Поиск по словарям.

Результаты поиска

OBASTAN VİKİ
Siəh Rud
Siyəh Rud və ya Siyəri — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Culfa şəhristanının Siəh rud bəxşində yerləşən bir şəhərdir.2006-cı ilin siyahıya alınması əsasında bu şəhər 1,354 nəfər və 366 ailədən ibarət idi. əhalisi tamamilə azərbaycanlılardan ibarətdir və Azərbaycan dilində danışırlar.
Şiə
Şiəlik ― İslam dininin ikinci ən böyük məzhəbi. Şiəliyin təqibçiləri Əli ibn Əbu Talibin İslam peyğəmbəri Məhəmmədin varisi və ilk imam olaraq təyin edildiyini düşünürlər. Şiələrə görə imamlıq həm də peyğəmbərin ailəsinə (İslam ədəbiyyatına görə "Əhli-beyt") və onun nəslindən törəmiş, xüsusi maddi və mənəvi nüfuza sahib olduqlarına inandıqları fərdlərə də sirayət edir. Dünyada İslam dininə etiqad edənlərin 10-15%-ni Şiə məzhəbinin nümayəndələri təşkil edir. == Etimologiya == "Şiə" sözünün mənası "izləyici", "təqib edən" və ya "tərəfdar" deməkdir. Tarixdəki ifadəsilə "şiətul-Ali" (ərəb. شيعة علي‎) yəni "Əli tərəfdarı" birləşməsinin qısaldılmış formasıdır. "Əli şiəsi", "Əhli-beyt şiəsi" kimi ifadələr Məhəmməd peyğəmbərin sözlərində də çox görünmüşdür. Bu haqda İslam mənbələrində bəzi hədislər də mövcuddur. : Sünni alimi Firuz Abadi öz lüğətində belə yazır : "Şiə adı Əli (ə) və Əhli Beyt (ə) tərəfdarlarına verilən ad idi.
Sia
Sia Keyt İzobelle Fürler (/ˈsiːə/ SEE-ə 18 dekabr 1975, Adelaida, Avstraliya) - avstraliyalı müğənni və bəstəkar. O, karyerasına 1990-cı illərin ortalarında Adelaidada eysid caz qrupu Crisp-də müğənni kimi başlayıb. 1997-ci ildə, Crisp dağılanda Avstraliyada OnlySee adlı debüt studiya albomunu buraxdı. Daha sonra o Londona köçdü və ingilis ikilisi Zero 7 üçün vokal oxudu. Sia 2001-ci ildə "Healing Is Disfficult" adlı ikinci studiya albomunu, 2004-cü ildə isə üçüncü albomu Colour the Small One-ı yayınlandı. Sia 2005-ci ildə Nyu-Yorka köçdü və ABŞ-yə qastrol səfərinə çıxdı. 2008 və 2010-cu illərdə müvafiq olaraq onun dördüncü və beşinci studiya albomları Some People Have Real Problems və We Are Born buraxıldı. Hər biri Avstraliya Səsyazma Sənayesi Assosiasiyası tərəfindən qızıl sertifikata layiq görüldü və əvvəlki albomlarına nisbətən daha böyük diqqəti cəlb etdi. Getdikcə artan şöhrətindən narahat olan Sia, ifasına fasilə verdi və diqqətini digər sənətçilər üçün mahnı yazmağa yönəltdi və "Titanium" (Devid Quetta ilə), "Diamonds" (Rihanna ilə), "Wild Ones" (Flo Rida ilə) kimi uğurlu əməkdaşlıq nəticəsi əldə etdi.
Sic
Sic — Latın sözüdür, "belə", "belə halda", "yalnız belə" mənasını daşıyır.
Sis
Sis bu mənalarda gələ bilər: Sis (Şamaxı) — Azərbaycan Respublikasının Şamaxı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Sis (Şəbistər) — Şərqi Azərbaycan ostanının Şəbistər şəhristanının Mərkəzi bəxşində yerləşən bir şəhərdir. Sis — Zəngibasar rayonunda kənd. Sis — Adana ilinin bir ilçəsidir.
Siu
Siu — Şimali Amerikada yaşayan hindu tayfası. Siular ilk vaxtlar, Superior gölünün ətraflarında yaşayırdılar. Avropadan gələn mühacirlərə qarşı bir əsrə yaxın aparılan mübarizələr nəticəsində məğlub olmuş və Minnesota ərazilərinə sürgün edilmişdilər. Siular digər tayfalardan döyüşkənliyi ilə fərqlənmişdir. 1876-cı ildə Siular Amerika Birləşmiş Ştatlarına qarşı qiyama qalxmışdılar. Qəbilənin ən məşhur nümayəndələrindən olan şef Oturan Buğanın öldürülməsindən sonra Siuların müqaviməti qırılmışdır. ABŞ hərbi birlikləri tərəfindən Siu qəbiləsinə qarşı 1890-cı ildə təşkil olunmuş Yaralı diz qətliamı Şimali Amerikada yaşanmış ən dəhşətli qətliamlardan hesab olunur.
Sivə
Sivə (ərəb. واحة سيوة‎, bər. ⵉⵙⵉⵡⴰⵏ) — Misirin Mətruh mühafəzəsində yerləşən oazis. Məntəqə Misir-Liviya sərhədindən 50 km, Aralıq sahilindən isə 300 km uzaqlıqda, Kəttarə çökəkliyində yerləşir. Sivə Misirin ən təcrid olunmuş məntələrindən biridir və əhalisi 33,000 nəfərdir. Əhalisinin əksəriyyəti bərbər xalqındandır. Sivədə yaşayan bərbərlər xüsusi bir mədəniyyət yaratmışdır və dilləri bərbər dil ailəsindən olan Sividir.Oazis orada yerləşən Amonun məbədinə görə məşhurdur. Bu məbəd turistləri məntəqəyə cəzb edir. Qonaqlar oazisə Ammonium adını veriblər. Ərazi tarixən Qədim Liviyanın ərazisindədir.
Siz
Siz (fr. Cize) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — En. Seryezya kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Burk-an-Bres. INSEE kodu — 01106. == Coğrafiyası == Kommuna Paris şəhərinin 410 km cənub-şərqində, Lion şəhərindən 65 km şərqdə və Burk-an-Bres şəhərindən 45 km cənub-şərqdə yerləşir. == Əhalisi == 2010-ci ildə əhalinin sayı 324 nəfər təşkil edirdi.
