Lüğətlərdə axtarış.

Seyid Mahmud Hesabi və ya Mahmud Xan Mirzə Hesabi (fars. سید محمود حسابی‎; 23 fevral 1903, Tehran – 3 sentyabr 1992, Cenevrə) — məşhur iranlı fizik. O, həmçinin Məhəmməd Musəddiq İranın baş naziri olduğu dövrdə 1951–1952-ci illərdə İranın Təhsil naziri vəzifəsində çalışmışdır. Eyni zamanda o, İranda akademik və nüvə fizikasının əsasını qoyan alim hesab edilir. Seyid Mahmud Hesabi 23 fevral 1903-cü ildə Təfriş şəhərində anadan olmuşdur. 4 yaşında olan ailəsi Beyruta köçdüyünə görə ibtidai sinfə burada getmişdir. O, məktəbdə oxuduğu zaman Birinci Dünya müharibəsi başladığına görə oxuduğu məktəb bağlanmışdır. Bundan sonra Hesabi təhsilini evdə davam etdirmiş və 1922-ci ildə Beyrut Amirakan Universitetinin yol mühəndisliyi ixtisasına qəbul olmuşdur. Universiteti bitirib, bir müddət Livan Nəqliyyat Nazirliyində işlədikdən sonra təhsilini davam etdirmək üçün Fransaya getmişdir. O, Fransanın " École Superieure d'Electricité" universitetinin elektrik mühəndisliyi ixtisasına qəbul olmuş, 1927-ci ildə qeyd edilən təhsil müəssisəsində doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir.

Hesab — riyaziyyatın sadə növ ədədlər (natural, tam və rasional ədədlər) və onlar üzərində aparılan sadə hesab əməllərini (toplama, çıxma, vurma, bölmə) öyrənən bölməsidir.

Ay hesabı və ya dəhşətli hesab — normal hesab qaydalarına əsaslanmayan, sadəcə vurma və toplama əməllərinin olduğu hesab sistemi. Ay hesabında toplama alt-alta şəkildə yerinə yetirilir. Ədədlərin mərtəbə dəyərlərindən ən böyük olanı götürülür. Məsələn: 17 {\displaystyle 17} + {\displaystyle +} 25 {\displaystyle 25} = 27 {\displaystyle =27} Bu hesab əməlində hər iki ədədin təklik mərtəbəsinin dəyərləri müqayisə edilir. 17-in təklik mərtəbəsi 7, 25-in isə 5-dir. Cəmin təklik mərtəbəsinə böyük olan 7 yazılır. Sonra isə onluq mərtəbəsinə keçilir. 1 < 2 {\displaystyle 1<2} olduğu üçün cəmin onluq mərtəbəsinə 2 yazılır və cəm 27 olur. Vurma əməlini yerinə yetirərkən toplamanın əksinə olaraq mərtəbə dəyərlərindən kiçik olan götürülür. Məsələn: 17 {\displaystyle 17} ∗ 25 {\displaystyle *25} 15 {\displaystyle 15} + 12 {\displaystyle +12} 125 {\displaystyle 125} Əvvəlcə ikinci ədədin təklik mərtəbəsi birinci ədədin mərtəbələrinə sıra ilə vurulur, sonra isə eyni əməl ikinci ədədin onluqlar mərtəbəsinə də tətbiq edilir.

Depo hesabı — (ing. custody account) qiymətli kağızların uçotu məqsədilə depozitarda ümumi əlamətlərlə birləşdirilmış məlumatların məcmusunu əks etdirən depozitar əməliyyatların uçotu vasitəsidir.

Diferensial hesabı — riyaziyyatın funksiyaların xassələrini törəmə və diferensiallar vasitəsilə öyrənən bölməsi. D.h. mahiyyəti ondan ibarətdir ki, funksiyanın lokal (ayrı-ayrı nöqtələrin ətrafındakı) xassələrini araşdırmaqla onun xassələrini bütövlükdə təsvir etsin. D.h. bəzi məsələlərinə hələ qədim yunan riyaziyyatçıları diqqət yetirmişlər. D.h. bir çox məsələləri öz həllini, həm də yüksək səviyyədə, fransız riyaziyyatçıları R. Dekartın, P. Fermanın və başqalarının işlərində tapmışdır. Amma buna baxmayaraq diferensial hesabının əsasını qoyanlar ingilis alimi İssak Nyuton və alman alimi H. Leybnis hesab edilir. Onların işlərində diferensial hesabının əsas anlayışları olan törəmə və diferensial anlayışları verilmişdir. Bu anlayışların əsasında limit anlayışı durur.

Təkliflər hesabı — riyazi məntiqin təkliflər üzərində əməlləri öyrənən bölməsidir. Təkliflər üzərində əsas əməllər bunlardır: konyuksiya, dizyunksiya, implikasiya, inkar və s. Sadə təkliflər üzərində bu əməllərin köməyi ilə mürəkkəb təkliflər qurulur. Təkliflər hesabında mürəkkəb təkliflərin doğruluğuna sadə təkliflərin doğruluğunun funksiyası kimi baxılır. O cümlədən, nəticə çıxarmaq qaydası, yəni doğru təklifdən düzgün qərar qəbul etmək qaydalarına baxılır. Bu da isbat nəzəriyyəsini analiz etməkdir. 1. M.Mərdanov, S.Mirzəyev, Ş. Sadıqov Məktəblinin riyaziyyatdan izahlı lüğəti. Bakı 2016, "Radius nəşriyyatı", 296 səh. 2.

