Valentin Xristov (ağır atlet, 1994)

Vikipediyada bu ad-soyadlı digər şəxslər haqqında da məqalələr var; bax: Valentin Xristov.

Valentin Xristov[1] (tam adı: Valentin Snejov oğlu Xristov, bolq. Валентин Снежов Христов; 30 mart 1994, Şumen[d]) — Bolqarıstan əsilli Azərbaycan ağır atleti. 2012-ci ildə Birləşmiş Krallığın London şəhərində baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında bürünc medal qazanıb, elə həmin ildəcə "Tərəqqi" medalı ilə təltif edilib.[2] 2018-ci ilin 22 dekabrında Beynəlxalq Ağır Atletika Federasiyasının mətbuat xidməti Valentin Xristovdan 2012-ci il Olimpiadası zamanı götürülmüş dopinq-testinin təkrar analizinin müsbət nəticə verdiyini açıqlayıb. Sidik analizləri nəticəsində atletin orqanizmindən dehidroxlorometiltestosteron aşkarlanıb.[3][4] Buna görə də o, XXX Yay Olimpiya Oyunlarında qazandığı bürünc medaldan məhrum edilib[5][6][7].

Valentin Xristov
Şəxsi məlumatlar
Tam adı Valentin Snejov oğlu Xristov
Vətəndaşlığı Azərbaycan Azərbaycan
Doğum tarixi (30 yaş)
Doğum yeri
Boyu 156 sm
Çəkisi 62 kq
İdman növü Ağır atletika
Medallar
Dövlət təltifləri
"Tərəqqi" medalı
Dünya Çempionatı
Bürünc 2011 Paris 56 kq qədər
Avropa Çempionatı
Qızıl 2012 Antalya 56 kq qədər
Qızıl 2015 Tbilisi 62 kq qədər

Karyerası ərzində Valentin Xristov Dünya Çempionatlarında 2 gümüş, 6 bürünc medal qazansada, yalnızca 2 bürünc medal istisna olmağla, bütün medallardan, dopinq qəbul etdiyi üçün məhrum edilib. Avropa Çempionatlarında isə 9 qızıl medala sahib olan Valentin Xristov 2013-cü ildə Albaniyanın paytaxtı Tirana şəhəridə baş tutan yarışda qazandığı 3 qızıl medaldan məhrum edilib.

2015-ci il 4 dekabrda Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyasının (IWF) qərarına əsasən, qadağa olunan preparatlardan istifadə ietdiyi üçün 8 il müddətinə beynəlxalq yarışlardan uzaqlaşdırıldı. Onun, cəzası 4 dekabr 2023-cü ildə başa çatır.

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Valentin Xristov 1994-cü il 30 martda Bolqarıstanın Şumen şəhərində anadan olub. 2005-ci ildən idmanla məşğul olan Valentin Xristovun birinci məşqçisi İvan Leçev idi. 2008-ci ilə qədər isə o, Zlatan Vanevin rəhbərliyi altında məşq etdi.

Valentin Xristov Azərbaycan vətəndaşı Nərgiz Paşayeva ilə ailəlidir, 14 yanvar 2014-cü il doğumlu Viktoriya adında qız övladı var.

Karyerası

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bolqarıstan yığması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Valentin Xristov birinci beynəlxalq yarışına 2009-cu ilin may ayında Tailandın Çianqmay şəhərində qatıldı.[1] Bolqarıstanlı gənc atlet, 15 yaşlı Valentin Xristov 50 kiloqram çəki dərəcəsində gənclər arasında Dünya Çempionatında mübarizə apardı.[1] O, birdən qaldırmada, ardıcıl olaraq 83, 88 və 90 kiloqramlıq ştanqları qaldırdı və 4-cü yeri tutdu.[8] Təkanla qaldırmada isə Valentin Xristov 103 kiloqram nəticə göstərdi və ümumi yekunda 193 kiloqram nəticə ilə 24 idmançı sırasında 5-ci yeri tutdu.[8]

Elə həmin ilin sentyabr ayında Valentin Xristov İsrailin Eylat şəhəri baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatı qüvvəsini sınadı.[9] Yenə 50 kiloqram çəki dərəcəsində mübarizə aparan Valentin Xristov birdən qaldırmada 90 kiloqram, təkanla qaldırmada isə 103 kiloqramlıq nəticə göstərdi.[9] Ümumi yekunda 193 kiloqram nəticə ilə Valentin Xristov yalnızca həmyerlisi Stefan Matsarovdan geri qaldı və gənclər arasında Avropa Çempionatının gümüş medalını qazandı.[9]

Daha sonra, Bolqarıstan yığmasının məşqçisi Zlatan Vanev Azərbaycan Ağır atletika Federasiyası (AAAF) tərəfindən Azərbaycan yığmasına dəvət olundu. O, isə bu dəvəti qəbul etdi və Azərbaycan yığmasının məşqçisi oldu. Zlatan Vanev öz növbəsində yığmaya, birgə çalışdığı Bolqarıstan atletlərini gətirdi. Həmin atletlər sırasında Boyanka Kostova, Silviya Anqelova və Valentin Xristovda var idi.