Siğə
Mütə və ya Mütə nikahı; (ərəb. نكاح المتعة‎ Nikāh əl-Mut'ah) - İslamda bir kişi ilə razılığı olan bir qadının, kişi tərəfindən qadına verilən müəyyən mehriyyə müqabilində, müəyyən bir vaxt ərzində evlənməsi. Bəzi mənbələrdə müvəqqəti nikah da deyilir. == Etimologiya == Ərəb dili lüğətində "özündən faydalanılan şey" mənasına gələn mütə, fiqhi bir termin olaraq boşanma və ya evliliyin ləğvindən sonra kişinin qadına verdiyi hər hansı mehriyyəyə deyilir. Bundan başqa müəyyən bir mehriyyə qarşılığında, müəyyən bir vaxta edilən nikaha da mütə deyilir. == Haqqında nəql olunan kəlamlar == Mut`ə ayəsi Allahın kitabında nazil olmuşdur. Biz Allah Rəsulunun (s.ə.s) dövründə ona əməl edirdik. Onu haram edəcək ikinci bir ayə nazil olmadı. Allah Rəsulu (s) da dünyadan köçdüyü günə qədər bizə bu əməli (mutəni) qadağan etmədi. Bir kişi öz rəyi və meyli əsasında bu barədə ürəyi istədiyini dedi.Muhəmməd (əl-Buxari) dedi: Bu şəxs Ömər idi.
Aşina Sin
Aşina Sin — İmperator tərəfindən Türgiş xaqanlığının hücumlarının artması üzərinə təyin olunmuşdu. Cəmi 2 il hakimiyyətdə qaldıqdan sonra Bağa Tarxan tərəfindən öldürülmüşdü. Xatunu və oğlu Çjunxiao Çinə qaçmış, oğlu isə sərkərdə olmuşdu. Onun ölümü ilə Qərbi Göytürk xaqanlığı sülaləsi bitir.
Calophyllum sil
Calophyllum sil (lat. Calophyllum sil) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin kalofillumkimilər fəsiləsinin kalofillum cinsinə aid bitki növü.
Həft sin
Həft Sin (başqa cür Həft Sīn (Yeddi S)) (fars. هفت‌سین‎) yaxud yeddi s adlanan Novruzun ənənəvi süfrə bəzədilməsidir. "Yeddi S" süfrəsi hər biri fars əlifbasında sīn (س) ilə başlayan yeddi əşyanı özünə daxil edir. Yeddi S əşyaları bunlardır: Sabzeh (fars. سبزه‎) — qabda böyüdülən buğda, arpa, paxla yaxud mərci cücərtisi olan səməni. Yenidən doğuluşu simvolizə edir. Samanu (fars. سمنو‎) — şirin pudinq buğda dənindən hazırlanır. Rifahı simvolizə edir. Senjed (fars.
Kayt Sin
Kayt Çin Tin Sin (d. 5 dekabr 1994) — Honkonqlu üzgüçü. Kayt Sin Honkonqu 2019-cu ildə XVIII Su idman növləri üzrə Dünya Çempionatında təmsil etdi. == Karyerası == Kayt Sin birinci dəfə Dünya Çempionatına 2019-cu ildə qatıldı. O, Kvanjuda baş tutan XVIII Su idman növləri üzrə Dünya Çempionatında kişilər 5 km məsafəyə açıq hovuz üzgüçülüyü yarışlarında iştirak etdi. 58:21.6 saniyəlik nəticə ilə 49-cu yeri tutdu və yarışı başa vurdu.
Lu Sin
Lu Sin (Çjou Şujen, çin. 周树人; 25 sentyabr 1881[…] – 19 oktyabr 1936[…], Şanxay) — Çin yazıçısı.
Makias-Sil
Makias-Sil (ing. Machias Seal Island) — Men körfəzində yerləşən kiçik ada. Ada Fandi körfəzi ilə sərhəddə, Sautuest-Hed burnu və Qran-Manan adası arasında yerləşir. Adanın sahəsi 0,08 km² təşkil edir. Nort-Rok adası ilə birlikdə Kanada və ABŞ arasında mübahisə prednetidir. Adada daimi yaşayış yoxdur. Burada olan mayakda iki işçi işləyir. Adanı tez-tez Kanadanın vəhşi təbiət xidmətinin əməkdaşları ziyarət edir.
Məşədi İsə
Məşədi İsə Kərbəlayi Musa oğlu (1845, Qaraiman – 27 sentyabr 1924, Qaraiman, Yeni Bəyazid qəzası) — qlava, el qəhrəmanı. == Həyatı == Məşədi İsə “Çanaqlı” soyundandır. O, 1845-ci ildə kəndli ailəsində anadan olmuşdur. Uşaqlıqdan cəsarətli və zirəkliyi ilə tay-tuşlarından fərqlənmiş, inadkarlığı ilə ulu babası Çanaq Vəlini xatırlatmışdır. XIX əsrin birinci qərinəsində Çarizm İran və Türkiyə ilə apardığı müharibələrdə Zaqafqaziyanı, o sıradan Qərbi Azərbaycanı və Naxçıvanı işğal etdikdən sonra keçirdiyi inzibati dəyişikliklər nəticəsində burada yaşayan xalqların tarixən mövcud olan ərazilərinin sərhədləri ermənilərin xeyrinə pozuldu. 1850-ci ildə İrəvan quberniyası yaradılarkən keçmiş Naxçıvan xanlığının ərazisi, qədimdən oğuzların yaşadığı Qərbi Azərbaycan ərazisi, ulu Göyçə bu quberniyaya tabe edildi. Göyçənin hələ ermənilərin olmadığı Basarkeçər bölgəsindəki 44 kənd Məzrə kənd cəmiyyətinin starşinası tərəfindən idarə edilirdi. Əvvəllər Göyçədə məscid olmayan kənd yox imiş. Qaraiman kəndindəki məscid Hacı Əli və Məşədi İsə qardaşları tərəfindən tikilmişdir. Ziyarətə hər il Göyçədən minlərlə adam Xorasana gedən ziyarətçilər arasında qaraimanlı İsa Kərbəlayi Musa oğlu da varmış, yolda quldurların dəstəsi qarətə məruz qalarkən o, cəldliklə iri bir daşın arxasına atılaraq “onaçılan” deyilən silahı ilə quldurbaşını yerə sərir, pərənləri pozulan quldurlar qarət etdikləri malları atıb qaçırlar.
Sid Barrett
Sid Barett (6 yanvar 1946, Kembric – 7 iyul 2006[…], Kembric) – İngiltərəli musiqiçi, şair, bəstəkar, rəssam, Pink Floyd qrupunun yaradıcısı. == Bioqrafiya == Rocer Barrett 6 yanvar 1946-cı ildə Böyük Britaniyanın Kembric şəhərində anadan olmuşdur. == Diskoqrafiya == === Pink Floyd === Sinqllar 1967: "Arnold Layne" / "Candy and a Currant Bun" 1967: "Flaming" / "The Gnome" 1967: "See Emily Play" / "The Scarecrow" 1967: "Apples and Oranges" / "Paint Box" 1968: "Let There Be More Light" / "Remember a Day"Albomlar The Piper at the Gates of Dawn (1967) A Saucerful of Secrets (1968) London 1966/1967 (2005) === Solo diskoqrafiyası === Sinqllar "Octopus"/"Golden Hair" (1969)Albomlar The Madcap Laughs — (1970) Barrett — (1970) Radio one Sessions (2006)Tərtibatlar Barrett (1974) Opel — (1988) Octopus: The Best of Syd Barrett (1992) Crazy Diamond (1993) The Best of Syd Barrett: Wouldn't You Miss Me?
