Поиск по словарям.

Hələb (ərəb. حلب‎‎ ḥalab; q.yun. Βέροια Béroia; yun. Χαλέπι Chalépi; osman. حلب haleb; türk. Halep; ing. Aleppo) — Suriya Ərəb Respublikasının şimal-qərbində yerləşən şəhər. Hələb vilayətinin mərkəzi sayılan bu şəhər həm də Suriyanın əhali baxımından ən böyük şəhəridir. Ümumi ərazisi 16,000 km² olan Hələbdə 4,393,000 əhali yaşayır. Hələb dünyanın ən qədim insan məskənlərindən biridir.

Hələb - İranın Zəncan ostanının İcrud şəhristanının Hələb bəxşində şəhər və bu bəxşin mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 829 nəfər və ya 218 ailədən ibarət idi. Əhalisinin əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarətdir və azərbaycan dilində danışırlar.

Hələb Universiteti (ərəb. جامعة حلب‎ Camiʿət Ḥələb) — Suriyanın Hələb şəhərində dövlət universiteti, əsası 1958-ci ildə qoyulub.

Hələb mühafəzəsi (ərəb. مُحافظة حلب‎: Muhāfazat Halab) - Suriyanın 14 mühafəzəsindən biridir. == Coğrafiyası == Mühafəzənin ərazisi 18,482 km², inzibati mərkəzi Hələb şəhəridir. == Əhalisi == 2011-ci ilin dekabrın 31-nə olan rəsmi təxminə əsasən mühafəzənin əhalisi 4,868,000 nəfərdir. Mühafaza ərazisində 350 türkmən kəndi vardır.

Hələb mühafəzəsi (ərəb. مُحافظة حلب‎: Muhāfazat Halab) - Suriyanın 14 mühafəzəsindən biridir. == Coğrafiyası == Mühafəzənin ərazisi 18,482 km², inzibati mərkəzi Hələb şəhəridir. == Əhalisi == 2011-ci ilin dekabrın 31-nə olan rəsmi təxminə əsasən mühafəzənin əhalisi 4,868,000 nəfərdir. Mühafaza ərazisində 350 türkmən kəndi vardır.

Hələb mühafəzəsi (ərəb. مُحافظة حلب‎: Muhāfazat Halab) - Suriyanın 14 mühafəzəsindən biridir. == Coğrafiyası == Mühafəzənin ərazisi 18,482 km², inzibati mərkəzi Hələb şəhəridir. == Əhalisi == 2011-ci ilin dekabrın 31-nə olan rəsmi təxminə əsasən mühafəzənin əhalisi 4,868,000 nəfərdir. Mühafaza ərazisində 350 türkmən kəndi vardır.

Hələb qalası (ərəb. قلعة حلب‎‎) — Suriyanın Hələb şəhərində, möhkəmləndirilmiş böyük orta əsr sarayı. Dünyanın ən qədim və ən böyük qalalarından biri sayılır. Qala təpəsinin istifadəsi e.ə.3000-cü illərə əsaslanır. Sonradan Yunan, Bizans, Əyyubi, Məmlük və Osmanlı mədəniyyətləri tərəfindən zəbt edilmişdir. Tikilinin çoxu Əyyubi dövrünə əsaslandığı güman edilir. 2000-ci illərdə Aga Khan Trust for Culture ilə Aleppo Archeological Society tərəfindən hərtərəfli bərpa işi aparılmışdır. Şəhərə hakim olan qala, 1986-cı ildən YUNESKO-nun Dünya İrs Siyahısındadır.

Hələb sabunu — əldəqayırma, sərt sabun qəlibidir ki, zeytun yağı və kül suyundan Suriyanın Hələb şəhərində hazırlanır. Hələb sabunu, zeytun və dəfnə ağaclarının meyvələrindən əldə edilən təbii yağlayardan hazırlanır və bioloji olaraq parçalanabilir.

Hələb vilayəti — Osmanlı İmperiyası tərkibində, 1864–1918–ci illərdə mövcud olmuş I dərəcəli inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Hələb şəhəri idi.

