Поиск по словарям.

İdxal (en. import ~ ru. импорт ~ tr. ithal)– (lat. importo - daxil edirəm) görünən, görünməyən və kapitalın importu adlanan üç böyük kateqoriyaya ayrılır. Görünən import real əmtəələrin hərəkəti kimi xaricdən alınan məhsulların ölkəyə gətirilməsi və daxili bazarda satılmasını ifadə edir. Görünməyən import isə xidmətlər sferasında ehtiva olunur. Buraya konkret olaraq ölkə vətəndaşlarına xarici kompaniyaların xidmətlər göstərməsi, xarici banklara pul qoyuluşları, xarici firmalardan alınan turist yollanışlarının alınması və digər müvafiq təyinatlı xidmətlər aiddir. Kapital importuna isə xarici investorların milli müəssisələrin səhmdarlarına çevrilməsi, onların müvafiq istiqamətli müxtəlif layihələrdə investisiya qoyuluşları ilə çıxış etmələri şamil olunur. Bütün import kateqoriyaları eksportla birlikdə ölkənin tədiyyə balansını təşkil edirlər.

Ədyal bir növ yataq ləvazimatındandır ki, ümumiyyətlə istifadəçini qızdırmaq üçün xüsusilə də yatmaq vaxtı nəzərdə tutulan böyük bir parçadır.Ədyallar qalınlıq və məqsədlərinə görə döşəkağıları ilə fərqlənir;ən qalın dəşəkağı hələ də ən yüngül ədyaldan daha incədir. Ədyallar ümumiyyətlə, istilik üçün istifadə olunur, halbuki döşəkağıları gigiyena, rahatlıq və estetik üçün istifadə olunur.

Dell (ing. Dell, Inc.) — ABŞ-nin transmilli informasiya texnologiyaları şirkəti. 1984-cü ildə Maykl Dell tərəfindən yaradılmış şirkətin mərkəzi ofisi ABŞ-nin Texas ştatında yerləşir. Dell şirkəti 2013-cü ildə Fortune 500 jurnalının böyük şirkətlər siyahısında 51-ci, 2012-ci ildə HP və Lenovodan sonra dünyada 3-cü böyük kompüter istehsalçısı olmuşdur.

İtil (başqa yazılışlar: Atil, Ədil, İdil; çin. 阿得/阿得水) – Xəzər xaqanlığının 2-ci paytaxtı və sonuncu iri şəhəri. == Tarixi == Şəhərin salındığı vaxt dəqiq məlum deyil. Güman edilirki dağılması X əsrdən başlamışdır. 2 əsrdir ki, arxeoloji qazıntılar aparılsada, şəhərin yeri hələdə mübahisəli olaraq qalır. Bəzi mülahizələrə görə, İdil indiki Həştərxan şəhərinin 15–20 km-də yerləşirmiş. Slavyan dillərində Volqa, Volha, Voloha, Vloha, müxtəlif yerli türk xalqlarının dillərində isə İtil, Atil, İdil, Edil, Atal və İdel kimi səslənir. Ərəb müəlliflərinin yazdıqlarına görə Dərbənddən Səməndərə 4 gün, oradanda İdilə 7 günlük yol var idi.

İyul— Qriqorian təqvimi ilə ilin yeddinci ayıdır. 31 gündən ibarətdir.

