ÖLKƏ

FIFA ölkə kodlarının siyahısı — FIFA ölkələrinə təyin olunmuş triqramların siyahısı. Bunlar FIFA-nın rəsmi kodları ilə yanaşı qitə konfederasiyalarıdır (AFC, CAF, CONCACAF, CONMEBOL, OFC, UEFA) Rəsmi yarışlarda ölkələrin və asılı ərazilərin adları üçün qısaltmalar kimi istifadə olunur. Bəzən kodlar yalnız futbolda istifadə olunmur. == FIFA üzv kodları == Hazırda 211 FIFA üzvü olan ölkə mövcuddur.. == FIFA olmayan üzvlər üçün ölkə kodları == Aşağıdakı kodlar FIFA-ya bağlı olmayan, lakin kodları tez-tez FIFA bazasında və ya konfederasiya saytlarında görünən ölkələrə və ya asılı bölgələrə aiddir. == Nizamsız kodlar == Aşağıdakı kodlar FIFA-ya bağlı olmayan ölkələrə və ya asılı ərazilərə aiddir. Qitə bir konfederasiyanın üzvü və ya üzv üzvü olsa da, bu kodlar FIFA-da istifadə edilmir. == Köhnəlmiş kodlar == Ölkənin mövcudluğunu dayandırması, adını dəyişdirməsi, kodunu dəyişdirməsi və ya başqa bir dövlətin bir hissəsi olması səbəbindən aşağıdakı kodlar köhnəlmişdir. == FIFA, MOK və ISO arasındakı fərqlər == FIFA kodlarının çoxu Olimpiya Oyunlarında istifadə olunan BOK kodlarına uyğun gəlsə də, bəzi ölkələrdə fərqli kodlar mövcuddur. FİFA-ya üzv olan, lakin BOK-da komitə tərəfindən təmsil olunmayan və əksinə əyalətlər var.

Ölkə — müəyyən sərhədə və dövlət suverenliyinə malik coğrafi ərazi olub, sərbəst və ya başqa dövlətin hakimiyyəti altında fəaliyyət göstərə bilir. Çox vaxt ölkə ilə dövlət anlayışları bir-birinə sinonim kimi işlədilir. Ancaq onların arasında müəyyən fərq vardır. Ölkə daha çox mədəni, coğrafi vəhdətlik və başqa amilləri nəzərə aldığı halda, dövlət ilk növbədə müəyyən ərazi daxilində hakimiyyətin siyasi sistemini təsvir edir. Məsələn, Britaniya imperiyası vahid dövlətdir, amma bir neçə ölkədən ibarətdir. Başqa misal, müasir Azərbaycan və kommunist dövründəki Azərbaycan — eyni ölkə olaraq qalmış, amma dövlət dəyişilmişdir. Bir ölkənin simvolları ölkənin ibarət olduğu hər hansı bir millətin və ya irqin mədəni, dini və ya siyasi simvolunu göstərir. Bayraqlarda, gerbdə və ya möhürlərdə görünə bilən bir çox simvol kateqoriyası var.

Dağlıq ölkə — Yer kürəsinin bir neçə min kilometr məsafədə, dəniz səviyyəsindən çox yüksəklikdə yerləşən mürəkkəb konfiqurasiyalı səthi. Konkret sərhəddi və coğrafi adı var (məsələn, Alp, Qafqaz, Altay və s.

Sosialist dövlət, Sosialist ölkə, Sosialist respublika və ya Fəhlə respublikası — konstitusiyasına əsasən sosializmə yönəlmiş suveren dövlət. "Kommunist dövlət" termini Qərb mediasında adətən Marksizm–Leninizm və ya Maoizmin bir variantına bağlı olan partiyalar tərəfindən idarə edilən təkpartiyalı sosialist dövlətlərə verilən bir addır. Bu dövlətlərin əksəriyyəti sosilizmin inkişafı prosesində və ya kommunizmi əldə etməmiş olduqlarını iddia etdiklərindən özlərini "sosialist dövlət" hesab edirlər Bir sıra dövlətlər Marksizm–Leninizm siyasi sisteminə və ya onun variantlarına bağlı olmadan öz konstitusiyalarında sosializmin bəzi anlayışlarından istifadə edirlər. Sosialist dövlət özünü sosialist partiya adlandıran bir siyasi təşkilat tərəfindən idarə olunan çoxpartiyalı liberal demokratiyadan fərqlənir, çünki bu hallarda ölkə konstitusiyasına əsasən hökumət sosialist bir cəmiyyət qura bilməz. Belə hallarda siyasi sistem və hökumət mexanizmi məhz sosializmin inkişafı ilə məşğul olmaq üçün strukturlaşdırılmamış olur. Sosialist dövlət anlayışı "dövlət sosializmi" ilə yaxından əlaqəlidir. Dövlət sosializmi hökumət fəaliyyəti və ya siyasətinin tətbiqi yolu ilə bir sosialist sistemin qurulacağına inanan siyasi bir baxışdır. Belə ki, sosialist dövlət anlayışı adətən leninistlər və marksist–leninistlər tərəfindən müdafiə edilir. Buna baxmayaraq, bu fikir bəzi klassik marksistlər tərəfindən ya gərəksiz, yada səmərəsiz hesab edilir. Marksist–Leninist siyasi görünüşə görə, "sosialist dövlət" ölkənin iqtisadi, sosial və siyasi işlərini ölkəni sosializmin həyata keçirilməsinə yönəldən bir avanqard partiyanın nəzarəti altındakı hökumətin təşkil etdiyi bir dövlətdir.

Virtual dövlət (ing. virtual state) — Virtual aləmdə dövlətçilikləri elan edilən, ancaq klassik dövlət anlayışına uyğun gəlməyən, onları imitasiya edən təsisatlar. Beynəlxalq təşkilatlar və beynəlxalq ictimaiyyət virtual dövlətləri rəsmi tanımırlar və ciddi qəbul etmirlər. Bəzi virtual dövlətlər hətta müəyyən kiçik əraziyə və az sayda (bəzən bir ailə) məskunlaşmış əhaliyə malik olsalar da, onlar sadəcə olaraq qeyri-ciddi təsisat sayılır və "mikrodövlət", "kiberdövlət", "fantaziya dövləti" və "mikromillət" adlandırılırlar.

Kursivlə yazılmış ölkələr asılı ərazilərdir.