Hələb çınqılotu (lat. Geum aleppicum) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin çınqılotu cinsinə aid bitki növü. == Yayılması == Orta Asiyada, Şimali Amerikada Rusiyanın Avropa hissəsində, Sibirdə, Uzaq Şərqdə yayılmışdır. == Sinonimləri == Geum aleppicum var. bipinnatum (Batalin) Hand.-Mazz. Geum aleppicum var. glabricaule (Juz.) Vorosch. Geum aleppicum subsp. strictum (Sol.) R.T.Clausen Geum aleppicum var. strictum (Sol.) Fernald Geum besserianum Fisch.

Pinus halepensis (lat. Pinus halepensis) — şamkimilər fəsiləsinin şam ağacı cinsinə aid bitki növü. == Yayılması == Aralıq dənizi ölkələri, İspaniya, Fransa, Almaniya, o cümlədən Şimali Afrika, Suriya, Fələstində yabanı halda bitir. Hündürlüyü 25 m-ə, diametri 50 sm-ə çatan, düz və ya əyrigövdəli ağacdır. Cavan ağacların çətiri sıx, oval-konusvarı və ya piramidaldır. Budaqları uzun elastik, iynəyarpaqlarla örtülmüşdür, zoğları nazikdir, tumurcuqların uzunluğu 5–10 mm-ə çatır. İynəyarpaqları cüt-cüt yerləşir, yumşaq və nazikdir, cavan iynəyarpaqlar açıq-yaşıl, yaşlı iynəyarpaqlar isə tünd yaşıl olub, kənarları hamar, ucları sivriləşmişdir. Yarpaq qını 5–8 mm uzunluqdadır. Qozaları meyvə saplaqlarından asılı halda yerləşir. 2-6 ədədi bir yerdə və ya tək-təkdir.

Hələb (ərəb. حلب‎‎ ḥalab; q.yun. Βέροια Béroia; yun. Χαλέπι Chalépi; osman. حلب haleb; türk. Halep; ing. Aleppo) — Suriya Ərəb Respublikasının şimal-qərbində yerləşən şəhər. Hələb vilayətinin mərkəzi sayılan bu şəhər həm də Suriyanın əhali baxımından ən böyük şəhəridir. Ümumi ərazisi 16,000 km² olan Hələbdə 4,393,000 əhali yaşayır. Hələb dünyanın ən qədim insan məskənlərindən biridir.

Hələb əyaləti — Osmanlı imperiyasının əyalətlərindən biri.

Qleb Arsentiyeviç Abakumov (rus. Гле́б Арсе́нтьевич Абаку́мов; 30 sentyabr 1937, Yadrin[d] – 29 avqust 2019, Nijni Novqorod) — SSRİ və Rusiya kimyaçısı. O, Rusiya Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1991), SSRİ Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1987-ci ildən), Rusiya Elmlər Akademiyasının akademiki (2000-ci ildən) olmuşdur. 1962-ci ildə N.İ. Lobaçevski adına Nijni Novqorod Dövlət Universitetinin kimya fakültəsini bitirmişdir. Kimya elmləri doktoru (1976), professor (1980), Nijni Novqorod Dövlət Universitetinin Kimya fakültəsində (1962–1964), SSRİ Elmlər Akademiyasının polimerlərin stabilləşdirilməsi laboratoriyasında (1964–1968), SSRİ Elmlər Akademiyasının Kimya İnstitutunda (1968–1988) işləmişdir. Rusiya Elmlər Akademiyasının Q. A. Razuvayev adına Metal Üzvi Kimya İnstitutunun direktoru, 2016–2019-cu illərdə institutun elmi direktoru olmuşdur. Nijni Novqorod şəhərində yerləşən Buqrovski qəbiristanlığında dəfn edildi. Rusiya və beynəlxalq elmi jurnallarda 350-yə yaxın nəşrin müəllifidir. SSRİ Dövlət Mükafatı (1985) "Dostluq" ordeni (1999) Абакумов Глеб Арсентьевич. Информационная система «Архивы Российской академии наук».

Qleb Aleksandroviç Strijenov (rus. Глеб Александрович Стриженов; 21 iyul 1925, Voronej, SSRİ – 4 oktyabr 1985, Moskva) — SSRİ aktyoru, əməkdar artist. (1974) Oleq Strijenovun qardaşı olan Qleb Rusiyanın Voronej şəhərində, 1923-cü ildə dünyaya gəlmişdir.

