Vermaxtın Polşaya hücumu (1939)
Vermaxtın Polşa kampaniyası və ya Polşanın işğalı (polyak tarixşünaslığında "Sentyabr kampaniyası" kimi də tanınır) — 1939-cü ilin sentyabr-oktyabr aylarında polyak və alman qoşunları arasında baş vermiş və ikinci dünya müharibəsinin başlanmasına səbəb olmuş hərbi əməliyyatlar.
| Vermaxtın Polşa kampaniyası | |||
|---|---|---|---|
| İkinci dünya müharibəsi | |||
 Polşa piyadalarının marşı | |||
| Tarix | 1 sentyabr — 6 oktyabr 1939 | ||
| Yeri | Polşa, Dansiq azad şəhəri | ||
| Nəticəsi | Polşanın məğlubiyyəti, Üçüncü Reyxin qələbəsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
|
|
|||
| Komandan(lar) | |||
|
|||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
|
|||
|
|
|||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Nasist Almaniyası və Slovakiya silahlı qüvvələrinin hücumu Polşa silahlı qüvvələrinin məğlubiyyəti ilə nəticələndi və Qərbi Polşanın ərazisi işğal olundu.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Nasist Almaniyasının Polşaya hücum əməliyyatı 1939-cu ilin aprel-iyun aylarında hazırlanmış “Vays” planına (“Ağ plan”) əsaslanırdı.[1] Plan müharibə elan etmədən, Almaniyanın Fransa və Benilüks ölkələri ilə sərhədlərində yerləşdirilmiş qoşunların zəiflədilməsi hesabına maksimum qüvvə ilə sürətli hücum əməliyyatlarının başladılmasını nəzərdə tuturdu. Alman qoşunlarının Polşa ərazisinə qəfil girməsi Polşa ordusunun mütəşəkkil səfərbərliyini və vahid cəbhədə birləşməsini əngəlləməli idi.[1]
Alman qoşunları Polşaya üç istiqamətdə hücum etməli idi: 1) Əsas zərbə Almaniyanın Polşa ilə olan qərb sərhəddindən vurulmalı idi; 2) Şimaldan zərbə Qərbi Prussiya ərazisindən vurulmalı idi; 3) Alman və slovak müttəfiq qoşunları isə, Slovakiya ərazisindən zərbə vurulmalı idi. Hücumun hər üç istiqaməti Vislanın qərbində Polşa ordusunun mühasirəyə alınmasına və Varşavada məhv edilməsinə yönəlmişdi.[1]
1 sentyabr 1939-cu ildə, səhər saat 4:30-da, Almaniya Hərbi Hava Qüvvələri (“Lüftvaffe”) Polşanın hava limanlarına kütləvi zərbələr endirdilər, saat 4:45-də “Şlezviq-Holşteyn” zirehli gəmisinin Polşanın Dansiq şəhəri yaxınlığındakı Vesterplatte hərbi-dəniz bazasına atəş açması ilə Vesterplattenin yeddi günlük müdafiəsi (1-7 sentyabr 1939) başlandı.[1]
Sentyabrın 3-də Almaniyanın Polşaya hücumuna cavab olaraq, Böyük Britaniya və Fransa, Polşa ilə qarşılıqlı yardım haqqında razılaşmaya əsasən, Almaniyaya müharibə elan etdilər ki, bununla da 6 il davam edən İkinci Dünya müharibəsinin başlandı Müharibənin başlandığı tarix 1 sentyabr 1939 — Polşanın işğalı günü hesab olunur.[2]
17 sentyabrda Polşa hökuməti Rumıniyaya qaçdı. Elə həmin gün sovet qoşunları Qərbi Belarus və Qərbi Ukraynanı SSRİ-yə birləşdirmək məqsədilə Polşa ərazisinə girdilər.[3] 6 oktyabr 1939-cu ildə Polşa qoşunlarının son hissələri təslim oldu.
Təslim olduqdan sonra Polşa ərazisi Almaniya ilə Sovet İttifaqı arasında bölündü. Bəzi ərazilər Litva və Slovakiyaya verildi.
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 4 Balamirzə Məmmədli. Almaniyanın Polşaya hücumu və II dünya müharibəsinin başlanması / Türk Dünyası Gənc Tədqiqatçılar Dərnəyinin Araşdırmaları, №4(4) 2020, səh. 31-40. Arxivləşdirilib 2022-07-14 at the Wayback Machine
- ↑ Collier, Martin, and Pedley, Philip Germany 1919–45 (2000) p. 146
- ↑ Kitchen, Martin. A World in Flames: A Short History of the Second World War. Longman, 1990, p. 74. Arxivləşdirilib 2022-03-28 at the Wayback Machine ISBN 978-0-582-03408-2 . Arxivləşdirilib 2022-03-28 at the Wayback Machine