Azərbaycan yığması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Valentin Xristov Azərbaycan yığmasının heyətində birinci yarışına 2011-ci ildə Rusiyanın Kazan şəhərində qatıldı.[10] Valentin Xristov 56 kiloqram çəki dərəcəsində Avropa Çempionatında mübarizə apardı.[10] O, birdən qaldırmada 115 kiloqram, təkanla qaldırmada isə 147 kiloqram nəticə göstərdi və ümumi yekunda 262 kiloqramlıq nəticə ilə yeni Avropa rekordunu müəyyən etdi.[11] Bu göstərici ilə Valentin Xristov Avropa Çempionatının qızıl medalını qazanmalı idi.[12] Amma, Valentin Xristov ilə eyni 262 kiloqramlıq nəticə göstərən Moldovalı Oleq Sirqinin, şəxsi çəkisi onunla, müqayisədə çox olduğundan, məhz qızıl medalı Oleq Sirqi qazandı.[12] Valentin Xristova isə gümüş medalda qismət olmadı.[12] Onun, Azərbaycan yığmasının heyətində beynəlxalq yarışlara qatılmağa hüququ olmadığı üçün, yarışlarda göstərdiyi nəticələri ləğv edildi.[12]

Xristov 2013-cü ildə orqanizmindən dehidrometiltestestoron maddəsi aşkarlandığı üçün 2 il, 2015-ci ildə isə nandrolon tapılması səbəbindən 8 il müddətinə bütün yarışlardan kənarlaşdırılıb. Xristov 2013-cü il Avropa çempionatının qızıl, 2015-ci il dünya çempionatının bürünc medalından məhrum edilib.[13]

Dekabr 2018-ci ildə Beynəlxalq Ağır Atletika Federasiyası (IWF) Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi tərəfindən keçirilmiş növbəti dopinq sınağından sonra Valentin Xristovun sidik analizlərində qadağan olunmuş dehidroxlorometiltestosteron (Dehydrochloromethyltestosterone) maddəsi aşkarlanıb və o, oyunlardan müvəqqəti kənarlaşdırılıb.[14] Olimpiya tarixində Azərbaycanın ağır atletika üzrə qazandığı yeganə medalın əlindən alınması gündəmə gəlib.[13][15]

