DOĞUŞ – ÖLÜM Əsil möcüzə - doğuşdur, törənişdir (İ.Məlikzadə); Elə qızla ölümə də getmək qorxulu deyil (S
DOLAMAQ – AÇMAQ Çay başından gələrkən saçlarımı əllərinə doladı, kəndin içindən sürürdü (C.Cabbarlı); Kapitan gözlərini geniş açdı (S
DOLANBAC – DÜZ Mahmud Zəncanın dolanbac küçələrində gözdən itdi (A.Makulu); İndi şəhərimizdə salınan küçələr düzdür
DOLAŞIQ – AYDIN Qəlbimdə ağır-ağır dərdlərim, başımda dolaşıq fikirlərim, xəyalım, hərc-mərc gözlərim ulduzlarda, bir müddət yata bilmədim (A
DOLAŞIQLI – AYDIN Dolaşıqlı yolda sürəti artırmağın qorxulu olduğunu sezib açıq deyərdi (Mir Cəlal); Bu mənzərəni görərkən hər şey aydın oldu (Ə
DOLAŞIQLIQ – AYDINLIQ İlyas gülünc bir heyrət, qəribə dolaşıqlıq içində çaşıb donmuşdu (Mir Cəlal); Süd kimi aydınlıq idi (Ə
DOLAŞMAQ – AÇILMAQ Ayı zənciri ilə ağaca dolaşıb dartınır və bağırırdı (S.S.Axundov); Bir azdan zabit əmr verdi, salı sahilə bağlayan kəndirlər açıldı
DOLAYI – BİRBAŞA Lakin demədi, dönüb birbaşa yuxarı qalxdı (M.İbrahimov); Bu görüşdən dolayı çox şad olub bağa girdik (Ə
DOLĞUN – ARIQ Qapını açan dolğun bir qadın idi (C.Əmirov); Yanaşı əyləndiyimiz Tel adlı arıq, lap uşağa oxşayan gənclə artıq dostlaşmışıq (S
DOLMAQ – BOŞALMAQ Bir yandan boşalır, bir yandan dolur; Sirrini verməyir sirdaşa dünya (S.Vurğun)
DOLU – ARIQ Dolu qadın onun sözünü təsdiq etdi (C.Əmirov); Arıq kişi bir az da ona tərəf çəkilib dilini işə saldı (S
DOLUXSUNMAQ – GÜLÜMSÜNMƏK Kazım doluxsundu (İ.Şıxlı); Gülümsəyirdi, kirpikləri titrəyirdi (S.Qədirzadə)
DOLUŞMAQ – ÇIXMAQ Məktəblilər dəstə-dəstə; Doluşdu dərs otağına (M.Dilbazi); Səhər tezdən durub yaxşı fikirlər, nəcib hisslərlə evdən çıxarsan (Ə
DOMBALMAQ – ÇÖKMƏK Gözləri isə qışqırdıqca, elə bil, daha da dombalır (Ə.Əbülhəsən); Onun gözləri çökmüşdü
DOMUŞMAQ – AÇILMAQ Arabanın boynunda çömbəlmiş, domuşub oturan Əsgər hərdən şallağı tovlayıb kəllərə qışqırır (Ə
DOMUŞUQ – AÇIQ Həmişə domuşuq vəziyyət alardı. Açıq yaxasından görünən sarğı qabaqdan da qana bulaşmışdı (S
DONQAR – ŞUMAL O donqar kişi çıxıb poçta yönəldiyi vaxt Həmid dayıya rast gəldi (Ə.Əbülhəsən); Gedən boylu, enlikürək, şumal bir oğlandı (S
DONQULDANMAQ – SUSMAQ Gileygüzarov öz qoyun gözlərini tavana zilləyib qəzəblə donquldandı (S.Rüstəm); Gücü ona çatırdı ki, susurdu (S
DONMAQ – AÇILMAQ Dondu cığırlar, izlər; Bu gedişin qəsdi nə? (H.Hüseynzadə); Qiymət içəri girəndə elə bil onun donu açıldı (Ə
DONUQ – İSTİ İki dizi üzərində dikələrək donuq və şübhəli baxışlarla məni süzdü (A.Şaiq); Ocaqlar çatılır, ev qızır haman; Humay bürünmüşdü isti yorğa
DONUQLUQ – AÇIQLIQ Məhərrəm heç vaxt baş aça bilmirdi bu donuqluqdan (M.Eynullayeva); Parisə gəldikdən sonra o, birinci dəfə idi ki, şəhəri belə ürək
DOST – ƏĞYAR Heç bundan yaxşı şey olarmı ki, qəlbdən istədiyin dostdan məktub alasan! (N.Nərimanov); Dayandı başımız əğyar içində ərşi-əlaya (M
DOSTLUQ – DÜŞMƏNÇİLİK Dostluq müxtəlif olur; Düşmənçilik kimi (R.Rza)
DOYMAQ – ACMAQ Diş qurdalamaqla qarın doymaz (Ata. sözü); Cücələrim acdı, yemləmək vaxtıdır
DOYUNCA – YARIMÇIQ Doyunca, doyunca söhbət edərik (M.İbrahimov); Bu nədir, ə, sözü yarımçıq qoyub susdun?! (M
