Поиск по словарям.

Timuçin İlyas oğlu Əfəndiyev (17 iyul 1945, Bakı) — ədəbiyyatşünas və sənətşünas, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının, Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının üzvü, filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi, Azərbaycan Respublikasının əməkdar elm xadimi, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin (1987–2014), Bakı Xoreoqrafiya Akademiyasının (2014–2021) sabiq rektoru. == Həyatı == Timuçin Əfəndiyev 1945-ci il iyulun 17-də Bakı şəhərində görkəmli Azərbaycan yazıçısı və dramaturqu, Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin ailəsində anadan olmuşdur. 1963-cü ildə Bakı Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsinə daxil olmuşdur. 1968-ci ildə universiteti bitirdikdən sonra Timuçin Əfəndiyev Respublika Gənclər Təşkilatında çalışmışdır. O, 1969-cu ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının aspiranturasına qəbul olunmuş, 1972-ci ildə aspiranturanı bitirərək "Hüseyn Cavidin yaradıcılığı" mövzusunda dissertasiya müdafiə etmiş və filologiya elmləri namizədi elmi dərtəcəsi almışdır. 1972–1977-ci illərdə Timuçin Əfəndiyev Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda elmi işçi, 1977–1978-ci illərdə elmi katib vəzifələrində çalışmışdır. 1989-cu ildə SSRİ Nazirlər Soveti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının qərarı ilə "sənətşünaslıq" üzrə professor elmi adına, 1999-cu ildə isə "Romantik dramaturgiyada tarixilik və bədiilik" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək, filologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsinə layiq görülmüşdür. Timuçin Əfəndiyev 1977–2014-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində işləyib. O, burada əvvəlcə baş müəllim, sonra dosent, 1987-ci ildən isə professor vəzifələrində əmək fəaliyyəti göstərmişdir. Timuçin Əfəndiyev 1978–1987-ci illərdə Teatr və təsviri sənət üzrə birləşmiş fakültələrin dekanı, 1987–2014-cü illərdə isə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin rektoru vəzifəsində çalışmışdır.

Əfşar Temuçin, (1939, Akhisar[d], Manisa vilayəti), Azərbaycan kökənli türk filosof, şair, yazıçı, tərcüməçi. == Həyatı == Əfşat Temuçin 1939-cu ildə Manisanın Akhisar bölgəsində anadan olmuşdur. Kökəni Bakı və Batumiyə dayanan Temuçin, ata tərəfdən azərbaycanlı, ana tərəfindən gürcü əsillidir. Ali təhsilinə İstanbul Universiteti Ədəbiyyat fakültəsi Fransız dili və Ədəbiyyatı fakültəsində başlamışdır. 1967-ci ildə təhsilini tamamlamaq üçün Kanadaya getmişdir. 1967-ci ildə Montreal Universiteti Fəlsəfə fakültəsində bakalavr təhsilini, 1970-ci ildə İstanbul Universitetində doktaranturanı tamamladı. 1968–1970-ci illər arasında Fransızca tərcüməçiliyi etdi. 1981-ci ildə dosent, 1992-cii ldə professor oldu. Bir müddət Kocaeli Universitetində Fəlsəfə fakültəsinin dekanı oldu. Kocaeli Universitetindən 2006-cı ildə pensiyaya çıxmışdır.

Çingiz Xan (monq. Чингис Хаан; təq. 31 may 1162 – 18 avqust 1227 və ya 25 avqust 1227) — Monqol hökmdarı və sərkərdəsi. Monqol qəbilələrini bir bayraq altında birləşdirərək, insanlıq tarixindəki ən böyük ikinci imperiya olmuş Böyük Monqol imperiyasını (1206–1368) qurmuşdur. == Arxa plan == Monqollar qəbilələrə, tayfalara və uluslara ayrılırdılar. Monqol cəmiyyəti siniflərə — bozqır aristokratiyasına, rəiyyətə və qullara bölünmüşdü. Bu qulların dünyanın digər ölkələrdəki qullardan bir fərqi vardı: onları satmırdılar. XII əsrin ikinci yarısında Dalay-nur və Buar-nur monqol qəbiləsindən olan tatarlar da köçərilik edirdilər. Tatarlardan qərbdə kerait adlı xalq yaşayırdı. Nayman qəbiləsi isə keraitlərdən qərbdə məskən salmışdı.

