Sevgi (pyes)

Sevgi — M. Seyidzadə tərəfindən 1940-cı ildə, Nizami Gəncəvinin “Xosrov və Şirin” poeması əsasında yazılmış beş pərdəli dramdır.^[1] Dramın əsas qəhrəmanları Fərhad, Şirin, Xosrov, Məryəm, Məhinbanu və Şapurdur.

İkinci Dünya Müharibəsi ərəfəsində geniş xalq kütləsi içərisində vətənpərvərlik ruhunu qüvvətləndirmək üçün qəhrəmanlıq mövzusunda dram əsərinin yazılması lazım idi. Azərbaycan şairi Mirmehdi Seyidzadə dövrün tələbini dərk edib “Sevgi” adlı dram əsərini yazmış, lakin bu əsər o zaman səhnələşdirilməmiş, 1957-ci ildə şairin “Seçilmiş əsərləri”nə daxil edilmişdir.

M. Seyidzadə əsərindəki obrazlar, əsasən, Nizaminin “Xosrov və Şirin” poemasındakı obrazların xüsusiyyətlərini daşıyırlar. Onun Şirini çox həyalı və utancaqdır, hər deyilən sözə inanır. Şapurla ilk görüşdə Xosrovun təsvirinə vurulan Şirin Xosrovu görən kimi qəlbini ona verir. Ölkəsini Bəhramdan geri alandan sonra ona ərə gedəcəyini vəd edir.

M. Seyidzadənin əsərində Şirin səhayətə çıxdığı zaman memar Fərhadla görüşür. Şair onları çox səmimi danışdırır. Elə o gündən Fərhad Şirinə vurulur, ixtiyarı əldən verir. Onun hərəkətləri Şirinin adamlarında təəccüb doğurur, nədimə Sevinc isə Fərhadın danışıq və hərəkətlərinə baxaraq onun Şirinə vurulduğunu yəqin edir.

Şirin Xosrovla əhd-peyman bağlamış və sonra məktubla Xosrova müraciət edib öz ilqarına vəfadar olduğunu bildirsə də, memar Fərhada da vurulur. Fərhad öz eşqini ona elan etdikdə Şirin bu hisslərə cavab verir, bununla da onların arasındakı münasibətlər başa çatır. Hadisələr bir növ Nizaminin poemasında olduğu kimi, Fərhadın ölümünə şərait yaradır. Şirin isə Fərhadın cənazəsi üzərinə gələrək özünü öldürür.

M. Seyidzadənin “Sevgi” dramından sonra Səməd Vurğun da eyni mövzuda “Fərhad və Şirin” adlı dram əsəri yazır. S. Vurğunun əsərindən fərqli olaraq, M. Seyidzadə Xosrovun kəndlilərə zülmündən danışır, eləcə də, Məhinbanunun saray xadimlərinin kəndlilərə təzyiqindən söz açır, hakim təbəqənin geniş xalq kütləsinin hüququna təcavüz etməsini pisləyir.^[2]

• Q. Beqdeli – Şərq ədəbiyyatında “Xosrov və Şirin” mövzusu, Bakı, 1970

• Xosrov və Şirin
• Azərbaycan ədəbiyyatı