Ölkə riski — bankın yerləşdiyi ölkənin ümumi kredit qabiliyyətinin dəyişməsi və bunun bankın vəziyyətinə təsirini müəyyən edən riskdir. Suveren hökumətin hərəkətlərinin müəyyən bir ölkə ilə əlaqəli borclunun öz öhdəliklərini yerinə yetirmək qabiliyyətinə təsir göstərməsi riskinin dərəcəsidir. Birbaşa və bilavasitə risklər mövcuddur. == Ən aşağı risk səviyyəsinə malik 20 ölkə == Ən aşağı riskli ölkələr: Lüksemburq — 100 Norveç — 98 İsveçrə — 98 Danimarka — 95 ABŞ — 94 İsveç — 94 Finlandiya — 93 İrlandiya — 93 Hollandiya — 93 Avstriya - 93 Böyük Britaniya — 92 Kanada — 92 Belçika — 91 Almaniya — 91 Fransa — 90 Avstraliya — 90 İslandiya — 89 Yaponiya — 89 Sinqapur — 88 İspaniya — 88 == 20 ən riskli ölkə == == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Coface Economic Studies Credendo Country Risk Ratings The Benche Analysis & Reports Euler Hermes Country Reports Maplecroft The PRS Group, Inc.

Sonuncu dəfə 11 oktyabr 2017-ci il tarixində yeniləndi Sonuncu dəfə 25 oktyabr 2018-ci il tarixində yeniləndi 1Lixtenşteyn Futbol Assosiasiyası liqa təşkil edə bilmir. Bu səbəbdən ölkəni avrokuboklarda yalnız 1 təmsilçi, Lixtenşteyn kubokunun qalibi təmsil edir.

Ölkə adlarının mənası və ya ölkə adlarının etimologiyası - dünya ölkə adlarının mənasını ifadə edir.

Kursivlə yazılmış ölkələr asılı ərazilərdir.

İnkişaf etmiş ölkələr — IMF-yə görə aşağıda qeyd edilən 40 ölkə inkişaf etmiş ölkələrdir. İsveçrə 0.962 insan inkişaf indeksi və 98,767 ABŞ dolları ilə dünyanın ilk inkişaf etmiş ölkəsidir. İEÖ-i birləşdirən oxşar cəhətlərə əhalinin həyat və sağlamlıq səviyyəsinin yüksək, ÜDM-in hər nəfərə orta hesabla 20–30 min ABŞ dolları həcmində olması və orta ömür müddətinin çoxluğu aiddir. Bu ölkələrdə urbanizasiya və əhalinin təhsil səviyyəsi yüksək, xidmət sferası və emal sənayesinin payı böyükdür. Onlar dünya sənaye və kənd təsərrüfatı məhsullarının əsas hissəsini istehsal edir. Asiya ilk inkişaf etmiş ölkəsi Yaponiya, Şimali Amerikanın ilk inkişaf etmiş ölkəsi Birləşmiş Ştatlar, Okeaniyanın isə ilk inkişaf etmiş ölkəsi Avstraliyadır. Bu gün mövcud olan 38 inkişaf etmiş ölkənin təxmini 71,1% Avropada, 15,8%-i Asiyada, 5,3%-i Şimali Amerikada, 5,3%-i isə Okeaniyadadır. İnkişaf Etmiş Ölkələrin bu kateqoriyaya daxil edilməsinin ardıcıllığı: İsveçrə (1987-ci ildən); Norveç (1988-ci ildən); Birləşmiş Ştatlar (1992-ci ildən); Lüksemburq (1992-ci ildən); Danimarka (1994-cü ildən); Niderland (1995-ci ildən); Yaponiya (1996-cı ildən); Almaniya (1996-cı ildən); Avstriya (1996-cı ildən); İtaliya (1996-cı ildən); Kanada (1997-ci ildən); Belçika (1997-ci ildən); Avstraliya (1997-ci ildən); Fransa (1998-ci ildən); İsveç (1998-ci ildən); İslandiya (1998-ci ildən); İrlandiya (1998-ci ildən); Birləşmiş Krallıq (1999-cu ildən); Finlandiya (1999-cu ildən); Sinqapur (1999-cu ildən); İspaniya (2001-ci ildən); Tayvan (2002-ci ildən); Kipr (2002-ci ildən); Yeni Zelandiya (2003-cü ildən); Cənubi Koreya (2006-cı ildən); İsrail (2006-cı ildən); Portuqaliya (2007-ci ildən); Sloveniya (2007-ci ildən); Monako (2008-ci ildən); Lixtenşteyn (2008-ci ildən); Malta (2008-ci ildən); Çex Respublikası (2009-cu ildən); Slovakiya (2011-ci ildən); Estoniya (2012-ci ildən); Yunanıstan (2013-cü ildən); Litva (2013-cü ildən); Latviya (2016-cı ildən); Andorra (2020-ci ildən); San Marino (2021-ci ildən); Xorvatiya (2023-cü ildən). Həyat və sağlamlıq səviyyəsinin yüksək olması ÜDM-in hər bir nəfərə orta hesabla 20–30 min ABŞ dolları həcmində olması Orta ömür müddətinin çoxluğu Əhalinin təhsil səviyyəsinin yüksək olması Xidmət sferası və emal sənayesinin payı olması Böyük Yeddilik kimi də adlandırılan G7-yə iqtisadiyyatı yüksək səviyyədə olan inkişaf etmiş ölkələr daxildir. G7-yə üzv ölkələr və əsas liderləri: Kanada və Baş Naziri Justin Trudeau Fransa və Prezidenti Emmanuel Macron Almaniya və Kansleri Olaf Scholz İtaliya və Baş Naziri Giorgia Meloni Yaponiya və Baş Naziri Fumio Kişida Birləşmiş Krallıq və Baş Naziri Rishi Sunak Birləşmiş Ştatlar və Prezidenti Joe Biden.

"Bir ölkə, iki sistem" (çin. ənən. 國兩制) — İdeya 1980-cı ildə Den Syaopinoma məxsusdur. Çin Xalq Respublikasının rəhbəri Çin bu siyasi sistemə səbir etməli idi. Den Syaopin bu zaman belə bir ideya irəli sürür. belə ki, Honkonq, Makao və Tayvan ərazisində kapitalizm iqtisadiyyatı və siyasəti, digər ərazilərdə isə Çinin sosializm siyasəti hökm sürürdü. Bu qərara əsasən Tayvan öz siyasi, hüquq, hərbi, iqtisadi və maliyyə sistemlərini o cümlədən də digər ölkələrlə ticarət və mədəniyyət əlaqələrini saxlaya bilərlər. Bununla Tayvan beynəlxalq əlaqələrini özü idarəetmə hüququ qazanır. == Honkonq == Honkonq İngiltərə müstəmləkəsi olmuş, Çin sosializminə daxil olana kimi yəni 1997-ci ilə qədər (156 il) onun qaydaları ilə idarə edilmişdir (XX əsrdə 4 il ərzində Yaponiyanın müstəmləkəsi olmuşdur.). Çin Sino-İngilis Birgə Bəyannaməsində nəzərdə tutulmuş bəzi nüansları qəbul etmişdir.