Limuzin (ing. Limousine) — Sürücü ilə sərnişin arasında uzun bir bölmənin olduğu lyuks avtomobil növü. == Limuzin adının mənşəyi == Limuzin sözü Fransanın bir regionu olan Limuzindən götürüldüyü və vaxtilə buradakı çobanlar tərəfindən istifadə olunan uzun paltarlardan gəldiyi güman olunur. Ancaq bu kəlimənin nəyə görə məhz qeyd olunan avtomobil üçün istifadə edilməsi qeyri-müəyyən olaraq qalır.

Timin (5-metilurasil) — pirimidinin törəməsi, azotlu əsasların beşindən biridir.Dezoksiriboza ilə birlikdə timidin nukleozidin tərkibinə daxil olaraq, bütün canlı orqanizmlərin tərkibində mövcuddur. Timin dezoksiribonukleotidlər DNT-in tərkibinə daxildirlər, RNT-də onun yerində urasilin ribonukleotidi yerləşir. Timin adeninlə 2 hidrogen rabitəsi əmələ gətirərək, ona komplementardır. Orqanizmin ölümündən sonra timin əsasları zamanla hidantoinlərədək oksidləşirlər. Tədqiqatlara əsasən, timin ultrabənövşəyi şualanmanın enerjisini dağıdaraq, DNT-ni onun mənfi təsirindən qoruya bilir.

Etimoni Timuani (d. 14 oktyabr 1991; Funafuti, Tuvalu) — Tuvalunu təmsil edən futbolçu və yüngül atlet. Etimoni Timuani Tuvalunu 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. Timuani həm də Tuvalunun futbol və futzal yığmasının heyətində çıxış edir. == Həyatı == Etimoni Timuani 1991-ci ilin 14 oktyabr günündə Tuvalunun Funafuti şəhərində anadan olub.

Valeri Timoxin (15 aprel 1959) — Azərbaycanı təmsil edən stend atıcısı, məşqçi. == Karyerası == Valeri Timoxin SSRİ bayrağı altında əvvəl 1984-cü ildə İspaniyanın Saraqosa şəhərində, sonra isə 1987-ci ildə Finlandiyanın Lahti şəhərində baş tutan Avropa Çempionatlarında stend atıcığı üzrə turnirlərdə bürünc medallara sahib oldu. Komanda turnirlərində Valeri Timoxin 1986-cı ildə Dünya Çempionatını bürünc, 1989 və 1990-cı illərdə isə Dünya Çempionatlarını gümüş medallarla başa vurdu.Valeri Timoxin Sovet İttifaqını 1988-ci ildə Cənubi Koreyanın Seul şəhərində baş tutan XXIV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil elədi. Turnirin nəticələrinə əsasən Valeri Timoxin olimpiadanı 196 xalla 52 idmançı sırasında 11-ci pillədə başa vurdu.Azərbaycan SSR Prezidenti Ayaz Mütəllibovun 31 yanvar 1991-ci il tarixli 152 nömrəli Fərmanına Valeri Vasilyeviç Timoxin Azərbaycan SSR-in Fəxri fərmanı ilə təltif edildi.1992-ci ildə isə Valeri Timoxin Birləşmiş Komandanı İspaniyanın Barselona şəhərində baş tutan XXV Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil elədi. Bu səfər Valeri Timoxin olimpiadanı 145 xalla 60 idmançı sırasında 25-ci pillədə başa vurdu. SSRİ-nin dağılmasından sonra Valeri Timoxin beynəlxalq turnirlərdə Azərbaycanı təmsil elədi.Valeri Timoxin Azərbaycan bayrağı altında 1995-ci ildə Kiprda baş tutan Dünya Çempionatında stend atıcığı turnirində gümüş medalın sahibi oldu.Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin 5 mart 1995-ci il tarixli Fərmanına əsasən Azərbaycan idmanında xidmətlərinə görə Valeri Vasiliyeviç Timoxin "Tərəqqi" medalı ilə təltif edildi.Valeri Timoxin Azərbaycanı 1996-cı ildə Atlanta şəhərində (ABŞ) baş tutan XXVI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil elədi. Stend atıcılığı turnirində çıxış edən Timoxin təsnifat mərhələsinin nəticələrinə əsasən 116 xalla 54 idmançı sırasında 38-ci pillənin sahibi oldu və olimpiada da mübarizəsini dayandırdı.Valeri Timoxin 1996-cı ildə idmanla vidalaşdı. Karyerasını başa vurandan sonra məşqçi olaraq çalışdı.