Ağ amur (lat. Ctenopharyngodon idella) — Çəkikimilər dəstəsindən balıq növü. Öz cinsinin yeganə nümanyəndəsidir. Uzunluqları 120 sm, çəkiləri isə 40 kq çatır. Bədəni uzunsovdur, qalın pulcuqlarla ilə örtülüdür. Çox sürətli böyüməyi ilə fərqlənir. Amur hövzəsində yaşayır 68–75 sm uzunluğundadır və 9–10 yaşda yetginləşir Otla qidalanırlar. Əsas kürüləmə zonaları Ussuri çayında, Sungari çayı, Xanka gölü, Çin çayları, Volqada (aşağıya doğru), Don (orta və aşağı səviyyədə) və Dnepr-Bug hövzəsində yerləşir.1960-cı illərdə çəmən sazişi nəticəsində SSRİ-nin Avropa hissəsində yerləşdirildi. Hazırda Ukrayna, Rusiya, ABŞ, Qazaxıstan (İlı çayı, Balxaş gölü) və bir çox Avropa ölkələrində bir balıqçılıq əhəmiyyətio daşıyır. Ağ sazanlarının karp ilə birlikdə yetişdirilməsi balıq yetişdirməsinin məhsuldarlığını artırır.

"İdeal" (əvvəlki adı: Yanar ürək) — İsa Muğannanın bədii-fəlsəfi romanı. Əsər yazıldığı ilk dövrlərdə müəllifə qarşı kəskin tənqid kampaniyası başlayır və İsa Hüseynov təqib və təzyiqlərə məruz qalır. Sonralar İsa Muğanna əsasən sovet dövründə yazdığı bir sıra əsərlərlə yanaşı "İdeal" əsərinin ilkin variantı hesab olunan "Yanar ürək"dən də imtina etmişdir.İ. Muğannanın həyatdakı ziddiyyətləri bütün kəskinliyi ilə göstərən "Yanar ürək" romanı özünün ictimai, vətəndaşlıq konsepsiyası ilə, mühüm sosial həqiqətlər barədə söz açmaq cəhdi ilə Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafı üçün çox gərəkli hesab olunur. Bu əsərinin mövzusunu müəllif sonralar "İdeal" romanında bir qədər də dərinləşdirmiş, yeni bədii məzmunda zənginləşdirib. Azərbaycanın yaxın və uzaq keçmişindən tarixi hadisələrin, alim və filosoflarının vətənpərvərlik çarpışmalarının əks etdirildiyi "İdeal" əsərində yazıçı Azərbaycan xalqının qədim tarixi kökləri ilə müasir mənəvi problemlərini vahid süjet xəttində birləşdirib. Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şəmil Sadiq Azərbaycan romanının, postmodernizmin başlanğıcını İsa Muğannanın (Hüseynovun) "İdeal" romanı ilə əlaqələndirir. Ş. Sadiq xüsusi qeyd edir ki: "İsa Muğannanın 1980-ci illərdə yazdığı "İdeal" romanı və ilk dəfə 1993-cü ildə "Dünya" jurnalının 3-cü nömrəsində çap edilən "Cəhənnəm" romanı Azərbaycan ədəbiyyatının ilk postmodern əsərlərindəndir." Ş. Sadiq İ. Muğannanın Azərbaycan ədəbiyyatında postmodernin birinci dalğasının banisi hesab edir, ikinci dalğanı isə Kamal Abdullanın "Yarımçıq əlyazma" romanı ilə əlaqələndirir.Şəmil Sadiq İsa Muğannanın "İdeal" romanının üzərində 6 dəfə dəyişiklik etməsinə də toxunmuşdur: "Ehtimalımıza görə "İdeal" əsərinin üzərində müəllif 6 dəfə dəyişiklik etmişdir. İlk dəfə "Yanar ürək" adı ilə 1956-cı ildə yazılan əsər 1965-ci ildə nəşr edilərkən, 1979-cu ildə yenidən nəşr edilərkən, 1984-cü ildə "İdeal" adı ilə ilk dəfə çap edilərkən, 1997-ci ildə "Peyğəmbərin möhürü" hissəsi əlavə edilərək çap edilərkən. Bu variantda heç bir nəşr ili və ya nəşriyyat göstərilməmişdir."12 fevral 2014-cü ildə Kulis.az mədəniyyət portalı azərbaycanlı yazıçı, şair, tənqidçi və ədəbiyyatşünaslardan ibarət 78 şəxs arasında sorğu keçirib. Sorğuda iştirak edənlərdən "Azərbaycan ədəbiyyatının ən yaxşı üç romanı"nı seçmək xahiş edilib.