Ölkələrin İnternet Kodları ölkə və ya müstəqil ərazi tərəfindən istifadə edilən domen kodlarıdır. Bu kodlar iki hərfdən ibarət olub, əksəri İSO 3166–1 alfa-2 ölkə kodlarına uyğun gəlir. Ümumiyyətlə 243 ölkə internet kodları var. Hər ölkə öz domen kodu üçün qaydalar təyin edir. Bəziləri hətta digər istifadəçilərə həmin ölkənin domen kodunan istifadə etməyə icazə verir, məsələn Avstriya (.at) və Kokos adaları (.cc). Digər ölkələr yalnız öz istifadəçılərinə domendən istifadəyə icazə verirlər. Domen adlar iki sinfə bölünür: coğrafi domenlər, fiziki domenlər. Coğrafi domenlər ölkə adlarına görə yaradılır: .az, .tr, .ru, .ge və s. – yuxarı səviyyəli coğrafi domenlər; Fiziki domenlər serverin funksiyasına görə təyin edilir: .com – kommersiya təşkilatları; .edu – təhsil müəssisələri; .gov – hakimiyyət qurumları; .mil – hərbi qurumlar; .net – müxtəlif şəbəkə agentlikləri; .int – beynəlxalq təşkilatlar; .org – qeyri-kommersiya təşkilatları; .info – müəyyən çərçivədə informasiya verən qurum; .biz – biznes qurumları; .name – fiziki şəxslər, fərdi layihələr; .museum – muzeylər, mədəniyyət qurumları; .eco — təbiəti sevənlər. .ac: Askenson adası .ad: Andorra .ae: BƏƏ .af: Əfqanıstan .ag: Antiqua və Barbuda .ai: Angilya .al: Albaniya .az: Azərbaycan .am: Ermənistan .an: Niderland Antil adaları .ao: Anqola .aq: Antarktika .ar: Argentina .as: Amerika Samoası .at: Avstriya .au: Avstraliya .aw: Aruba .be: Belçika .br: Braziliya .cy: Kipr .de: Almaniya .fi: Finlandiya .fr: Fransa .in; Hindistan .ir: İran .iq: İraq .il: İsrail .it: İtaliya .kg: Qırğızıstan .kz: Qazaxıstan .la: Laos .lb: Livan .lt: Litva .md: Moldova .mt: Malta .mx: Meksika .ro: Rumıniya .ru: Rusiya .tr: Türkiyə .uz: Özbəkistan .vn: Vyetnam .bb: Barbados .bd: Banqladeş .bf: Burkina Faso .bg: Bolqarıstan .bh: Bəhreyn .bi: Burundi .bj: Benin .bm: Bermuda .bn: Bruney .bo: Boliviya .bs: Baham adaları .bt: Butan .bv: Buve adası (köhnəlmişdir) .bw: Botsvana .by: Belarus .bz: Beliz .ca: Kanada .cc: Kokos adaları .cd: Konqo Demokratik Respublikası .cf: Mərkəzi Afrika Respublikası .cg: Konqo Respublikası .ch: İsveçrə .ci: Fildişi Sahili .ck: Kuk adaları .cl: Çili .cm: Kamerun .cn: Çin Xalq Respublikası .co: Kolumbiya .cr: Kosta Rika .cu: Kuba .cv: Kabo Verde .cx: Milad adası .cz: Çex Respublikası Dj: Dubai Dk: Danimarka Dm: Dominik Do: Dominik Respublikası Dz: Cezayir Ec: Ekvador Ee: Estoniya Eg: Misir Er: Eritreya Es: İspaniya Et: Efiopiya Eu: Avropa Birliyi Fj: Fici Fk: Falkland adaları Fm: Mikroneziya Fo: Farer adaları Ga: Qabon Gb: Birləşmiş Krallıq (Nadir olaraq istifadə edilir, prioritetli olaraq Uk istifadə edilir.) Gd: Grenada Ge: Gürcüstan Gf: Fransız Guyanası Gg: Guernsey Gh: Qana Gi: Gibraltar Gl: Grönland Gm: Qambiya Gn: Qvineya Gp: Guadeloupe Gq: Ekvatorial Qvineya Qr: Yunanıstan Gs: Güney Georgia və Cənubi Sandwich adaları Gt: Qvatemala Gu: Guam Gw: Qvineya Bisau Gy: Guyana Hk: Hong Kong Hm: Heard adası və McDonald adaları Hn: Honduras Hr: Xorvatiya Ht: Haiti Hu: Macarıstan Id: İndoneziya Ie: İrlandiya Im: Man Adası Io: British Indian Okean Torpaqları Is: İslandiya Je: Jersey Jm: Yamayka Jo: İordaniya Jp: Yaponiya Ke: Kenya Kh: Kamboca Ki: Kiribati Km: Komor Kn: Saint Kitts və Nevis Kr: Cənubi Koreya Kw: Küveyt Ky: Cayman Adaları Lc: Saint Lucia Li: Lixtenşteyn Lk: Şri Lanka Lr: Liberiya Ls: Lesoto Lu: Lüksemburq Lv: Latviya Ly: Libya Ma: Morokko Mc: Monako Mg: Madaqaskar Mh: Marshall adaları Mk: Makedoniya Ml: Maliyyə Mm: Myanmar Mn: Monqolustan Mo: Macau Mp: Şimal Mariana Adaları Mq: Martinique Mr: Mauritania Ms: Montserrat Mu: Mauritius Mv: Maldiv adaları Mw: Malavi My: Malayziya Mz: Mozambik Na: Namibiya Nc: Yeni Kaledonya Na: Nijer Nf: Norfolk Adası Ng: Nijerya Ni: Nikaraqua Nl: Hollandiya No: Norveç Np: Nepal Nr: Nauru Nu: Niue Nz: Yeni Zelandiya Om: Oman Pa: Panama Pe: Peru Pf: Fransız Polinezyası Klipperton Adası ilə birlikdə.