Mücin — İranın Simnan ostanının Şahrud şəhristanının Bəstam bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 7,273 nəfər və 1,860 ailədən ibarət idi.

Dicucin (fars. ديجوجين‎) — İranın Ərdəbil ostanının Ərdəbil şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 1,144 nəfər yaşayır (348 ailə).

İmcın müharibəsi (1592–1598) ("İmcin" — çinli cədvəlinə görə 1592-ci ilin adı) — koreyalıların yaponlara qarşı vətən müharibəsi. == Ümumi məlumat == Yaponiya Koreyaya müdaxilə üçün 220 minlik qoşun və bir neçə yüz gəmisi olan donanma hazırlamışdı. 1592-ci ilin yazından yaponlar bir neçə qrupla Koreya sahillərinə sarı üzdülər. 1592-ci ilin mayın axırında onlar 18 minlik qoşunla Busanda,22 min Koreyanın cənubunda və 11 min nəfər qoşunla Naktonqan çayının mənsəbində endilər. Bundan sonra Koreyaya əsas qüvvələr, 80 minlik ordu və donanma göndərildi. Azsaylı koreyalı hökumət qoşunları dalbadal məğlubiyyətə urayırdılar. Yaponlar Çhoncu şəhərini ələ keçirərək Koreyanın paytaxtı Hansona tərəf hərəkət etdilər və iyulun əvvəlində onu döyüşsüz aldılar. Sonra onlar şimal-qərbə və şimal-şərqə hərəkət edərək İmcinqan çayında koreyalı qoşunların müqavimətini qırdılar, və Keson və Pxenyan şəhərlərini tutdular. Lakin yaponların əlində ancaq dayaq məntəqələri vardı, bütün qalan kənd ərazilərində onlar şiddətli xalq müqaviməti ilə qarşılaşdılar. Bu ərazilər, 1592 ilin payızında bütün əyalətlərdə partizan müharibəsinə başlayan, Koreya hökuməti və "Iyben" (Ədalət ordusu) xalq qoşunları üçün baza olaraq qalırdı.

İmcın müharibəsi (1592–1598) ("İmcin" — çinli cədvəlinə görə 1592-ci ilin adı) — koreyalıların yaponlara qarşı vətən müharibəsi. == Ümumi məlumat == Yaponiya Koreyaya müdaxilə üçün 220 minlik qoşun və bir neçə yüz gəmisi olan donanma hazırlamışdı. 1592-ci ilin yazından yaponlar bir neçə qrupla Koreya sahillərinə sarı üzdülər. 1592-ci ilin mayın axırında onlar 18 minlik qoşunla Busanda,22 min Koreyanın cənubunda və 11 min nəfər qoşunla Naktonqan çayının mənsəbində endilər. Bundan sonra Koreyaya əsas qüvvələr, 80 minlik ordu və donanma göndərildi. Azsaylı koreyalı hökumət qoşunları dalbadal məğlubiyyətə urayırdılar. Yaponlar Çhoncu şəhərini ələ keçirərək Koreyanın paytaxtı Hansona tərəf hərəkət etdilər və iyulun əvvəlində onu döyüşsüz aldılar. Sonra onlar şimal-qərbə və şimal-şərqə hərəkət edərək İmcinqan çayında koreyalı qoşunların müqavimətini qırdılar, və Keson və Pxenyan şəhərlərini tutdular. Lakin yaponların əlində ancaq dayaq məntəqələri vardı, bütün qalan kənd ərazilərində onlar şiddətli xalq müqaviməti ilə qarşılaşdılar. Bu ərazilər, 1592 ilin payızında bütün əyalətlərdə partizan müharibəsinə başlayan, Koreya hökuməti və "Iyben" (Ədalət ordusu) xalq qoşunları üçün baza olaraq qalırdı.