"İdeal" (əvvəlki adı: Yanar ürək) — İsa Muğannanın bədii-fəlsəfi romanı. Əsər yazıldığı ilk dövrlərdə müəllifə qarşı kəskin tənqid kampaniyası başlayır və İsa Hüseynov təqib və təzyiqlərə məruz qalır. Sonralar İsa Muğanna əsasən sovet dövründə yazdığı bir sıra əsərlərlə yanaşı "İdeal" əsərinin ilkin variantı hesab olunan "Yanar ürək"dən də imtina etmişdir.İ. Muğannanın həyatdakı ziddiyyətləri bütün kəskinliyi ilə göstərən "Yanar ürək" romanı özünün ictimai, vətəndaşlıq konsepsiyası ilə, mühüm sosial həqiqətlər barədə söz açmaq cəhdi ilə Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafı üçün çox gərəkli hesab olunur. Bu əsərinin mövzusunu müəllif sonralar "İdeal" romanında bir qədər də dərinləşdirmiş, yeni bədii məzmunda zənginləşdirib. Azərbaycanın yaxın və uzaq keçmişindən tarixi hadisələrin, alim və filosoflarının vətənpərvərlik çarpışmalarının əks etdirildiyi "İdeal" əsərində yazıçı Azərbaycan xalqının qədim tarixi kökləri ilə müasir mənəvi problemlərini vahid süjet xəttində birləşdirib. Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şəmil Sadiq Azərbaycan romanının, postmodernizmin başlanğıcını İsa Muğannanın (Hüseynovun) "İdeal" romanı ilə əlaqələndirir. Ş. Sadiq xüsusi qeyd edir ki: "İsa Muğannanın 1980-ci illərdə yazdığı "İdeal" romanı və ilk dəfə 1993-cü ildə "Dünya" jurnalının 3-cü nömrəsində çap edilən "Cəhənnəm" romanı Azərbaycan ədəbiyyatının ilk postmodern əsərlərindəndir." Ş. Sadiq İ. Muğannanın Azərbaycan ədəbiyyatında postmodernin birinci dalğasının banisi hesab edir, ikinci dalğanı isə Kamal Abdullanın "Yarımçıq əlyazma" romanı ilə əlaqələndirir.Şəmil Sadiq İsa Muğannanın "İdeal" romanının üzərində 6 dəfə dəyişiklik etməsinə də toxunmuşdur: "Ehtimalımıza görə "İdeal" əsərinin üzərində müəllif 6 dəfə dəyişiklik etmişdir. İlk dəfə "Yanar ürək" adı ilə 1956-cı ildə yazılan əsər 1965-ci ildə nəşr edilərkən, 1979-cu ildə yenidən nəşr edilərkən, 1984-cü ildə "İdeal" adı ilə ilk dəfə çap edilərkən, 1997-ci ildə "Peyğəmbərin möhürü" hissəsi əlavə edilərək çap edilərkən. Bu variantda heç bir nəşr ili və ya nəşriyyat göstərilməmişdir."12 fevral 2014-cü ildə Kulis.az mədəniyyət portalı azərbaycanlı yazıçı, şair, tənqidçi və ədəbiyyatşünaslardan ibarət 78 şəxs arasında sorğu keçirib. Sorğuda iştirak edənlərdən "Azərbaycan ədəbiyyatının ən yaxşı üç romanı"nı seçmək xahiş edilib.

