Valeri Zalujnı

Valeri Fedoroviç Zalujnı (ukr. Валерій Федорович Залужний;8 iyul 1973[3], Novoqrad-Volınsk[d], Jitomir vilayəti[3]) — Ukrayna hərbi komandiri, 27 iyul 2021-ci ildən 8 fevral 2024-cü ilə qədər Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin baş komandanı, general (2022). O, eyni zamanda Ukrayna Milli Təhlükəsizlik və Müdafiə Şurasının üzvüdür.

Valeri Fedoroviç Zalujnı
ukr. Валерій Федорович Залужний
Şəxsi məlumatlar
Ləqəbi "Dəmir general"[1][2]
Doğum tarixi 8 iyul 1973(1973-07-08)[3] (51 yaş)
Doğum yeri Zvyaqel, Jitomir vilayəti, Ukrayna SSR, SSRİ
Vətəndaşlığı  Ukrayna
Milliyyəti ukraynalı
Təhsili
  • Odessa Hərbi Akademiyası[d]
Hərbi fəaliyyəti
Mənsubiyyəti Ukrayna Silahlı Qüvvələri
Qoşun növü Ukrayna Quru Qoşunları[d]
Hərbi hissə 24-cü mexanikləşdirilmiş briqada
51-ci mexanikləşdirilmiş briqada
Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Birləşmiş Əməliyyat Qərargahı
"Şimal" Əməliyyat Komandanlığı
Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanı (27 iyul 2021 - 8 fevral 2024)
Xidmət illəri 1993-cü ildən
Rütbəsi general[4]
Döyüşlər
Təltifləri
Ukrayna Qəhrəmanı
Hərbi xidmət xaçı "Boqdan Xmelnitski" ordeni 3-cü dərəcəli "Boqdan Xmelnitski" ordeni "Ukrayna müstəqilliyinin 20 illiyi" yubiley medalı Medal "10 years to the Armed Forces of Ukraine" Medal "15 years to the Armed Forces of Ukraine"
İmzanın şəkli
генерал-лейтенант ЗАЛУЖНИЙ Валерій Федорович // zsu.gov.ua
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Zalujnı "Şimal" Əməliyyat Komandanlığının komandanı (2019-2021), Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Birləşmiş Əməliyyat Qərargahının rəisi - Birləşmiş Qüvvələr Komandanının birinci müavini (2018), Qərargah rəisi - Qərb Əməliyyat Komandanının birinci müavini (2017) olub, 51-ci Qvardiya Mexanikləşdirilmiş Briqadasının komandiri (2009-2012) vəzifəsini yerinə yetirib.

"Time" jurnalı Valeri Zalujnını 2022-ci ildə dünyanın 100 ən nüfuzlu adamından biri adlandırıb.[5]

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Valeri Zalujnı 8 iyul 1973-cü ildə Jitomir vilayətinin Novograd-Volınski şəhərində anadan olub.

1989-cu ildə şəhər 9 saylı məktəbi bitirib, Novoqrad-Volınsk Mühəndislik Texnikumunda təhsil alıb. 1993-cü ildə ordan fərqlənmə diplomu ilə məzun olub.[6].

Daha sonra o, Odessa Ali Birləşmiş Komandanlıq Məktəbinin ümumi hərbi fakültəsinə daxil olub. 1997-ci ildə oranı fərqlənmə diplomu ilə bitirib, bundan sonra hərbi xidmətin bütün mərhələlərini keçib: taqım komandiri, təlim taqım komandiri, döyüş taqımı komandiri, təlim rotası komandiri, kursant rota komandiri, batalyon komandiri.[6]

2005-ci ildə Ukrayna Milli Müdafiə Akademiyasına daxil olub. 2007-ci ildə oranı qızıl medalla bitirib. 24-cü mexanikləşdirilmiş briqada komandirinin birinci müavini və qərargah rəisi təyin edilib. O, iki il yarım bu vəzifədə uğurla xidmət edib.[7]

2009-cu ildən 2012-ci ilə kimi 51 saylı mexanikləşdirilmiş briqadanın rəhbəri olub.[8]

2014-cü ildə İvan Çernyaxovski adına Ukrayna Milli Müdafiə Universitetini bitirib. Hazırlığın əməliyyat-strateji səviyyəsinin ən yaxşı məzunu kimi o, Böyük Britaniya Kraliçasının keçici qılıncına layiq görülüb.[9]

2017-ci ildə general-mayor rütbəsinə layiq görülüb.[10] 2017-ci ildə - Baş Qərargah rəisi - Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Quru Qoşunlarının "Qərb" Əməliyyat Komandanlığının birinci müavini olub.[10]

2018-2019-cu illərdə Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Birgə Əməliyyat Qərargahının rəisi - Birləşmiş Qüvvələr Komandanının birinci müavini vəzifələrini tutub.[6]

Aleksandr Sırski ilə (solda), Kiyev uğrunda döyüşdə, 2022

2019-cu ildən - "Şimal" əməliyyat komandanlığının qoşunlarının komandiri təyin edilib.

