Mahathir Məhəmməd

Mahathir Məhəmməd (malay محاضير بن محمد;[4] Malay dilində tələffüz: mahaðɪ(r) bɪn mohamad; 10 iyul 1925[1][2], Alor-Setar[d]) — Malayziya siyasətçisi, yazıçı, həkim və dövlət xadimi.

Mahathir Məhəmməd
malay Mahathir bin Mohamad
Qoşulmama Hərəkatının Baş katibi[d]
20 fevral 2003 – 31 oktyabr 2003
ƏvvəlkiTabo Mbeki
Şəxsi məlumatlar
Doğum adı Mahathir bin Mohamad
Doğum tarixi 10 iyul 1925(1925-07-10)[1][2] (99 yaş)
Doğum yeri
Partiya
Təhsili
Fəaliyyəti siyasətçi, həkim, yazıçı, avtobioqraf[d]
Həyat yoldaşı
  • Siti Hasmah Mohamad Ali[d]
Dini sünni islam
Hərbi xidmət
Mənsubiyyəti Malayziya
Elmi fəaliyyəti
Elmi dərəcəsi
Təltifləri "Vətəndaşlıq xidmətlərinə görə" böyük xaç ordeni "Dostluq" ordeni Order of Lakandula "Pakistan" ordeni Vətəndaş ləyaqəti ordeni 1-ci dərəcəli "Doğan günəş" ordeni "Pavlovniya çiçəkləri" ordeninin Böyük kordonu "Pavlovniya çiçəkləri" ordeni "Doğan günəş" ordeni 1-ci dərəcəli "Dostluq" ordeni Xose Marti ordeni Star of the Republic of Indonesia "Qütb ulduzu" ordeni Commander of the Order of the Polar Star Polşa Respublikasının "Xidmətlərə görə" ordeni Grand Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland "Respublika" ordeni (Türkiyə) Grand Cross of the Order of the Aztec Eagle Order of the White Elephant Grand Cross of the Order of Good Hope Order of Merit Order of the Liberator General San Martín Grand Cross of the Order of the Liberator General San Martín Peru günəşi ordeni böyük xaçı Peru günəşi ordeni "Xilaskar" ordeni Order of Mubarak the Great Commander of the National Order of the Cedar Grand Commander of the Order of the Defender of the Realm Grand Cross of the National Order of Mali National Order of Mali Family Order of Laila Utama Order of the Crown of Johor Order of Diplomatic Service Merit Order of the Aztec Eagle Order of Good Hope Xidmətlərə görə ordeni Kedra milli ordeni Medal of the Oriental Republic of Uruguay
İmzanın şəkli
thechedet.com
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Mahathir Məhəmməd

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mahathir 10 iyul 1925-ci ildə Malayziyanın Paya qəzasında anadan olmuşdur. O, tibb işləri ilə həkimlik fəaliyyətinə başlamışdır, lakin daha sonra siyasətə maraq duyaraq Malayziya Ümummilli Müsəlman Təşkilatına (UMNO) qoşulmuşdur.

Malayziya Baş naziri (1981–2003)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mahathir, 16 iyul 1981 ildən 31 oktyabr 2003-cü il tarixləri arasında Malezya Baş naziri olaraq çalışmışdır. Bu dövr ərzində, o dönəmin ən uzun vaxt hakimiyyətdə qalan baş naziri oldu.[5]

Baş nazirliyi dövründə Mahathir Malayziyanın yüksək texnologiya sektoruna yönəlmiş iqtisadi model olan "Malaysia Incorporated"-i inkişaf etdirdi. Bu model xarici investisiyaları təşviq etmək, yerli sənayeni inkişaf etdirmək və ixraca əsaslanan iqtisadi artım strategiyasını həyata keçirmək məqsədi daşıyırdı.

Mahathir həmçinin Malayziyada böyük infrastruktur layihələrinə sərmayə qoyub, ölkənin fiziki və nəqliyyat infrastrukturunu gücləndirib. Məsələn, Kuala Lumpur Beynəlxalq Hava Limanının tikintisi və Petronas qüllələri kimi görməli yerlərin yaradılması bu dövrdə baş verdi.[6]

Malayziya Baş naziri (2018–2020)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mahathir 10 may 2018-ci ildə yenidən Malayziyanın Baş naziri təyin edilib.[7] O, 92 yaşında dünyanın ən yaşlı dövlət başçılarından biri olub.[8] Yenidən baş nazir olduğu dövrdə Mahathirin prioritetlərinə korrupsiya ilə mübarizə, iqtisadi islahatlar və hökumətin şəffaflığının artırılması daxil oldu.[9]

