Поиск по словарям.

Primatlar (lat. Primates) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinə aid heyvan dəstəsi. Bu dəstəyə meymunlar və insan da daxildir. Dəstədə 400-dən çox növ mövcuddur. Yaşburunlar (Strepsirrhini) Cırtdan lemurlar (Cheirogaleidae) Lemurlar (Lemuridae) Lepilemurlar (Lepilemuridae) İndrilər (Indridae) Əlayaqlılar (Daubentoniidae) Lorilər (Lorisidae) Qalaqolar (Galagidae) Quruburunlar (Haplorhini) Uzuntopuqlar (Tarsiidae) Oynağanlar (Callitrichidae) İlməquyruqlar (Cebidae) Gecə meymunları (Aotidae) Sakolar (Pitheciidae) Hörümçəyəbənzərlər (Atelidae) Əntərmeymunlar (Cercopithecidae) Hibbonlar (Hylobatidae) Hominidlər (Hominidae) Primatkimilər dəstəsinə daxil olan canlılar formasına və boyuna görə müxtəlifdir. Müasir primatlar Asiya, Afrika və Amerikanın tropik və subtropik ərazilərində, Zond və Filippin adalarında yaşayırlar. Ətrafları 5 barmaqlıdır, bu da onlara ağacdan möhkəm tutmağa imkan verir. Beyin yarımkürələri iri olur. Göz çuxurları kəllənin ön tərəfində yerləşir. Müəyyən edilmişdir ki, primatlar cücüyeyən məməlilərin qədim qruplarından əmələ gəlmişdir.

Pripyat (ukr. Прип'ять) — Ukraynada şəhər. 26 aprel, 03:00. Çernobıl AES-ın 4-cü reaktorunda partlayış meydana gəlir. O gecə Çernobılın 10 km-lik təhlükəli ərazisində yerləşən 49 min sakini olan Pripyat şəhəri boşaldılmalı olur. Gecə yarısından etibarən yüzlərlə avtobus şəhərin mərkəzinə gətirilir. Ordu yardım üçün əhaliyə kömək edir. İnsanlar evlərini o qədər tez boşaltmağa məcbur edilir ki, özləri ilə bir neçə geyim əşyası və yalnız şəkil albomlarını götürməyə icazə verilir. Pripyatı tərk edən avtomobil karvanının uzunluğu 20 km-ə çatır. Boşaltma işləri 30 saata yekunlaşır.

Prizma (yun. prisma – mişarlanmış) — iki üzü (oturacaqları) ixtiyari bərabər çoxbucaqlı, qalan üzləri (yan üzləri) isə paraleloqram olan çoxüzlü. Oturacaqları paralel müstəvilər üzərindədir və konqruyentdir. Yan üzləri oturacaq müstəvisinə perpendikulyar olan prizma düz prizma, Yan üzləri oturacaq müstəvisinə maili olan prizma mail prizma adlanır. Oturacağı düzgün çoxbucaqlı olan düz prizma düzgün prizma adlanır. Prizmanın həcmi oturacağının sahəsi ilə hündürlüyü (oturacaqlar arasındakı məsafə) hasilinə bərabərdir Yan səthin sahəsi: S y a n = P o t ⋅ l {\displaystyle S_{yan}=P_{ot}\cdot l} Tam səthin sahəsi: S t a m = P o t ⋅ l + 2 S o t {\displaystyle S_{tam}=P_{ot}\cdot l+2S_{ot}} Həcmi: V = S o t ⋅ l {\displaystyle V=S_{ot}\cdot l} V-Həcm Syan-yan səthin sahəsi Stam-tam səthin sahəsi Sot — oturacağın sahəsi Pot-oturacağının perimetri h-silindrin hündürlüyü olarsa l = h {\displaystyle l=h} Dioqonalı=√hs kvadratı+ dioq.ot.