Sövran (ərəb. صوران‎; türk. Savran) — Suriyanın Hələb mühafəzəsində şəhər, Əzaz məntəqəsində eyniadlı nahiyənin inzibati mərkəzidir. 2004–cü il siyahıyaalınmasına əsasən şəhərin əhalisi 6.988 nəfərdir. Əhalini türkmanlar təşkil edir.

Qleb Anatolyeviç Panfilov (rus. Глеб Анатольевич Панфилов; 21 may 1934, Maqnitoqorsk, Çelyabinsk vilayəti – 26 avqust 2023, Moskva) — Rusiya və Sovet rejissoru və ssenaristi. Qleb Panfilov 21 may 1934-cü ildə Maqnitoqorskda doğulub. 1957-ci ildə Ural Politexnik İnstitutunun kimya fakültəsini bitirir. 1961-ci ildə Sverdlovsk televiziyasında çalışmağa başlayır. 1960–1963-cü illərdə Sergey Gerasimov adına Ümum-Rusiya Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunda operatorluq fakültəsində qiyabi təhsil alır, sonra isə rejissorluq şöbəsində əyani təhsilə keçir. 1966-cı ildə Lenfilmdə çalışmağa başlayaraq, orada 1967-ci ildə "В огне брода нет" (Yanğında keçid yoxdur) adlı ilk bədii filmini çəkir. 1970-ci ildə "Начало" (Başlanğıc) filmini çəkir. Filmin çəkilişləri zamanı Panfilov aktrisa İnna Çurikova ilə ailə həyatı qurur. O vaxtdan bəri o, onun ilham pərisinə çevrilir.

Heb-Sed və ya Sed Bayramı ("quyruq bayramı") Qədim Misirdə ən qədim və qədim dövrlərə aid hökümdarın şərəfinə təşkil olunan bir mərasimdir. Bu mərasim Ptolomey dövrünə qədər hökumdarların həyatında onların təqdimatı üçün mühüm hadisə sayılırdı. Bayram xüsusən fironun hökumranlığının otuzuncu ilindən başlayaraq üç ildən bir keçirilərmiş. Bu qədim mərasim hələ firon Den və Coserin zamanında qeyd olunmuşdur. Təkcə hökumdar Xatşeptsut Heb-Sed mərasimini vaxtından əvvəl, Hökumranlığının XVI ilindən başlayaraq qeyd etmişdir. Bu mərasimdə məqsəd hökumdar səltənətinin nəyə qadir olmasını göstərmək olmuşdur. Mərasimin ilkin yaranma səbəbi tam izah edilməmişdir. Bəzi misirşünaslar qeyd edirlər ki, mərasimin qayəsi yaşlaşmış və qocalmış hökumdarın hakimiyyət dövrünün yubiley kimi qeyd etməklə yanaşı onun öldürülərək cavan hökumdarla əvəz etdirilməsi olmuşdur. Afrika xalqları arasında hökumdarın bu şəkildə öldürülməsi müasir dövrlərə qədər gəlib çatmışdır. Bayramın əsas elementi heyvan quyruğu olmuş sonrakı dövrlərdə onu ced əvəz etmişdir.

Hələb Beynəlxalq Stadionu (ərəb. ملعب حلب الدولي‎) — Olimpik bir standartlara uyğun, çoxlu imkanlara malik, tamamilə üstü bağlı olan və Hələb şəhərindəki stadiondur. Suriyanın ən böyük stadionudur və hal-hazırda əksər futbol oyunları üçün istifadə edilir. Əl-ittihad Hələb klubu öz ev oyunlarını bu stadionda keçirir. Eyni zamanda Suriya Milli futbol komandasının bəzən ev sahibliyi etdiyi stadiondur. Stadion 2007-ci ildə açılmışdır və 75000 tamaşaçı tutumuna malikdir. Stadion Hələbin cənub bölgəsində, Əl-Həmədani İdman Şəhərciyinin yaxınlığında yerləşmişdir. == Tarixi == Stadiounun inşasına Polşalı inşaatçı-memar Stanislav Kus ilə memar Fevzi Xəlifənin köməyi ilə dizaynlara əsaslanaraq 1980-ci ildə başlanılmışdır. Aralıq Dənizi oyunları üçün 1987-ci ildə inşasının başa çatması planlaşdırılırdı. Suriya hökumətinin səlahiyyətliləri bütün çətinliklərin öhdəsindən gəlmək üçün ciddi bir proqramı tətbiq etdi, ancaq tikinti müddəti 2003-ci ilə qədər dayandı və maliyyə çətinliklər səbəbiylə 2 il gecikdi.

