1. Məlumatın invariantı, yəni məlumatı ötürən, yaxud alanın şüurunda bu məlumatın gerçəklik situasiyası ilə uyğunlaşması
Полностью »...semantik-sintaktik modelinə uyğun şəkildə tam (qısaldılmış, elliptik deyil) qurulmuş model.
Полностью »...Qazax) borc. – Bu mənim boynumda deyindi (Bərdə); – Mənim ona deyinim yoxdu (Qazax); – Bir deyin də qoydun mə:m boynuma (Basarkeçər) II (Bərdə, Tovuz
Полностью »əd. to be+not; Mən həkim deyiləm I am not a doctor; O, müəllim deyil He / She is not (isn’t) a teacher; Biz fəhlə deyilik We are not (aren’t) workers
Полностью »сущ. 1. манера выговаривания, произнесения, произношения 2. сказ, слово, выражение
Полностью »отриц. част. не: в сочет. с сущ.: daş deyil не камень, bu sənəd deyil это не документ, uydurma deyil не выдумка; в сочет. с мест. mən deyiləm, odur не
Полностью »dan. bax deyə. [Güləsər] Ağzın isti yerdədi deyin, ərə getmək sənə asan gəlir. İ.Şıxlı.
Полностью »...lüğəti) Dəmirqapı Dərbənddə Ərəb paşanın qızı Möminə xanım boynuma deyin salıb, gərək gedəm onu gətirəm. (“Koroğlunun Dərbənd səfəri”) (İ.A.,B.A.)
Полностью »...Əziziyəm, nə qandır; Gözdən axan nə qandır; Daş deyil, kəsək deyil; Rəhm eylə, bu ki candır. (Bayatı). // Eyni mənada şəxs sonluqları ilə işlənilir:
Полностью »...yarandığını bəyan edirlər. M.Kaşğaridə Ol andağ dağ ol (o, belə deyil) cümləsi var. Amma buradakı dağ sözünün mahiyyəti hələ açılmamış qalır. Güman e
Полностью »I сущ. собир. дыры, щели. Dəlik-deşiyini tutmaq законопатить, замуровать, заткнуть щели, дыры II прил. дырявый, весь в дырах; изрешеченный
Полностью »1. sif. Çox deşikli, deşikdeşik. Dəlik-deşik bayraqların rəngi qana boyanmışdır. S.Vurğun. 2. top. Dəliklər, deşiklər. Dəlik-deşiyini tutmaq. – [Heydə
Полностью »1. прил. тӀвек-тӀвек хьайи, гзаф тӀеквенар авай; 2. туькӀвер, тӀеквер, тӀеквенар (санал).
Полностью »is. köhn. “Bəy” sözünün qadın forması; xanım (adətən bəzi mürəkkəb qadın adlarının ikinci hissəsini təşkil edir)
Полностью »сущ. 1. устар. госпожа (в обращении к жене бека) 2. вторая часть сложных собственных женских имён: Anabəyim, Ağabəyim
Полностью »...наряд (совокупность предметов, которые надевают поверх белья). Qış geyimi зимняя одежда, qəşəng geyim красивый наряд, sadə geyim простая одежда 2. од
Полностью »...geyilən hər şey; paltar, üst-baş, libas. Qış geyimi. Sadə geyim. Hərbi geyim. – [Aslan bəy:] Üç ay var ki, görməmişəm, geyimini bilmirəm… C.Cabbarlı.
Полностью »Bu söz “bəy qızı”, “xanım”, “xan qızı”, “soltanım” demək olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »is. vêtement m pl, habits m pl ; toilette f ; iş ~ləri tenue f de travail ; alt ~ləri lingerie f, linge m de corps, sous-vêtements m pl
Полностью »...тандал алукӀдай гьар са затӀ; ппек, ппек-лек, либас, гинибашар; qış geyimi хъуьтӀуьн ппек; 2. пер. кӀевдай затӀ, перде.
Полностью »i. clothes pl., garments pl., attire; (ən yaxşı libas) array; üst ~ləri street-clothes; iş ~ləri overalls; baş ~ləri head-gear, headdress; alt ~ləri u
Полностью »zərf Parça-parça, doğram-doğram; yırtıq. Dağım-dağım etmək. Dağım-dağım olmaq. – Hələ partlayış davam edir, mərmi və mina ilə dağım-dağım olan yerin b
Полностью »sif. Çox deşiyi olan. Deşikdeşik divar. Deşik-deşik kağız. □ Deşik-deşik eləmək – çoxlu deşik açmaq, hər yerini deşmək. Ol siçana çəngini vurdu pişik;
Полностью »весь в дырах, дырявый, щелеватый, скважистый, изрешеченный, губчатый, ноздреватый
Полностью »в сочет. dağım-dağım etmək разрушать, разрушить до основания, камня на камне не оставить, dağım-dağım olmaq разрушаться, разрушиться, разваливаться, р
Полностью »...дырявый, весь в дырах, изрешечённый 2. ячеистый; deşik-deşik olmaq продырявливаться, продырявиться, изрешечиваться, изрешетиться; deşik-deşik eləmək
Полностью »z.: ~ etmək to disintegrate (d.) completely, to destroy / to ruin (d.) utterly; ~ olmaq to be* disintegrated completely, to get* destroyed utterly
Полностью ».../ to become riddled; Əgər tərpənsəniz, sizi deşik-deşik edəcəm (güllə ilə)! If you move I’ll riddle you with bullets!