İnkişaf etməkdə olan ölkələr qısaca İEOÖ— bu ölkələrə Asiya, Afrika, Latın Amerikasında yerləşən 150-yə qədər ölkə aid edilir. Bu ölkələrin əksəriyyəti tarixən müstəmləkə olmuşlar. Onların əksəriyyəti hazırda da iqtisadi cəhətdən asılı vəziyyətdədir. İEOÖ iqtisadi və sosial inkişaf səviyyələrinə görə çox geri qalırlar. İqtisadiyyatın mineral-xammal və aqrar-xammal istiqaməti bu ölkələr üçün səciyyəvidir. İEOÖ-də urbanizasiyanın səviyyəsi əsasən aşağı olur, əhalinin təbii artımı yüksəkdir, həyat səviyyəsi aşağıdır. İEOÖ-in təsərrüfatında faydalı qazıntıların hasilatı və satışı mühüm yer tutur. Bu qrup ölkələrə mineral-xammal ölkələri deyilir. İEOÖ-in əksəriyyəti üçün kənd təsərrüfatı məhsullarının becərilməsi, onların xammal kimi ixracı da aiddir. Belə ölkələr aqrar-xammal ölkələri adlanır.

Ölkə adlarının mənası və ya ölkə adlarının etimologiyası - dünya ölkə adlarının mənasını ifadə edir.

Dünya ölkələrində insan haqlarının vəziyyəti ilə bağlı hesabatlar — ABŞ Dövlət Departamentindən Konqresə dünyanın qalan ölkələrində insan haqlarının vəziyyəti ilə bağlı illik hesabatlar. Dövlət Departamentinin Demokratiya, İnsan Haqları və Əmək Bürosu tərəfindən hazırlanmışdır. Ölkə hesabatları bir-biri ilə müqayisə edilmir. Рesabatlar 1977-ci ildən nəşr olunur. Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi 2020-ci il hesabatına cavab olaraq bildirib ki, “müxtəlif dövlətlərdə insan hüquqlarının vəziyyətini qiymətləndirmək baxımından Amerika Birləşmiş Ştatlarının təlimatları ikili standartlarla doymuşdur, bu dövlətlər strateji planlara əməl edib-etməməsindən asılı olaraq çox kinli şəkildə yaxşı və pisə bölünür.”. Çeçenistanın rəhbəri Ramzan Kadırov 2012-ci ildə hesabatı şərh edərkən bildirmişdi ki, “Çeçenistanda hər yerdən daha çox insan hüquqlarına hörmət edilir”. Rusiya daha əvvəl onunla bağlıilə bağlı hesabatları tənqid etmişdir. Çin Xalq Respublikasının Dövlət Şurası, 2020-ci ilə qədər Amerikanın iyirmi ikinci ildirki hesabatlarına özünün ABŞ İnsan Hüquqları Hesabatı ilə cavab vermişdir. Həmçinin, 2012-ci ildəki hesabatlar Venesuela və Şimali Koreya tərəfindən rəsmi tənqidlərə məruz qalmışdır. Bundan əvvəl Slovakiya, Bolqarıstan, Misir, Kuba, Kolumbiya, Ekvador, Liberiya, Efiopiya, Şri-Lanka, Sudan, İran, Vyetnam da onlara qarşı tənqidi münasibəti qeyd etmişdir.

== Qanunverici orqanların siyahısı ==

== Avropa pul vahidləri ==

Bu siyahıda aşağıdakı tiplərə bölünən 244 ölkə və ərazi var: 195 dövlət – Beynəlxalq səviyyədə tanınmış müstəqil dövlət: 193 dövlət – Birləşmiş Millətlər Təşkilatına üzv dövlətlər. 2 dövlət – beynəlxalq səviyyədə tanınan, lakin BMT üzvü olmayan (BMT-nin daimi müşahidəçisi): Müqəddəs Taxt-Tac tərəfindən idarə olunan – Vatikan Şəhər Dövləti və Fələstin Dövləti 8 dövlət – beynəlxalq səviyyədə tanınmamış, lakin heç biri BMT-nin üzvü olmayan, Montevideo Razılaşması presedentinə əsaslanan adi beynəlxalq hüquq çərçivəsində dövlətlər kimi müəyyən edilə bilən: 1 dövlət – 1971-ci ildən sonra BMT üzvü olmayan, BMT-yə üzv 22 dövlət və Vatikan tərəfindən tanınan və hal-hazırda bir çox başqa ölkələrlə faktiki beynəlxalq münasibətləri olan Çin Respublikası (adətən Tayvan adlandırılır). 1 dövlət – BMT-yə üzv 46 dövlət tərəfindən tanınan, lakin BMT tərəfindən tanınmayan, ərazisinin çox hissəsi Mərakeşin faktiki idarəsi altında olan, Qərbi Səhrada yerləşən – Səhravi Ərəb Demokratik Respublikası. 1 dövlət – BMT üzvü olan 43 dövlət və Çin Respublikası tərəfindən tanınan – Kosovo Respublikası. 1 dövlət – BMT üzvü olan 6 dövlət tərəfindən tanınan – Abxaziya. 1 dövlət – BMT üzvü olan 5 dövlət tərəfindən tanınan – Cənubi Osetiya. 1 dövlət – diplomatik olaraq Türkiyədən başqa BMT üzvü olan heç bir dövlət tərəfindən tanınmayan – Şimali Kipr Türk Respublikası. 2 dövlət – faktiki müstəqil, lakin BMT üzvü olan heç bir dövlət tərəfindən tanınmayan:Prednestroviya və Somalilend. 38 məskunlaşdırılmış asılı ərazi: 3 xarici ərazi – Avstraliyanın xarici əraziləri: Milad adası, Kokos adaları və Norfolk adası. 2 xarici ölkə – Danimarka Birləşmiş Krallığında: Farer Adaları və Qrenlandiya adası.

Körfəz Ərəb Ölkələrinin Əməkdaşlıq Şurası (ing. Cooperation Council for the Arab States of the Gulf, CCASG; ərəb. مجلس التعاون لدول الخليج العربیة‎) və ya qısaca Körfəz Əməkdaşlıq Şurası — altı ərəb ölkəsindən ibarət iqtisadi və ictimai obyektivləri olan beynəlxalq iqtisadi birlik. Birlikdə iştirak edən Ərəb ölkələri nümayəndələrinin ümümi razılığı ilə rəsmi sənədlərdə birliyin adında "Fars" sözü işlənmir. 25 may 1981-ci il tarixində qurulan birlik Küveyt, Bəhreyn, Səudiyyə Ərəbistanı, Qətər, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və Oman dövlətlərindən ibarətdir. Bu ölkələrə tez-tez Körfəz Ölkələri Şurası (Gulf Cooperative Countries) olaraq xitab edilir. Bu dövlətlər arasındakı iqtisadi razılaşma 11 noyabr 1981 tarixində Ər-Riyadda imzalanmışdır. Bütün körfəz ölkələri bu birliyin üzvü deyil. İran xüsusilə daxil edilməmişdir və 2003-cü ilə qədər üzv ölkələr İrana qarşı bir təhlükəsizlik baryeri olaraq iştirak etmişdir. Yəmən 2006-cı ildən üzvlük üçün müraciət edib.