"İdeal" (əvvəlki adı: Yanar ürək) — İsa Muğannanın bədii-fəlsəfi romanı. Əsər yazıldığı ilk dövrlərdə müəllifə qarşı kəskin tənqid kampaniyası başlayır və İsa Hüseynov təqib və təzyiqlərə məruz qalır. Sonralar İsa Muğanna əsasən sovet dövründə yazdığı bir sıra əsərlərlə yanaşı "İdeal" əsərinin ilkin variantı hesab olunan "Yanar ürək"dən də imtina etmişdir.İ. Muğannanın həyatdakı ziddiyyətləri bütün kəskinliyi ilə göstərən "Yanar ürək" romanı özünün ictimai, vətəndaşlıq konsepsiyası ilə, mühüm sosial həqiqətlər barədə söz açmaq cəhdi ilə Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafı üçün çox gərəkli hesab olunur. Bu əsərinin mövzusunu müəllif sonralar "İdeal" romanında bir qədər də dərinləşdirmiş, yeni bədii məzmunda zənginləşdirib. Azərbaycanın yaxın və uzaq keçmişindən tarixi hadisələrin, alim və filosoflarının vətənpərvərlik çarpışmalarının əks etdirildiyi "İdeal" əsərində yazıçı Azərbaycan xalqının qədim tarixi kökləri ilə müasir mənəvi problemlərini vahid süjet xəttində birləşdirib. Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şəmil Sadiq Azərbaycan romanının, postmodernizmin başlanğıcını İsa Muğannanın (Hüseynovun) "İdeal" romanı ilə əlaqələndirir. Ş. Sadiq xüsusi qeyd edir ki: "İsa Muğannanın 1980-ci illərdə yazdığı "İdeal" romanı və ilk dəfə 1993-cü ildə "Dünya" jurnalının 3-cü nömrəsində çap edilən "Cəhənnəm" romanı Azərbaycan ədəbiyyatının ilk postmodern əsərlərindəndir." Ş. Sadiq İ. Muğannanın Azərbaycan ədəbiyyatında postmodernin birinci dalğasının banisi hesab edir, ikinci dalğanı isə Kamal Abdullanın "Yarımçıq əlyazma" romanı ilə əlaqələndirir.Şəmil Sadiq İsa Muğannanın "İdeal" romanının üzərində 6 dəfə dəyişiklik etməsinə də toxunmuşdur: "Ehtimalımıza görə "İdeal" əsərinin üzərində müəllif 6 dəfə dəyişiklik etmişdir. İlk dəfə "Yanar ürək" adı ilə 1956-cı ildə yazılan əsər 1965-ci ildə nəşr edilərkən, 1979-cu ildə yenidən nəşr edilərkən, 1984-cü ildə "İdeal" adı ilə ilk dəfə çap edilərkən, 1997-ci ildə "Peyğəmbərin möhürü" hissəsi əlavə edilərək çap edilərkən. Bu variantda heç bir nəşr ili və ya nəşriyyat göstərilməmişdir."12 fevral 2014-cü ildə Kulis.az mədəniyyət portalı azərbaycanlı yazıçı, şair, tənqidçi və ədəbiyyatşünaslardan ibarət 78 şəxs arasında sorğu keçirib. Sorğuda iştirak edənlərdən "Azərbaycan ədəbiyyatının ən yaxşı üç romanı"nı seçmək xahiş edilib.