Sid Uilson
Sid Vilson (ing. Sid Wilson) — Amerikalı musiqiçi, Slipknot qrupunun üzvü. Bununla yanaşı, elektron musiqi ifa edən DJ Starscream-ın solo layihəsi ilə məşğul olur, həmçinin The Miami Vice Sound Crack hip-hop qrupunun da üzvlərindən biridir.Vilson "Transformerlərdən" olan Starskrimin deseptikonunun böyük bir pərəstişkarıdır, buna görə DJ Starscream ləqəbini götürmüşdür. == Həyatı == Sidin ailəsi İngiltərədən Ayova köçmüşdür. Sid Ayova ştatında, ABŞ-da anadan olmuşdur. Anadangəlmə altı barmaqlı anadan olub. Orkestraya qoşulduqda, Şon Krahan bunu görür və onu cərrahiyyə yolu ilə kəsilməsini xahiş edir. Əllərində isə Transformerlər embleminin döyməsi var. Bədənində isə konsertlər səbəbindən qalıcı yaraları mövcuddur: Qıçında, səhnədə özünü aydınlatdıqda 3. dərəcəli yanıqlar.
Sid Vicious
Sid Vicious (Simon John Ritchie; 10 may 1957 – 2 fevral 1979). 1957-ci ildə Londanda atası John Ritchie və anası Anne Ritchie olan ailədə anadan oldu.Anne hippi idi.Atası isə Buchingham Palace-də mühafizəçi işləyirdi.Simon (Sİd)-in doğulmasından bir muddət sonra atası John Ritche öz ailəsini tərk etdi.Bundan sonra Anne və John İvisa adasına köçdülər.Orada John-un anası Christopher Beverley adlı biriylə evləndi.Bundan sonra John soyadını dəyişib John Beverley oldu.Burada narkotik sataraq dolanışığını təmin etməyə başladı. 6 aydan sonra onun ögey atası öldü və onlar Şərqi Londona (Hackney) köçdülər.1965-də Londona döndüyündə John 8 yaşında idi. Bir müddət sonra Anne oğlunu küçəyə atdı. Yetkinlik çağına gəldiyində John təcavüzkar və əvvəldən kəskin xarakterli bir uşaq olaraq tanınırdı. Bir The Ramones fanatı olmadan əvvəl David Bowie və T-Rex kimi musiqiçiləri dinləyirdi.O həmçinin vaxtını oxuduğu Clevedon Secondary Modern-un yerləşdiyi Somerset-de keçirdi. == Sex Pistols == Sid-ə "Sid Vicious" ləqəbini gələcəkdə qurulacaq Sex Pistols qrupunun vokalisti John Lydon (Johnny Rotten) verdi.Johnny 1976-cı ildə Sex Pistols qrupunu qurdu, Sid hələ 19 yaşında idi.Sex Pistolsun qışqırdıcı stili onun ilk zamanlarında çox sevilməməsinə səbəb oldu. Bu vəziyyət qrupda bas gitara çalan Glen Matlock-un ayrılmasına səbəb oldu (öz deyişiylə "çox çox" Beatles dinləyirdi). Bu hadisənin ardından Johnny boşalan yeri Sid ilə doldurmağı düşündü. Sid Sex Pistolsda ehtiyat drummer olaraq vəzifə yerinə yetirmişdi,lakin əvvəllər heç bass gitara çalmamışdı.1977də bas gitara çalmağı öyrənməyə başladı.
Sid Vilson
Sid Vilson (ing. Sid Wilson) — Amerikalı musiqiçi, Slipknot qrupunun üzvü. Bununla yanaşı, elektron musiqi ifa edən DJ Starscream-ın solo layihəsi ilə məşğul olur, həmçinin The Miami Vice Sound Crack hip-hop qrupunun da üzvlərindən biridir.Vilson "Transformerlərdən" olan Starskrimin deseptikonunun böyük bir pərəstişkarıdır, buna görə DJ Starscream ləqəbini götürmüşdür. == Həyatı == Sidin ailəsi İngiltərədən Ayova köçmüşdür. Sid Ayova ştatında, ABŞ-da anadan olmuşdur. Anadangəlmə altı barmaqlı anadan olub. Orkestraya qoşulduqda, Şon Krahan bunu görür və onu cərrahiyyə yolu ilə kəsilməsini xahiş edir. Əllərində isə Transformerlər embleminin döyməsi var. Bədənində isə konsertlər səbəbindən qalıcı yaraları mövcuddur: Qıçında, səhnədə özünü aydınlatdıqda 3. dərəcəli yanıqlar.
Sid Vişes
Sid Vicious (Simon John Ritchie; 10 may 1957 – 2 fevral 1979). 1957-ci ildə Londanda atası John Ritchie və anası Anne Ritchie olan ailədə anadan oldu.Anne hippi idi.Atası isə Buchingham Palace-də mühafizəçi işləyirdi.Simon (Sİd)-in doğulmasından bir muddət sonra atası John Ritche öz ailəsini tərk etdi.Bundan sonra Anne və John İvisa adasına köçdülər.Orada John-un anası Christopher Beverley adlı biriylə evləndi.Bundan sonra John soyadını dəyişib John Beverley oldu.Burada narkotik sataraq dolanışığını təmin etməyə başladı. 6 aydan sonra onun ögey atası öldü və onlar Şərqi Londona (Hackney) köçdülər.1965-də Londona döndüyündə John 8 yaşında idi. Bir müddət sonra Anne oğlunu küçəyə atdı. Yetkinlik çağına gəldiyində John təcavüzkar və əvvəldən kəskin xarakterli bir uşaq olaraq tanınırdı. Bir The Ramones fanatı olmadan əvvəl David Bowie və T-Rex kimi musiqiçiləri dinləyirdi.O həmçinin vaxtını oxuduğu Clevedon Secondary Modern-un yerləşdiyi Somerset-de keçirdi. == Sex Pistols == Sid-ə "Sid Vicious" ləqəbini gələcəkdə qurulacaq Sex Pistols qrupunun vokalisti John Lydon (Johnny Rotten) verdi.Johnny 1976-cı ildə Sex Pistols qrupunu qurdu, Sid hələ 19 yaşında idi.Sex Pistolsun qışqırdıcı stili onun ilk zamanlarında çox sevilməməsinə səbəb oldu. Bu vəziyyət qrupda bas gitara çalan Glen Matlock-un ayrılmasına səbəb oldu (öz deyişiylə "çox çox" Beatles dinləyirdi). Bu hadisənin ardından Johnny boşalan yeri Sid ilə doldurmağı düşündü. Sid Sex Pistolsda ehtiyat drummer olaraq vəzifə yerinə yetirmişdi,lakin əvvəllər heç bass gitara çalmamışdı.1977də bas gitara çalmağı öyrənməyə başladı.
