Sen-Julyen-de-Rа
Sen-Jülyen-de-Rа (fr. Izeaux) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Vuaron kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl.
INSEE kodu — 38407. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 443 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 405 ilə 700 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 470 km cənub-şərqdə, Liondan 80 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 19 km şimal-qərbdə yerləşir.
Ca
Ձ, ձ (Adı: dza, erm. ձա) — erməni əlifbasının 17-ci hərfi.
Transkripsiya "j".
Tələffüzü "dz".
Rəqəm işarəsi "80".
Mesrop Maştots tərəfindən 405-406-cı illərdə yaradılıb. Orta əsrlərdə "yerkatagir", "qrçagir", "notrgir", "şhagir" yazı növləri istifadə olunub.
Prayut Çan-o-ça
Prayut Çan-o-ça (tay ประยุทธ์ จันทร์โอชา ; 21 mart 1954[…]) — Taylandın keçmiş siyasətçisi və hərbi zabitidir. O, 2014-cü ildə hərbi çevrilişlə hakimiyyəti ələ keçirdikdən sonra Taylandın 29-cu baş naziri olmuş və 2023-cü ilə qədər vəzifədə qalmışdır. O, eyni zamanda 2019-2023-cü illərdə öz hökumətində müdafiə naziri olmuşdur. Prayut Tayland krallığının baş komandanı vəzifəsində işləmişdir. 2010-cu ildən 2014-cü ilə qədər ordu və 22 may 2014-cü il və 10 iyul 2019-cu il tarixləri arasında Taylandı idarə edən hərbi xunta olan Sülh və Nizam üçün Milli Şuranın (NCPO) qurulduğu 2014-cü ildə Tayland çevrilişinə rəhbərlik etmişdir.
CAD/CAM
CAD (Computer-Aided Design; Avtomatlaşdırılmış layihələndirmə (konstruksiyaetmə) sistemi) və CAM (Computer-Aided Manufacturing; Avtomatlaşdırılmış hazırlama sistemi) sistemlərinin inteqrasiya olunması ilə yaradılmış, CNC dəzgahlar üçün hissənin verilmiş cizgisi və ya 3D modeli əsasında idarə proqramlarının hazırlanmaı üçün proqram paketidir.
CAD və CAM isitemlərinin bir iş yerində birləşməsi həm verilmiş hissənin konstruksiya edilməsini və sonra, həm də onun bazasında emal texnologiyasının ardıcıllığını, alət seçimini və kəsmə parametrlərini təyin etməyə imkan verir. Bu sistemdə işlənmiş texnoloji proses nəticəsində alınan NC proqramlar postprosessorun köməyi ilə dəzgahın CNC sisitemi üçün lazım olan şəkildə verilir. Bunun bazasında verilmiş hissəni dəzgahda emal etmək olur.
CAD/CAM sistemi CAx prosesinin tərkib hissəsi olub müasir maşınqayırmada geniş tətbiq olunur.
Ça Xiaoli
Ça Xiaoli (21 noyabr 1979) — Sinqapuru təmsil edən stolüstü tennisçi.
Ça Xiaoli Sinqapuru 2008-ci ildə Pekin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və Komanda turnirində 9-cu pillənin sahibi olub.
Ça Yinyin
Ça Yinyin (7 dekabr 1978) — Çini təmsil edən bədii gimnast.
Ça Yinyin Çini 1996-cı ildə Atlanta şəhərində baş tutan XXVI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və qrup turnirində 5-ci pillənin sahibi olub.
Aa (çay, Fransa)
A və ya Aa (fr. Aa) — Fransanın şimalında, O-de-Frans regionunda çay. Uzunluğu – 89 kilometr (55 mil). Su hövzəsinin sahəsi 1215 km2-dir.
== Coğrafiyası ==
A çayı Artua təpələrindən çıxır, Sent-Omerdən keçərək Qravlində Şimal dənizinə axır. Sent-Omer və dəniz arasında 29 kilometrlik məsafədə gəmilərin istismarı üçün əlverişlidir. Kale və Dünkerki Flandriyanın daxili rayonları ilə birləşdirən kanal A çayının vadisi boyunca keçir.
== Tarixi ==
Adolf Hitlerin 24 may 1940-cı il tarixli əmrinə baxmayaraq, "Adolf Hitler" SS diviziyasının komandiri Yozef Ditrix A kanalını keçərək qarşı sağ sahildə Monvattan hündürlüyünü ələ keçirmiş, düzənlik ərazi üzərində dominantlıq əldə etmişdir. Haynts Vilhelm Quderian öz memuarında bu bu əməliyyatı təsdiqlədiyini qeyd etmişdir.
