Поиск по словарям.

Bir çox ölkələrdə velosipedlərdən ən əlverişli nəqliyyat vasitəsi kimi istifadə edilir. İnsanların rahatlığı üçün getdikcə cürbəcür velosipedlər icad olunur. Elə kiçik velosipedlər var ki, onlar minik maşının yük yerinə yerləşir. Açılıb bükülən velosipedlər də var. Onları cəmi bir neçə dəqiqə ərzində iki hissəyə ayırmaq və yenidən birləşdirmək mümkündür. Belə velosipedlər şəhər əhalisi üçün çox əlverişlidir. Velosiped pedalla hərəkətə gətirilən ikitəkərli və ya üçtəkərli maşındır. İlk ikitəkərli və sükanlı velosipedi Rusiyada təhkimli usta U.M.Artamonov 1801-ci ildə düzəltmişdir. Ona "samokat", yəni "öz-özünə hərəkət edən" deyirdilər. Bu, doğrudan da belə idi: oturmuş sürücü böyük qapaq təkərə birləşdirilmiş pedalları fırladanda velosiped hərəkətə gəlirdi.

Artur Stoks (13 noyabr 1875, Koventri, Uest-Midlends[d] – 4 aprel 1949, Koventri, Uest-Midlends[d]) — Böyük Britaniyalı keçmiş peşəkar velosiped yarışçısı. Artur Stoks Böyük Britaniyanı 1912-ci ildə V Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Artur Stoks birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 1912-ci ildə qatıldı. O, Stokholmda baş tutan V Yay Olimpiya Oyunlarında iki yarışda iştirak etdi. Yarışı sona qədər başa vura bilmədi.

Con Kirk (20 noyabr 1890 — 25 mart 1951) — Böyük Britaniyalı keçmiş peşəkar velosiped yarışçısı. Con Kirk Böyük Britaniyanı 1912-ci ildə V Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Con Kirk birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 1912-ci ildə qatıldı. O, Stokholmda baş tutan V Yay Olimpiya Oyunlarında iki yarışda iştirak etdi. Yarışı sona qədər başa vura bilmədi.

Elisa Balsamo (27 fevral 1998) — İtaliyalı peşəkar qadın trek velosipedçisi. Balsamo İtaliyanı beynəlxalq yarışlarda təmsil edir. Əvvəlcə Balsamo 2015 UCİ Şose velosipedi üzrə Dünya Çempionatının yeniyetmə qadınların yarışında iştirak etmişdir. 2016 UCİ Şose velosipedi üzrə Dünya Çempionatında isə o, yeniyetmə qadınların yarışında birinci olmuşdur. O, həmçinin 2016 UEC Avropa Trek Çempionatında komanda yarışlarında qızıl medala sahib çıxmışdır.

Hans Olsen (1 yanvar 1885 — 4 dekabr 1969) — Danimarkalı keçmiş peşəkar velosiped yarışçısı. Hans Olsen Danimarkanı 1912-ci ildə V Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Hans Olsen birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 1912-ci ildə qatıldı. O, Stokholmda baş tutan V Yay Olimpiya Oyunlarında iki yarışda iştirak etdi. Yarışı sona qədər başa vura bilmədi.

Karl Olsen (16 fevral 1893, Kristianiya[d] – 13 fevral 1968, Konqsvinger[d]) — Norveçli keçmiş peşəkar velosiped yarışçısı. Karl Olsen Norveçi 1912-ci ildə V Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Karl Olsen birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 1912-ci ildə qatıldı. O, Stokholmda baş tutan V Yay Olimpiya Oyunlarında iki yarışda iştirak etdi. Yarışı sona qədər başa vura bilmədi.

Otto Yensen (1 yanvar 1893 — 25 dekabr 1972) — Danimarkalı keçmiş peşəkar velosiped yarışçısı. Otto Yensen Danimarkanı 1912-ci ildə V Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. Otto Yensen birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 1912-ci ildə qatıldı. O, Stokholmda baş tutan V Yay Olimpiya Oyunlarında iki yarışda iştirak etdi. Yarışı sona qədər başa vura bilmədi.

Stiv Smit (d. 25 noyabr 1989; Britaniya Kolumbiyası, Kanada; ö. 10 may 2016; Nanaymo, Kanada) – Kanadalı peşəkar dağ motosiklet sürücüsü. İdmançı Stiv Smit Kanada, Britaniya Kolumbiyasında anadan olmuşdur. Smit 2013-cü ilin sentyabr ayında Dünya Dağ Motosiklet yarışlarında gümüş medal əldə etmiş, həmin il yenidən Avstriyada təşkil edilən Dünya Kubokunda qızıl medal qazanmışdır. Məşhur dağ motosiklet sürücüsü və idmançı Stiv Smit 10 may 2016-cı ildə vətəni Kanada, Nanoymada keçirtdiyi motosiklet qəzası nəticəsində beyin traması keçirtmiş və 26 yaşında vəfat etmişdir.