Sidə Lincan
Sidə Lincan — İranın İsfahan ostanının Lincan şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 17,335 nəfər və 4,167 ailədən ibarət idi.
Sil-Ki
Sil-Ki (ing. Seal Cay) — Baham adalarında ada. İnzibati cəhətdən Qrand-Ki rayonunun bir hissəsidir. == Coğrafiya == Ada Abako adalarının şimalında, Volkers-Kidən 3.3 kilometr (2.1 mil) şərqdə yerləşir. Qrupun ən şərqində yerləşən və ən yüksək (dəniz səviyyəsindən 3 metr (9.8 ft) hündürlükdə) adasıdır. Uzunsov formaya malikdir. Adanın uzunluğu 700 metr (2,300 ft), eni isə 85 metr (279 ft) kimidir. == Turizm == Volkers-Ki kimi, Sil-Ki adası da dayaz sahil suları ilə tanınır. Burada çoxlu balıqlar, xüsusən də əllə bəslənə bilən köpəkbalıqları var. Bundan əlavə, burada dalğıclıq da inkişaf etdirilir.
Sil kanyonu
Sil kanyonu (qalis. Canón do Sil) — İspaniyanın Qalisiya bölgəsində, Sil çayı boyunca yerləşən kiçik kanyon. Kanyon Sil çayının Minyo çayına tökülən hissəsinin 50 km-lik hissəsini təşkil edir. Kanyonun mənzərəsi Qalisiyada ən gözəl mənzərələrdən biri hesab olunur. Yaxınlığında Noqueyra de Ramuin, Parade de Sil kimi yaşayış məskənləri yerləşir. Kanyon 5961,49 hektar ərazini əhatə edir. Bəzi yerlərdə hündürlüyü 150 metrə çatır. Coğrafi quruluşu sayəsində burada Aralıq dənizinə bənzər iqlim hakimdir. Bu səbəbdən Aralıq dənizi iqlimində yetişən bitkilər də burada bitə bilir. Roma dövründən burada zeytun yetişdirilir və şərab istehsal edilir.Kanyon ərazisində 2000-dən çox heyvan növü yaşayır.
Sim nəzəriyyəsi
Sim nəzəriyyəsi, hissəcik fizikasında, kvant mexanikası ilə Eynşteynin ümumi nisbilik nəzəriyyəsini birləşdirən bir nəzəriyyədir. "Sim" adı, klassik yanaşmada "sıfır ölçülü nöqtələr" formasında təsvir edilən atom altı zərrəciklərin, əslində "bir ölçülü varlıqlar və tezlik tipli varlıqlar" ola biləcəyi fərziyyəsinə dayanır. Sim nəzəriyyəsi, müəyyən bir şəkildə titrəşən tezliklərin, kütlə və yük kimi xüsusiyyətlərə sahib hissəciklər kimi davrana biləcəyini deyir. 1980-ci illərdə fiziklər, sim nəzəriyyəsinin təbiətdəki başlıca dörd qüvvə (cazibə, elektromaqnetizm, güclü qarşılıqlı təsir [qüvvətli nüvə enerjisi] və zəif qarşılıqlı təsir [zəif nüvə enerjisi]) ilə maddənin bütün növlərini bir kvant mexaniki modelində (uzun müddətdir gözlənilən "birləşmiş sahə nəzəriyyəsi") birləşdirmə potensialına sahib olduğunu fərqinə vardılar. Sim nəzəriyyəsi sürətlə inkişaf edən və üzərində çox çalışılan bir sahə olmaqdan əlavə, hələ təcrübə etmək kimi müşahidəsi mümkün olmamış, riyazi bir modeldir. == Təfərrüatlar == Nəzəriyyədəki əsas fikir, həqiqətin əsas komponentlərinin rezonans tezliklərində titrəşən və plank uzunluğunda olan (10-35 mm təxmini) simlər olduğudur. Sim nəzəriyyəsi 6 yeni ölçü daha tövsiyə edir, lakin bu ölçüləri standart mənadakı məkan və zaman ölçüləri deyil, bunlara bağlı alt ölçülər. kimi anlayışlar (bildiyimiz 3 kosmos və 1 zaman ölçüsü üzərində dairəvi olaraq bükülmüş əlavə ölçülər.) Nümunə olaraq bu ölçülərdən biri 5 ölçü olan paralel kainat və ya zamanda qırılma baş verən ölçüdür. Bilindiyi kimi hər hansı bir atomdakı hər hansı bir elektron belə lay dəyişdirsə yeni bir paralel kainat meydana gələ bilər. Yenə nümunə olaraq çox incə bir tel düşünək 2 mm qalınlığında, bu tel uzaqdan baxanda bizim üçün tək ölçülü bir doğrudur, digər ölçüləri bizim üçün yox kimidir.
Sin Qann
Sin Qann (23 dekabr 1993) — Zimbabveli üzgüçü. Sin Qann Zimbabveni 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Sin Qann birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Rio-de-Janeyroda baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında kişilər 100 m sərbəst stildə, təsnifat mərhələsində iştirak etdi. 50.87 saniyəlik nəticəsi ilə 48-ci yeri tutdu və yarımfinala vəsiqə qazana bilmədi.
Şiə islamında Aişə
Şiələrin Aişəyə baxışı ümumiyyətlə xoş deyil. Bu, ilk növbədə, onun Əhli-Beytə (İslam peyğəmbəri Məhəmmədin ailəsinə) nifrət etməsi və o dövrün "Birinci fitnə"dəki (vətəndaş müharibəsi) hərəkətləri ilə əlaqədardır. Cəməl döyüşündə onun iştirakı geniş şəkildə bu cür hörmətsizlik əlaməti hesab olunur. Şiələr də Aişənin sağlığında siyasi iştirakına görə onu mübahisəli şəxs hesab edirlər. Aişə birinci xəlifə Əbu Bəkrin qızı olduğu üçün siyasi ailə nəslindən idi. Aişə Məhəmmədin siyasi həyatında da fəal rol oynamışdır; o, döyüşçülər arasında müharibədən əvvəl danışıqlara başlamaq, döyüşlər aparmaq və müharibələri bitirmək kimi hərbi bacarıqları öyrəndiyi müharibələrdə onu müşayiət etdiyi bilinirdi. == Tənqidin qanunauyğunluğu == Sünnilər deyirlər ki, Aişə Məhəmmədin xanımı olduğu üçün onu tənqid etmək peyğəmbəri tənqid etməyə bərabərdir. Şiələr isə Quranda həm Nuhun, həm də Lutun xanımlarının vəziyyətinə istinad edərək buna qarşı çıxırlar: Tanınmış Quran təfsirçisi İsmayıl ibn Kəsir bu ayə haqqında demişdir: "Buna görə də ərlərinin bütün məhrəm bilikləri onlara nə kömək etdi, nə də əzabdan çəkindirdi, buna görə də, Allahın “(Onlar Allaha qarşı onlara heç bir fayda vermədilər) kəlamı, zövcələrinin kafir olmalarına görədir." == Məhəmmədin həyat yoldaşı == === Sevimli həyat yoldaşı statusu === Şiələr Aişənin Məhəmmədin sevimli arvadı olduğu fikrini rədd edir və Quran ayəsinə uyğun olaraq Məhəmmədin öz xanımlarından heç birini fərqləndirmədiyinə inanırlar: Həmçinin Məhəmməddən sitat gətirirlər: "Kişinin iki arvadı olsa və onlardan birinə meyl edərsə, Qiyamət günü bir tərəfi aşağı çökmüş halda gələcəkdir."Digərləri, Ümmü Sələmənin Əhli-Beytə bağlılığına görə onun sevimli həyat yoldaşı olduğuna inanırlar. Ümmü Sələmə Məhəmmədin ailəsinə sədaqəti və ölümündən sonra onun əmrlərinə itaət etməsi ilə Aişədən fərqli olaraq təqdim olunur. Əliyə qarşı ordu toplayan Aişədən fərqli olaraq Ümmü Sələmə gərginliyi sakitləşdirməyə çalışırdı.