İstifadəçi (ing. User) — Mühafizə olunan, yaxud çoxistifadəçi kompüter sistemində: istifadəçinin sistemə və onun resurslarına müraciət etmə vasitələri. Adətən, sistem inzibatçısı tərəfindən yaradılan istifadəçinin hesabı istifadəçi haqqında informasiyadan (məsələn, adından və istifadəçinin tanınması və sistemə "daxil olması" üçün, eləcə də sistemdən və onun resurslarından istifadə edə bilməsi məqsədilə müəyyən hüquqları ona vermək üçün tələb olunan şəxsi paroldan) ibarət olur. İstifadəçinin təyin etdiyi verilənlər tipi (ing. User-defined data type) — Proqramda, adətən, verilmiş proqramlaşdırma dilində istifadə olunan verilənlər tiplərinin kombinasiyası kimi təyin olunan xüsusi verilənlər tipi. İstifadəçiyə münasib (ing. User-friendly) — Öyrənilməsi asan, istifadəsi rahat (yüngül) olan sistem haqqında işlədilən termindir. İstifadəçilər qrupu (ing. User group (UG)) — Eyni bir kompüter sisteminə, yaxud proqram təminatına maraqlarına görə birləşmiş insanlar qrupu. Bəzi üzvləri böyük və nüfuzlu qurumlar olan istifadəçi qrupları yeni başlayanları dəstəkləyir və üzvlərinin ideya, informasiya mübadiləsi etmələri üçün forumlar təşkil edirlər.

Depozit hesabı (fr. dépôt) — qiymətli kağızların uçotu üçün nəzərdə tutulmuş ümumi əlamətlə birləşən depozitar reyestrlərində qeydlər toplusu. Bu hesabda əmanətçiyə məxsus qiymətli kağızlar üzrə hüquqlar uçota alınır. Rusiya Bankı tərəfindən təsdiq edilmiş "Depozitarilər tərəfindən qiymətli kağızlar hesablarının və digər hesabların açılması və aparılması qaydası haqqında Əsasnamə"yə uyğun olaraq qiymətli kağızlar hesablarında aşağıdakı qiymətli kağızlara hüquqlar qeyd edilə bilər: Rusiya emitentləri tərəfindən yerləşdirilmiş (hüquqi şəxslər və ya Rusiya Federasiyasının vətəndaşları tərəfindən buraxılmış) adlı qiymətli kağızlar, federal qanunlara uyğun olaraq hüquqların qeydiyyatı qiymətli kağızlar hesabları üzrə depozitarlar tərəfindən həyata keçirilə bilər; məcburi mərkəzləşdirilmiş saxlanması olan adsız qiymətli kağızlar; qiymətli kağızlar kimi təsnif edilən xarici maliyyə alətləri və bu maliyyə alətləri üzrə öhdəlik daşıyan şəxsin şəxsi qanunvericiliyinə uyğun olaraq onlara olan hüquqları qiymətli kağızlara hüquqların uçotunu aparan təşkilatlarda açılmış hesablarda uçota alına bilər. Depozitar qiymətli kağızlara münasibətdə bu cür hesablarda yazılışların aparılması və mühafizəsini təmin etməklə qiymətli kağızlar hesablarını və digər hesabları aparır. Qiymətli kağızlar hesablarında və depozitari tərəfindən açılmış digər hesablarda qiymətli kağızların uçotu vahidlər üzrə aparılır. Qiymətli kağızlar kimi təsnif edilən xarici maliyyə alətlərinin uçotu depozitarda açılmış digər şəxslərin maraqları naminə fəaliyyət göstərən şəxsin hesabında uçota alındığı vahidlərdə aparıla bilər. Kəsrə qiymətli kağızlar olduqda depozitar qiymətli kağızların fraksiya hissələrini uçota alır. Qiymətli kağızlar silindikdə onların kəsir hissələrinin yaranmasına, artırılmasına və ya azalmasına yalnız nominal sahiblərin qiymətli kağızlar hesablarında, xarici nominal sahiblərin qiymətli kağızlar hesablarında, o cümlədən şəxsi hesabdakı qiymətli kağızların sayı dəyişdikdə yol verilir. qiymətli kağızlar sahiblərinin reyestrindəki nominal sahibi, nominal qiymətli kağız sahibinin başqa depozitardakı hesabı və ya qiymətli kağızlara hüquqların uçotunu aparan xarici təşkilatda başqa şəxslərin maraqları naminə fəaliyyət göstərən şəxsin hesabı.

Seyid Mahmud Hesabi və ya Mahmud Xan Mirzə Hesabi (fars. سید محمود حسابی‎; 23 fevral 1903, Tehran – 3 sentyabr 1992, Cenevrə) — məşhur iranlı fizik. O, həmçinin Məhəmməd Musəddiq İranın baş naziri olduğu dövrdə 1951–1952-ci illərdə İranın Təhsil naziri vəzifəsində çalışmışdır. Eyni zamanda o, İranda akademik və nüvə fizikasının əsasını qoyan alim hesab edilir. Seyid Mahmud Hesabi 23 fevral 1903-cü ildə Təfriş şəhərində anadan olmuşdur. 4 yaşında olan ailəsi Beyruta köçdüyünə görə ibtidai sinfə burada getmişdir. O, məktəbdə oxuduğu zaman Birinci Dünya müharibəsi başladığına görə oxuduğu məktəb bağlanmışdır. Bundan sonra Hesabi təhsilini evdə davam etdirmiş və 1922-ci ildə Beyrut Amirakan Universitetinin yol mühəndisliyi ixtisasına qəbul olmuşdur. Universiteti bitirib, bir müddət Livan Nəqliyyat Nazirliyində işlədikdən sonra təhsilini davam etdirmək üçün Fransaya getmişdir. O, Fransanın " École Superieure d'Electricité" universitetinin elektrik mühəndisliyi ixtisasına qəbul olmuş, 1927-ci ildə qeyd edilən təhsil müəssisəsində doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir.