Elektrik velosipedi (və ya başqa adla elektrikli velosiped, elektriklə işləyən velosiped) — elektrik mühərriki ilə işləyən velosiped. Hal-hazırda dünyada müxtəlif növ elektrik velosipedləri var. Elektrik velosipedlərinin hamısını pedala sürmək mümkün olduğuna görə, onları motosikl kateqoriyasına aid etmirlər. Elektrik velosipedləri yenidən doldurula bilən batteryalardan istifadə edirlər, yüngül mühərrikli velosipedlər 25–32 km/saat sürətlə, daha ağır mühərrikli velosipedlər isə 45 km/saat sürətlə gedə bilir. Bəzi ölkələrdə (misal üçün Almaniya) elektrik velosipedləri ənənəvi velosipedləri əvəzləyir. Digər qism ölkələrdə (misal üçün Çin) elektrik velosipedləri benzinlə işləyən moped və motosiklları əvəzləyir.

Xəyal velosipedi və ya White Cycle — Velosipedçinin adətən avtomobilin sürücüsü tərəfindən öldürüldüyü və ya ağır yaralandığı yerə qoyulan yol kənarındakı velosiped abidəsidir. Xatirə olmaqdan başqa, adətən yoldan keçən sürücülərə yolu bölüşmək üçün xatırlatma kimi nəzərdə tutulur. Xəyal velosipedləri adətən ağ rəngə boyanmış, bəzən plakat yapışdırılmış və qəza yerinə yaxın uyğun bir obyektə kilidlənmiş köhnə velosipedlərdir. Velosipedlərin ağ rəngə boyanması ideyası 1960-cı illərdə Amsterdamda ikitəkərli nəqliyyatı azad etmək üçün anarxist bir layihə olaraq ortaya çıxdı — ağ velosipedlər pulsuz idi, özünüzə kömək edin və sonra başqasına buraxın. Oxşar layihələr 2004-cü ildə Nyu-York şəhərində, 2005-ci ildə, Albuquerque, və 2006-cı ildə Torontoda başladı. 2005-ci ilin avqustunda Sietldə təxminən 40 xəyal velosipedi yerləşdirildi. qəzaların, qaçırılmaların və pis yol şəraitinin yerləri barədə məlumatlandırmaq. Dupont Circle, Vaşinqtonda 2008-ci ildə zibil maşını tərəfindən öldürülən atlının xatirəsinə həsr olunmuş xəyal velosipedi tam bir il qaldı. Şəhər işçiləri tərəfindən çıxarıldıqda, sürücünün dostları onu hər işıq dirəyindən bir 22 xəyal velosipedi ilə əvəz etdilər. London Ghostcycle 2005 və 2006-cı illərdə aktiv idi.

Dağ velosipedi 2015 Avropa Oyunlarında — Kişilər və qadınlar arasında keçirilən idman növü. Dağ velosipedi 2015 Avropa Oyunlarında 13 iyun tarixində keçirildi. Yarışlar Bakı şəhərinin Binəqədi rayonunda yerləşən MTB Veloparkda baş tutmuşdur. Dağ velosipedində Kişilərin yarışında 43 idmançı, Qadınların yarışında isə 26 idmançı qüvvəsini sınadı. Kişilərin yarışında qızıl, gümüş və bürünc medalı İsveçrə idmançıları qazandı. 2012 Yay Olimpiya Oyunlarının gümüş medalçısı Nino Şurter Avropa Oyunlarının Çempionu adını qazandı. Qadınların yarışında isə qızıl və gümüş medalı İsveçrə, bürünc medalı isə Polşa idmançıları qazandılar. 22 yaşlı Yolanda Neff Avropa Oyunlarının Çempionu adını qazandı.

Dağ velosipedi 2015 Avropa Oyunlarında — Kişilər və qadınlar arasında keçirilən idman növü. Dağ velosipedi 2015 Avropa Oyunlarında 13 iyun tarixində keçirildi. Yarışlar Bakı şəhərinin Binəqədi rayonunda yerləşən MTB Veloparkda baş tutmuşdur. Dağ velosipedində Kişilərin yarışında 43 idmançı, Qadınların yarışında isə 26 idmançı qüvvəsini sınadı. Kişilərin yarışında qızıl, gümüş və bürünc medalı İsveçrə idmançıları qazandı. 2012 Yay Olimpiya Oyunlarının gümüş medalçısı Nino Şurter Avropa Oyunlarının Çempionu adını qazandı. Qadınların yarışında isə qızıl və gümüş medalı İsveçrə, bürünc medalı isə Polşa idmançıları qazandılar. 22 yaşlı Yolanda Neff Avropa Oyunlarının Çempionu adını qazandı.