Şiə İslamda Aişə
Şiələrin Aişəyə baxışı ümumiyyətlə xoş deyil. Bu, ilk növbədə, onun Əhli-Beytə (İslam peyğəmbəri Məhəmmədin ailəsinə) nifrət etməsi və o dövrün "Birinci fitnə"dəki (vətəndaş müharibəsi) hərəkətləri ilə əlaqədardır. Cəməl döyüşündə onun iştirakı geniş şəkildə bu cür hörmətsizlik əlaməti hesab olunur. Şiələr də Aişənin sağlığında siyasi iştirakına görə onu mübahisəli şəxs hesab edirlər. Aişə birinci xəlifə Əbu Bəkrin qızı olduğu üçün siyasi ailə nəslindən idi. Aişə Məhəmmədin siyasi həyatında da fəal rol oynamışdır; o, döyüşçülər arasında müharibədən əvvəl danışıqlara başlamaq, döyüşlər aparmaq və müharibələri bitirmək kimi hərbi bacarıqları öyrəndiyi müharibələrdə onu müşayiət etdiyi bilinirdi. == Tənqidin qanunauyğunluğu == Sünnilər deyirlər ki, Aişə Məhəmmədin xanımı olduğu üçün onu tənqid etmək peyğəmbəri tənqid etməyə bərabərdir. Şiələr isə Quranda həm Nuhun, həm də Lutun xanımlarının vəziyyətinə istinad edərək buna qarşı çıxırlar: Tanınmış Quran təfsirçisi İsmayıl ibn Kəsir bu ayə haqqında demişdir: "Buna görə də ərlərinin bütün məhrəm bilikləri onlara nə kömək etdi, nə də əzabdan çəkindirdi, buna görə də, Allahın “(Onlar Allaha qarşı onlara heç bir fayda vermədilər) kəlamı, zövcələrinin kafir olmalarına görədir." == Məhəmmədin həyat yoldaşı == === Sevimli həyat yoldaşı statusu === Şiələr Aişənin Məhəmmədin sevimli arvadı olduğu fikrini rədd edir və Quran ayəsinə uyğun olaraq Məhəmmədin öz xanımlarından heç birini fərqləndirmədiyinə inanırlar: Həmçinin Məhəmməddən sitat gətirirlər: "Kişinin iki arvadı olsa və onlardan birinə meyl edərsə, Qiyamət günü bir tərəfi aşağı çökmüş halda gələcəkdir."Digərləri, Ümmü Sələmənin Əhli-Beytə bağlılığına görə onun sevimli həyat yoldaşı olduğuna inanırlar. Ümmü Sələmə Məhəmmədin ailəsinə sədaqəti və ölümündən sonra onun əmrlərinə itaət etməsi ilə Aişədən fərqli olaraq təqdim olunur. Əliyə qarşı ordu toplayan Aişədən fərqli olaraq Ümmü Sələmə gərginliyi sakitləşdirməyə çalışırdı.
Şiə Ensiklopediyası
Şiə Ensiklopediyası (fars. دایرةالمعارف تشیع‎) — Şiə araşdırmaları haqqında yeni ensiklopediyadır ki, 1981-ci ildən 2011-ci ilə qədər 14 cilddə çap edilmişdir. Baş redaktoru Əhməd Seyid Cavadidir. Bu ensiklopediya İran İslam Respublikasında 13-cü dövrdəki ilin kitabının qalibi oldu.
Şiə ayparası
Şiə Ayparası — Yaxın Şərqdə əhalinin əksəriyyətinin şiə olduğu və ya şərti olaraq güclü şiə azlığının olduğu aypara şəkilli həssas bölgədir. Son illərdə İran bütün şiə müsəlmanlarını bir bayraq altında birləşdirməyə çalışdığı üçün İranın təsiri və ya nəzarəti altındakı əraziləri müəyyənləşdirmək üçün bu termin meydana gəldi. Şiə Aypara qrupuna Livan, Suriya, Bəhreyn, İraq, İran, Azərbaycan, Yəmən və Əfqanıstanın qərb bölgələri daxildir. == Ümumi baxış == Bu term 2004-cü ildə İordaniya Kralı II Abdullah tərəfindən İranın 2005-ci ilin yanvarında keçirilən parlament seçkiləri ərəfəsində İraqa müdaxilə edildiyi zaman bildirdi. Bu, İraq sünnilərinin seçki təhdidləri və sonra qəsdən boykot edilməsi hökumətdə şiələrin üstünlük təşkil etməsinə səbəb ola biləcəyi və İraqın şiə İranın təsirinə məruz qalması ehtimalları kontekstində baş verdi. Ortaq bir dinin İran, İraq, Ələvilərin dominant oldugu Suriya və Livandakı siyasi cəhətdən güclü şiə Hizbullah milisi arasında əməkdaşlıq üçün yaxşı bir potensial təklif etdiyi, habelə bu digərlərinin regional güc oyununda İranın köməkçisi olacağı fərziyyəsi irəli sürüldü.Termin Yaxın Şərqin digər şiə bölgələrini əhatə etməsindən bəri inkişaf etmişdir. Şiə müsəlmanlarının üstünlük təşkil etdiyi xalqlar İran və İraqdır. Şiələr Azərbaycanda da böyük əksəriyyəti təmsil edir, lakin konstitusional olaraq dünyəvi dövlətdir. Faktiki təcrübə tərəfdarları olanlar daha aşağıdır, bu ümumiyyətlə hilaldan kənarlaşdırılmasına səbəb olmuşdur. Şiələr də Bəhreyndə vətəndaşların əksəriyyətidir, lakin hökumət əsasən sünnidir.Böyük şiə azlıqları Livan, Küveyt, Yəmən, Səudiyyə Ərəbistanı, Türkiyə, Əfqanıstan, Pakistan, Hindistan və daha az dərəcədə BƏƏ-də də mövcuddur.