Hələb döyüşü — 1400-cü ildə Qaraqoyunlu və Cəlayiri ordusu ilə Məmlük ordusu arasında baş vermişdir. == Zəmin == Qara Yusif , Əmir Teymurun Sivasla bağlı planlarından xəbərdar olur . Qara Yusif , Əmir Teymurun Sivası aldıqdan sonra cənuba doğru hərəkət edəcəyini anladı .Eyni təhlükə Sultan Əhməd üçün də keçərli idi. Teymur təhlükəsi iki hökmdarın yolunu yenidən kəsişdirdi. Qara Yusif və Sultan Əhməd sığınacaq kimi gördükləri Məmlük sultanlığına sığınmağa qərar verdi. Sultan Əhməd Bağdadın idarəsini Ferec adlı bir əmirə həvalə etdi. O, tez bütün ailə üzvlərini götürüb Mosula gəldi və Qara Yusifə qoşuldu. iki sultan, Onlar Hitə gəldilər, orada körpü tikdilər və ətrafdakıların sayı yeddi minə çatdı. Onlar yaxınlaşan əsgərlərlə birlikdə Fərat çayını keçərək Hələbə doğru yol aldılar.Qara Yusif və Sultan Əhməd yolda olarkən Məmlük Sultanı Fərəcdən sığınacaq istədilər. Hesabat vermək üçün səfirlik heyəti göndərdilər.

Böyük Hələb Məscidi (ərəb. جامع حلب الكبير‎‎; Rom: Jami' Halab al-Kabīr) və ya Hələb Əməvi məscidi Suriyanın şimalında yerləşən, Hələb şəhərindəki ən böyük və ən qədim məscidlərdən biridir. Ümumdünya İrs siyahısına daxil olan Qədim Hələb şəhərinin əl-Callum ərazisind, Əl-Mədinə Suk (bazar) girişinin yaxınlığında yerləşir. Məscidin daxilində Yəhyanın atası olan Zəkəriyyənin qəbri yerləşir. Məscid VIII əsrin əvvəllərində tikilmiş olsa da, məscidin müasir binası XIV əsrdə tikilmişdir. Məscidin minarəsi 1090-cı ildə tikilmiş, 2013-cü ilin aprel ayında isə Suriya vətəndaş müharibəsi zamanı minarənin daxilinə yerləşdirilmiş olan sursat və ya hər hansısa bir tank topundan çıxan mərminin partlaması nəticəsində dağılmışdır. 2017-ci ildən isə minarədə bərpa işləri davam etdirilir.

Şəhrək-i Hələb (fars. شهرك حلب‎) - İranın Zəncan ostanının Mahnişan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 551 nəfər yaşayır (112 ailə).

Boris və Qleb kafedralı (ukr. Борисоглі́бський собо́р) — Çerniqovda fəaliyyətsiz pravoslav kilsəsi, Davidoviçlər ailəsinin knyazlarının məzarı. XII əsrdə tikilmiş və müqəddəslər Boris və Qleb adına təqdis edilmiş və sonradan bir neçə dəfə yenidən qurulmuş və dəyişdirilmişdir. Yelets Monastırının Fərziyyə Katedralinin prototipi kimi xidmət etmişdir. 1972-ci ildən ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidəsi olan “Qədim Çerniqov” tarix-memarlıq qoruğunun bir hissəsidir. == Memarlığı == Sağ qalmış salnamə mənbələrinə görə, kafedral Çerniqov knyazı David Svyatoslavoviçin əmri ilə 1120-1123-cü illərdə (digər mənbələrə görə təxminən 1170 ), yerli sənətkarlardan ibarət artel tərəfindən naməlum daş konstruksiyaların bünövrəsi üzərində ucaldılmışdır. XI əsrin əvvəlləri . 1123-cü ildə şahzadə öldü və kafedral məzarında dəfn edildi ki, bu da tədqiqatçılara məbədin tikintisini 1097-ci ildən 1115-ci ilə qədər olan dövrə aid etməyə imkan verir. XX əsrin ortalarında məbədin bərpasında iştirak edən memar Nikolay Xolosenkonun sözlərinə görə, kafedral tikmək ideyası 1115-ci ildə müqəddəs Boris və Qlebin qalıqlarının Vışqoroda köçürülməsindən sonra knyaz Daviddən yaranıb. === Yenidənqurma === Memarlıq xüsusiyyətləri tədqiqatçılara ehtimal etməyə imkan verir ki, məbədin tikintisi hələ Vladimir Monomaxın dövründə Çerniqovda işləmiş dəvət olunmuş Şimali İtaliyalı memarlar qrupu tərəfindən həyata keçirilib.