İdeal Həmid oğlu Nərimanov (1927, Ağdam, Ağdam qəzası – 2006, Bakı) — tarix elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü. == Həyatı == İdeal Nərimanov 1927-ci ildə Ağdamda anadan olmuşdur. O, Ağdam 1 saylı orta məktəbini bitirib, 1944 ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsinə daxil olmuş, 1950-ci ildən ali təhsilinin Leninqrad Universitetində davam etdirmişdir. Vətənə qayıtdıqdan sonra İdeal Nərimanov Azərbaycan Dövlət Tarix Muzeyində işləmiş, 1951-1952 illərdə Mingəçevir kompleks arxeoloji ekspedisiyasının üzvlərindən biri olmuşdur.İdeal Nərimanov 1952-1955 illərdə Moskvada SSRİ EA Arxeologiya İnstitutunun aspiranturasında təhsil almış, 1955-ci ildə "Gəncəçay rayonunun arxeoloji abidələri" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Əsər 1958 ildə çapdan çıxmışdır. 1982 ildə Tbilisidə "Azərbaycanın ən erkən əkinçi maldar tayfalarının mədəniyyəti" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Alim 2001-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü seçilmişdir.İdeal Nərimanov yazılışı 1966-cı ildə başa çatdırılmış "Azərbaycan arxeologiyası" kitabının aparıcı müəlliflərindən biri olmuşdur. Çoxcildli "Azərbaycan tarixi"nin I cildinin əsas müəlliflərindən biri, nəşrə hazırlanan çoxcildlik "Azərbaycan arxeologiyası"nın cildlərindən birinin müəlliflər kollektivinin rəhbəri idi. İdeal Nərimanov Bakıda keçirilən "Beynəlxalq arxeoloji və etnoqrafiq" (2000), "I albanşünaslıq" (2001) konfranslarında məruzə ilə çıxış etmişdir. İdeal Nərimanov 1966-cı ildən ömrünün sonuna kimi Azərbaycanın qədim dövr arxeologiyası şöbəsinə rəhbərlik etmişdir.

İdeal kinoteatrı — Yuxarı Don ərazisində 1911-ci ildə təsis edilmiş. Bu gölgənin iık kinoteayrlsrınfan biri hesab edilir. Bu kinoteatr səssiz kinomatqrafiyaya aiddir. 1920–1930-cu illərdə burada tamaşsların nümayişi baş verirdi. Onlarda şəxsən yazıçı və kinorejisor, Mixail Aleksandr Şoloxov iştirak edirdi. Bu bina M. A. Şoloxov adına Dövlət muzey qoruğu ərazisimə daxildir. Bina Rostov vilsyəti Bokovski rayonu Karqin stanisası əraxisində yerləşir. Ksrqinski kinomatoqrafiyası Don vilsyətində ikinci kinoteatr olmuşfur. Bu adla ilk kinoteatr Rostov-na-Donu şəhərində fəaliyyət göstərmişdir. == Tarixi == Kazak Tikofey İvanoviç Ksrqin 1911-ci ildə Karqin stanisasında "İdeal" kinoteatrını inşa etdirmişdir.

Tomas Piter Odell (24 noyabr 1990, Çiçester[d]) — ingilis müğənnisi. == Həyatı == Tom Odell 24 noyabr 1990-cı ildə İngiltərədə doğulub. Atası pilot, anası isə ibtidai məktəb müəlliməsi. Böyük bacısı da var. Uşaqlığının bir qismini ailəsi ilə Yeni Zelandiyanın Oklend şəhərində keçirib. == Karyerası == Tom 2012-ci ildə "Songs from Another Love" adlı debüt mini albomunu buraxır. 2013-cü ilin əvvəlində "BRITs Critics' Choice Award" mükafatını qazanır. Odellin debüt studiya albomu olan "Long Way Down" 2013-cü ildə işıq üzü görür. Üç il sonra onun ikinci "Wrong Crowd" adlı albomu çıxır. Daha iki il sonra 2018-ci ildə üçüncü studiya albomu "Jubilee Road" dinləyicilərə təqdim olunur.

İdeal qaz qanunları — parametrlərdən birinin verilmiş qiymətində qalan iki parametr arasındakı miqdarı asılılığına deyilir. Parametrlərdən birinin qiyməti dəyişməz qalmaq şərtilə baş verən proseslər izoproseslər (Yunanca izos - bərabər) deyilir. == İzoproseslər == İzotermik proses (Temperaturun sabit qalması ilə) İzobar proses (Təzyiqin sabit qalması ilə) İzoxor proses (Həcmin sabit qalması ilə) == Həmçinin bax == Temperatur Molekulyar-kinetik nəzəriyyə (MKN) == İstinadlar == == Ədəbiyyat == N.A.Pyorışkin, N.A.Rodina. Fizika 7-ci sinif. 1995 N.A.Pyorışkin, N.A.Rodina. Fizika 8-ci sinif. 1995 İ.K.Kikoin, A.K.Kikoin. Fizika 9-cu sinif.