== İstinadlar ==
== Xarici keçidlər ==
"Долина реки Аа".
Kim Ça-Yon
Kim Ça-Yon (d. 10 fevral 1981) — Cənubi Koreyanı təmsil edən həndbolçu.
== Karyerası ==
Kim Ça-Yon Cənubi Koreya yığmasının heyətində 2004-cü ildə Yunanıstanın Afina şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. Final oyununda Danimarka yığmasına 38:36 hesabı ilə məğlub olan Cənubi Koreya yığması, Afina Olimpiadasını 2-ci yerdə başa vurdu və gümüş medal qazandı.
Daha sonra Kim Ça-Yon Cənubi Koreya yığmasının heyətində 2008-ci ildə Çinin ev sahibliyində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. Bürünc medal uğrunda oyunda Macarıstan yığmasını 28:33 hesabı ilə məğlub edən Cənubi Koreya yığması, XXIX Yay Olimpiya Oyunlarını 3-cü yerdə başa vurdu və bürünc medal qazandı.
Kim Ça-Yon Cənubi Koreya yığmasının heyətində 2012-ci ildə London şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. Bürünc medal uğrunda oyunda İspaniya yığmasına 32:30 hesabı ilə məğlub olan Cənubi Koreya yığması, London Olimpiadasını 4-cü yerdə başa vurdu.
Ko La Ça
Ko La Ça (10 may 1976) — Honq Konqu təmsil edən stolüstü tennisçi.
== Karyerası ==
Ko La Ça Honq Konqu 2004-cü ildə Afina şəhərində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 5-ci pillənin, cüt turnirdə isə gümüş medalın sahibi olub.
Daha sonra Ko La Ça Honq Konqu 2008-ci ildə Pekin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 5-ci, Komanda turnirində isə 5-ci pillənin sahibi olub.
Ça (alban hərfi)
𐔹 (səslənməsi: /tɕʼ/; transkripsiyası: Ć̣, ć̣) — Alban əlifbasının onuncu hərfi. Matenadaran MS 7117 əlyazmasında hərfin adı erm. Ճա́ (Çá) kimi verilmişdir. Tədqiqatçılar Jost Gippert və Wolfgang Schulzenin fikrincə, hərfin əsl adı "ć̣a" olmalıdır. Erməni tədqiqatçı Aşot Abramyan və Georgi Klimov bu hərfi "ž" qrafei ilə ifadənin tərəfdarı olsalar da, Muravyev və Gippert "ć̣" transkripsiyasını daha məqsədəuyğun saymışdır. Bu düşüncə Georgi Klimov və Voroşil Qukasyan tərəfindən də dəstəklənmişdir. Fonetik olaraq küylü yuvaq samitdir. Müasir udi əlifbasında "č'" samitinə çevrilmişdir.
Ça Ja-Kyun
Ça Ja-Kyun (d. 1 noyabr 1971) — Cənubi Koreyanı təmsil edən həndbolçu.
Ça Ja-Kyun Cənubi Koreya yığmasının heyətində 1992-ci ildə İspaniyanın Barselona şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXV Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. Final oyununda Norveç yığmasını 22:28 hesabı ilə məğlub edən Cənubi Koreya yığması, Barselona Olimpiadasını 1-ci yerdə başa vurdu və qızıl medal qazandı.
Ça Ja-Kyung
Ça Ja-Kyun (d. 1 noyabr 1971) — Cənubi Koreyanı təmsil edən həndbolçu.
Ça Ja-Kyun Cənubi Koreya yığmasının heyətində 1992-ci ildə İspaniyanın Barselona şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXV Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. Final oyununda Norveç yığmasını 22:28 hesabı ilə məğlub edən Cənubi Koreya yığması, Barselona Olimpiadasını 1-ci yerdə başa vurdu və qızıl medal qazandı.
Ça Un-vu
Lee Dong-min (kor. 이동민; 30 mart 1997), peşəkar olaraq Cha Eun-woo (kor. 차은우) kimi tanınan Cənubi Koreyalı müğənni, aktyor və "Fantagio" şirkətinin adı altında modeldir. Cənubi Koreyanın Astro oğlan qrupunun üzvüdür.
