Поиск по словарям.

Karikatur və ya Karikatura (lat. carrus – şişirtmək, italyanca yükləmək, şişirtmək) — ictimai-siyasi və məişət mövzularında satirik və ya yumoristik rəsm. Karikaturlar çox vaxt siyasi məzmunlu olur. Şəkil karikaturların yaradıcıları karikaturçular və ya karikaturçu rəssamlar adlanır. Karukaturada çox vaxt söhbət mövcud dəyərlər və ya siyasi münasibətlərə tənqidi əhatə edən satiranın şəkil formasından gedir. Bu, adətən, cəmiyyətdə qarşıdurmalarda "silah" kimi də tətbiq edilir. Karikatur bilərəkdən verilmiş hadisənin və ya şəxsin xarakterik cizgilərini şişirdilmiş və təhrif olunmuş formada təsvir edərək əldə edilən reallığın kontrastı və etirazı əsasında kənar şəxsləri düşünməyə vadar edir. Tez-tez karikatur aktual hadisəyə sarkastik-ironik baxımdan yanaşır. Burada təsvir olunan hadisə və şəxsin malik olduğu çatışmazlığı və səhvləri qabarıq göstərilir və bu və ya digər formada rəssamlıq texnikasının köməyi ilə onu gülməli vəziyyətə salır. == Tarixi == İlk karikatur rəsmləri Antik dövrlərdə çəkilmişdir.

Karikatur və ya Karikatura (lat. carrus – şişirtmək, italyanca yükləmək, şişirtmək) — ictimai-siyasi və məişət mövzularında satirik və ya yumoristik rəsm. Karikaturlar çox vaxt siyasi məzmunlu olur. Şəkil karikaturların yaradıcıları karikaturçular və ya karikaturçu rəssamlar adlanır. Karukaturada çox vaxt söhbət mövcud dəyərlər və ya siyasi münasibətlərə tənqidi əhatə edən satiranın şəkil formasından gedir. Bu, adətən, cəmiyyətdə qarşıdurmalarda "silah" kimi də tətbiq edilir. Karikatur bilərəkdən verilmiş hadisənin və ya şəxsin xarakterik cizgilərini şişirdilmiş və təhrif olunmuş formada təsvir edərək əldə edilən reallığın kontrastı və etirazı əsasında kənar şəxsləri düşünməyə vadar edir. Tez-tez karikatur aktual hadisəyə sarkastik-ironik baxımdan yanaşır. Burada təsvir olunan hadisə və şəxsin malik olduğu çatışmazlığı və səhvləri qabarıq göstərilir və bu və ya digər formada rəssamlıq texnikasının köməyi ilə onu gülməli vəziyyətə salır. == Tarixi == İlk karikatur rəsmləri Antik dövrlərdə çəkilmişdir.

Zəngin ənənələrə malik karikatura janrı, Azərbaycan təsviri sənətinin mühüm sahələrindən biri kimi çoxcəhətli inkişaf yolu keçmişdir. Dövri mətbuatda, xüsusi satirik jurnallarda öz əksini tapan karikaturalara Azərbaycanda ilk dəfə, təxminən, XIX əsrin ortalarında təsədüf edilir. Və nəhayət, Şərqdə ilk dəfə olaraq 1906-cı il aprelin 7-də Azərbaycanda "Molla Nəsrəddin" adlı həftəlik satirik jurnal işıq üzü gördü. Bu böyük bir hadisə idi. Jurnalın yaradıcısı, redaktoru və naşiri görkəmli yazıçı Cəlil Məmmədquluzadənin dediyi kimi, Azərbaycan xalqının ictimai və mədəni şüurunun inkişafında mühüm rol oynamış bu jurnalı, həyatın özü yaratmışdır. İctimai ziddiyyətlərlə dolu həyat, həm ədəbiyyatın, həm də təsviri sənətin qarşısında vəzifələr qoymuşdu. Azərbaycan ədəbiyyatında böyük bir məktəb yaratmış "Molla Nəsrəddin" jurnalı, eyni zamanda təsviri sənətimizdə də yeni bir məktəbin yaranmasına səbəb oldu. Bilavasitə "Molla Nəsrəddin"in təsiri nəticəsində Bakıda Azərbaycan dilində "Bəhlul" (1907), "Zənbur" (1909–1910), "Mirat" (1910), "Arı" (1910–1911), "Kəlniyyət" (1912–1913), "Lək-lək" (1914), "Tuti" (1914–1917), "Məzəli" (1914–1915), "Babayi-Əmir" (1915–1916), "Tartan-partan" (1918), "Şeypur" (1918–1919), "Zənbur" (1919), "Məşəl" (1919–1920) kimi illüstrasiyalı jurnallarla yanaşı bu dövrdə Azərbaycanda rus dilində də çoxsaylı satirik məcmuələr: "Cigit" (1907–1918), "Vay-vay" (1908), "Bakinskoe qore" (1908–1909), "Biç" (1909–1915), "Adskaya poçta" (1909–1910), "Bakinskie streli" (1910), "Baraban" (1912–1913) və digərləri nəşr olunurdu. Daha uzun ömürlü olan "Molla Nəsrəddin" jurnalı müəyyən fasilələrlə 1931-ci ilə qədər işıq üzü görüb. Xalq rəssamı Əzim Əzimzadə də öz karikaturalarını "Molla Nəsrəddin" jurnalında dərc etdirmişdir.