Полностью »sif. Deşik-deşik, çox deşikli. Dəlik-dəlik taxta. □ Dəlik-dəlik etmək – deşik-deşik etmək. Naxçıvanda naçalnik … müsəlmanların qarnını yumruq ilə dəli
Полностью »1) sif. çox dərin (çoxluq bildirir). Dərin-dərin dənizlər. – Dərin-dərin dəryaları boyladı; Xəncər alıb qara bağrım teylədi. Qurbani; 2) zərf dərindən
Полностью »sif. percé, -e, troué, -e, criblé, -e ; ~ etmək trouer vt, percer vt, perforer vt, vriller vt, déchirer vt ; cribler vt, déchirer vt
Полностью »...dəvəçiçəyinimi, məxmərgülünümü, dağlaləsinimi deyim, hansı birisini deyim? Mir Cəlal.
Полностью »Əhval. Dəryalar göy geymiş, mahılar qara, İnən belə öz halıma vay deyim. Biz iyid ki, qürbət elə varanda, Qəriblərin ovhalına vay deyim.
Полностью »deyim zamanı semantik komponentlərin əvəzlənməsi zamanı aradan götürülən semantik transformasiya.
Полностью »...pis də qazanmırdı (R.İbrahimbəyov); SUVAQÇI Susmasam da, mən az deyim; Boyaqçıdır, suvaqçıdır; Adına qoy rəngsaz deyim (M.Rahim); MALAÇƏKƏN, MALAÇI.
Полностью »deyim elementləri arasında əlaqələri ifadə edən məna. Bax: eyni zamanda işarənin dildaxili mənası.
Полностью »...inanma, etiqad etmə. Əzizim, əgər mənim sözümə qailliyin olacaqsa, deyim. C.Məmmədquluzadə.
Полностью »7 rəng var, birincisi ağ, sonuncusu qara rəngdir. Deyim bununla bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »danışıq dilində istifadə edilən stereotip deyim. Danışıq klişesinin fərqləndirilməsi təlimdə kommunikativliyin realizasiyasına kömək edir.
Полностью »...altında əqrəb qaynadığını, büvə yatdığını, qışda canavar uladığını deyim. Mir Cəlal.
Полностью »...yaxşısını, ən doğrusunu Allah bilir; 2) Allah bilər (nə bilim, nə deyim).
Полностью »...qalmaq işi. Əsli xanım köçdü getdi elindən; Mənim burda qalışıma nə deyim? Aşıq Kərəm.
Полностью »...funksional üsluba öz elementləri ilə birgə digər üsluba aid olan deyim elementlərinin tərcümə prosesində dəyişdirilməsi.
Полностью »...Enliyarpaq əvəliyi, narınyarpaq əməköməcini, … küsəyən bənövşənimi deyim?! Mir Cəlal.
Полностью »...Enliyarpaq əvəliyi, narınyarpaq əməköməcini, … küsəyən bənövşənimi deyim?! Mir Cəlal.
Полностью »deyim müddətində mətnin müxtəlif tərəflərini çevirməklə və bir predmetdən digərinə «ehmalca» keçməklə «mühakimə predmeti» mətni saxlaya bilmə bacar
Полностью »f. Alışmaq, öyrəşmək, uyuşmaq, həvəslənmək. [Bağban:] Nə deyim, qızdır, şirnikməsə, qaçmaq istəsə, ona da həmiyyət göstərərəm. Ə.Məmmədxanlı.
Полностью »Alınma sözdür, günbəz kimi də işlədilir. Deyim də olub: “Həbbədən qübbə düzəldir” (milçəkdən fil düzəldir). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...Ocaqçının işi, vəzifəsi. Ocaqçılıq etmək. – [Sayad:] Bilmirəm necə deyim ki, sözlərimdən inciməyəsən. Axı, Xəlil hara, ocaqçılıq hara? İ.Məlikzadə.
Полностью »...yoxdur (C.Məmmədquluzadə); Mən gərək sözümü Axund ağaya xəlvət deyim (Ə.Haqverdiyev).
Полностью »...eylə Bu dərdimə çara, deyim. Amandı, eşit ərzimi, Sən şahi-xublara deyim. (“Abdulla və Cahan”) * Zornan aparırl
Полностью »1. Obrazlı xarakterli və nəsihətli məna bildirən tamamlanmış deyim. Mətnə daxil edilib tərcümə üçün nəzərdə tutul11 muş atalar sözü tərcümə vahid
Полностью »Qədim mənası “yemişmək” deməkdir (“bişmiş adamdır” deyirik), deyim də olub: alma bişsin, ağzıma düşsün (ver yeyim, ört yatım...). (Bəşir Əhmədov. Etim
Полностью »GƏVƏZƏ – SADƏLÖVH Yüklər gəvəzələr ürək yükünü; Nə deyim bu ağlı dumanlara mən (M.Araz); Yox, aldanma, aldanma! Məni sadəlövh sanma! (R.Rza).