Fars körfəzinin Ərəb ölkələri, Fars körfəzi sərhəd altı ərəb ölkələri aiddir: Səudiyyə Ərəbistanı, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Qatar, Küveyt, Bəhreyn, və Oman.

== Fransa == Kral III Henrix (1551—1589) Hersoq Henrix Giz (1550—1588) Hersoq Arman Rişelye (1585—1642) Hersoq Viktor Amadey - Savoyya hersoqluğunun hersoqu (1587—1637) Karinyan Tomas - Savoyya knyazı (1595—1656) Şahzadə Lyudoviq Konde (1621—1686) Şahzadə Arman Konti (1629—1666) Antuan Rur (?—1670) Hersoq Orleanlı Filipp (1640—1701) Pyer Laport (Rolan) (1680—1704) II Viktor Amadey - Sardiniya krallığının kralı (1666—1732) Burqundiya hersoqu Lyudoviq (1682—1712) Hersoq Klod Villar (1653—1734) Hersoq Lui Fransua Arman dyu Plessi Rişelye (1696—1788) Hersoq Viktor Fransua de Brolye (1718—1804) Nikolya Lyukner (1722—1794) Jak Katelino (1759—1793) Moris d’Elbe (1759—1793) Anri Laroşjaklen (1772—1794) Anqulem hersoqu Lyudoviq (1775—1844) == Müqəddəs Roma imperiyası və Avstriya imperiyası == Knyaz Albrext Vallenşteyn (1583—1634) Qraf İohann Tilli (1559—1632) İmperator III Ferdinand (1608—1657) Qraf Peter Melander (1589—1648) Hersoq Paymund Montekukkoli (1609—1680) V Karl - Lotaringiya hersoqu (1643—1690) II Maksimilian - Bavariya kurfyursti (1662—1726) Şahzadə Savoyyalı Yevgeni (1663—1736) Baden-Badenin markqrafı - Lyudviq Vilhelm (1655—1707) Knyaz Leopold Jozef Daun (1705—1766) Baron Laydon Ernst (1717—1790) Ershersoq Avstriyalı Karl Lyudviq İohann, Teşen hersoqu (1771—1847) Knyaz Karl Filipp Şvartsenberq (1771—1819) Knyaz Alfred Vindişqrets (1787—1862) == İsveç == Kral X Karl Qustav (1622—1660) Adolf İohann - Pfals-Kleburqun 3-cü pfalsqrafı (1629—1689) Kral Fredrik (1676—1751) Kral Adolf Fredrik (1710—1771) Kral XIV Karl Yuxan (1763—1844) == Rusiya == Aleksey Semyonoviç Şein - Boyar, dövlət xadimi, voyevoda(1662-1700) Fyodor Yuryeviç Romodanovski - knyaz, rus dövlət xadimi)(1640-1717) General İvan İvanoviç Buturlin)(1661-1738) Aleksandr Daniloviç Menşikov - qraf, knyaz, rus dövlət və hərbi xadimi - (1673-1729), 9 sentyabr 1727-ci ildə bu rütbədən məhrum edilmişdir. Anton Ulrix Braunşveyski (almanca. Anton Ulrich Herzog von Braunschweig-Wolfenbüttel;- Şahzadə, hersoq(1714-1774), 6 dekabr 1741-ci ildə bu rütbədən məhrum edilmişdir. Aleksandr Vasilyeviç Suvorov - rus hərbi xadimi - (1730-1800) Mixail Alequkoviç Çerkasski - knyaz, boyar.(? -1712 və ya 1721) İosif Stalin - Sovet dövlət və siyasi xadimi == İspaniya == Avstriyalı Xuan (1547—1578) Knyaz Manuel Qodoy (1767—1851) Fransisko Mina (1781—1836) Fransisko Franko (1892—1975) Xose Miaxa (1878—1958) == Meksika == Migel İdalqo (1753—1811) İqnasio Alyende (1769—1811) Xose Morelos (1765—1815) İmperator I Aqustin (İturbide) (1783—1824) Antonio Santa-Anna (1794—1876) == Yaponiya imperiyası == Yaponiyada gereralissimus rütbəsini dövlət başçıları daşımışdır. İmperator Mutsuxito. İmperator Yesixito. İmperator Hirohito. == Çin == İmperator Yuan Şikay (1859—1916) Sun Yatsen (1866—1925) Tan Tsziyao (1882—1927) Xu Xanmin (1879—1936) Çjan Tszolin (1875—1928) Çan Kayşi (1887—1975) == KXDR == Kim İr Sen (1912—1994) Kim Çen İr - (1941—2011) -ölümündən sonra == Niderland == Hersoq Artur Bellinqton (1769—1852) == Bavariya krallığı == Knyaz Vrede fon Karl-Filipp (1767—1838) == Venesiya Respublikası == Morozini Françesko (1619—1694) == Korsika krallığı == Paoli Paskal (1725—1807) == Reç Pospolita == Knyaz Yeji Ossolinski (1595—1650) == Kolumbiya == Xuan Berbeo (1739—1795) == Venesuela == Fransisko Miranda (1750—1816) == Peru == Xose de San-Martin (1778—1850) == Kuba == Maksimo Qomes (1836—1905) == Dominikan Respublikası == Rafael Ektor Truxilo (1891—1961), Эктор Трухильо (1908—2002) == Braziliya == Deodoru Fonseka (1827—1892) == Filippin == Emilio Aqinaldo (1869—1964) == Həmçinin == Generalissimus == Mənbə == Генералиссимусы / Авт.-сост. А.В. Веко.