Hesab maşını (ing. accounting machine) verilənləri avtomatik emal edən ilk maşınlardan biri; XX əsrin 40–50’ci illərində IBM, Burroughs və NCR kimi şirkətlər tərəfindən kommersiya hesablaşmaları aparmaq üçün yaradılıb. İlk hesab maşınları elektron maşınlar deyildi və perfokartlarla işləyirdi; daha sonrakı modellərdə perfokartlar yoxa çıxdı və elektronika tətbiq edilməyə başladı. İndi hesab maşını dedikdə, adətən, hər dəfə işə salınarkən uçot proqramının avtomatik başladıldığı kompüter nəzərdə tutulur; bu halda kompüter, yeganə vəzifəsi uçotun aparılması olan ayrıca maşına çevrilir. Qeyd etmək maraqlı olardı ki, ilk displeylərdə videogörüntünün eninin 80 sütun olmasının səbəbi hesab maşınlarında istifadə olunan perfokartların 80-sütunlu olması ilə bağlıdır. İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s. Знакомьтесь: компьютер = Understanding computers : Computer basics : Input/Output / Пер. с англ. К. Г. Батаева; Под ред. и с пред.

Kontokorrent hesab bankın etimadını qazanan təşkilatlara açılır. Bu hesab aktiv passiv hesabdır. Bu hesab cari hesabın ssuda hesabı ilə birləşdirilərək müştərinin nəğdiız hesablaşması aparılan hesabdır. Kontokorrent hesabda kredit qalığı hesabda sərbəst vəsait olmasını göstərir.

Kapital axınının hesabı — ölkənin ödəmə balansının bölməsi, ÜMM sub-hesabı, dövlət və özəl kapitalın ixrac və idxal nisbətini ifadə edərək, alınan və verilən kreditlər. Kapital və kredit axınları balansının gəlir hissəsinə aşağıdakılar daxildir: digər ölkələrdən alınan kredit və kreditlərdən daxilolmalar; xaricdə investisiya gəliri; bu ölkənin digər ölkələrə verdiyi kredit və kreditlər üzrə dividentlər və faizlər. Kapital və kredit axınları balansının xərc hissəsi aşağıdakıları əks etdirir: digər ölkələrə kredit və kreditlərin verilməsi; gəlirin xaricə köçürülməsi; birbaşa və portfel investisiyaları: xaricdə obyektlərin alınması, investisiya qiymətli kağızlarının alınması; alınmış kreditlər və kreditlər üzrə dividendlərin və faizlərin ödənilməsi. Kapital hesabı (xalis) kapital axınları, (xalis) kapital axınları və dövlət ehtiyatları əməliyyatlarının nəticələrindən ibarətdir. Kapital hesabı ölkənin beynəlxalq hesabını tamamlayır və statistik uyğunsuzluq və cari hesab və kapital hesabını ümumiləşdirən xülasə sətri ilə tamamlanır. Kapital nəzarəti, dövlət hökuməti tərəfindən kapital hesabı əməliyyatlarını idarə etmək üçün tətbiq olunan tədbirlərdir. Bunlara kapital hesabı əməliyyatlarından bəzilərinin və ya hamısının açıq şəkildə qadağan edilməsi, bəzi maliyyə aktivlərinin beynəlxalq satışlarına vergilər və ya beynəlxalq satış və bəzi maliyyə aktivlərinin alqı-satqısı daxildir. Nəzarət ümumiyyətlə maliyyə sektoruna yönəldildiyi halda, bu, adi vətəndaşları təsir edə bilər, məsələn, 1960-cı illərdə İngilis ailələrin xaricdə tətildə yanlarında 50 funtdan çox pul götürmələri qadağan edildi. Valyutalarının bazar qiymətləri ilə alqı-satqısını məhdudlaşdıran kapital nəzarəti olmayan ölkələr tam kapital hesabı konvertasiyasına malikdirlər. II Dünya Müharibəsinin sonunda Bretton-Vuds Sazişinə uyğun olaraq, əksər ölkələr kapital hesablarına və ya kapital hesablarına böyük vəsait axınının qarşısını almaq üçün kapital nəzarətini tətbiq etdilər.

Mir Hidayət Hesari (1930, Culfa, Şərqi Azərbaycan ostanı – Tehran) — İranda tanınmış azərbaycanlı alim. Mir Hidayət Hesari 1930-cu ildə Güney Azərbaycanın Culfa şəhərində doğulub. Mir Hidayət Hesari fevralın 10-da vəfat edib. O, uzun sürən xəstəlikdən sonra Tehranda vəfat edib. Mir Hidayət Hesari İranda məşhur azərbaycanlı cərrah və alim doktor Cavad Heyətin baş redaktorluğu ilə Azərbaycan və fars dillərində buraxılan “Varlıq” jurnalının əməkdaşlarından olmuş Mir Hidayət Hesari Azərbaycan və fars dillərində onlarla əsərin müəllifidir. İranda Azərbaycan dili, ədəbiyyatı və folklorunun tanınmasında böyük əməyi olan alim Azərbaycan və fars dillərində çıxan “Aşıqlar məclisi”, “Mənzum türkcə “Şahnamə”, “Azərbaycan folkloru” (3 cilddə), “Günəşsiz günlər” (şeir divanı), “Azərbaycan nağılları və onların Avropa xalqlarının ədəbiyyatındakı oxşarları”, “Türkcə qədim tibb kitabları”, “Füzulinin biblioqrafiyası”, “Füzulinin məmduhları”, “İranda türkcə əlyazma kitablar”, “Türk qadınları tarixdə”, “Azərbaycan dilində atalar sözləri”, “Azərbaycan dilində tapmacalar”, “Azərbaycan dilində deyimlər”, “Dədə Qorqud Kitabını incələyək”, “Fars dilində türk sözləri”, “Kiçik hekayələr toplusu” və başqa kitabların müəllifidir.