2020-ci ilin dekabr ayında Ostroj Akademiyasında beynəlxalq münasibətlər üzrə magistr dərəcəsi alıb.

27 iyul 2021-ci ildə o, Ruslan Xomçakı əvəz edərək Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanı təyin edilib.[11]

Milli Təhlükəsizlik və Müdafiə Şurasının üzvüdür (28 iyul 2021-ci ildən).[12]

2022-ci il martın 5-də, Rusiyanın Ukraynaya müdaxiləsinin ən qızğın vaxtında general-leytenant Zalujnı prezident Vladimir Zelenski tərəfindən Ukrayna Silahlı Qüvvələrində mümkün olan ən yüksək rütbə olan general rütbəsinə yüksəldilib.[13]

2022-ci ildə Amerikanın Time jurnalının versiyasına görə ilin ən nüfuzlu yüz adamının illik siyahısına daxil edilib.[14] Sentyabrda nəşr üz qabığını və geniş materialı baş komandana həsr edib. Məqalədə deyilir ki - "Şərq cəbhəsində illərlə Rusiyaya qarşı döyüşərək sərtləşən Zalujnı çevik olmağı öyrənmiş və qərarları yerdəki komandirlərə həvalə edən yeni nəsil Ukrayna liderlərinə aiddir. Onun genişmiqyaslı işğal ərəfəsində inadkar hazırlığı və müharibənin ilkin mərhələlərində düzgün döyüş taktikası xalqa rus qoşunlarının hücumunu dəf etməyə kömək etdi".[15][16][17]

Şəxsi keyfiyyətləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

“Azadlıq” radiosunun Ukrayna xidməti Zalujnını əsgərlərin və kiçik zabitlərin problemlərini anlayan ən səmimi generallardan biri adlandırıb.[18] SSRİ-də hərbi xidmət keçməyən Ukrayna yüksək rütbəli zabitlərinin nümayəndəsi və Donbassdakı döyüş əməliyyatlarının iştirakçısı kimi o, kadrların gənclər tərəfindən yenilənməsinə və sovet təcrübəsindən uzaqlaşmasına müsbət yanaşır.[6] Ali baş komandan təyin edildikdən sonra onun ilk addımlarından biri Donbasda təmas xəttində olan əsgərlərə cavab olaraq yüksək rəhbərliyin razılığı olmadan atəş açmağa icazə verməkdə məqsədi bürokratik gecikmələrə səbəb olan lazımsız sənədləri doldurmaq və hərbi personala ehtiyacı minimuma endirmək idi.[19]

Ukrayna və rus dillərindən əlavə ingilis dilini mükəmməl bilir.[20]

Baş komandan kimi prioritetləri ilə bağlı Valeri Zalujnı deyib:

" Ukrayna Silahlı Qüvvələrində NATO standartlarına uyğun islahatların aparılması istiqamətində ümumi kurs dönməz olaraq qalır. Bu burada əsas prinsiplərdir. Dəyişikliklər ilk növbədə dünyagörüşündə, insanlara münasibətdə baş verməlidir. İstərdim ki, üzünüzü xalqa, tabeçiliyinizdə olanlara şevirəsiniz. Xidmət etdiyim müddətdə insanlara münasibətim dəyişməyib.[21] "

Hərbi rütbələri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mükafatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Döyüş ləyaqəti xaçı (6 may 2022-ci il) - Ukraynanın dövlət suverenliyi və ərazi bütövlüyünün qorunmasında müstəsna şəxsi xidmətlərinə, Ukrayna xalqına fədakar xidmətinə və hərbi anda sədaqətinə görə;
  • III dərəcəli Boqdan Xmelnitski ordeni (12 dekabr 2016-cı il) - Ukraynanın dövlət suverenliyi və ərazi bütövlüyünün müdafiəsində göstərdiyi şəxsi cəsarət, fədakarlıq və yüksək peşəkarlığa, hərbi anda sədaqətinə görə;
  • “Hərbi xidmət veteranı” fərqlənmə nişanı;
  • "Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin 10 illiyi" medalı;
  • "Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin 15 illiyi" medalı;
  • III dərəcəli “Vicdanlı xidmətə görə” medalı;
  • "Ukrayna Silahlı Qüvvələri qarşısında xidmətlərinə görə" döş nişanı;
  • "Hərbi xidmətdə nailiyyətlərə görə" döş nişanı;
  • “ATO İştirakçısı” döş nişanı;

Ailəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ailəlidir, iki qızı var. Böyük qızı hərbi xidmətdədir.[20] Kiçiyi həkim olmağa hazırlaşır.[25]