Şiə məzhəbi
Şiəlik ― İslam dininin ikinci ən böyük məzhəbi. Şiəliyin təqibçiləri Əli ibn Əbu Talibin İslam peyğəmbəri Məhəmmədin varisi və ilk imam olaraq təyin edildiyini düşünürlər. Şiələrə görə imamlıq həm də peyğəmbərin ailəsinə (İslam ədəbiyyatına görə "Əhli-beyt") və onun nəslindən törəmiş, xüsusi maddi və mənəvi nüfuza sahib olduqlarına inandıqları fərdlərə də sirayət edir. Dünyada İslam dininə etiqad edənlərin 10-15%-ni Şiə məzhəbinin nümayəndələri təşkil edir. == Etimologiya == "Şiə" sözünün mənası "izləyici", "təqib edən" və ya "tərəfdar" deməkdir. Tarixdəki ifadəsilə "şiətul-Ali" (ərəb. شيعة علي‎) yəni "Əli tərəfdarı" birləşməsinin qısaldılmış formasıdır. "Əli şiəsi", "Əhli-beyt şiəsi" kimi ifadələr Məhəmməd peyğəmbərin sözlərində də çox görünmüşdür. Bu haqda İslam mənbələrində bəzi hədislər də mövcuddur. : Sünni alimi Firuz Abadi öz lüğətində belə yazır : "Şiə adı Əli (ə) və Əhli Beyt (ə) tərəfdarlarına verilən ad idi.
Şiə İslam
Şiəlik ― İslam dininin ikinci ən böyük məzhəbi. Şiəliyin təqibçiləri Əli ibn Əbu Talibin İslam peyğəmbəri Məhəmmədin varisi və ilk imam olaraq təyin edildiyini düşünürlər. Şiələrə görə imamlıq həm də peyğəmbərin ailəsinə (İslam ədəbiyyatına görə "Əhli-beyt") və onun nəslindən törəmiş, xüsusi maddi və mənəvi nüfuza sahib olduqlarına inandıqları fərdlərə də sirayət edir. Dünyada İslam dininə etiqad edənlərin 10-15%-ni Şiə məzhəbinin nümayəndələri təşkil edir. == Etimologiya == "Şiə" sözünün mənası "izləyici", "təqib edən" və ya "tərəfdar" deməkdir. Tarixdəki ifadəsilə "şiətul-Ali" (ərəb. شيعة علي‎) yəni "Əli tərəfdarı" birləşməsinin qısaldılmış formasıdır. "Əli şiəsi", "Əhli-beyt şiəsi" kimi ifadələr Məhəmməd peyğəmbərin sözlərində də çox görünmüşdür. Bu haqda İslam mənbələrində bəzi hədislər də mövcuddur. : Sünni alimi Firuz Abadi öz lüğətində belə yazır : "Şiə adı Əli (ə) və Əhli Beyt (ə) tərəfdarlarına verilən ad idi.
Şiə əsri
Şiə əsri və ya Şiəlik əsri — 945-ci il ilə 1055-ci illər arasındakı dövrü təsvir etmək üçün istifadə olunan tarixi bir termin. Şiə müsəlman hakimiyyətləri, xüsusən də Fatimilər və Buveyhilər İslam dünyasının mərkəzi torpaqlarında hökmranlıq etdilər. == Arxa plan == 9-cu əsrin sonlarında Abbasilər xilafəti parçalanmağa başladı. Ardıcıl daxili böhranlar (Samirrada anarxiya və Zənc üsyanı) mərkəzi hökuməti zəiflətdi və Abbasilər imperiyasının əyalətlərində bir sıra regional sülalələrin yaranmasına səbəb oldu. Bu müddət ərzində sarsılan Abbasi rejiminə müxalifət çoxu İslam dünyasının periferiyasına yayılmazdan əvvəl 9-cu əsrdə İraqın Abbasi xilafətinin paytaxt bölgəsində doğulub böyüyən radikal şiə məzhəbləri tərəfindən getdikcə daha çox ifadə olunurdu. == Şiə təsirinin yüksəlişi == Abbasi rejiminin zəifliyi zeydi dövlətləri olan Təbəristan (864-cü ildə) və Yəmən (897-ci ildə) kimi İslam dünyasının ucqar guşələrində bir sıra şiə rejimlərinin yaradılmasına imkan verdi,lakin ən əsası Qərmətilik və Fatimilər xilafətini doğuran gizli minillikçi İsmaili missionerlik hərəkatının kütləvi olaraq yayılmasına imkan yaratdı. 909-cu ildə İfriqiyyədə qurulan Fatimi xilafəti qısa müddətdə Şimali Afrikanı nəzarətə götürdü, 969-cu ildə Misiri fəth etdi və Levanta qədər genişləndi, qərmətilər 899-cu ildə Bəhreyndə öz dövlətlərini qurdular, İraq və Levanta basqın etdilər. , hətta 930-cu ildə Məkkəni ələ keçirdilər.Bu arada, xəlifələr Mötəzid və Muktəfi dövründə müvəqqəti dirçəlişdən sonra Abbasi xilafəti X əsrin əvvəllərində xəlifə Müqtədirin (hak.908-932) səmərəsiz rəhbərliyi ilə ordu ilə bürokratlar arasında çəkişmələr və zəif maliyyə idarəçiliyi nəticəsində sürətlə süqut etdi. Bu 945-ci ildə Bağdadın əvvəlki onillikdə İranın çox hissəsinə hökmranlıq etmək üçün sadə nəsildən çıxmış şiə tərəfdarı olan Buveyhilər tərəfindən tutulması ilə nəticələndi.Buveyhilər Abbasi xilafətini əlində saxlasalar da, növbəti əsrdə Abbasi xəlifələri Buveyhilərin nəzarəti altında az-çox gücsüz kuklalar idi. Buveyhilər şiə dini elm mərkəzinə himayə edirdilər və onların himayəsi altında On iki imam şiəliyinin həm məzhəb, həm də ayrı bir icma olaraq, xüsusi doktrinasının işlənib hazırlanması xüsusi olaraq şiə tədbirləri, ritual təcrübələri ilə müəyyən bir forma aldı.
Tiflis şiə məscidi
Tiflis şiə məscidi — 1522-cı ildə inşa edilən məscidə xalq Şah Abbas məscidi adını vermişdir. 1522-ci ildə Şah İsmayılın qoşunlarının hücumu zamanı dağıdılmış kiçik kilsənin yerində bilavasitə körpünün yanında şiə məscidi tikilmişdir. Sonralar Şah Abbasın hücumu zamanı (1606-cı il) məscid genişləndirilmiş, minarələr ucaldılmışdır. Məscid şah Abbasın adını daşıyırdı.