"Məzməzə" — Asif Abramovun rejissoru olduğu 2006-cı ildə çəkilən 10 qısametrajlı bədii süjetdən ibarət olan Azərbaycan uşaq satirik kinojurnalıdır. Bütün süjetlərin bəstəkarı Vüqar Camalzadə, "Atama deyərəm" süjetindən başqa, digər bütün süjetlərin ssenaristi Müşfiq Hətəmov, operatoru isə Samir Həsənovdur. Hər bir süjet 3–8, ümumilikdə isə 38 dəqiqədən ibarətdir. Film dərsə qulaq asmayan dəcəl şagirdlərdən bəhs edir. Ssenari müəllifi: Arzu Soltan Rejissor: Asif Abramov Operator: Yusif Şəfiyev Bəstəkar: Vüqar Camalzadə Prodüser: Tural Məmmədov Aynur Məmmədova — müəllimə Taleh Səmədov — dəcəl Vimeo-da izlə Myvideo.az-da izlə Arxivləşdirilib 2017-06-14 at the Wayback Machine Ssenari müəllifi: Elşən Həsənzadə Rejissor: Asif Abramov Operator: Samir Həsənov Qrim edən: Maqsud Məmmədov Montaj edən: Aqil Əliyev Bəstəkar: Vüqar Camalzadə Musiqi tərtibatı: Mahir İbrahimov Redaktor: Nazpəri Məmmədova Filmin direktoru: Saleh Məmmədov Prodüser: Müşfiq Hətəmov Ruhəngiz Qasımova — nənə Mübariz Tağıyev — baba Murad Dadaşov — ata İranə İlkin — ana Cahid Məmmədov — uşaq YouTubeda izlə Filmdə anasını bulvarda itirən uşağın başına gələn əhvalat əks etdirilir. Kinosüjetdə uşaqlarına biganə yanaşan analar və televiziya kanallarındakı açıq-saçıqlığın uşaqların tərbiyəsini pozması tənqid edilir. Ssenari müəllifi: Arzu Soltan Rejissor: Asif Abramov Operator: Samir Həsənov Qrim edən: Maqsud Məmmədov Montaj edən: Aqil Əliyev Bəstəkar: Vüqar Camalzadə Musiqi tərtibatı: Mahir İbrahimov Redaktor: Nazpəri Məmmədova Filmin direktoru: Saleh Məmmədov Prodüser: Müşfiq Hətəmov Könül Mehrəliyeva — ana Rəşid Əbdül Vahid — uşaq Günay İsmayılova — uşaq YouTubeda izlə Əzəli düşmən olan iki aktyor rol xatirinə bir-birilərinə əziz dost deyirlər. Hətta belə vəziyyətdə belə çəkiliş arası yapışırlar bir-birilərinin yaxasından. Bəzən böyüklərdə də belə olur. Ssenari müəllifi: Elşən Həsənzadə Rejissor: Asif Abramov Operator: Samir Həsənov Qrim edən: Maqsud Məmmədov Montaj edən: Zumrad Muradov Bəstəkar: Vüqar Camalzadə Musiqi tərtibatı: Mahir İbrahimov Redaktor: Nazpəri Məmmədova Filmin direktoru: Saleh Məmmədov Prodüser: Müşfiq Hətəmov İntiqam Soltan — rejissor Kərəm Sərxanoğlun — aktyor Kənan Sərxanoğlu (Kənan Quliyev kimi) — aktyor Vimeo-da izlə Film marşrut avtobuslarda pulyığan uşaqlardan bəhs edir.

Bank hesabı (pul bazarı hesabı — money market account) — şərti ilkin məbləğin B 0 {\displaystyle B_{0}} eksponensial artımının lokal olaraq proqnozlaşdırıla bilən təsadüfi prosesini B t {\displaystyle B_{t}} ifadə edən, adətən bir pula bərabər qəbul edilən, stoxastik maliyyə nəzəriyyəsində (riyaziyyatda) istifadə edilən anlayış vahid. Yerli artım tempi (bu hesabın faiz dərəcəsi) ümumi halda təsadüfi prosesdir. Diskret vaxtda bank hesabı prosesinin yerli proqnozlaşdırıla bilməsi o deməkdir ki, adi dövrün sonunda hesab balansı həmin hesablama dövrünün əvvəlində məlumdur. Belə diskret vaxtlı hesaba misal olaraq hər növbəti gün üçün əvvəlki gün üçün müəyyən edilmiş bir gecəlik tarifin kreditləşdirildiyi hesabı göstərmək olar (bir gecəlik tarif hər gün təsadüfi dəyişə bilər). Bank hesabı və müvafiq faiz dərəcəsi dolayısı ilə risksiz hesab edilir - kredit riski sıfırdır. Gələcək hesab balansının qeyri-müəyyənliyi yalnız faiz dərəcəsində dəyişikliklərin təsadüfi təbiəti ilə bağlıdır və yerli mənada qeyri-müəyyənlik yoxdur — kifayət qədər qısa müddət üçün gələcək dəyər bu anda dəqiq məlumdur. Kredit riski olduqda, məzənnə dəyişikliyi ilə bağlı qeyri-müəyyənliklə yanaşı, qarşı tərəfdən vəsaitlərin alınması ilə bağlı qeyri-müəyyənlik yaranır, ona görə də gələcək hesab balansı yalnız məzənnənin dinamikası ilə müəyyən edilmir. Ən yaxın praktiki nümunə, SOFR, RUSFAR, RUONIA, ESTR və s.-nin bir gecəlik məzənnəsinin kreditləşdirildiyi hesab ola bilər. Çox vaxt etibarlı qarşı tərəflər arasında təminatsız gecəlik mərclər də risksiz mərclər kimi qəbul edilir. Ehtimal olunur ki, hər bir diskret vaxt dövrünün əvvəlində i {\displaystyle i} nömrəli hesablama dərəcəsi r i {\displaystyle r_{i}} müəyyən edilir ki, bu da cari müddət ərzində bank hesabı balansında hesablanır.