Orta Pripyat (belar. Сярэдняя Прыпяць) — Belarus ərazisində olan ölkə əhəmiyyətli landşaft yasaqlığı. Yasaqlıq 1999-cu ildə yaradılmış. Yasaqlıq Brest vilayətinin Stolinski, Pinski, Lunineski, eləcə də Qomel vilayətinin Jitkoviçski rayonları ərazisində formalaşdırılmış. Yasaqlıq Avropada yeganə təbii alt bataqlıq kompleksidir. Kompleksə həmçinin çaylar, subasar meşələr aiddir. Yasaqlıq 19 iyul 1999-cu ildə, Belarus Respublikasının Nazirlər Sovetinin № 1105 qərarla yaradılmış. Orta Pripyat yasaqlığı üç bioloji yasaqlığın bazası əsasında qurulmuş: «Aşağı Yaseldı», «Laninin mənsəbi» və «Aşağı Sluçi». Ümumi sahəsi 90447 hektardır. Nazirlər Sovetinin 22 noyabr 2013-cü il № 1008 qərarı ilə yasaqlığın sahəsi 2615,15 hektar genişləndirilərək 93062,15 hektara çatdırıldı.

Pripyat çayı (ukr. Прип’ять) — Şərqi Avropada çay. Uzunluğu 761 km-dir. O şərqə tərəf Ukraynaya və Belarusa, sonra yenidən Ukraynaya uzanır. Mənsəbi olan Dnepr çayına tökülür. Pripyat çayı Çernobıl faciəsi baş verən zonadan keçir. Pripyat şəhəri Çernobıl faciəsindən sonra həmin ərazidən köçürülmüşdür. Çayın hövzə sahəsi 121,000 km2, Belarus hissəsininki isə 50,900 km2-dir. Çayın uzunluğunun 495 kilometri Belarus ərazisindədir. Maks Vasmer öz etimologiya lüğətində qeyd edir ki, ən qədim Şərq Slavyan sənədi olan İbtidai xronikada qeyd olunan çayın tarixi adı Pripetdir.

Priural (başq. Приуралье, rus. ГПриуралье) — Başqırdıstan Respublikasının Arxangel rayonunda yerləşən kənd. Kənd Təyəkəs kənd şurasının tərkibindədir. Məsafələr: rayon mərkəzindən (Arxangel): 7 km, kənd sovetliyindən (Təyəkəs): 3 km. 2002-ci ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən kənddə başqırdlar (47%), ruslar (37%) üstünlük təşkil edir.

Aqnes Primas (5 mart 1980, Dunauyvaroş, Feyer medyesi[d]) — Macarıstanı təmsil edən su poloçusu. == Karyerası == Aqnes Primas, Macarıstan yığmasının heyətində 2004-cü ildə Yunanıstanın Afina şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Beşinci pillə uğrunda görüşdə Rusiya yığmasına 11:12 hesabı ilə məğlub olan Macarıstan yığması, Afina Olimpiadasını altıncı pillədə başa vurdu. Daha sonra Aqnes Primas, Macarıstan yığmasının heyətində 2008-ci ildə Çinin ev sahibliyində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Bürünc medal uğrunda görüşdə Avstraliya yığmasına 11:12 hesabı ilə məğlub olan Macarıstan yığması, XXIX Yay Olimpiya Oyunlarını dördüncü pillədə başa vurdu.

Nikita Vitalyeviç Priyma (rus. Никита Витальевич Прийма; 16 iyul 2000-ci ildə anadan olub) — Rusiya Peşəkar Futbol Liqası təmsilçilərindən olan Kuban-2 Krasnodar klubunda yarımmüdafiəçi kimi çıxış edən Rusiyalı professional futbolçudur. Priyma öz peşəkar karyerasında debütünü 19 avqust 2017-ci ildə Kuban-2 Krasnodar klubu ilə Rusiya Peşəkar Futbol Liqasında Maşuk-KMV Pyatiqorsk klubuna qarşı oyunda etmişdir.

Əyləncə parkı (ukr. Парк розваг, парк атракціонів) — Ukraynanın Kiyev vilayətinin tərk edilmiş Pripyat şəhərində yerləşən şəhər parkı. Çernobıl AES-də baş vermiş qəza səbəbindən fəaliyyət göstərmir. Park şəhərin mərkəzində — univermaq, "Energetik" mədəniyyət sarayı və "Polesye" mehmanxanası binalarının arxasındakı sahədə yerləşir. Parkın ərazisində olan ən məşhur obyekt, sonralar Pripyatın əsas rəmzlərindən birinə çevrilmiş şeytan çarxıdır. Şeytan çarxı heç vaxt işləməyib; o, 1986-ci il mayın 1-də işə salınmalı idi, lakin attraksionun istismarına 5 gün qalmış Çernobıl AES-də qəza baş verib.