Təbriz Cizgi filmi Muzeyi (fars. موزه کارتون تبریز‎) — Təbriz şəhərində yerləşən muzey. 2002-ci ildən Təbriz şəhərində keçirilən illik karikatura müsabiqəsi bu muzeydə keçirilir. Təbriz Cizgi Filmi Muzeyi İranın ilk və tək cizgi filmi və karikatura muzeyidir. Bu karikatura və cizgi filmi muzeyindən rəsmi olaraq dünyada cəmi 5 ədəd mövcuddur. Bolqarıstanın Qabrovo şəhərində yerləşən Yumor və Satira Evindən sonra dünyada yerləşən ikinci ən geniş muzeydir. Bu muzey dünya karikatura və cizgi filmi muzeyləri rəhbərlərinin illik ikinci toplantılarını ev sahibliyi edir. Bu toplantılara İtaliya, Fransa, Türkiyə, Azərbaycan, Suriya və Belçikadan nümayəndələr qatılır. Muzey 2007-ci ilin mart ayında Təbriz İncəsənət Mərkəzinin qərb hissəsində yaradılmışdır. Mədəniyyət departamentliyinə tabe olsa da, illik müdcəyə malik deyildir.

Cənubi Azərbaycanda 2006-cı il etirazları, Xordad hadisələri və ya Milli Qiyam Günü — İran hökumətinin hakimiyyəti altında yaşayan Azərbaycan türklərinin İran hökumətinin rəsmi mətbuat orqanında təhqir olunmalarına qarşı etirazları nəzərdə tutulur. İran İslam Respublikası Xəbər Agentliyinə aid olan İran qəzetinin 12 may 2006-cı il tarixli həftəlik cümə əlavəsinin uşaq və yeniyetmələrə aid bölməsində Həşəratların bizləri həşəratlaşdırmaması üçün nə edək ? başlıqlı karikatura yayımlandı. Karikaturanın əvvəlində olan ilk şəkildə bir oğlan guya həşərat (tarakan) dilində həşəratdən soruşur: soosoo soosking sisko sooski sooskung (susk sözü farscada həşərat deməkdir). Cavabında isə həşərat belə cavab verir: Nəmənə ? (nəmənə Cənubi Azərbaycanda nə anlamına gəlir). Oğlan həşəratın danışığından heç nə başa düşmür və karikatura belə davam edir: Bu məzmuna görə "həşəratlarla sözlü müzakirə", yəni birinci üsul mənasız hesab edilir və hekayənin davamında növbə "zorakılığı özündə ehtiva edən şirin üsullar qaçınılmaz olur" hissəsinə gəlir. Bu hekayəyə görə bu şirin üsullar bunlardır: Hekayədə açıq-aşkar formada sərgilənən Türklük əleyhinə münasibət İranda 10 milyonlarla yerli Azərbaycan türklərinin qəzəbinə səbəb oldu. Türklərin yaşadığı çox şəhər, qəsəbə və kəndlərdə günlərlə davam edən və geniş kütlələrin iştirak etdiyi etiraz mitinqləri təşkil edildi. Tehran, Zəncan, Təbriz, Urmiya, Ərdəbil, Əhər, Həmədan, Kəleybər, Muğan, Miyanə, Marağa, Xoy, Salmas, Xiyav, Qoşaçay, Sulduz və Mərənd şəhərlərində təşkil edilən nümayişlərdə təhlükəsizlik qüvvələrinin müdaxiləsi nəticəsində çox sayda ölən və yaralananlar oldu.

Əllə çəkilmiş animasiya və ya Ənənəvi animasiya hər bir kadrın, ölçülü rəsmlərin kadr-kadr çəkilişinə əsaslanan animasiya texnikası. XIX əsrin sonu - XX əsrin əvvəllərində yaranmışdır. Bu üsul kompüter animasiyasının yaranmasına qədər kinoda dominant olmuş animasiya forması olmuşdur.