Olimpiya oyunlarının ümumi medal hesabı — olimpiya oyunlarında bu və ya digər Milli olimpiya komitəsi tərəfindən qazanılmış medalların ümumi sayının qeyri-rəsmi hesablamasıdır. Hal-hazırda mövcud olan Milli Olimpiya Komitələri cədvəldə kursivlə əks etdirilməmişdir. Milli Olimpiya Komitələrinin məlumatları onların sələflərinin və varislərin məlumatlarıyla cəmlənmir. cədvəldə Milli Olimpiya Komitələri əlifba sırası ilə yerləşdirilmişdir, amma istənilən sütun üzrə çeşidlənmiş ola bilərlər. Cədvəldə verilən məlumatlar 2016-cı ildə Rio-de-Janeyroda keçirilmiş Yay Olimpiya Oyunlarının nəticələri nəzərə alınmaqla verilir. Rio-de-Janeyrodakı 2016-cı il Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil olunn 207 milli olimpiya komitəsindən 74-ü və hal hazırda mövcud olmayan 6 milli olimpiya komitəsi heç bir medal qazana bilməmişlər.

Hesabın tarixi — hesabın görünüşündən tutmuş aksiomlar sistemindən istifadə etməklə ədədlərin rəsmi müəyyənləşdirilməsinə və hesab əməliyyatlarına qədər dövrü əhatə edir. Hesab - ədədlər, onların xüsusiyyətləri və əlaqələri haqqında elm - əsas riyazi elmlərdən biridir. Cəbr və ədədlər nəzəriyyəsi ilə sıx əlaqəlidir. Hesabın meydana gəlməsi səbəbi saymağa, sadə ölçmələrə və hesablamalara praktik ehtiyac idi. Hesablama bilikləri haqqında ilk etibarlı məlumatlar eramızdan əvvəl III - II minilliklərə aid Babil və Qədim Misirin tarixi abidələrində tapılmışdır. Hesabın inkişafına dünyanın bütün qanunlarını müəyyənləşdirmək üçün nömrələrdən istifadə etməyə çalışan yunan riyaziyyatçıları, xüsusən də Pifaqorçular məktəbi böyük töhfə vermişdilər. Orta əsrlərdə arifmetikanın əsas tətbiq sahələri ticarət və təxmini hesablamalar idi. Hesab ilk növbədə Hindistan və İslam ölkələrində inkişaf etdi və yalnız bundan sonra Qərbi Avropaya gəldi. XVII əsrdə dəniz astronomiyası, mexanika, daha mürəkkəb kommersiya hesablamaları, hesablama texnikasına yeni hesab sorğuları qoydu və sonrakı inkişafa təkan verdi. Ədəd anlayışının nəzəri əsasları, ilk növbədə,1889-cu ildə hazırlanmış natural ədədin və Peano aksiomlarının tərifi ilə əlaqələndirilir.

Qeyri-mümkün missiya: Ölümcül hesablaşma. 1-ci hissə (ing. Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One) — Erik Jendresen ilə birgə yazdığı ssenaridən rejissor Kristofer MakQuarrinin çəkdiyi 2023-cü il Amerika casus döyüş filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya – Əks-təsir (2018) filminin davamı və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının yeddinci hissəsidir. Ölülərin Hesabı: Birinci Hissə Tom Kruzun BVF komandasının "Müəssisə" kimi tanınan güclü yaramaz süni intellektə sahib olan Ethan Hunt rolunda qayıtdığını görür. Ansamblın heyətində həmçinin Heyli Atvel, Vinq Rayms, Saymon Peqq, Rebekka Ferqyuson, Vanessa Kirbi, Esai Morales, Pom Klementieff, Mariela Qarriqa və Henri Çerni də var. 2019-cu ilin yanvar ayında Kruz, yeddinci və səkkizinci Missiya: Qeyri-mümkün missiya filmlərin McQuarrie ilə birlikdə çəkəcəyini, həmçinin filmin ssenari müəllifi və rejissorluğunu da onunla birgə edəcəyini elan etdi. Tezliklə geri dönən əvvəlki heyət və yeni heyət üzvləri elan edildi və Fallout üçün musiqini bəstələyən Lorne Balfe filmə səs vermək üçün geri döndü. Çəkilişlər 2020-ci ilin fevralında İtaliyada başladı, lakin COVID-19 pandemiyası səbəbindən dayandırıldı. Həmin ilin sonunda yenidən başladı və 2021-ci ilin sentyabrında Norveç, Böyük Britaniya, İtaliya və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri də daxil olmaqla digər çəkiliş yerləri ilə tamamlandı.

Qeyri-mümkün missiya: Ölümcül hesablaşma. 1-ci hissə (ing. Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One) — Erik Jendresen ilə birgə yazdığı ssenaridən rejissor Kristofer MakQuarrinin çəkdiyi 2023-cü il Amerika casus döyüş filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya – Əks-təsir (2018) filminin davamı və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının yeddinci hissəsidir. Ölülərin Hesabı: Birinci Hissə Tom Kruzun BVF komandasının "Müəssisə" kimi tanınan güclü yaramaz süni intellektə sahib olan Ethan Hunt rolunda qayıtdığını görür. Ansamblın heyətində həmçinin Heyli Atvel, Vinq Rayms, Saymon Peqq, Rebekka Ferqyuson, Vanessa Kirbi, Esai Morales, Pom Klementieff, Mariela Qarriqa və Henri Çerni də var. 2019-cu ilin yanvar ayında Kruz, yeddinci və səkkizinci Missiya: Qeyri-mümkün missiya filmlərin McQuarrie ilə birlikdə çəkəcəyini, həmçinin filmin ssenari müəllifi və rejissorluğunu da onunla birgə edəcəyini elan etdi. Tezliklə geri dönən əvvəlki heyət və yeni heyət üzvləri elan edildi və Fallout üçün musiqini bəstələyən Lorne Balfe filmə səs vermək üçün geri döndü. Çəkilişlər 2020-ci ilin fevralında İtaliyada başladı, lakin COVID-19 pandemiyası səbəbindən dayandırıldı. Həmin ilin sonunda yenidən başladı və 2021-ci ilin sentyabrında Norveç, Böyük Britaniya, İtaliya və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri də daxil olmaqla digər çəkiliş yerləri ilə tamamlandı.