=== Ölkələr ===

Karib Ölkələri Birliyi — 1973-cü ildə Caquaramaz müqaviləsi ilə qurulmuş Karib Ölkləri Birliyinin üzvləri : Bahamalar, Barbados, Beliz, Qvatemala, Yamayka, Trinidad və Tobaqo, Antiqua və Barbuda, Dominikan, Qrenada, Montserrat, Sent-Kits və Nevis, Sent-Lüsiya, Sent-Vinsent və Qrenadindir. CARİCOM kiçik bir bölgədir və əhalisi 5 milyona yaxındır. Bölgədəki ölkələr inkişaf səviyyələri baxımından çox geridədir və başlıca ixrac məhsullar neft, boksit, alminium və şəkərdir. Yamayka, Trinidad və Tabaco, Barbados öz aralarında ən inkişaf etmiş ölkələrdir. Adıçəkilən qurum üzv ölkələr arasında gömrük birliyinin qurulmasını məqsədəuyğun hesab edir. Qurumun dünya ixracatında payı 0,1 % -ə və idxalatında payı 0,2 % — dir. Bölgədaxili ticarət nisbəti isə 9,1 % — dir.

Fars körfəzinin Ərəb ölkələri, Fars körfəzi sərhəd altı ərəb ölkələri aiddir: Səudiyyə Ərəbistanı, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Qatar, Küveyt, Bəhreyn, və Oman.

La-Plata hövzəsi ölkələri — Argentina, Paraqvay və Uruqvay Cənubi Amerikanın cənub-şərqində, La-Plata çayı hövzəsində yerləşir. Tərkibinə 3 respublika, həm də asılı ərazi — Böyük Britaniya ilə Argentina arasında münaqişəli Folklend adaları daxildir. La-Plata hövzəsi LA-nın yeganə regionudur ki, əsasən subtropik və mülayim iqlim qurşağında yerləşir. Cənub yarımkürəsində ən iri məhsuldar qaratorpaqlar olan Pampa La-Plata hövzəsində yerləşir. Bu ölkələr zəngin və müxtəlif faydalı qazıntı resurslarına malikdir. Regionun əhalisinin böyük hissəsi Avropadan gələnlərin nəsilləridir. Ərazisinin böyüklüyünə görə Cənubi Amerikada ikinci yeri tutan Argentina adambaşına düşən gəlirə görə LA ölkələri arasında ilk sıralardadır. Son illərdə emaledici sənayenin (metallurgiya, maşınqayırma, kimya) sürətli inkişafı Argentinanı İEÖ-lərə yaxınlaşdırmışdır. Ölkənin əsas istehsal gücü La-Plata hövzəsinin Pampasında təmərküzləşmişdir. Uruqvayda kənd təsərrüfatının heyvandarlıq sahəsi yüksək inkişaf etmişdir.

Meqadivers ölkələri Yerdəki əksər növlərin və ya çox sayda endemik növün yerləşdiyi ərazini bildirmək üçün işlədilən termindir. Conservation International 1998-ci ildə 17 meqadivers ölkənin olduğunu açıqlayıb. Onların bir çoxu tropik və ya subtropik bölgələrdə yerləşir. Meqadiverslilik geniş biomüxtəliflik deməkdir. Meqadivers ölkələri üçün əsas meyar növlər, cinslər və ailələr səviyyəsində endemizmdir. Meqadivers ölkəsi ən az 5.000 növ endemik bitkiyə sahib olmalı və dəniz ekosistemləri ilə sərhəd olmalıdır. 2002-ci ildə Meksika bioloji müxtəliflik və əlaqəli ənənəvi biliklərlə zəngin ölkələrdən ibarət Bənzər Meqadivers Ölkələri adlı ayrı bir təşkilat qurdu. Bu təşkilata Conservation International tərəfindən müəyyənləşdirilən üç meqadivers ölkədən başqa hamısı daxildir.

Ölkələrin və ərazilərin sahələrinə görə siyahısı

Siyahıda Birləşmiş Millətlər Təşkilatının üzvü olan 193 ölkə və həmçinin bu təşkilatın keçmiş üzvlərinin, məhdud tanınmaya sahib ölkələrin, o cümlədən Şimali Kipr Türk Respublikası və Kosovonun rəsmi minimum əməkhaqqı dərəcələri göstərilmişdir. Bəzi ölkələrin çox qarışıq minimum əməkhaqqı təyinetmə sistemi vardır. Məsələn, Hindistan 1202-dən artıq minimum əməkhaqqı dərəcəsinə sahibdir. Siyahıda sadalanmış ölkələrdəki əməkhaqqıları ümumi miqdara əsasən hazırlanmışdır, yəni, əməkhaqqının ölkədən ölkəyə fərqlənən vergi ödənişləri və sosial təhlükəsizlik ianələrindən əvvəlki vəziyyət nəzərə alınır. Həmçinin ictimai bayramlar, xəstəlik maaşı, məzuniyyət və işə götürən tərəfindən ödənilən sosial sığorta ianələri də əməkhaqqılarının hesablanması zamanı nəzərə alınmamışdır. Müqayisə məqsədilə illik əməkhaqqının sadalandığı sütun insanların son istehlak xərclərinin alıcılıq qabiliyyəti paritetinə (ing. purchasing power parity, PPP) əsaslanaraq hesablanan fərzi valyuta olan beynəlxalq dollarla təqdim olunmuşdur. İllik əməkhaqqını hesablamaq üçün ən kiçik ümumi minimum əməkhaqqı istifadə olunmuşdur.

Film Azərbaycan rəssamı Kamil Nəcəfzadənin səyahətlərindən, onun işlərindən, bu səfərlərdən aldığı təəsüratlardan bəhs edir.

Film Azərbaycan rəssamı Kamil Nəcəfzadənin səyahətlərindən, onun işlərindən, bu səfərlərdən aldığı təəsüratlardan bəhs edir.

Nato üzvü olan ölkələr — NATO (Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatı) Şimali Amerika və Avropadan 32 üzv ölkədən təşkil olunan dövlətlər arası bir ittifaqdır. 4 Aprel 1949-cu ildə Şimali Atlantika Müqaviləsinin imazalanması ilə qurulub. 32 üzv ölkənin ikisi Şimali Amerikada (ABŞ və Kanada), otuzunda isə Avropada yerləşir. İslandiyadan başqa qalanların ordusu vardır. NATO üzvü üç ölkə (ABŞ, Böyük Britaniya və Fransa) nüvə silahına sahibdir. Əvvəllər 12 ölkənin yaratdığı birliyə 2004-cü il aprel ayından bugünə qədər 11 ölkə üzv olub.

Nato üzvü olan ölkələr — NATO (Şimali Atlantika Müqaviləsi Təşkilatı) Şimali Amerika və Avropadan 32 üzv ölkədən təşkil olunan dövlətlər arası bir ittifaqdır. 4 Aprel 1949-cu ildə Şimali Atlantika Müqaviləsinin imazalanması ilə qurulub. 32 üzv ölkənin ikisi Şimali Amerikada (ABŞ və Kanada), otuzunda isə Avropada yerləşir. İslandiyadan başqa qalanların ordusu vardır. NATO üzvü üç ölkə (ABŞ, Böyük Britaniya və Fransa) nüvə silahına sahibdir. Əvvəllər 12 ölkənin yaratdığı birliyə 2004-cü il aprel ayından bugünə qədər 11 ölkə üzv olub.

