsul vəzifəsində işləmişdir. 1918-ci ilin mayından Qafqazda alman diplomatik missiyasının tərkibində olmuş, Batum konfransındakı Almaniya nümayəndəliyinin tərkibinə daxil edilmişdi. Şulenburq 1918-ci il avqustun 21-də Almaniyanın Baş qərargahında Qafqazla bağlı iqtisadi və nəqliyyat məsələlərinin müzakirə olunduğu konfransda iştirak etmiş, müşavirənin nəticələrini mövzular üzrə sistemləşdirib, qeydlər aparmışdır. Onun Bakı ilə bağlı qeydləri, əsasən, Bakı neftinin nəqli məsələsinə aiddir. Qeydlərdə deyilir: "… a) Bakı Rusiya ağalığı altında qalmaqdadır; b) Neft gəliri Almaniyanın nəzarətinə keçir; c) Bakıdan gələn dəmir yollan və boru kəmərləri alman nəzarəti altında olmalıdır". Şulenburqun yazdığına görə, Bakının tutulmasından sonra neft sahələrini Nobel firması ilə sıx əməkdaşlıq yolu ilə istismar etmək nəzərdə tutulurdu. Şulenburq 1919-cu ilin iyulundan Berlində xarici işlər nazirliyinin mərkəzi aparatında referent vəzifəsində çalışmışdır. 1923-cü ildən İranda, 1931-ci ildən Rumıniyada, 1934-ci ildən isə SSRİ-də Almaniyanın səfiri olmuşdur. Müharibənin elan olunması haqqında Almaniyanın notasını 1941-ci il iyunun 22-də SSRİ xarici işlər xalq komissarı V.M. Molotova Şulenburq təqdim etmişdir. Almaniyaya qayıtdıqdan sonra istefa vermiş və antihitlerçi müxalifətə qoşulmuşdur. Hitlerə qarşı uğursuz sui-qəsddən (1944) sonra həbs edilərək edam olunmuşdur.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. ↑ 1 2 Friedrich Werner Graf von der Schulenburg // Munzinger Personen (alm.).
  3. ↑ Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Qasımlı M.C., Birinci Dünya müharibəsi illərində böyük dövlətlərin Azərbaycan siyasəti, 3 cilddə. c.3. B.. 2004;
  • 3ajieccKHH K.A., KTO 6bLi KTO B nepBoiı MnpoBofl BOHHe. BııorpadpıiMecKHĠi 3nmiK.ToneaıiMecKHĠı cjıoBapb, M., 2003.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]