Palestina Prima (lat. Palaestina Prima, yun. Πρώτη Παλαιστίνης; mənası – Birinci Fələstin) — Bizans imperiyasında vilayət. 390-cu ildə qurulmuş vilayət 614-cü ildə Sasanilər tərəfindən ələ keçirilmiş, daha sonra 628-ci ildə geri alınmışdır, ancaq 638-ci ildə müsəlmanları tərəfindən birdəfəlik fəth edilmişdir. Ərazi İsavra, Kilikiya, Kipr, Yevfratisiya, Mesopotamiya, Osroena, Finikiya və Araviya Petreya ilə birlikdə Roma imperiyasına aid Şərq diosezinin bir parçası olmuşdur. Bizans imperiyası dövründə inzibati bölgülərə yeni dəyişikliklər edilmişdir. Kilikiya vilayəti Kilikiya Prima və Kilikiya Sekundaya bölünmüşdür. VI əsrdə Siriya Palestina vilayəti Siriya Prima, Siriya Salyutaris, Finikya Lebanensis, Palestina Prima, Palestina Sekunda və Palestina Salyutarisə bölünmüşdür. Samaritlər xristian dominantlığına baxmayaraq IV–V əsrlərdə Samariya ölkəsində öz muxtariyyətlərini qoruya bilmişdir. Bu muxtariyyət tədricən genişləmiş və üsyanlara səbəb olmuşdur.

Filmdə Azərbaycanın məşhur milli rəqqasəsi Əminə Dilbazinin həyatından ayrı-ayrı səhifələr canlandırılmışdır. Film "Sənətkar Taleləri" silsiləsindəndir. Filmdə Azərbaycan Dövlət kino və foto sənədləri baş arxivi materiallarından istifadə edilmişdir. Ssenari müəllifi: Tofiq İsmayılov Quruluşçu rejissor: Tofiq İsmayılov Quruluşçu operatorlar: Rafiq Qəmbərov, Fikrət Hacı Abrek Şeirlər: Ramiz Rövşən Rejissor: Ötkəm İsgəndərov Bəstəkar: Rauf Əliyev Musiqi tərtibatçısı: İsmayıl Dadaşov Səs operatoru: Kamal Seyidov Montaj edən: Gülşən Səlimova Filmin direktoru: Akif Əliyev Əminə Yusifqızı — mətni oxuyan (titrlərdə yoxdur) Əliabbas Qədirov — şeirləri deyən (titrlərdə yoxdur) Əminə Dilbazi (titrlərdə yoxdur) Ədalət Nəsibov (titrlərdə yoxdur) Ötkəm İsgəndərov (titrlərdə yoxdur) Cövdət Hacıyev (titrlərdə yoxdur) İosif Stalin (şəkil), (titrlərdə yoxdur) Əlibaba Abdullayev (titrlərdə yoxdur) Ağasadıq Gəraybəyli (titrlərdə yoxdur) Sona Hacıyeva (titrlərdə yoxdur) Əli Qurbanov (titrlərdə yoxdur) Leyla Bədirbəyli (titrlərdə yoxdur) Niyazi (titrlərdə yoxdur) Bülbül (titrlərdə yoxdur) Adil İsgəndərov (titrlərdə yoxdur) Şövkət Məmmədova (titrlərdə yoxdur) Mirzə İbrahimov (titrlərdə yoxdur) Nəcibə Məlikova (titrlərdə yoxdur) Xan Şuşinski (titrlərdə yoxdur) Rəşid Behbudov (şəkil), (titrlərdə yoxdur) Üzeyir Hacıbəyov (şəkil), (titrlərdə yoxdur) Fikrət Əmirov (şəkil), (titrlərdə yoxdur) "Azəriqaz" Dövlət Şirkəti "Aşkar-Film" K.D.M. (lentlərin aşkarlanması) Azərbaycan Dövlət Kino və Foto Sənədləri Arxivi (kino və foto materiallar) Faiq Əliyev (lentlərin aşkarlanması üzrə bədii rəhbər) Əminə Cəfərova (lentlərin aşkarlanması üzrə rəng ustası) Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi. Dövlət Film Fondu. Kino-Bülleten. IV buraxılış. Bakı: Apostroff, 2011.