Müqəddəs Boris və Qleb kilsəsi (belar. Каложская царква, Царква Св. Барыса і Глеба) — Belarusiyanın Qrodno şəhərindəki ən köhnə tikilidir. Qara Ruteniya memarlığının yeganə sağ qalan abidəsidir. Bu memarlıq üslubu digər Pravoslav kilsələrindən divarda xaç və ya digər fiqurlar yaratmaq üçün düzülmüş göy, yaşıl və ya qırmızı rəngli daşlarla bəzədilmiş fasadı ilə fərqlənir. Kilsə altı dairəvi sütun tərəfindən dəstəklənən çarpaz damlı bir binadır. Binanın xarici binanın özü kimi dairəvi formalı künclərə sahib sütunlarla dəstəklənib. Yandakı çıxıntılarda iki pilləkən aşkar edilmişdir və bunların məqsədi aydın deyil. Döşəmə dekorativ naxışlar təşkil edən keramik kafel ilə döşənmişdir. Daxili adətən Şərqi pravoslav kilsələrində rezonator kimi xidmət edən, lakin bu tikilidə dekorativ görüntü üçün vurulmuş saysız-hesapsız küplərlə örtülmüşdür.

Nanosnıy — Anju adaları qrupuna daxil olan və Şərqi Sibir dənizində yerləşən ada. İnzibati cəhətdən Yakutiyanın Bulunski ulusu ərazisinə daxildir. Bunqe Torpağı yarımadasından şimal-qərbdə bir necə km aralıda yerləşir. Adından da göründüyü kimi buzların qazıma fəaliyyəti məticəsində yaranmışdır. Qumlarla örtülmüşdür. Maksimal hündürlüyü 2 metrdir. Qeyri müəyyən formaya malikdir. Adada daimi yaşayış yoxdur.

Nasosnı aviabazası — Azərbaycan Respublikasının Sumqayıt şəhəri Hacı Zeynalabdin qəsəbəsi yaxınlığında yerləşən, Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus hərbi aerodrom. Burada 1940-cı ilin aprel ayından 1941-ci ilin aprel ayınadən 25-ci qırıcı aviasiya polku yerləşirdi. Əsasən İ-15bis və İ-16 təyyarələri istifadə edilirdi. 1945-ci ildən 1992-ci ilə qədər burada ayına kimi burada 82-ci qırıcı aviasiya polku yerləşdirilmişdir. Bazanın hədəfi neft buruqlarının təhlükəsizliyini təmin etmək olmuşdur. Burada vaxtı ilə aviatəmir zavodu olmuşdur (MiQ-25 qırıcıları üçün). 1977-ci ilin yazı 82-ci qırıcı aviasiya polkunun baş leytenantı MiQ-25 təyyarəsi ilə dənizə düşmüşdür. Nəticədə baş leytenant Peleşenko həlak olmuşdur. 1977-ci ilin payızı 82-ci qırıcı aviasiya polkunun baş leytenantı Rəhimov yüksəkliyi düzgün müəyyən etməməsi səbəbindən enərkən qəzaya uğramışdır. Təyyarəçi həlak olmuşdur.

Ereb (yun. Ἔρεβος; lat. Erebus, mənası zülmət, qaranlıq deməkdir.) qədim yunan mifologiyasında və Hesiod teoqoniyasına görə daimi zülməti tərənnüm edən Xaosdan sonra törənmiş ilk tanrılardan biri, Niksin qardaşı və ondan dünyaya gətirmiş olduğu Efir və Hemeranın atasıdır. Mifologiyaya görə, yeraltında qalan mağaralar və digər qaranlıqlar Erebin hökmündədir.

FLEK (ing. Front for the Liberation of the Enclave of Cabinda) — Anqolanın anklav Kabinda əyalətinin müstəqilliyi uğrunda silahlı mübarizə aparan terror təşkilatı.