Ça Unvu 30 mart 1997-ci ildə Kyonqido vilayətinin Qunpo şəhərində anadan olub. Ça Suri Orta Məktəbində, sonra Suri Liseyində oxuyub. 2016-cı ildə Hanlim Multi İncəsənət məktəbini bitirib. O, hazırda "Sungkyunkwvn" Universitetində ifaçılıq sənəti ixtisası üzrə təhsil alır.
Ça "My Brilliant Life" filmində kiçik rolla aktyor kimi debüt etdi. 2015-ci ilin avqustunda Ça, Astro-nun digər üzvləri ilə birlikdə "To Be Continued" veb-dramasında iştirak etdi.
Çan Çi Minq
Çan Çi Minq (28 may 1964) — Honq Konqu təmsil edən stolüstü tennisçi.
Çan Çi Minq Honq Konqu 1988-ci ildə Seul şəhərində baş tutan XXIV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və cüt turnirdə 25-ci pillənin sahibi olub.
USS Indianapolis (CA-35)
USS Indianapolis (CA-35), ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin 5-ci Donanmasının Portland sinifli döyüş gəmisidir.
1945 -ci ilin iyulunda Admiral Raymond Spruancenin komandanlığı altında yola çıxan USS Indianapolis, Yaponiyaya atılan ilk atom bombası hesab edilən “Little Boy”un kritik hissələrini Şimali Mariana Adalarındakı Tinian ABŞ Hava Bazasına çatdırır. Sonra Filippinə yola düşür.
Gəmi, 30 iyul 1945-ci il saat 00: 15-də Mochitsura Hashimotonun komandanlığı altında olan
Yaponiya İmperator Dəniz Qüvvələrinin “I-58” adlı B3 tipli sualtı qayığı tərəfindən görülür və biri arxa tərəfə, biri də yanacaq çənlərini nişan almaqla iki ədəd torpedo atılır. USS Indianapolis 12 dəqiqə ərzində batır. Gəmidə olan 1195 ekipajdan təxminən 300-ü gəmi ilə birlikdə dənizə qərq olur. Qalan 890 dənizçi, bir neçə xilasetmə gəmisi ilə, demək olar ki, heç bir yemək və ya su ehtiyatları olmadan açıq okeanda susuzlaşma, duzlu su zəhərlənməsi və köpək balığı hücumları ilə üz-üzə gəlir. Yalnız 316 nəfər sağ qalır.
Hərəkət rotası haqqında olan məlumatlar, missiyasının çox gizli olmasına görə heç bir bazaya bildirilməmişdi. Hərbi Dəniz Qüvvələri gəminin batdığını yalnız dörd gün sonra, adi patrul xidmətində olan “PV-1 Ventur” ekipajının sağ qalanları görməsi nəticəsində xəbər tutmuşdur.
USS Çikaqo (CA-29)
USS Çikaqo (Chicago) (CA-29) — İkinci Dünya Müharibəsinin ilk illərində Sakit okean cəbhəsində xidmət edən ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələrinin Northampton sinifli kreyseri idi. O, Çikaqo şəhərinin adını daşıyan ikinci ABŞ Hərbi Dəniz Qüvvələri gəmisi idi. Sidney Limanında kiçik sualtı hücumundan sağ çıxan və 1942-ci ildə Mərcan dənizi və Savo adasında döyüşlərdə xidmət etdikdən sonra, 30 yanvar 1943-cü ildə Solomon adalarında, Rennell adasındakı döyüşdə Yapon hava torpedaları tərəfindən batırıldı.
Chicago 10 aprel 1930-cu ildə Miss E. Brittenin sponsorluğu ilə dəniz konstruktoru Charles W. Fisher Jr.-ın nəzarəti altında Mare adası, Dəniz Gəmiqayırma Zavodu tərəfindən suya salınmışdır; və 9 mart 1931-ci ildə kapitan Manley H. Simons komandanlığında istismara verildi. O, əvvəlcə nazik zirehinə görə yüngül kreyser CL-29 kimi təsnif edilirdi. 1 iyul 1931-ci il tarixindən etibarən Çikaqo 1930-cu il London Dəniz Müqaviləsinin müddəalarına uyğun olaraq 8 düymlük silahlarına görə ağır kreyser CA-29 adlandırıldı.
