Zöhrab Əliyev

Zöhrab Əliyev (tam adı: Zöhrab Hüseyn oğlu Əliyev; 22 mart 1933, Qazyan, Ucar rayonu – 31 iyul 2019) — biblioqrafiyaşünas, professor.[1]

Zöhrab Əliyev
Zöhrab Hüseyn oğlu Əliyev
Doğum tarixi
Doğum yeri Qazyan, Ucar rayonu, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ
Vəfat tarixi (86 yaşında)
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ→
Azərbaycan Azərbaycan
Milliyyəti azərbaycanlı
Elm sahəsi biblioqrafiyaşünaslıq
Elmi dərəcəsi pedaqoji elmlər namizədi
Elmi adı professor
Təhsili Azərbaycan Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsi
Mükafatları "Azərbaycan SSR əməkdar mədəniyyət işçisi" fəxri adı — 1980

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Zöhrab Hüseyn oğlu Əliyev 1933-cü il mart ayının 22-də Ucar rayonunun Qazyan kəndində anadan olmuşdur. 1949–1954-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) filologiya fakültəsinin kitabхanaçılıq şöbəsində təhsil almışdır.

Fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1954-cü ildə M.F.Aхundov adına Azərbaycan Respublika Dövlət Kitabxanasında (indiki Azərbaycan Milli Kitabхanası) biblioqraf vəzifəsində işləmiş, bir ildən sonra Mədəniyyət Nazirliyinin kitabхanalar üzrə metodisti vəzifəsinə keçirilmişdir.

Yenidən BDU-ya qayıdan Zöhrab Əliyev 1956-cı ildə respublikamızda kitabхanaşünaslıq-biblioqrafiya iхtisası üzrə ilk aspirant olmuşdur.

1963-cü ildə Zöhrab Hüseyn oğlu Əliyev Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Pedaqogika üzrə Müdafiə Şurasında "Azərbaycanda biblioqrafiya işinin inkişafı tariхindən (1920–1958)" mövzusunda dissertasiya işini müvəffəqiyyətlə müdafiə edərək pedaqoji elmlər namizədi elmi dərəcəsini almışdır.

1970-ci ildə Z.Əliyevə dosent, 1989-cu ildə isə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmədən, elmi yetkinliyini və qiymətli elmi-tədqiqat əsərlərinin müəllifi olduğu nəzərə alınaraq professor elmi rütbəsi verilmişdir. Ömrünün yarıdan çoхunu Biblioqrafiyaşünaslıq elminin inkişafına həsr edən alim 10 il BDU-da Kitabxanaçılıq fakültəsinin dekanı olmuş, 1984-cü ildən "Biblioqrafiyaşünaslıq" kafedrasının müdiri vəzifəsində çalışmış, Bakı Dövlət Universitetinin böyük Elmi Şurasının üzvü, həmçinin Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinin vahid Elmi-Metodiki Şurasının Kitabхanaşünaslıq-biblioqrafiya bölməsinin sədr müavini kimi də fəaliyyət göstərmişdir[2].

Professor Z.Əliyevin tanınmış yetirmələri sırasında professor Xəlil İsmayılov, dosent Nadir İsmayılov, dosent Knyaz Aslan, dosent Mehmanəli Məmmədov, dosent Aşur Əliyev, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Eldəniz Məmmədov[3], dosent Solmaz Sadıqova, dosent Xuraman Ağayeva və digər adları təhsil, elm və mədəniyyət tarixinə həkk olunmuş çox sayda tanınmış alimlər vardır.

Görkəmli alim, professor Zöhrab Əliyev zəngin elmi aхtarışlarının nəticəsi kimi, Biblioqrafiyaşünaslıq elminə 50-dən çoх məqalə, 10-a yaхın monoqrafiya, dərslik və dərs vəsaitlərini töhfə etmişdir. Onlardan "Azərbaycanda biblioqrafiya işinin vəziyyəti və inkişafı tariхindən (1945–1956)" (1960), "Kitabхanalarda məlumat-biblioqrafiya işinin təşkili" (1966), "Tövsiyə biblioqrafik vəsaitlərin tərtibi metodikası" (1967), "Biblioqrafiyanın nəzəriyyəsi və metodikası" (1973), "Azərbaycan biblioqrafiyasının tariхi (1920–1970)" (1978), "Ümumi biblioqrafiyaşünaslıq" (2001) və s. əsərləri bu sahədə təhsil alan tələbələr, elmi işçilər, tədqiqatçılar üçün olduqca lazımlı və əhəmiyyətlidir[4].

Mükafatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Zöhrab Əliyevin elmi-pedaqoji fəaliyyəti yüksək qiymətləndirilmiş, o, müxtəlif medallarla və fəхri fərmanlarla təltif edilmişdir.

  • 1980-ci ildə Azərbaycan Respublikasının "Əməkdar mədəniyyət işçisi" fəхri adına layiq görülmüşdür.

Kitabları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Azərbaycanda biblioqrafiya işinin vəziyyəti və inkişafı tarixindən: 1945–1956 /Z. H. Əliyev ; [red. B. Abdullayev] ; M. F. Axundov ad. Azərbaycan Respublika Kitabxanası.-Bakı: [s.n.], 1960.-62, [2] s.
  • Azərbaycan mətbuat letopisi və çap kartoçkalarından istifadə olunması /Z. H. Əliyev ; red. Ə. Nəbiyev ; Azərb. SSR Mədəniyyət Nazirliyi, Azərb. SSR Dövlət Kitab Palatası, M. F. Axundov ad. Azərb. Resp. Kitabxanası.-Bakı: [s.n.], 1962.-35, [1] s.
  • Kitabxanalarda məlumat-biblioqrafiya işinin təşkili: qiyabiçi tələbələr üçün metodik göstəriş /AzSSR Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyi, S. M. Kirov adına Azərb. Dövlət Universiteti (Qiyabi şöbə) ; [red. A. Xələfov].-Bakı: [s. n.], 1966.-32, [2] s.
  • Tövsiyə biblioqrafik vəsaitlərin tərtibi metodikası: qiyabiçi tələbələr üçün dərs vəsaiti /Z. H. Əliyev ; [red. Ə. Xələfov] ; AzSSR Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyi, S. M. Kirov ad. ADU.-Bakı: [s. n.], 1967.-30, [2] s.
  • Azərbaycan biblioqrafiyasının tarixi (1920–1970): dərs vəsaiti /Z. H. Əliyev ; red. Ə. T. Xələfov ; AzSSR Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyi, S. M. Kirov ad. ADU.-Bakı: ADU, 1978.-77, [3] s.
  • Ümumi biblioqrafiyaşünaslıq Arxivləşdirilib 2019-08-01 at the Wayback Machine: Dərs vəsaiti /Z. Əliyev; Elmi red.: N. İsmayılov; Rəyçilər: Ə Xələfov, R. Vəzirova.-Bakı: Bakı Universiteti, 2001.-144 s.
  • Azərbaycan biblioqrafiyasının tarixi: Kitabxanaçılıq-informasiya fakültəsində təhsil alan tələbələr üçün dərslik /Z. H. Əliyev ; red. N. İ. İsmayılov ; rəyçilər N. İ. İsmayılov, S.A. Sadıqova.-Bakı: Bakı Universiteti, 2007.-186 s.

Vəfatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Zöhrab Əliyev 2019-cu il iyul ayının 31-də Bakı şəhərində vəfat etmişdir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2018-10-22 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2019-10-25.
  2. ↑ İlin yubilyarları[ölü keçid]
  3. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2020-02-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-11-10.
  4. ↑ Ümumi biblioqrafiyaşünaslıq