OPEK-in neft hasilatı üçün ölkələrin siyahısı — Neft İxrac Edən Ölkələr Birliyi (OPEK) 2017 İllik Statistik bülletenində dərc edilmiş hesablamalara əsaslanır. Ölkədə neft hasilatı günlük min barellə verilir. Neft hasilatı üçün ölkələrin siyahısı Britaniyanın BP şirkətinin Dünya Enerji 2017 illik statistik icmalında dərc edilmiş hesablamalara əsaslanır. Ölkədə neft hasilatı milyonlarla tonda və adambaşına düşən neft istehsalı ilə verilmişdir.

Neft İxrac Edən Ölkələr Birliyi və ya qısaca OPEC (ing. The Organization of the Petroleum Exporting Countries) — neft ixrac edən ölkələr tərəfindən neftin qiymətinin tənzimlənməsi məqsədilə yaradılan təşkilat. Bu təşkilatın üzvləri iqtisadiyyatı əsasən neftdən asılı olan dövlətlərdir. OPEC daim fəaliyyətdə olan qeyri-hökumət təşkilatı kimi 1960-cı il sentyabr ayının 10-14-də Bağdadda keçirilən konfransda yaradılıb. Əvvəlcə İran, İraq, Küveyt, Səudiyyə Ərəbistanı və Venesuela (Venesuela təşkilatın yaranması təşəbbüsünə ilk dəfə 1949-cu ildə cəhd göstərib) təşkilata daxil olub. Bu 5 ölkəyə sonradan Qətər, (1961), İndoneziya (1962), Liviya (1962), Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (1967), Əlcəzair (1969), Nigeriya (1971), Ekvador (1973-1992), Qabon (1975-1994), Anqola (2007) qoşulub. Ekvador 1993-cü ildə ya təşkilatın üzvlük haqqını ödəyə bilmədiyindən, ya da təşkilatın qərara aldığı miqdardan daha çox neft istehsal etmək istədiyindən təşkilatdan çıxıb. 2007-ci ildə isə İndoneziya təşkilatı tərk edib. Təşkilatın qərargahı 1965-ci ildən Vyanada yerləşir. Hazırda OPEC-in 12 üzvü var.

Nüvə silahından uğurla istifadə edən səkkiz suveren dövlət var. Onlardan beşi nüvə silahının qarşısının alınması müqavilənin şərtlərinə uyğun olaraq nüvə silahına malik dövlətlər hesab edilir. Nüvə silahının alınması qaydası belədir: ABŞ, Rusiya (Sovet İttifaqının varisi), Böyük Britaniya, Fransa, Çin. Mövcud rəsmi məlumatlara görə, aşağıdakı dövlətlər nüvə silahına malikdir və ya malik idi (ilk nüvə sınağının keçirildiyi il və ya silaha malik olma müddətinə görə): Bundan əlavə, NATO -ya üzv olan bir neçə dövlətin ( Almaniya, İtaliya, Türkiyə, Belçika, Hollandiya, Kanada ) və digər müttəfiqlərin (ehtimala görə, rəsmi olaraq inkar edilir - Yaponiya, Cənubi Koreya ) ərazisində ABŞ-nin nüvə silahı var. Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, müəyyən şəraitdə bu dövlətlər ondan istifadə edə bilər . 1994 -cü ildə Qazaxıstan, 1996 -cı ildə isə SSRİ dağılandan sonra ərazilərində SSRİ -nin nüvə silahlarının bir hissəsi olan Ukrayna və Belarus 1992 -ci ildə imzalanmış Lissabon protokoluna əsasən onu Rusiyaya verdilər. Cənubi Afrikanın özünün nüvə silahları var idi, lakin aparteid rejiminin sökülməsi səbəbindən 1990-cı illərin əvvəllərində könüllü olaraq ondan imtina etdi. “Köhnə” nüvə dövlətlərinin (ABŞ, Böyük Britaniya, Fransa, Çin və Rusiya) Nüvə Klubunun yeganə “qanuni” üzvləri kimi beynəlxalq hüquqi müstəvidə statusu “ Qeyri-müqavilə” nin müddəalarından irəli gəlir. 1968-ci il Nüvə Silahlarının Yayılması - bu sənədin IX maddəsinin 3-cü bəndində deyilir: “Bu Müqavilənin məqsədləri üçün nüvə silahına malik dövlət yanvar ayına qədər nüvə silahını və ya digər nüvə partlayıcı qurğusunu istehsal etmiş və işə salmış dövlətdir. 1, 1967." Bu baxımdan, BMT və bu beş "köhnə" nüvə dövləti (onlar həm də BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləri kimi böyük güclərdir ) Nüvə Klubunun son dörd "gənc" (və bütün mümkün gələcək) üzvlərinin görünüşünü nəzərə alırlar.

2011-ci ildə İqlim Tədqiqat Birliyinin iqlimşünaslıq araşdırmalarına əsasən 1961-1990-cı illər arasında dünya ölkələrində minimum və maksimum gündəlik temperaturun ortalaması.

Ərəb ölkələrində etiraz dalğası — 2010-cu ilin dekabrından ərəb ölkələrində işsizlik, ərzaq qiymətlərinin yüksəlməsi, söz azadlığı, bürokratik əngəllər və aşağı həyat səviyyəsi ilə əlaqədar başlayan etiraz nümayişləridir. İlk qiyam 18 dekabrda Tunisdə başlamış və 1987-ci ildən hakimiyyətdə olan dövlət başçısı Zeynalabdin ben Əlinin ölkəni tərk etməsi və onun qurduğu siyasi sistemin çökməsi ilə nəticələnmişdir. Tunis İnqilabının qələbəsi digər ərəb ölkələrində — Misir, Yəmən, Əlcəzair və İordaniyada da nümayişlər dalğasına səbəb olmuşdur.