DÖNMƏK – GETMƏK Bir gün Qərənfillə Bahadır adi qayda üzrə bir yerdə evə döndülər (S.Rəhimov); İndi gedib səhərə kimi rahat yatacaqsan (S
DÖNÜK – SƏBATLI Aslan ... dönük fikirli və zəif iradəli adamları sevməzdi (M.İbrahimov); Sən dönməz balıqçısan; Yoldaşların səbatlı (M
DÖNÜKLÜK – SƏBATLILIQ Xeyr, artıq dönüklük umma məndən (H.Cavid); Onun səbatlılığı məni sevindirir
DÖŞƏMƏK – TƏRİFLƏMƏK Müşavirədə ona yaman döşədilər (İ.Əfəndiyev); Bütün məktublarında qarını tərifləyirsən (Ə
DÖŞƏNMƏK – YIĞILMAQ Həyətdə palaz döşənib, samovar qurulmuşdu (Çəmənzəminli); Çay içildikdən sonra süfrə yığıldı
DÖVLƏTLƏNMƏK – YOXSULLANMAQ Qəm yemə, çox çəkməz dövlətlənərsən (S.Rüstəm); Var-yoxdan çıxmış kəndlilər tamam yoxsullaşmışdılar
DÖVLƏTLİ – GƏDA O deyəndə bir dövlətli xanım, mən gədanın birisi (Ə.Haqverdiyev)
DÖVLƏTLİLİK – KASIBLIQ İndi dünyada qayda belədir ki, birisi ucadan alçağa enə, dövlətlilikdən kasıblığa düşə, həmişə söhbəti aparıb çıxaracaq keçən g
DÖYMƏK – OXŞAMAQ Xanım haqsız yerə söyüb-danlamağa, döyməyə, incitməyə başlayır (S.Hüseyn); Gəl, ipək saçını oxşayım; Səninlə bir an da yaşayım (M
DÖYÜKMƏK – TOXTAMAQ Sofiya xanım Rüstəm bəyi görən kimi əvvəl döyükdü, rəngi qaçdı (Çəmənzəminli); Əziz özünü toxtatmağa çalışır, həkim əlini ondan çə
DÖYÜNMƏK – DAYANMAQ Rəng aldı bu nəğməli görünən qövsi-qüzehdən; Qəlbim döyünüb, lalə kimi güldü fərəhdən! (S
DÖYÜŞKƏN – QORXAQ Mən də qorxaq deyiləm, yaman da döyüşkənəm (C.Cabbarlı). DÖYÜŞKƏN – SAKİT Özü arıq bir oğlandır
DÖYÜŞKƏNLİK – QORXAQLIQ Döyüşkənlikdə ad çıxarmışdı. Sən qorxaqlıq elədin (Ə.Vəliyev)
DÖYÜŞMƏK – BARIŞMAQ Dünyanın sellərində çalxayan bizim həyat; Sağdan sola döyüşmüş, sonra yoluna düşmüşdü (M
DÖZÜMLÜ – SƏBİRSİZ Qaraca qız da Nurəddin kimi pis günə dözümlü, səbirli bir uşaqdır (S.S.Axundov); Elə səbirsizdir ki, bir yerdə beş dəqiqə dura bilm
DÖZÜMLÜLÜK – SƏBİRSİZLİK Futbol insanda dözümlülük, cəldlik, çeviklik kimi keyfiyyətlər tərbiyə edir (“İzahlı lüğət”); Sərvinaz cavab tapmağa hazırlaş
DÖZÜMSÜZ – SƏBİRLİ Püstəxanım həddindən artıq dözümsüz idi (M.Hüseyn); İndi Əziz çox toxtaq, olduqca səbirli idi (Ə
DÖZÜMSÜZLÜK – HÖVSƏLƏLİK Dözümsüzlük üzündən özünü daha da xar etmisən (M.Talıbov); Hövsələliyi sayəsində salamat qala bilmişdir (“Azərbaycan qadını”)
DUL – ƏRLİ Bir neçə ərli qadın oturub, dul Tellinin qeybətini edirdi (“Ulduz”)
DUMANLANMAQ – AÇILMAQ Fəqət nəfəsinə ağır bir şey tıxanmış, gözləri dumanlanmışdı (A.Şaiq); Açıldı arzuları; Gözündə çiçək-çiçək (B
DUMANLI – AÇIQ Maritsa dumanlı gözlərini ona zillədi (S.Vəliyev); Açıq səma, göy qurşağı; Biri sənsən, biri mən (B
DUMDURU – BULANLIQ Küçənin hər iki tərəfindən dumduru su axırdı (Ə.Vəliyev); Baxışı bulanlıq, gözləri yorğun idi (Ə
DURĞUN – AXAR Durğun göl olduğu yadıma gəlmir (A.Şaiq); Axar su murdar olmaz (Ata. sözü). DURĞUN – DAŞQIN Şux səslərlə dolu isti yuvalar; Daşqın çayla
DURĞUNLUQ – İNKİŞAF Cəfər Cabbarlının vəfatından sonra səhnədə və dramaturgiyada bir durğunluq əmələ gəldi (S
DURĞUZMAQ – YATIRTMAQ Mənsur onu durğuzub aparmaq istədisə də, Sitarə mane olub oturtdu (C.Cabbarlı); Mədinə uşaqlarını yatızdırıb, öz işi ilə məşğul