10 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 191-ci günü. (uzun ildə 192-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 174 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 27 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1890 — Vayominq ABŞ-nin 44-cü ştatı olub. === 1901–cari === 1960 — SSRİ milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. 1991 — Boris Yeltsin ilk seçilmiş Rusiya prezidenti kimi vəzifəyə başlayıb. 2016 — Portuqaliya milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. 2019 — Sonuncu Volkswagen Beetle Meksikanın Puebla şəhərində istehsal edilib. 5961 "Xüsusi buraxılış" avtomobilindən sonuncusu muzeydə sərgilənib. 2021 — Argentina milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb.

11 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 192-ci günü. (uzun ildə 193-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 173 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 28 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1804 — ABŞ-nin vitse-prezidenti Aaron Burr dueldə keçmiş maliyyə naziri Aleksandr Hamiltonu ölümcül yaralayıb. === 1901–cari === 1960 — ABŞ-də ilk dəfə Harper Linin "Bülbülü öldürmək" romanı nəşr olunub. 1979 — Paraqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 1982 — İtaliya milli futbol komandası 1982 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 2010 — İspaniya milli futbol komandası 2010 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 2021 — İtaliya milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb.

13 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 194-cü günü. (uzun ildə 195-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 171 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 30 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1977 — Somali Efiopiyaya müharibə elan edərək Oqaden müharibəsinə başlayıb. 2014 — Almaniya milli futbol komandası 2014 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2012 — ASAN xidmət təsis edilib.

14 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 195-ci günü. (uzun ildə 196-cı) Bu tarixdə ilin sonuna 170 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 1 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1950 — Koreya müharibəsi: Taecon döyüşünün başlanması. 2002 — Yeni Zelandiya milli futbol komandası OFK Millətlər Kubokunu qazanıb. 2015 — NASA-nın Yeni Üfüqlər zondu Plutona ilk uçuşunu həyata keçirir və bununla da Günəş Sisteminin ilkin tədqiqatını tamamlayır. 2016 — Fransanın Nitsa şəhərində Bastiliya Günü münasibətilə keçirilən mərasimdə terrorçu yük maşını kütlənin üstünə sürüb və avtomobildən enərək insanlara atəş açıblar. Terror hücumu nəticəsində 867 nəfər ölüb, 434 nəfər yaralanıb.

15 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 196-cı günü. (uzun ildə 197-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 169 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 2 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1799 — Rozetta daşı Misirin Rosetta kəndində Napoleonun Misir yürüşü zamanı fransız kapitan Pyer-Fransua Buşard tərəfindən tapılıb. === 1901–cari === 1983 — ASALA Parisin Orli beynəlxalq hava limanında terror aktı törətmişdir. 2007 — Braziliya milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2015 — Çili milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2018 — Fransa milli futbol komandası 2018 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1997 — "Azpetrol" neft-qaz şirkəti təsis edilib.

18 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 199-cu günü. (uzun ildə 200-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 166 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 5 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1925 — Adolf Hitler "Mein Kampf" kitabını nəşr edib. 1968 — Kaliforniya ştatının Mauntin Vyu şəhərində Intel təsis olunub. 1999 — Uruqvay milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2013 — 20 milyard dollara qədər borcu olan Detroyt hökuməti ABŞ tarixində ən böyük bələdiyyə iflasını elan edib. === Azərbaycana aid hadisələr === 1988 — SSRİ Ali Sovetinin Prezidiumu Dağlıq Qarabağın Azərbaycan tərkibində qalmasına qərar verir.