Şərəfinə hörmət

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • 28 may 2022-ci il tarixində Dnepropetrovsk vilayətinin Pokrov şəhərində Qorki küçəsi Valeri Zalujnı küçəsi adlandırılıb.[26]
  • 9 iyun 2022-ci ildə Staraya Sinyavadakı Georgi Jukov küçəsi Generala Zalujnı küçəsi adlandırılıb.
  • 2022-ci ilin may ayında musiqiçi Oisho BTZ (Oles Mixayloviç) Valeri Zalujnıya həsr olunmuş “Zaluzhnıy stir up hərəkət” mahnısını ifa edib.[27][28]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Ukraine's 'iron general' is a hero, but he's no star". POLITICO (ingilis). 2022-04-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-16.
  2. ↑ Hoffman, Bryce. "Business Leaders Need To Be More Like Ukraine's "Iron General" And Less Like Russia's Dinosaurs". Forbes (ingilis). 2022-06-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-16.
  3. ↑ 1 2 3 https://www.mil.gov.ua/en/ministry-of-defence-leader/lieutenant-general-valerii-zaluzhnyi.html.
  4. ↑ 1 2 https://twitter.com/DefenceU/status/1499904884950421509/.
  5. ↑ "Valeriy Zaluzhnyy" Arxivləşdirilib 2022-10-08 at the Wayback Machine, Time, 23 May 2022.
  6. ↑ 1 2 3 4 "Генерал Валерій Залужний. Що відомо про нового головнокомандувача ЗСУ". Новини - BBC News Україна (ukrayna). 2022-01-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-27.
  7. ↑ Рина Лідницька. "Валерій Залужний: «Новоград-Волинський був колискою мрій і прагнень, Володимир-Волинський дав можливість втілити їх у життя…»". zvyagel.com.ua (ukrayna). Звягель. 2010-02-05. 2022-02-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-13.
  8. ↑ "У найбільшої військової частини у Волинській області новий командир!". blogs.korrespondent.net (rus). 2022-01-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-11.
  9. ↑ "генерал-майор ЗАЛУЖНИЙ Валерій Федорович". www.zsu.gov.ua. 2021-08-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-08-25.
  10. ↑ 1 2 "Президент Украины подписал Указ «Про присвоєння військових звань»". mil.gov.ua. 2017-08-24. 2021-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-29.
  11. ↑ "УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ № 320/2021". 2021-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-29.
  12. ↑ "УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ №325/2021". Офіційне інтернет-представництво Президента України (ukrayna). 2021-07-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-28.
  13. ↑ "УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАИНЫ №108/2022". 2022-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-10-17.
  14. ↑ "The 100 Most Influential People of 2022". Time (ingilis). 2022-05-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-06-27.
  15. ↑ "Inside the Ukrainian Counterstrike That Turned the Tide of the War". Time (ingilis). 2022-10-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-10-04.
  16. ↑ "Главком ВСУ Валерий Залужный на обложке Time. Вот что генерал рассказал журналу о себе и о войне — коротко". Meduza (rus). 2022-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-10-04.
  17. ↑ Simon Shuster and Vera Bergengruen.Inside the Ukrainian Counterstrike That Turned the Tide of the War Arxivləşdirilib 2022-10-18 at the Wayback Machine.Time.September 26, 2022
  18. ↑ "Хто такий новий головнокомандувач ЗСУ Валерій Залужний". Радіо Свобода (ukrayna). 2021-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-27.
  19. ↑ "Військовим в зоні ООС дозволили відповідати окупантам без узгодження з вищим керівництвом, — головнокомандувач ЗСУ Залужний". espreso.tv (ukrayna). 2022-01-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-29.
  20. ↑ 1 2 "Что известно о новом главкоме ВСУ Валерии Залужном". 2022-10-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-10-17.
  21. ↑ "Новий головнокомандувач ЗСУ Залужний назвав свої пріоритети на цій посаді". Еспресо - український погляд на світ! (ukrayna). 2021-07-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-07-31.
  22. ↑ "Президент України підписав Указ "Про присвоєння військових звань"". mil.gov.ua. 24 August 2017. 28 July 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 October 2022.
  23. ↑ "Указ Президента України № 424/2021 «Про присвоєння військового звання»". 2022-03-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-17.
  24. ↑ "Twitter account of the Ministry of Defense of Ukraine". twitter.com. 5 March 2022. 12 April 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 October 2022.
  25. ↑ "«Железный генерал» Валерий Залужный. Что известно об уроженце Житомирщины? Человек-легенда, уже вошедший в историю - zhytomyrski.info" (rus). 2022-08-17. 2022-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-08-17.
  26. ↑ "Вулиці Бориса Джонсона та Бориса Мозолевського: у Покрові затвердили нові назви вулиць та провулків (ОНОВЛЕНО) — «Нове місто + ТВ»". Нове місто + ТВ (rus). 2022-05-28. İstifadə tarixi: 2022-05-31.
  27. ↑ Замок, Високий. "«Залужний мутить двіж» — Високий Замок". wz.lviv.ua (ukrayna). 2022-05-03. İstifadə tarixi: 2022-06-24.
  28. ↑ "Франківський музикант Oisho BTZ висміяв недолугих окупантів у новій пісні "Друга армія у світі" | Західний Полюс" (ukrayna). 2022-03-16. İstifadə tarixi: 2022-06-24.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]