Honolulu, Taiti və Amerika Samoasına səyahətdən sonra Çikaqo 27 iyul 1931-ci ildə Mare adasını tərk etdi və şərq sahilinə üzərək, 16 avqustda Nyu-Yorkun Fort Pond Körfəzinə çatdı. Orada o, Komandir, Kreyser, Kəşfiyyat Qüvvələrinin flaqmanı oldu və 1940-cı ilə qədər bu qüvvə ilə fəaliyyət göstərdi.
1932-ci ilin fevralında Çikaqo Kaliforniya sahillərində Fleet Problem XIII-ə ilkin olaraq Kəşfiyyat Qüvvələrinin digər gəmiləri ilə atışma təlimləri keçirdi. Donanma bundan sonra Qərb Sahilində quruldu və 1934-cü ilə qədər Sakit Okeanda, Alyaskadan Panama Kanalı Zonasına və Havay adalarına qədər fəaliyyət göstərdi.
Can Can
Can Can (erm. Ջան Ջան) — 2009 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində Ermənistanı təmsil edən İnqa və Anuş Arşakyanın oxuduğu mahnıdır.
12 may 2009-cu ildə Avroviziya Mahnı Müsabiqəsinin I yarımfinalında 99 xalla 5-ci yer tutmuşdur və finala çıxmışdır. Finalda isə doqquzuncu nömrə altında yarışdı və 92 xal toplayaraq 10-cu oldu.
Müsabiqədə səslənən erməni mahnısına bir müddət sonra Azərbaycan ictimaiyyəti etiraz etdi.
Çan-Çan
Çan-Çan(keçua Chan Chan, isp. Chan Chan) — Çimu mədəniyyətinin mərkəzi və Çimorun paytaxtı.
Perunun La Libertad vilayətində, Sakit Okeanın sahilində Çan Çan şəhəri var. Bir zamanlar Çimu sivilizasiyasının paytaxtı olmuş bu şəhərdə 60 min nəfər yaşayırdı.
Çao Çao
Çao Çao (çin. sadə. 曹操, pinyin: Cáo Cāo; 155[…] – 220[…], Loyan[d]) — Çin ordu sərkərdəsi, hərb elminin bilicisi, Han sülaləsinin baş naziri, faktiki Han imperiyasının III əsrdə həm idarə edicisi və həm də "qəbirqazanı".
Çao Çao zəmanəsinin qəddar və müdriki kimi tarixdə qalmışdır. Onun ixtiyarında sayı milyon olan ən qüdrətli ordulardan biri olmuş, Quandu döyüşündəki qələbəsindən sonra Çini birləşdirməyə cəhd göstərsə də Qırmızı qayalıq döyüşündəki məğlubiyyəti onu uçuruma sürükləmişdir.
Atası Çao Sun Syaxou nəslindən olub, onun əsli adı Syaxou Sun olmuşdur. Çao soy adını o, onu oğulluğa götürmüş saray xədimi Çao Tenadan götürmüşdür. İyirmi yaşında imtahan verərək paytaxt Loyandan şimalda bir əyalət rəisi təyin olunur. Rəyis kimi əyalətdə hamının qahuna itaət etməsinə nail olur. Mənsubiyyətindən asılı olmayaraq qanun pozucularını qəddarcasına cəzalandırardı.
Ço
Ço — soyad.
Ço Hyun-Yun — Cənubi Koreyanı təmsil edən həndbolçu.
Ço İm-Yon — Cənubi Koreyanı təmsil edən həndbolçu.
Ço Su-Min — Cənubi Koreyanı təmsil edən həndbolçu.
Ço Un-Hi — Cənubi Koreyanı təmsil edən həndbolçu.
E.ə. 25
== Hadisələr ==
== Doğumlar ==
Filon İsgəndəıriyyəli Filon (lat. Philos Alexandros) ya Yəhudi Filon e.ə. 25-e.50 ci illərində İsgəndəriyyə şəhərində doğulub yaşamış "ellinizmin" görkəmli nümayəndəsi, dini mütəfəkkir, ilahiyyatçi.
E.ə. 27
== Hadisələr ==
13 yanvar — Oktavian senatda özünə fövqal səlahiyyətlər verir.
16 yanvar — Oktaviana Avqust titulunun verilməsi.
Oktavianın və Aqrippanın konsulluğu.
Peritorian qvardiyasının (500 nəfərlik 9 koqort) yaranması.
Şimal-qərbi İspaniya tayfalarının, Asturiya və Kantrabrinin Avqustun tabeçiliyinə keçməsi.