Dağ velosipedi 2015 Avropa Oyunlarında — Kişilər və qadınlar arasında keçirilən idman növü. Dağ velosipedi 2015 Avropa Oyunlarında 13 iyun tarixində keçirildi. Yarışlar Bakı şəhərinin Binəqədi rayonunda yerləşən MTB Veloparkda baş tutmuşdur. Dağ velosipedində Kişilərin yarışında 43 idmançı, Qadınların yarışında isə 26 idmançı qüvvəsini sınadı. Kişilərin yarışında qızıl, gümüş və bürünc medalı İsveçrə idmançıları qazandı. 2012 Yay Olimpiya Oyunlarının gümüş medalçısı Nino Şurter Avropa Oyunlarının Çempionu adını qazandı. Qadınların yarışında isə qızıl və gümüş medalı İsveçrə, bürünc medalı isə Polşa idmançıları qazandılar. 22 yaşlı Yolanda Neff Avropa Oyunlarının Çempionu adını qazandı.

Dağ velosipedi 2015 Avropa Oyunlarında (Kişilər) — Kişilər arasında keçirilən idman növü. Dağ velosipedi 2015 Avropa Oyunlarında 13 iyun tarixində keçirildi. Yarışlar Bakı şəhərinin Binəqədi rayonunda yerləşən MTB Veloparkda baş tutdu. Yarışlarda 31 ölkənin 43 idmançısı qüvvəsini sınadı. 2015 Avropa Oyunlarında Dağ velosipedində Kişilərin yarışında hər 3 medalı İsveçrəli idmançılar qazandı. Qızıl medalı Nino Şurter qazandı. Nino Şurter 1 saat 41 dəqiqə 4 saniyə nəticə göstərdi. Gümüş medalı Lukas Flukkiger qazandı. O Nino Şurterdən 13 saniyə geri qaldı. Bürünc medalı isə Fabian Giger qazandı.

Dağ velosipedi 2015 Avropa Oyunlarında (Qadınlar) — Qadınlar arasında keçirilən idman növü. Dağ velosipedi 2015 Avropa Oyunlarında 13 iyun tarixində keçirildi. Yarışlar Bakı şəhərinin Binəqədi rayonunda yerləşən MTB Veloparkda baş tutdu. Yarışlarda 18 ölkənin 26 idmançısı qüvvəsini sınadı. 2015 Avropa Oyunlarında Dağ velosipedində Qadınların yarışında 2 medalı İsveçrə 1 medalı isə Polşalı idmançılar qazandı. Qızıl medalı Yolanda Neff qazandı. Yolanda Neff 1 saat 31 dəqiqə 5 saniyə nəticə göstərdi. Gümüş medalı Katrin Ştirneman qazandı. O Yolanda Neffdən 2 dəqiqə 3 saniyə geri qaldı. Bürünc medalı isə Polşalı Maya Vloşovskaya qazandı.

Velosiped (fr. vélocipède — tez ayaq) — çox hallarda iki təkərə malik, əzələ qüvvəsi ilə pedalla hərəkətə gətirilən nəqliyyat vasitəsidir. Yüksək sürət, sükanın idarəsi, ağırlıq mərkəzinin tənzimlənməsi ilə müşayiət olunan stabilləşdirici hiroskopik hərəkət nəticəsində velosipedlə hərəkət etmək mümkün olur. Tikiş maşınından sonra dünyada kütləvi şəkildə istehsal edilib yayılan ikinci texniki məhsuldur. Hal-hazırda dünayda bir milyarddan çox velosiped mövcuddur. Kiçik ölçüsü, aşağı qiyməti və yanacağa ehtiyacının olmaması onun dünyada belə geniş yayılmasının başlıca səbəbidir. İlk velosipedin bizim eradan əvvəl yarandığını söyləyən mülahizələr həqiqətə uyğun deyil. Leonardo da Vinçinin şagirdinə aid edilən velosiped cizgisi də həqiqətə uyğun deyil. Bu rəsmin XX əsrin 70-ci illərində çəkilməsi şübhə olunur. 1791-ci ildə guya Comte de Sivraçın iki təkərli velosipedin ixtira etməsi də təhrif olunmuş informasiyadır.