Şiə alimlərinin siyahısı
== Hazırkı ==
Şiə dövlətlərinin siyahısı
Şiə müsəlman dövlətlərinin siyahısı — məqalədə tarixdə mövcud olmuş Şiə müsəlman dövlətlərinin siyahısı göstərilmişdir. == Şimali Afrika və Avropa == İdrisilər (789-985-ci illər) — Zeydi Fatimilər xilafəti (909-1171-ci illər) — İsmaili Banu Kəniz (Avlad Kunuz) (1004–1412-ci illər) Banu Hammud (1016–1073-ci illər) — Zeydi Zirilər sülaləsi (973-1048) — İsmaili və ya zeydilik.
Şiə kitablarının siyahısı
Şiə kitablarının siyahısı — Şiə əqidəli şəxslər tərəfindən yazılmış məşhur kitablar. == Hədis == "Ali-Muhəmmədin sirləri" - Süleym ibn Qeys əl-Hilali "Risalə əl-haqq li İmam Zeynəlabidin əleyhissalam" - (müəllif:) Əli ibn Hüseyn; (yazan:) Əli ibn Əbu Həmzə əs-Sumali "Kitab əz-Zühd" - Əli ibn Əbu Həmzə əs-Sumali "Kitab ən-Nəvadir" - Əli ibn Əbu Həmzə əs-Sumali "Misbah əş-Şəriə" — Cəfər əs-Sadiq "Tövhidi Müfəzzəl" - (müəllif:) Cəfər əs-Sadiq; (yazan:) Müfəzzəl ibn Ömər "Məsailu Əli ibn Cəfər əleyhissalam" — Əli ibn Cəfər əs-Sadiq "Rza əleyhissalamın itrət və ümmətin fərqi haqqında kəlamı" — (müəllif:) Əli ibn Musa ər-Rza; (yazan:) Reyyan ibn Səlt "Came" - Əhməd ibn Məhəmməd əl-Bəzənti "Nəvadir" - Əhməd ibn Məhəmməd əl-Bəzənti "Məsail" - Əhməd ibn Məhəmməd əl-Bəzənti "əl-Məhasin" - Əhməd ibn Məhəmməd əl-Bərqi "Qurbul-İsnad" - Abdullah ibn Cəfər əl-Himyəri "Bəsair əd-Dərəcat" - Məhəmməd ibn Həsən əs-Səffar "Firəq əş-Şiə" - Səd ibn Abdullah əl-Əşəri əl-Qummi "Kitab əl-Məqalat vəl-Firəq" - Həsən ibn Musa ən-Novbəxti "Kitab əl-Kafi" - Məhəmməd ibn Yəqub əl-Kuleyni "Kamil əz-Ziyarat" - İbn Qəvləveyh "Şərh əl-Əxbar" - Qazi Nöman ibn Məhəmməd Təmimi Məğribi "Mən lə Yəhduruhul-Fəqih" - Şeyx Səduq "Uyunu Əxbar ər-Rza" - Şeyx Səduq "əl-İrşad fi Mərifəti Hucəcillah ala əl-İbad" - Şeyx Müfid "Təhzibul-Əhkam" - Şeyx Tusi "Əl-İstibsar fi Məctulifə fihi min əl-Əxbar" - Şeyx Tusi "Nəhcül-bəlağə" - Şərif Razi "Cəvahirus-Səniyyə fi Əhadisil-Qüdsiyyə" - Hürr Amili "Biharul-Ənvaril-Camiəti li Durəri-Əxbaril-Əimmətil-Əthar" - Əllamə Məclisi "Mizanul-hikmət" - Məhəmməd Məhəmmədi Reyşəhri == Təfsir == "Təfsiri Əbu Həmzə əs-Sumali" — Sabit b. Dinar "Təfsiri Qummi" — Əli ibn İbrahim əl-Qummi "Təfsiri Fırat" — Fırat ibn İbrahim əl-Kufi "Təfsiri Əyyaşi" — Məhəmməd ibn Məsud əl-Əyyaşi "Ət-Tibyan fi təfsiril-Quran" — Şeyx Tusi "Məcməül Bəyan" — Şeyx Təbərsi "Əl-Bəyan fi təfsiril Quran" — Əbülqasim Xoyi "Əl-Mizan fi təfsiril Quran" — Əllamə Təbatəbai "Bürhan" — Bəhrani "Nurüs-səqəleyn" — Həvizi " Təfsiri Nümunə" — Ayətullah Məkarim Şirazi və heyət "Nur Təfsiri" — Möhsin Qiraəti "Təsnim" — Cavadi Amuli == Tarix == "Tarix" - əl-Yəqubi "Kamal əd-Din və Təmam ən-Nimə" - Şeyx Səduq "Təzkirətul Əxtar" - Şeyx Müfid "Muruc əz-Zəhəb və Məadin əl-Cəvahir" - əl-Məsudi "Tarixe-Qum" - Həsən ibn Məhəmməd ibn Həsən Qummi (HQ. IV əsr) "Tarixi-Rey" - Müntəxəbüddin (HQ. VI əsr) "Tarixi-Rey" - Əbu Səd Mənsur ibn Hüseyn Abin "Təbəristanın tarixi" - İbn İsfəndiyar (HQ. VI əsr) "Tarixi-royan" - Mövlana Övliyaullah Amuli "Lühuf" (Məlhuf) — Seyid ibn Tavus "Müntəhal-amal", "Tətimmətül-Müntəha", "Nəfəsül-məhmum və nəfsətül-məsdur", "Beytül-əhzan", "əl-Küna vəl-əlqab", "Fəvaidür-Rezəviyyə" — Şeyx Abbas Qumi "Ənsarül-Hüseyn" — Şəmsüddin "Əbədiyyət nuru" - Cəfər Sübhani "Vilayət günəşi" - Cəfər Sübhani == Əqidə == "Kamiluz-Ziyarat" - İbn Qavliveyh "Vəsailüş-Şiə" - Şeyx Hürr Amili == Rical == "Rical əl-Bərqi — Əhməd ibn Məhəmməd əl-Bərqi "İxtiyari mərifətir-rical" - Şeyx Tusi "əl-Fihrist" - Şeyx Tusi "Rical ən-Nəcaşi" - Şeyx Əhməd Nəcaşi "Mərifətu əxbari ər-rical" - Məhəmməd ibn Ömər Kəşşi "Xulasətul-Əqval" - Əllamə Hilli "Mucəm ər-ricalil-hədis" - Seyyid Əbul Qasim Xoyi == İctimai-coğrafi == "Nihəl əl-Ərəb" - Məhəmməd ibn Bəhr Rəhəni "Əl-Büldan vəl-Məsahə" - Məhəmməd ibn Xalid əl-Bərqi "Əl-Büldan vəl-Məsahə" - Əhməd ibn Məhəmməd əl-Bərqi "Ət-Tibyan fi Əhvalil-Büldan" - Əhməd ibn Məhəmməd əl-Bərqi "Əl-Büldan vəl-Məsahə" - Məhəmməd ibn Abdullah əl-Himyəri == Dua == "Səhifeyi Səccadiyyə" - İmam Səccad "Məfatihul-cinan" - Şeyx Abbas Qumi == Şiə-Sünni mübahisəsi == "Əl-Müraciat" - Şərəfuddin Amili "Pişəvər gecələri" - Sultani-Vaizin Şirazi == Siyahı == == İstinadlar == == Mənbə == "əz-Zəriə ila təsanifiş-şiə" — Ağa Büzürg Tehrani "Əyanuş-şiə" — Seyyid Mühsin Əmin == Həmçinin bax == İslam Şiəlik On iki imam şiəliyi Cəfərilik Şiə alimlərinin siyahısı Azərbaycan dilinə tərcümə olunmuş şiə kitablarının siyahısı == Xarici keçidlər == Şiəlik və tarixşünaslıq-4 Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine Kərim Uçar, "Şiə alimlərinin bioqrafiyası", Berlin-2007, 1.
