Salur Qazan
Qazan xan — Kitabi-Dədə Qorqud dastanında personaj. Oğuz elinin Salur boyundan olduğu bilinir.
| Qazan Xan | |
|---|---|
| Salur Qazan Xan | |
| Məlumat | |
| Növü | insan |
| Cinsi | kişi |
| Dini inancı | islam |
| Ailəsi | |
| Həyat yoldaşı | Burla Xatun |
| Uşağı | Uruz bəy |
Oğuz igidlərinin başında bəylərbəyi Qazan xan dayanır. Bayandur xandan sonra oğuz bəyləri Qazan xanı özlərinə başçı, hökmdar, həm də arxa, pənah sayırlar. Qazan xanın mərdliyi, qəhrəmanlığı, dövlət başçısı, sərkərdə olaraq tədbirliliyi Oğuz elinə əmin-amanlıq, səadət gətirir. Qazan xan anasına böyük ehtiramla yanaşan bir oğul, xanımını ürəkdən sevən ər, oğlunun bir igid olaraq yetişməsinə çalışan, onun qəhrəmanlığı ilə fəxr edən atadır. Düşmənə əyilməyən, ən çətin anlarda belə özünü, xalqını, dinini sındırmayan Qazan xan Oğuz igidlərinin ən müsbət xüsusiyyətlərinin daşıyıcısı kimi tərənnüm olunur.
Bayandur xanın qızı, Salur Qazanın xanımı "boyu uzun Burla xatun" eposun ən mükəmməl qadın surətlərindəndir. Burla xatun etibarlı, namuslu həyat yoldaşıdır. "Salur Qazanın evinin yağmalandığı boy"da Burla xatun yeganə oğlunun öldürülməsinə razı olur, ta ki Qazan xanın, Oğuz elinin namusu tapdalanmasın. Bununla belə, o anadır. Eposda Burla xatunun oğlu Uruza qarşı səmimi analıq hissləri, həyəcanları, sarsıntıları ifadə olunur. Burla xatunun timsalında eposda bir sıra igid, qəhrəman, zəngin mənəviyyatlı qadın obrazları yaradılmışdır. Qadınlar ictimai həyatda kişilər kimi fəaldırlar. Oğuz qızları öz gələcək həyat yoldaşları ilə at çapır, ox atır,sınaqdan çıxardıqdan sonra ailə qurmağa razılıq verirlər. Oğuz qadınları mərd və sədaqətlidirlər.