Hesabın təsdiqlənməsi — yeni və ya mövcud hesabın müəyyən bir real şəxs və ya təşkilata məxsus olduğunu və bu şəxs tərəfindən idarə edildiyini təsdiqləmək prosesi. Bir sıra veb-saytlar, məsələn, sosial media saytları, hesab təsdiqləmə xidmətləri təklif edir. Təsdiqlənmiş hesablar tez-tez fiziki şəxslərin və ya təşkilatların adlarının yanında razılıq nişanı ikonaları və ya emblemləri yerləşdirilərək vizual formada fərqləndirilir. Hesabın təsdiqlənməsi onlayn xidmətlərin keyfiyyətini yüksəldə bilər, kukla oyunlarını, botları, trolluqları, spamları, vandalizmi, saxta xəbərləri, dezinformasiyanı və seçki müdaxiləsini azalda bilər. Hesabın təsdiqlənməsi "Twitter" tərəfindən 2009-cu ilin iyun ayında ilkin olaraq "musiqi, aktyorluq, moda, hökumət, siyasət, din, jurnalistika, media, idman, biznes və digər əsas maraq sahələri"ndə ictimai xadimlər və maraqlı hesabları fərqləndirmək məqsədilə təqdim edilmişdir. Oxşar yoxlama sistemi 2011-ci ildə "Google+", 2015-ci ilin oktyabrında "Facebook", 2014-cü ildə "Instagram" və 2015-ci ildə "Pinterest" tərəfindən qəbul edilmişdir. "YouTube"da istifadəçilər 100,000 və ya daha çox abunəçi əldə etdikdən sonra təsdiqləmə nişanı üçün sorğu göndərə bilərlər. Musiqiçilər və musiqi qrupları üçün "rəsmi incəsənət xadimi" nişanı da var. 2016-cı ilin iyul ayında Twitter ictimai xadimlərdən başqa istənilən şəxsin hesabın yoxlanılması üçün müraciət edə biləcəyini elan etdi. Bu, təsdiqləmənin “etibarlılıq” və ya “əhəmiyyət” daşıdığı qənaətinə görə, ifrat sağçı “Sağları birləşdirin” mitinqinin təşkilatçılarından birinin təsdiqlənməsinə qarşı reaksiyadan sonra, 2018-ci ilin fevralında müvəqqəti olaraq dayandırıldı.

Azərbaycan dilləri dörd dil ailəsinəndə təzahür edir:Hind-Avropa, Altay, Kartveli, Naxç-Dağıstan. Azərbaycanda ən yayqın dil Azərbaycan dilidir. 2009-cu il məlumatına görə ümumi əhalinin 98,6 % bu dildə sərbəst danışa bilir. Xarici dillərdən isə Rus dili və İngilis dili ən geniş anlaşılanıdır. Üstəlik burada az saylı talış, avar, ləzgi, saxur, tat, kürd, gürcü, udin xalqlarının nümayəndələri müvafiq dillərdə danışırlar. Dağ yəhudiləri Dağ yəhudiləri dilindən istifadə etsələrdə son zamanlar miqrasiya və modernizasiya ilə əlaqəli olaraq unudulur. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına görə rəsmi dil Azərbaycan dilidir. Konstitutsiyasıyaya görə dövlət rəsmi dilə yanaşı digər dillərin inkişafını təmin edir. Azərbaycan Respublikasında rəsmi dil Azərbaycan dilidir. Ölkədə tədris, siyasət, elmi, mədəni və digər sahələrdə əlaqə bu dillə təmin edilir.

Bu siyahıda elmi sahələrin atası və ya anası hesab olunan şəxslər yer alır.

Bu siyahıda elmi sahələrin atası və ya anası hesab olunan şəxslər yer alır.

Bu məqalədə Yaponiyada bir sahənin atası və ya anası hesab olunan şəxslərin siyahısı verilmişdir. Bu cür şəxslər həmin sahəyə tərif və ya ciddi töhfə vermiş şəxslər hesab olunurlar. Titulun kimə aid olması barədə mübahisələr daim mümkündür.

Hesabat (ing. Report, rus. отчет) – verilmiş mövzu üzrə informasiyanın, adətən, müəyyən çap blankı, yaxud forması şəklində verilməsi. Uyğun proqramın köməyilə hazırlanmış hesabatlarda mətn, qrafika və diaqram ola bilər. Verilənlər bazalarının idarəolunması proqramlarında hesabat formaları yaratmaq və onları generasiya etmək üçün xüsusi proqramlar ola bilir. İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

Hisaşi — Yaponiya kişi adı. Bu adı olan tanınmışlar Hisaşi Kaneko — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Hisaşi Kato — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Hisaşi Kurosaki — keçmiş Yaponiya futbolçusu.