19 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 200-cü günü. (uzun ildə 201-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 165 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 6 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1870 — İkinci Fransa imperiyası və Prussiya arasında Fransa–Prussiya müharibəsi başlamışdır. 1900 — Paris metrosunun ilk xətti fəaliyyətə başlayıb. === 1901–cari === 1952 — XV Yay Olimpiya Oyunları Helsinkidə keçirilib. 1980 — XXII Yay Olimpiya Oyunları Moskvada keçirilib. 1996 — XXVI Yay Olimpiya Oyunları Atlantada keçirilib. 2019 — Əlcəzair milli futbol komandası Afrika Millətlər Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1996 — Azərbaycan və Mavriki arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

== Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1903 — İlk Tur de Frans velosiped yarışı keçirilib. 1904 — III Yay Olimpiya Oyunları Sent-Luisdə keçirilib. 1908 — SOS beynəlxalq təhlükə siqnalı kimi qəbul edilib. 1979 — Sony Walkman-ı təqdim edib. 1991 — Soyuq müharibə: Varşava müqaviləsi Praqada keçirilən iclasda rəsmi olaraq ləğv edilib. 2002 — Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi fərdləri soyqırım, insanlıq əleyhinə cinayətlər, müharibə cinayətləri və təcavüz cinayətlərinə görə mühakimə etmək üçün yaradılıb. 2012 — İspaniya milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1996 — Azərbaycan və İrlandiya arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. 1998 — Azərbaycan və Tunis arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur.

28 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 209-cu günü. (uzun ildə 210-cu) Bu tarixdə ilin sonuna 156 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 15 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1914 — Birinci Dünya müharibəsi başlamışdır. 1928 — IX Yay Olimpiya Oyunları Amsterdamda keçirilib. 1984 — XXIII Yay Olimpiya Oyunları Los-Ancelesdə keçirilib. 2013 — ABŞ milli futbol komandası KONKAKAF Qızıl Kubokunu qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 1989 — Bakıda Vaqif Mustafazadənin ev-muzeyi açılıb.

29 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 210-cu günü. (uzun ildə 211-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 155 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 16 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === 1836 — Parisdə Zəfər tağının açılış mərasimi keçib. === 1901–cari === 1948 — XIV Yay Olimpiya Oyunları Londonda keçirilib. 1957 — Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentlik təsis olunub. 1958 — ABŞ Prezidenti Duayt Eyzenhauer Milli Aeronavtika və Kosmik Tədqiqatlar İdarəsini (NASA) yaradan Milli Aeronavtika və Kosmos Aktını imzaladı. 2001 — Kolumbiya milli futbol komandası Amerika Kubokunu qazanıb. 2007 — İraq milli futbol komandası Asiya Kubokunu qazanıb.

2 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 183-cü günü. (uzun ildə 184-cü) Bu tarixdə ilin sonuna 182 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 19 iyun tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1990 — Məkkə şəhərinin yaxınlığında yerləşən Mina dağında ziyarət zamanı yaranan izdiham nəticəsində 1426 zəvvar həlak olmuşdur. 2000 — Fransa milli futbol komandası UEFA Avropa Çempionatını qazanıb. 2002 — Stiv Fossett hava şarında dayanmadan təkbaşına dünya ətrafında uçan ilk insan oldu.

30 iyul — Qriqorian təqvimində ilin 211-ci günü. (uzun ildə 212-ci) Bu tarixdə ilin sonuna 154 gün qalır. XX və XXI əsrdə Yuli təqvimi ilə 17 iyul tarixinə uyğun gəlir. == Əhəmiyyətli hadisələr == === 1600-cü ildən əvvəl === === 1601–1900 === === 1901–cari === 1930 — Uruqvay milli futbol komandası 1930 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 1932 — X Yay Olimpiya Oyunları Los-Ancelesdə keçirilib. 1966 — İngiltərə milli futbol komandası 1966 FİFA Dünya Kubokunu qazanıb. 1980 — Vanuatu müstəqillik qazanıb. === Azərbaycana aid hadisələr === 2020 — Tokioda keçən 2020 Yay Olimpiya Oyunlarında cüdoçu İrina Kindzerskaya bürünc medal qazanıb.