Mahathirin ikinci dəfə baş nazir olduğu dövrdə hökumətin korrupsiyaya qarşı mübarizəyə sadiqliyi əhəmiyyətli idi. Müxtəlif addımlar atılmaqla korrupsiyanın qarşısının alınması və araşdırılması üçün səylər göstərilmişdir.[10][11] Eyni zamanda, iqtisadi islahatlar və davamlı inkişaf məqsədləri də prioritetlər sırasında idi. Mahathir Malayziya iqtisadiyyatını gücləndirmək, investisiyaları təşviq etmək və rifahı artırmaq üçün müxtəlif siyasətlər həyata keçirdi.[12][13][14]

lakin 2020-ci ildə Malayziyada baş verən siyasi hadisələr nəticəsində Mahathir 24 fevral 2020-ci ildə baş nazir vəzifəsindən istefa verdi.[15][16]

Metodları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mahathir Malayziya siyasətinə və dünya siyasətinə özünəməxsus və əlverişli bir perspektiv bəxş edən tanınmış və təsirli bir siyasi liderdir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 En Malaisie, du neuf avec un vieux (fr.). // Libération / D. Alfon 2018. ISSN 0335-1793; 1766-0556; 2262-4767
  2. ↑ 1 2 Mahathir, now 94, says his only wish is to see Malaysia's recovery (ing.). // The Straits Times / W. Fernandez Singapore Press Holdings, 2019. ISSN 0585-3923
  3. ↑ 1 2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118930060 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  4. ↑ "Mahathir Mohamad: Malaysia needs more competitive investment policies". Malaysia National News Agency (Bernama) - Arabic (arabic). 20 June 2022. 30 October 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 October 2022.
  5. ↑ "Tun Dr Mahathir Mohamad". Perdana Leadership Foundation (ingilis). 2023-10-02 tarixində arxivləşdirilib.
  6. ↑ "Visionary, who nurtured an Asian 'tiger'". web.archive.org. 2008-03-06. 2008-03-06 tarixində arxivləşdirilib.
  7. ↑ Chief, Shannon Teoh Malaysia Bureau; Lumpur, Trinna Leong Malaysia Correspondent In Kuala. "Mahathir sworn in as Malaysia's 7th Prime Minister". The Straits Times (ingilis). 2018-05-11. ISSN 0585-3923. 2018-05-12 tarixində arxivləşdirilib.
  8. ↑ Daniele, Euan McKirdy,Marc Lourdes,Ushar. "Malaysia's Mahathir Mohamad is now the world's oldest leader". CNN (ingilis). 2018-05-10. 2018-05-10 tarixində arxivləşdirilib.
  9. ↑ "1MDB poses fresh threat to Najib". Free Malaysia Today. 2018-05-10. 2019-05-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-29.
  10. ↑ Jr, MAZWIN NIK ANIS and JOSEPH KAOS. "Dr M launches plan to make country corruption-free in 5 years". The Star (ingilis). 2019-01-29. 2022-08-12 tarixində arxivləşdirilib.
  11. ↑ Correspondent, Nadirah H. RodziMalaysia. "Malaysia launches ambitious anti-corruption plan". The Straits Times (ingilis). 2019-01-29. ISSN 0585-3923. 2020-11-07 tarixində arxivləşdirilib.
  12. ↑ Teoh, Shannon; Leong, Trinna. "Malaysian PM Mahathir unveils economic plan for all races". The Straits Times (ingilis). 2019-05-09. ISSN 0585-3923. 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib.
  13. ↑ "Finance Ministry: Strong GDP growth continues to highlight Malaysia's resilience". The Star (ingilis). 2019-08-17. 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib.
  14. ↑ Loo, Cindi. "Shared Prosperity Vision 2030 to propel nation forward: Mahathir". www.thesundaily.my (ingilis). 2019-10-05. 2023-08-27 tarixində arxivləşdirilib.
  15. ↑ LIM, IDA. "Dr M resigns as PM". Malay Mail (ingilis). 2020-02-24. 2022-08-15 tarixində arxivləşdirilib.
  16. ↑ Lee, Yen Nee. "Malaysia's Prime Minister Mahathir Mohamad submits resignation to the king". CNBC (ingilis). 2020-02-24. 2023-06-29 tarixində arxivləşdirilib.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]