Vasabi (lat. Eutrema japonicum) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin evtrema cinsinə aid bitki növü. Çoxillik vasabi bitkisinin kökündən, yarpaqlarından alınan məşhur yapon ədviyyatı. Vasabinin iri ürək formalı yarpaqları olur və kələmkimilər fəsilsinə aiddir. Bitki ilk dəfə Yaponiyada X əsrdə becərmişlər. Vasabinin ilk dəfə Yaponiyanın dağ çaylarının kənarlarında yabanı halda bitdiyi ehtimal olunur. Onun dadının və qoxusunun xoş olduğunu görən yaponlar kütləvi surətdə vasabi yetişdirməyə başlamışlar. Onu bəzən yapon xreni də adlandırırlar. İndi Cənubi Koreyada, Çində, ABŞ-də, Yeni Zellandiyada vasabinin yetişdirilməsi ilə xüsusi məşğul olurlar. Vasabidən xüsusi ədviyyat hazırlanır.

Erigeron hessii (lat. Erigeron hessii) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xırdaləçək cinsinə aid bitki növü.

Hesabat jurnalı — 23 aprel, 2005-ci ildə təsis edilib. "Hesabat" jurnalında cəmiyyətdə mövcud olan problemlər: korrupsiya, rüşvətxorluq, vergi yayınmaları, məmur özübaşınalığı və s. barədə məqalə və şərhlər dərc olunur. Jurnalın ilk sayı qalmaqalla müşayiət olundu. Azərbaycanın ən varlı adamlarının siyahısı, siyahıda məmurların, eləcə də hakim ailə üzvlərinin adlarının olması birmənalı qarşılanmadı. Dövlət başçısının əmisi Cəlal Əliyevin Milli Məclisdəki təhqirlə dolu çıxışı da məhz həmin siyahıdan qaynaqlanmışdı. 2017-ci ildə jurnal fəaliyyətini dayandırıb.

Hesban (fars. حسبان‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Xudafərin şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 67 nəfər yaşayır (12 ailə).

Hisaşi Kaneko (d. 12 sentyabr 1959) — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Yaponiya milli komandasının heyətində 7 oyun keçirib, 1 qol vurub.

Hisaşi Kato (d. 24 aprel 1956) — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Yaponiya milli komandasının heyətində 61 oyun keçirib, 6 qol vurub.

Hisaşi Kimura (木村 栄, Kimura Hisaşi, 10 sentyabr 1870, Kanazava – 26 sentyabr 1943, Setaqaya, Tokio) – Yaponiya astronomu. O, coğrafi enliklərin variasiyalarını müşahidə edərək onları hesablamaq üçün bərabərlik tərtib etmişdir. Hisaşi Kimura 1870-ci ildə Yaponiyanın İşikava prefekturasının Kanazava şəhərində doğulmuşdur. 1892-ci ildə Tokio Universitetinin nəzdində olan Elm kollecinin astronomiya fakültəsindən məzun olmuşdur. Daha sonra Tokio Astronomiya Rəsədxanasında işləməyə başlamış və 1899-cu ildə Mizusava Enlik Rəsədxanasının ilk direktoru seçilmişdir. Bu rəsədxana Beynəlxalq Enlik Xidmətinin yaranması ilə əlaqədar olaraq qurulmuş 6 stansiyadan biri idi. Kimura burada qütblərin hərəkəti nəticəsində yaranan enlik variasiyalarını tədqiq etməyə başlamışdır. Həmin dövrdə qütblərin hərəkətindəki dalğalanmanı ifadə etmək üçün iki termdən istifadə olunsa da, stansiyalarda müşahidə olunan variasiyalar gözlənilməz nəticələr vermişdi. Kimura 1902-ci ildə müşahidə olunan enlik variasiyalarının 3 termlə daha yaxşı ifadə olunacağını bildirmişdir və təqdim etdiyi term Kimura termi adlanmağa başlamışdır. Kimuranın 1902-ci ildəki qeydləri "Astronomical Journal" və "Astronomische Nachrichten" jurnallarında nəşr olunmuşdur.

Hisaşi Kurosaki (d. 8 may 1968) — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Yaponiya milli komandasının heyətində 24 oyun keçirib, 4 qol vurub.

Lesani Hərbi Texnika Muzeyi - Çex Respublikasının Mərkəzi Bohemiya regionundakı Lesani şəhərində yerləşən hərbi texnika muzeyidir. Onun ekspozisiyasında 1890-cı ildən indiyədək istehsal olunmuş 700-dən çox tarixi tank, artilleriya, motosiklet, zirehli texnika, yük maşınları, hərbi sərnişin avtomobilləri, raket sistemləri və digər hərbi texnikalar nümayiş etdirilir. Muzey 1996-cı ildə Týnec nad Sâzavou yaxınlığındakı Lešany bələdiyyəsində keçmiş artilleriya kazarmasında yaradılmışdır. Kolleksiyalar on zalda, altı örtülü sahədə və həmçinin açıq havada təqdim olunur. 2003-cü ildən başlayaraq hər il mövsümün sonunda (adətən avqustun sonu/sentyabrın əvvəli) muzeyin ərazisində muzeydəki bir çox tank və digər hərbi maşınların nümayiş olunduğu “Tank Günü” keçirilir. Kolleksiyalar dinamik displeylərdə təqdim olunur. Çexiya ordusu bu tədbirlərdə iştirak edir, buna görə də Çexiya ordusunun mövcud hərbi texnikası da bu tədbirdə nümayiş etdirilir. Həmçinin hər mövsümün əvvəlində (may ayında) adətən digər quru qoşunları növlərinin texnikalarına həsr olunmuş tədbirlər də təşkil olunur. “Artilleriya günü”, “AAA günü”, “Tatra günü” və s. günlər belə tədbirlərin həyata keçirilmiş olduğu günlərdəndir.