Uğurları
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sıra İl Yarış Şəhər Birdən qaldırma Təkanla qaldırma Cəmi Yer
1 2 3 Yer 1 2 3 Yer
1. 2009 Gənclərin Dünya Çempionatı[8] Tailand Çianmay 83 88 90 4. 103 108 108 8. 193 5.
2. Gənclərin Avropa Çempionatı[9] İsrail Eylat 85 90 90 2. 103 111 111 1. 193 2.
3. 2011 Avropa Çempionatı Rusiya Kazan 262 1.
4. Gənclərin Azərbaycan Çempionatı Azərbaycan Bakı 1.
5. Dünya Çempionatı[16] Fransa Paris 122 122 122 5. 150 154 157 3. 276 3.
6. 2012 Avropa Çempionatı[17] Türkiyə Antalya 117 122 125 1. 145 150 155 1. 280 1.
7. Olimpiya Oyunları[18] Böyük Britaniya London 123 127 130 3. 154 158 159 3. 286 DQF
8. "Qran-Pri" beynəlxalq turniri[19] Azərbaycan Bakı 127 132 135 1. 155 165 170 1. 302 1.
9. 2013 Avropa Çempionatı[20] Albaniya Albaniya 133 137 140 1. 170 175 — 1. 312 1.
10. Yeniyetmələrin Dünya Çempionatı[21] Peru Lima 130 135 138 1. 166 178 178 1. 316 1.
11. Dünya Çempionatı[22] Polşa Vrotslav 136 139 141 3. 170 176 176 3. 311 3.
12. "Qran-Pri" beynəlxalq turniri[23] Azərbaycan Bakı 127 127 135 1. 155 160 165 1. 292 1.
13. 2014 Azərbaycan Çempionatı Azərbaycan Bakı 1.
14. 2015 Avropa Çempionatı[24] Gürcüstan Tbilisi 133 135 142 1. 160 — — 1. 295 1.
15. Dünya Kuboku Azərbaycan Astara 315 2.
16. Dünya Çempionatı[25] ABŞ Hyuston 137 141 143 2. 171 176 181 2. 317 3.
Dövlət təltifləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Fərdi mükafatları
[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 "Valentin Xristovun Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyasının (IWF) rəsmi saytında profili.  (ing.)". www.iwf.net (Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyası (IWF)). 22 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2017.
  2. ↑ 1 2 "XXX Yay Olimpiya Oyunları qaliblərinin və Azərbaycanda idmanın inkişafında xidmətləri olan şəxslərin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 31 avqust 2012-ci il tarixli Sərəncamı.  (az.)". www.president.az (Azərbaycan Respublikası Prezidenti). 2018-07-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 avqust 2012.
  3. ↑ Dopinq-test yoxlamasının nəticələri Arxivləşdirilib 2021-01-24 at the Wayback Machine (ing.)
  4. ↑ "Допинг-пробы пятерых тяжелоатлетов с Олимпиады-2012 дали положительный результат после перепроверки". 2018-12-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-28.
  5. ↑ "Azərbaycanın ağır atletika üzrə idmaçısının bürünc medalından məhrum edilib". www.amerikaninsesi.org. www.amerikaninsesi.org. İstifadə tarixi: 29 mart 2019.
  6. ↑ "Олимпийскую медаль Азербайджана отдадут Вьетнаму +РЕАКЦИЯ ФЕДЕРАЦИИ". haqqin.az. haqqin.az. 2018-12-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 dekabr 2018.
  7. ↑ "Five weightlifters from London 2012 Olympics suspended for positive doping tests". www.independent.co.uk. www.independent.co.uk. 2022-07-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 dekabr 2018.
  8. ↑ 1 2 3 "2009-cu il Gənclərin Dünya Çempionatının nəticələri.  (ing.)". www.iwf.net (Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyası (IWF)). 22 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2017.
  9. ↑ 1 2 3 4 "2009-cu il Gənclərin Avropa Çempionatının nəticələri.  (ing.)". www.iwf.net (Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyası (IWF)). 22 mart 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2017.
  10. ↑ 1 2 "Azərbaycan ağır atletika yığmasının Avropa Çempionatı üçün yekun heyəti müəyyənləşdirilmişdir.  (az.)". www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi). 2017-03-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 aprel 2011.
  11. ↑ "Azərbaycan ağır atleti Valentin Xristov Avropa Çempionatının rekordunu müəyyənləşdirmişdir.  (az.)". www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi). 2017-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2011.
  12. ↑ 1 2 3 4 "Azərbaycan ağır atleti Valentin Xristov beynəlxalq yarışlarda iştirak etməkdən məhrum olunmuşdur.  (az.)". www.azertag.az (Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi). 2017-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2011.
  13. ↑ 1 2 Azərbaycan daha bir Olimpiya medalından məhrum edilir
  14. ↑ Azərbaycanın Olimpiya mükafatçısı Valentin Xristov dopinq testindən sonra oyunlardan kənarlaşdırılıb
  15. ↑ "Azərbaycan idmançısının olimpiya medalı əlindən alınır". 2021-08-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-12-29.
  16. ↑ "2011-ci il Dünya Çempionatının nəticələri.  (ing.)". www.iwf.net (Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyası (IWF)). 2017-03-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2017.
  17. ↑ "2012-ci il Avropa Çempionatının nəticələri.  (ing.)". www.iwf.net (Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyası (IWF)). 2017-03-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2017.
  18. ↑ "2012-ci il Olimpiya Oyunlarının nəticələri.  (ing.)". www.iwf.net (Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyası (IWF)). 2017-03-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2017.
  19. ↑ "2012-ci il "Qran-Pri" beynəlxalq turnirinin nəticələri.  (ing.)". www.iwf.net (Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyası (IWF)). 2017-03-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2017.
  20. ↑ "2013-cü il Avropa Çempionatının nəticələri.  (ing.)". www.iwf.net (Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyası (IWF)). 2017-03-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2017.
  21. ↑ "2013-cü il Yeniyetmələrin Dünya Çempionatının nəticələri.  (ing.)". www.iwf.net (Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyası (IWF)). 2017-03-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2017.
  22. ↑ "2013-cü il Dünya Çempionatının nəticələri.  (ing.)". www.iwf.net (Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyası (IWF)). 2017-03-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2017.
  23. ↑ "2013-cü il "Qran-Pri" beynəlxalq turnirinin nəticələri.  (ing.)". www.iwf.net (Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyası (IWF)). 2017-03-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2017.
  24. ↑ "2015-ci il Avropa Çempionatının nəticələri.  (ing.)". www.iwf.net (Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyası (IWF)). 2017-03-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2017.
  25. ↑ "2015-ci il Dünya Çempionatının nəticələri.  (ing.)". www.iwf.net (Beynəlxalq Ağır atletika Federasiyası (IWF)). 2018-09-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2017.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]