Şiə müsəlman dövlətləri
Şiə müsəlman dövlətlərinin siyahısı — məqalədə tarixdə mövcud olmuş Şiə müsəlman dövlətlərinin siyahısı göstərilmişdir. == Şimali Afrika və Avropa == İdrisilər (789-985-ci illər) — Zeydi Fatimilər xilafəti (909-1171-ci illər) — İsmaili Banu Kəniz (Avlad Kunuz) (1004–1412-ci illər) Banu Hammud (1016–1073-ci illər) — Zeydi Zirilər sülaləsi (973-1048) — İsmaili və ya zeydilik.
Şiə islamı tarixi
Şiə İslamı, həmçinin Şiəlik olaraq da bilinən, İslamın sünni İslamından sonra ikinci ən böyük qolu. Şiələr Məhəmmədin təlimlərinə və onun ailəsinin (Əhli-Beyt) və ya Şiə imamları kimi tanınan nəslinin dini rəhbərliyinə bağlıdırlar. Məhəmmədin qan xətti yalnız Məhəmmədin nəvələri ilə birlikdə Əhli-beytdən olan qızı Fatimeyi Zəhra və əmisi oğlu Əli vasitəsilə davam edir. Beləliklə, şiələr Məhəmmədin nəslini həqiqi hidayət mənbəyi hesab edirlər. Şiə İslam sünni İslam kimi bir çox qollara bölünmüşdür; lakin bunlardan yalnız üçünün hazırda əhəmiyyətli sayda izləyicisi var və onların hər birinin ayrıca trayektoriyası var. Siyasi baxımdan şiələrin tarixi bir neçə mərhələdən ibarət olmuşdur. Birinci hissə 632-ci ildə Məhəmmədin ölümündən sonra başlayan və 680-ci ildə Kərbəla döyüşünə qədər davam edən şiələrin meydana çıxması idi. Bu hissə Əlinin, Həsən ibn Əlinin və Hüseynin imamlığı ilə üst-üstə düşür. İkinci hissə müsəlman icması daxilində şiələrin ayrı bir məzhəb kimi fərqləndirilməsi və fərqliliyi və sünni xəlifələrinin müxalifətidir. Bu hissə Kərbəla döyüşündən sonra başlayır və təxminən 900 şiə dövlətinin yaranmasına qədər davam edir.
Side
Side (türk. Side) — Türkiyənin müasir Antalya ilinin Aralıq dənizinin cənub-qərb sahilində, Antalya şəhərindən 70 km şərqdə və Manavqat şəhərindən təxminən 7 km qərbdə yerləşən antik şəhər. Hal-hazırda Side məşhur turizm kurortudur və inzibati cəhətdən Manavqat bələdiyyə rayonu (ilçe) tərkibində mikrorayon (məhəllə) təşkil edir.Şəhər Əhdi-Ətiqdə Sid adı ilə xatırlanır. == Tarixi == Strabonun yazdığına görə Side eramızdan əvvəl 7-ci əsrdə Anadolunun Kima şəhərindən gələn mühacirlər tərəfindən köhnə yaşayış məntəqəsinin yerində qurulan və Anadoluda bilinən ən qədim yunan koloniyalarından biri idi. Yerli Anadolu dilində "Yan" sözü "nar" mənasını verirdi – filoloji araşdırmalar bu sözün nə yunan, nə də Finikiya kökünə malik olduğunu göstərmişdir. Nar burada bolluq rəmzi sayılırdı. Kolonizasiyaya uğradıqdan sonra Side sakinləri yerli Side dilində danışıb yazmağa davam edirdilər, bunu eramızdan əvvəl III–II əsrlərə aid arxeoloji qazıntılar zamanı aşkar edilmiş Side yazıları sübut edir. Buradan belə nəticəyə gəlmək olar ki, Kimadan Sideyə gələn kolonistlər yerli dili qəbul edib istifadə etməyə başladılar.Makedoniyalı İsgəndərin Anadoluya yürüşündən bəhs edən Arrian əsərində Sideyə gələn yunanların öz ana dilini unudub, əvvəllər bilmədikləri yerli ləhcədən istifadə etməyə başladığını qeyd etməsi də bunu təsdiq edir. === Makedoniyalı İsgəndərin dövründə === Eramızdan əvvəl VI əsrdə Side şəhəri bütün Pamfiliya kimi Lidiya padşahlarının hakimiyyəti altına düşdü və eyni əsrdə sonrakı Lidiya çarlığının dağılmasından sonra bütün Pamfiliya ilə birlikdə Əhəmənilər dövlətinin tərkibinə daxil oldu. Əhəmənilərin hökmranlığı dövründə Side müəyyən iqtisadi muxtariyyət əldə etmiş və Afinanın, Apollonun və şəhərin simvolu olan üzərində nar əks edildiyi öz gümüş sikkələrini zərb etməyə başlamışdır.
Sıf
Sıf (lat. Sander) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin şüaüzgəclilər sinfinin xanıkimilər dəstəsinin xanılar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Sım
Sım — Azərbaycan Respublikasının Astara rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Etimologiyası == Coğrafi adın tərkibindəki sım sözü talış dilində «sıldırım», «hündür» mənasındadır. Sım kəndi Qayalıqda yerləşən kənd mənasındadır. Təngərüdçayın sahilində yerləşən kənd şəfalı bulaqları və bolsulu şəlalələri ilə məşhurdur.
Şilə
Şilə (türk. Şile) — İstanbul ilinin ilçəsi. Mərmərə regionunun şimal-şərqində, Qara dəniz sahilində yerləşir. Şərqdə Kandıra, cənub-şərqdə Dərincə və Körfəz, cənubda Pendik və Qəbzə, cənub-qərbdə Çəkməköy, qərbdə isə Beykoz ilçələri ilə həmsərhəddir.