Paravelosiped – fiziki məhdudiyyətli şəxslər üçün nəzərdə tutulmuş velosiped idman növü. Paravelosipedin yaranma tarixi 1980-ci illərə təsadüf edir. Elə həmin vaxtdan da idmançılar arasında yayılmağa başlayıb. İlk vaxtlar öndə pilot, arxada isə idmançı oturmaqla para-velosiped ilə görmə məhdudiyyəti olan şəxslər yarışıblar. İllər keçdikcə para-velosiped yarışlarına serebral iflicdən əziyyət çəkən, ayağı və ya əli amputasiya olunan, hətta əlil arabasından istifadə edənlər də qatılmağa başlayıb. 1984-cü ildə bu yarış növü Nyu-Yorkda öz paralimpiya debütünü edib. 12 ildən sonra isə Atlantada trek növü paravelosiped Paralimpiya Oyunlarına daxil edildi. Azərbaycanda bu idman növünün "Handcycle" növü rəsmi olaraq Azərbaycan Respublikası Milli Paralimpiya Komitəsində 1 noyabr 2018-ci ildə fəaliyyətə başlayıb. 1 – 15 sentyabr 2019-cu il tarixlərində Hollandiyanın Emmen şəhərində keçirilən dünya çempionatında Azərbaycanı paravelosiped idman növü üzrə Mehman Ramazanzadə təmsil edib.

Bir çox ölkələrdə velosipedlərdən ən əlverişli nəqliyyat vasitəsi kimi istifadə edilir. İnsanların rahatlığı üçün getdikcə cürbəcür velosipedlər icad olunur. Elə kiçik velosipedlər var ki, onlar minik maşının yük yerinə yerləşir. Açılıb bükülən velosipedlər də var. Onları cəmi bir neçə dəqiqə ərzində iki hissəyə ayırmaq və yenidən birləşdirmək mümkündür. Belə velosipedlər şəhər əhalisi üçün çox əlverişlidir. Velosiped pedalla hərəkətə gətirilən ikitəkərli və ya üçtəkərli maşındır. İlk ikitəkərli və sükanlı velosipedi Rusiyada təhkimli usta U.M.Artamonov 1801-ci ildə düzəltmişdir. Ona "samokat", yəni "öz-özünə hərəkət edən" deyirdilər. Bu, doğrudan da belə idi: oturmuş sürücü böyük qapaq təkərə birləşdirilmiş pedalları fırladanda velosiped hərəkətə gəlirdi.

Elektrik velosipedi (və ya başqa adla elektrikli velosiped, elektriklə işləyən velosiped) — elektrik mühərriki ilə işləyən velosiped. Hal-hazırda dünyada müxtəlif növ elektrik velosipedləri var. Elektrik velosipedlərinin hamısını pedala sürmək mümkün olduğuna görə, onları motosikl kateqoriyasına aid etmirlər. Elektrik velosipedləri yenidən doldurula bilən batteryalardan istifadə edirlər, yüngül mühərrikli velosipedlər 25–32 km/saat sürətlə, daha ağır mühərrikli velosipedlər isə 45 km/saat sürətlə gedə bilir. Bəzi ölkələrdə (misal üçün Almaniya) elektrik velosipedləri ənənəvi velosipedləri əvəzləyir. Digər qism ölkələrdə (misal üçün Çin) elektrik velosipedləri benzinlə işləyən moped və motosiklları əvəzləyir.

“Ciro D İtalia” (“İl Giro d, İtalia” — “İtaliya Turu”) – mövsümün üç ən böyük velosiped yarışından. Ümumiyyətlə may ayında başlayıb üç həftə davam etməkdədir. Etaplar hər il dəyişir. Daha əvvəl Sardiniya və Siciliya Adalarında da yarışılmıştır. Etaplar sprint etap, dağ etap, zamana qarşı etabı olmaqla üç növdür. Ortalama 21 mərhələdən ibarətdir. 1909-cu ildən “La Gazzetta dello Sport” qəzetinin təşəbbüsü ilə keçirilir. İtaliya yolları ilə (mərhələləri Fransa, Avstriya və b. ölkələrdə ümumi məsafəsi təqribən 3500 km-dir (21 mərhələ), finişi Milan şimaldadir. İlk qalib – L. Qanna (İtaliya).

"Velosiped oğruları" (it. Ladri di biciclette) — rejissor Vittorio de Sikanın filmi. Filmdəki hadisələr 1940-cı illərdə baş verir və İtaliyanın müharibədən sonrakı dövrünü əks etdirir. Ailə başçısı, iki uşaq atası Antonio Riçi işsizdir. Uzun axtarışlardan sonra o, nəhayət, afişaları yapışdırmaq işinə qəbul olunur. İşə başlamaq üçün ona təcili velosiped lazımdır. Əmək birjasının məmuru ona "Velosiped yoxdursa, iş də yoxdur" – deyir. Antonionun əvvəl velosipedi var idi. Lakin onu yemək üçün az miqdarda pul əldə etmək üçün lombarda vermişdi. Velosipedi lombarddan almaq üçün arvadı Antonioya sonuncu qiymətli şeyi verir.