E.ə. 30
== Hadisələr ==
== Doğumlar ==
== Vəfatlar ==
Siciliyalı Diodor
30 noyabr — Kleopatra – Misir şahzadəsi.
E.ə. 36
== Hadisələr ==
Roma sərkərdəsi Antoninin Şərqə yürüşü. O, Parfiyanın təzyiqi ilə geri çəkildi və Misirə getdi. Bu yürüşdən sonra İberiya və Albaniya romalılardan asılı olduqlarını qəbul etdilər.
Fraaspa döyüşü (Roma - Atropatena) Atropatena qələbəsi ilə başa çatdı.
EM-14
EM-14 — Azərbaycan istehsalı ilk NATO kalibrlı avtomat. Azərbaycan Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin mühəndisləri tərəfindən hazırlanmış EM-14 indeksli avtomat Abu Dabidə keçirilən İDEX-2015 sərgisində nümayişə çıxarılıb.
== Texniki xüsusiyyətləri ==
NATO 5.56×45 mm çaplı avtomat 6 pilləli tənzimlənən qundağa,kollimatora, lülə üzərində pikatinni relsinə və şəffaf darağa malikdir. MSN mütəxəssislərinin sözlərinə görə, avtomatın atış tempi dəqiqədə 660 atəş, güllənin lülədən çıxış sürəti 860 m/saniyə, nişanalma məsafəsi 1000 metr, çəkisi 3.8 kq-dır. Avtomatın iş prinsipi qaz təpməsi və çaxmağın fırlanmasına əsaslanır.
== İstehsalı ==
Nazirin sözlərinə görə, yerli mühəndislər tərəfindən hazırlanmış EM-14 avtomat tüfənginin seriyalı istehsalına başlanacaq.
Müsahibəsində Müdafiə Sənayesi naziri Yavər Camalov deyib: “Biz NATO kalibrli avtomat tüfəngin ilk nümunəsini yaratmışıq. İndi sınaqları gedir. Yəqin ki, növbəti ildən bu silahın seriyalı istehsalına başlayacağıq. Hazırkı dövrdə EM-14 ixracat üçün nəzərdə tutulur.
Ermənistanda COVID-19 pandemiyası
Ermənistanda COVID-19 pandemiyası — 1 mart 2020-ci il tarixdə Ermənistanda ilk yoluxma halının rəsmi elan edilməsi ilə ölkədə 2019–20 koronavirus pandemiyasının yayılması təsdiq olundu.
== Hadisələrin ardıcıllığı ==
=== Mart ===
1 mart 2020-ci ildə, 2019–20-ci il koronavirus pandemiyasının ilk hadisəsi Ermənistanda öz təsdiqini tapdı. Baş nazir Nikol Paşinyan öz Facebook səhifəsində xəbəri təsdiqlədi.
Martın 16-da hökumət koronavirusun yayılmasının qarşısını almaq məqsədilə aprelin 14-dək davam edən fövqəladə vəziyyət elan etdi. Fövqəladə tədbirlərə bütün təhsil müəssisələrinin, eləcə də, Gürcüstan və İranla sərhədlərin bağlanması, 20-dən çox insanın toplaşmasına qadağa qoyulması və 2020-ci il Ermənistanın Konstitusiya referendumunun təxirə salınması daxildir.
18 mart tarixinə qədər, özünütəcrid vəziyyətində olan 799 nəfərdən əlavə, Zaxqadzorun Qızıl Saray Otelində və Dilican şəhərinin Monte Melkonyan Hərbi Kollecində karantində qalan 444 nəfər vardı.
Martın 20-də Koronavirus infeksiyasının (COVİD-19) yayılmasının qarşısını almaq və aradan qaldırmaq üçün fiziki şəxslər və təşkilatlardan dövlətə maliyyə yardımı fonduna 398 milyon 401 min 619.8 Dram pul köçürülüb. Pul köçürmələrinin ümumi sayı 2210 olub. Həmin gün Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidməti Azərbaycandan olan hakerlərin internetdə erməni istifadəçilərin səhifələrini qırması və onların adından pandemiya haqqında yalan məlumatlar yaymasının qarşısını aldığını bəyan edib.
Martın 21-də Ermənistanın Səhiyyə naziri Arsen Torosyan Ermənistanın müxtəlif bölgələrində 600-dən çox şəxsin karantində olduğunu söylədi.