Полностью »...köynək. Dədəmə də bir dəst paltar, anama da bir çəpkən al, sonra deyim. (“Qurbani”)
Полностью »Ərəbcə əsrar sözü ilə qohumdur. Deyim də var: sirri elə açsan, alçalarsan sən, sirri göyə (Allaha) açsan, ucalarsan sən. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya l
Полностью »...olduqca az; zərrəcə. Dəhənin sirrini sordum, dedi, yoxdan nə deyim; Seyyidin nöqtəcə yox əqli, nə nadan görünür. S.Ə.Şirvani.
Полностью »Deyim qəlibi üzrə ye-yim şəklində olub. Sonra -yim şəkilçisindəki ilk iki səs ixtisara düşüb və kəlmə yem formasında sabitləşib. (Bəşir Əhmədov. Etimo
Полностью »...dastanının lüğəti) Koroğludu həcv yazan, Eyvazdı cəfaya dözən. Sənə deyim, Halaypozan, Sədrəzəm qaşdı sandım. (“Durna teli”) (“ B
Полностью »...* Dəryalar göy geymiş, mahılar qara, İnən belə öz halıma vay deyim. (“Qulam-Kəmtər”)
Полностью »...(“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bu Ələmqulu xanın da bir xasiyyətini sənə deyim ki, yaman atbaz idi. (“Qulun qaçmağı”)
Полностью »Oğru sözü ilə qohumdur. Qaqauz dilində belə bir deyim də var: əyridən doğru olmaz; oğru “əyri iş görən” anlamını əks etdirib. (Bəşir Əhmədov. Etimolog
Полностью »...olmayan. 2. Mənasız, boş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam, deyim düzü Saymaram əllini, yüzü, Hərcayının tənə sözü Yandırır məni, yandırı
Полностью »...mərhələsində nəinki sintaktik, həm də üslubi normalara cavab verən son deyim.
Полностью »...dillərində yıpar (yapar) kəlməsi işlədilib, sonra arxaikləşib. Deyim də olub: “yıparı iyi satar”. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...kitabla dolu, dedi: – A, bu dərvişdi, gəlsin dərdimi açım buna deyim, bəlkə, bir çarə eylədi. (“Sayat bəy-Səyalı xanım”)
Полностью »...Soldurma gəl gülümü; Uçurtma bülbülümü; Bir xəlvət yerdə otur; Deyim dərdi-dilimi. (Bayatı).
Полностью »...qədər söyləmək olmaz, Vahid! Mən bu məcnunluğa sevda deməyim, bəs nə deyim? Ə.Vahid.
Полностью »...işlənən ixtisar forması olub “a” uzadılaraq deyilir. Da sənə nə deyim. – Padşah Əhmədi-Çekkaşdan xəbər aldı: – Da nəyin qaldı? Əhmədi-Çekkaş dedi: –
Полностью »...hamıdan tez görəcəyəm. Siçan isə onun başına çıxıb ona qalib gəlib. Deyim də buradandır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...düşdüm, Qürbət eldə zəlil düşdüm, Möminəyə dəlil düşdüm, Tərlan olmaz sar, nə deyim? (“Koroğlunun Dərbənd səfəri”)
Полностью »...Qurbaniyə vermək istəyəndə o dedi: – Axund, dayan, qoy bir neçə söz deyim, sonra gedərsən. (“Qurbani”)
Полностью »NƏ I əvəz. Sual əvəzliyi. Ah, nə deyim, nə ad verim bu aləmdə mən sana (S.Vurğun). NƏ II ədat Sual mənasında. Ay qızlar, bizim sədr nə ürəyi daş adam
Полностью »...(İ.Əfəndiyev); KONKURS Uzağa niyə gedək, gəl sənə keçən ilki konkursdan deyim (S.Rüstəm); TENDER, YARIŞ.
Полностью »I (Cəlilabad, Şahbuz) daha. – Tay nə deyim? (Şahbuz); – Tay vədəxilaf olmiyəg (Cəlilabad) II (Dərbənd, Tabasaran) iki-üç yaşar erkək at. – Tayı üç yaş
Полностью »f. dan. (Acgözlüklə) yemək. Getdim, o arsıza deyim ki, gəlsin; Tıxsın zəhrimardan, qarnı kökəlsin. H.K.Sanılı. [Veys:] Biz işləmişik bu vaxta kimi [dö
Полностью »YEKƏBAŞ – MƏRİFƏTLİ Çoxları üzünə durdular; Könlünü qırdılar; Nə deyim o yekəbaşlara?! (M.Müşfiq); Əşrəf hər oğulun tayı deyildi. Hələ bu mahalda onun
Полностью »