"Qafqaz Albaniyası: Əsrlərin dərinliklərindən gələn ölkə" (ing. Caucasian Albania: A Country from the Depths of the Centuries) — Macarıstan etnoqrafı Peter Veres Tiborun 2021-ci ildə Qafqaz Albaniyası haqqında yazdığı kitab. Monoqrafiya Qafqaz tarixi ilə maraqlanan alimlər, tələbələr və digər şəxslər üçün nəzərdə tutulmuşdur. Monoqrafiya Cənubi Qafqazda mövcud olmuş Qafqaz Albaniyası dövləti haqqında məsələlərə toxunur. Müəllif əsərdə yazılı mənbələr, etnoqrafiya, linqvistika və digər sahələrdən istifadə edərək dövlətin siyasi tarixini, toponimlərin etimologiyasını, regiondakı tarixi prosesə təsir göstərən xalqların etnik mənşəyini araşdırır. Burada bütpərəst inanclar, xristianlığın formalaşması, Alban kilsəsinin beynəlxalq və mədəniyyətlərarası münasibətlərinə də toxunulmuşdur. Əsər 2021-ci ildə Budapeştdə, "Z-füzetek Alapítvány" tərəfindən nəşr edilmişdir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin elan etdiyi "Şuşa ili" ilə əlaqədar tədbirlər planına müvafiq olaraq Azərbaycan Milli Kitabxanası tərəfindən Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi ilə birgə həyata keçirdiyi "Azərbaycanı dünyaya tanıdaq" layihəsi çərçivəsində Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin işləri üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi ilə nəşr olunan monoqrafiya dünyanın bir çox ölkələrinin kitabxanalarına göndərilmişdir. Kitab ABŞ Konqres Kitabxanasına, Los-Anceles Universitet Kitabxanasına, Fransa, Britaniya, İsveç, İspaniya, İsrail, Estoniya, Belarus, Bolqarıstan, Çexiya, Çin, Qətər, Latviya, Litva, Macarıstan, Moldova, Polşa, Rumıniya, Slovakiya, Türkiyə, Yunanıstan, Cənubi Koreya, Rusiya Milli və Dövlət, Pakistan Milli Kitabxanalarına, eləcə də Roma Milli Mərkəzi Kitabxanasına, Kanada Milli Elmi Kitabxanasına, Makedoniya Kliment Ohrid Universitet və Milli Kitabxanasına, Danimarka Kopenhagen Kral Kitabxanasına, Serbiya Matice adına Elmi İnstitutunun Kitabxanasına, Yaponiya Milli Parlament Kitabxanası daxildir.

Bu məqalədə 2019-cu il koronavirus xəstəliyinə (COVID-19) səbəb olan və COVID-19 pandemiyasına görə məsul olan ağır kəskin respirator sindrom koronavirusu 2 (SARS-CoV-2) ilə təsirlənən ərazilərdə vəziyyət ümumiləşdirilmiş və sənədləşdirilmişdir. COVID-19-a yoluxan ilk insan faktı 2019-cu ilin dekabrında Çinin Hubey əyalətinin paytaxtı Uhanda aşkar edilib. Bu səhifədə təqdim olunan rəqəmlər bildirilən hallara və ölümlərə əsaslanır. Bəzi yüksək gəlirli ölkələrdə ümumi təxmin edilən halların və ölümlərin bildirilmiş hallara və ölümlərə nisbəti aşağıdır və 1-ə yaxındır, bəzi ölkələrdə isə 10 və hətta 100-dən çox ola bilər. COVID-19 nəzarət üsullarının tətbiqi geniş şəkildə dəyişir. Ölkələr üzrə ümumi təsdiqlənmiş halları və hər milyon nəfərə düşən ümumi təsdiqlənmiş halları göstərən dünya xəritələri. Məlumat Cons Hopkins Universitetində Sistem Elmi və Mühəndisliyi Mərkəzinin (SEMM) COVID-19 Məlumat Anbarındandır. Məlumat Cons Hopkins Universitetində Sistem Elmi və Mühəndisliyi Mərkəzinin (SEMM) COVID-19 Məlumat Anbarındandır. Məlumat Cons Hopkins Universitetində Sistem Elmi və Mühəndisliyi Mərkəzinin (SEMM) COVID-19 Məlumat Anbarındandır. Məlumatlar "Our World" tərəfindən rəsmi mənbələrə əsaslanaraq təsdiq oluna bilən rəqəmlərdən hazırlanıb.

Bu məqalədə 2019-cu il koronavirus xəstəliyinə (COVID-19) səbəb olan və COVID-19 pandemiyasına görə məsul olan ağır kəskin respirator sindrom koronavirusu 2 (SARS-CoV-2) ilə təsirlənən ərazilərdə vəziyyət ümumiləşdirilmiş və sənədləşdirilmişdir. COVID-19-a yoluxan ilk insan faktı 2019-cu ilin dekabrında Çinin Hubey əyalətinin paytaxtı Uhanda aşkar edilib. Bu səhifədə təqdim olunan rəqəmlər bildirilən hallara və ölümlərə əsaslanır. Bəzi yüksək gəlirli ölkələrdə ümumi təxmin edilən halların və ölümlərin bildirilmiş hallara və ölümlərə nisbəti aşağıdır və 1-ə yaxındır, bəzi ölkələrdə isə 10 və hətta 100-dən çox ola bilər. COVID-19 nəzarət üsullarının tətbiqi geniş şəkildə dəyişir. Ölkələr üzrə ümumi təsdiqlənmiş halları və hər milyon nəfərə düşən ümumi təsdiqlənmiş halları göstərən dünya xəritələri. Məlumat Cons Hopkins Universitetində Sistem Elmi və Mühəndisliyi Mərkəzinin (SEMM) COVID-19 Məlumat Anbarındandır. Məlumat Cons Hopkins Universitetində Sistem Elmi və Mühəndisliyi Mərkəzinin (SEMM) COVID-19 Məlumat Anbarındandır. Məlumat Cons Hopkins Universitetində Sistem Elmi və Mühəndisliyi Mərkəzinin (SEMM) COVID-19 Məlumat Anbarındandır. Məlumatlar "Our World" tərəfindən rəsmi mənbələrə əsaslanaraq təsdiq oluna bilən rəqəmlərdən hazırlanıb.

== Siyahı ==

== Siyahı ==

Yalnız bir ölkə ilə həmsərhəd olan ölkələrin siyahısı - Siyahıda yalnız bir ölkə ilə quru sərhədlərinə malik ölkələrin adları qeyd olunmuşdur.

Azərbaycanda ölkə əhəmiyyətli bağ-park, monumental və xatirə abidələrinin siyahısı — Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli, 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş və Azərbaycanda qeydiyyata alınması göstərilmiş ölkə əhəmiyyətli bağ-park, monumental və xatirə abidələrinin siyahısı. Siyahıda ən qədim abidələr XIV əsrə aid Nardarandakı Xan bağı və XVII əsrə aid Gəncədəki Sərdar bağıdır.