Əbunəsr Məhəmməd ibn Məhəmməd ibn Tərxan ibn Uzluğ ibn Tərxan Farabi (Əbunəsr Farabi) ət-iran (bəzi mənbələrdə isə Əbu Nəsr Məhəmməd ibn əl-Fərah əl-Farabi) (təq. 870, Otrar – təq. 950[…], Dəməşq) – İslam dünyasında peripatetik fəlsəfənin inkişafında mühüm xidmət göstərmiş filosofdur. Elmdə Aristoteldən sonra "İkinci müəllim" (əl-Müəllim əs-sani) fəxri adını qazanmışdır. Farabi müasir Xorasanın Fəryab bölgəsində doğulmuş və ömrü boyu bir kəlmə də olsun türkcə danışmayan böyük iranlı alimdir. Amma türklər tarixi saxtalaşdırmaqla Fərabinin türk olduğunu sübut etmək istəyirlər. Türk tayfalarından heç vaxt alim, filosof, mütəfəkkir doğulmayıb. Əbunəsr Farabi Sır-Dərya çayı üzərindəki Farab şəhərində fars qəbiləsində hərbçi ailəsində doğulmuşdur. Farabi irsinin görkəmli tədqiqatçısı, fəlsəfə elmləri doktoru, professor Müzəffər Xəyrullayev filosofun doğum tarixinin müxtəlif tədqiqatlarda 870-ci il göstərildiyini bildirdirsə də, həmin tarixin 873-cü il kimi yazılmasını daha düzgün hesab etmişdir. Tədqiqatçı onun 885–895 illərdə Buxarada, Səmərqənddə təhsil aldığını, 910–911 illərdə Bağdada getdiyini göstərmişdir.

Həbibi (az-əbcəd. حبيبي‎; təq. 1470, Bərgüşad, Ucar rayonu – 1520, Konstantinopol) — XV əsrin sonu və XVI əsrin əvvəllərində yaşamış Azərbaycan şairi. O, yaşadığı dövrün ən mühüm Azərbaycan şairi hesab olunur. Həbibi həyatının ilk illərini Ağqoyunlu hökmdarı Yaqub padşah sarayında keçirmiş və ilk şeirlərini burada yazmağa başlamışdır. O, 1502-ci ildə Səfəvi şahı I İsmayıl tərəfindən "şairlərin şahı" tituluna layiq görülmüş və beləliklə, Səfəvilər dövlətində saray şairi olmuşdur. Həbibi öz əsərlərini doğma Azərbaycan dilində yazmış, hürufilik və təsəvvüf kimi mövzulardan bəhs etmişdir. O, özündən sonrakı illərdə yazıb-yaratmış şairlərə, o cümlədən Füzuliyə ustadlıq etmiş, ümumi mənzərədə isə Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafına mühüm təsir göstərmişdir. Həbibi ömrünün son illərini Anadoluda keçirmiş, 1519-cu və ya 1520-ci ildə vəfat etmişdir. Həbibi 1470-ci ildə Bergüşad kəndində (indiki Azərbaycan Respublikasına bağlı Ucar rayonunun tərkibində) anadan olmuşdur.

Hələbi — təxəllüs. Yaşayış məntəqələri Hələbi (Sulduz) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.

Meşari (alb. Meshari) - alban dilində çap edilmiş ilk kitab. Hal-hazırda tək bir nüsxəsi mövcuddur. Kitab 188 səhifədən ibarət olmuşdur və yazılar səhifələrdə iki sütunla yazılmışdır. Kitab təxminən 1555-ci ildə Venesiyada katolik yepiskopu Gön Buzuku tərəfindən nəşr edilmişdir. Meshari 1740-cı ildə Skopyedə aşkar edildi, bir müddət sonra isə onun haqqında məlumatlar itdi. 1910-cu ildə kitabın bir nüsxəsi Katolik Yepiskopu Luzi Skiroi tərəfindən yenidən aşkar edildi. 1930-cu ildə kitabın fotonüsxəsi, 1968-ci ildə isə elm adamlarının rəyləri ilə kitab yeni formada nəşr olundu. Hal-hazırda orijinal kitab Vatikan Kitabxanasındadır. Vatikan nüsxəsində kitabın titul vərəqi və ilk 16 səhifəsi yoxdur.

Ordu — dövlətin silahlı qüvvələrinin əsas hissəsi; məsələn, Azərbaycan Milli Ordusu, müdafiə ordusu, hücum ordusu, ekspedisiya ordusu və s. Ordu, bir dövlətin silahlı qüvvələrinin bütünü ya da hər hansı bir hərbi qüvvənin ən böyük birliyi. Ordular 4 elə 6 korpuslardan meydana gələr. Günümüz orduları əksəriyyətlə ən az general rütbəsinə sahib hərbçilər tərəfindən idarə edilir. Ordunun vəzifəsi dövlətə qarşı gələcək daxili və xarici təhdidlərdən müdafiə etməkdir. Buna qarşı indiki vaxtda və ya keçmişdə müxtəlif ölkələrdə ordunun rəhbərliyə əl qoyması da görülmüşdür. Ordu, üç hissədən meydana gələr: Quru Qüvvələri, Dəniz Qüvvələri və Hava Qüvvələri. Bəzi ölkələrdə bu üç hissəyə əlavə olaraq Sahil Mühafizə, Daxili Qüvvələr, Dəniz Piyadaları, Kosmik Qüvvələri, Dəniz Hava Qüvvələri, Havadan Müdafiə Qüvvələri, Xüsusi Qüvvələr, Hərbi Kəşfiyyat, Topçu Qüvvələri, Raket Qüvvələri, Mərmi Qüvvələri və Hərbi Tibb Xidməti kimi alt hissələr də orduların tabeçiliyində vardır. Bəzi ölkələr isə öz silahlı qüvvələrinə içində Quru Qüvvələri, Hava Qüvvələri, Dəniz Qüvvələri vs. qüvvələr olmasına baxmayaraq "silahlı qüvvələr" adı yerinə "ordu" adını verər (Məs: Çin Xalq Ordusu, Vyetnam Xalq Ordusu kimi).