sif. [fars. xoş və ər. təbiət] Yaxşı xasiyyətli, gözəl təbiətli, xoşqılıqlı. Hamı müsəlmanlar sənin kimi xoştəbiət ola idilər
sif. [fars. xoş və ər. tinət] klas. bax xoştəbiət(li). Dedi kim, şəxs olsa xoştinət; Yaxşılıqdan müdam edər söhbət
1. bax xoşsima(lı). Gecə boylu bir qadındır ağrı çəkərək; Xoşüzlü bir uşaq kimi doğur səhəri. S.Vurğun
sif. [fars. xoş və ər. zahir] Xarici görünüşü gözəl, xoşa gələn, üzdən yaxşı. Xalq məhkəməsinin katibi çolaq Mirzə Mustafa xoşzahir, bədbatin bir adam
is. tar. Hökmdar, başçı. Hər cümə günündən cümə gününə xotkar qızı Nigar xanım məscidə gedir. “Koroğlu”
bax cürə3
is. Eşşək balası, qoduq
is. Bəzi parçaların, xalça və s. üzərində incə tükcüklər
“Xovlamaq”dan f.is
f. İpin, sapın xovunu təmizləmək
sif. Xovu olan, üstü xovla örtülü. Xovlu xalça. Xovlu parça. Xovlu dəsmal. – Xovlu fərməş bir neçə yerdən didilibyeyilmişdi, elə bil güvənin ağzından
sif. Xovu olmayan. Xovsuz xalçalar qrupuna palaz, kilim, sumaq, cecim, vərni, şəddə, zili daxildir. – Hazırda ən zəngin xovlu və xovsuz xalçalar və xa
is. [fars.] Xasiyyət, təbiət, xilqət. Atı at yanında bağlarsan, həmrəng olmasa da, həm xoy olar. (Ata
“Xoylandırmaq”dan f.is
f. Xoylanmasına səbəb olmaq, şübhələndirmək
“Xoylanmaq”dan f.is
f. Şübhələnmək, şəkkə düşmək. [Dərviş:] Qoca kişi əvvəlkindən indi diqqət ilə mənə baxıb məndən xoylanan kimi oldu… A
[rus.] Sahib, sahibkar, ağa. [Xəlil:] Salaməleyküm, xozeyinim buraya gəlməyib? N.Vəzirov. [Bir qrup fəhlə:] Lap günü sabah xozeyin özü donluğumuzu art
is. Bişirilib yeyilən şey, yemək, bişmiş. Ət xörəyi. Xəmir xörəyi. Xörək hazırlamaq. – Xörəyin yeyilməyi iki saat çəkdi… C
is. Aşpaz. Toya xörəkbişirən dəvət edilib
is. Xörəyə məxsus keyfiyyət. [İlham:] Şofer maşını qovsa, xörəkdə xörəklik qalmaz, axı! C.Gözəlov
is. Gələnlərə yemək gətirən aşxana işçisi. Umud xörəkpaylayan caydaq oğlana əl elədi. İ.Məlikzadə
is. Camış balası, balaq. Yetər xötək və buzovları bağlayırdı ki, qaçıb analarını əmməsinlər. Qantəmir
[yun.] 1. Xristian dininə mənsub adam, xaçpərəst. [Altun bay:] Sən də, Toğrul, xristian hərif, yaxın gəl… C
“Xristianlaşdırılmaq” dan f.is
məch. Xristian dini qəbul etdirilmək
f.sif. Xristian dini qəbul etdirilmiş, xaçpərəst edilmiş
“Xristianlaşdırmaq” dan f.is
f. Hər hansı bir yerdə xristianlığı yaymaq, xristian olmayan xalqları xristian etmək, xaçpərəstliyi qəbul etdirmək
“Xristianlaşmaq”dan f.is
f. Xristian dinini, adət və ənənələrini, mədəniyyətini qəbul etmək, dönüb xristian (xaçpərəst) olmaq
f.sif. Xristian dininin tələblərinə və ənənələrinə uyğunlaşmış, dönüb xristian (xaçpərəst) olmuş
is. 1. Eramızın birinci əsrində meydana gəlmiş din (bu din yerə enmiş və insanların nicatı üçün bütün əzab və əziyyətləri üzərinə götürmüş insan – İsa
[yun.] Mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsindən müxtəlif rəngdə çiçəkləri olan bəzək bitkisi; payızgülü. …Qəzetlərə sarılmış qərənfil və xrizantem dəstələri aç
[yun. chroma – rəng] 1. Kimyəvi element; açıq-boz rəngli bərk metal (metal məmulatın üstünü örtmək üçün bərk ərinti)
sif. 1. Xromatizm (1-ci mənada) hadisəsinə əsaslanan. Şüanın xromatik ayrılması. 2. mus. Xromatizmə (2-ci mənada) əsaslanan, xromatizm nəticəsində əmə
[yun. chroma (chromatos) – rəng] 1. fiz. Ağ şüanın müxtəlif rəngli şüalara ayrılma xassəsi. 2. mus. Səsin yarımtonlar üzrə qalxması və ya enməsi
“Xromlamaq”dan f.is
f. 1. Möhkəmlik, davamlılıq və ya yaraşıq vermək üçün metal əşyanın üzərinə xrom çəkmək. Maşın hissələrini xromlamaq
sif. kim. tex. Xrom (1-ci mənada) qarışığı olan, tərkibində xrom olan. Xromlu boyalar. Xromlu polad
[yun. chroma – rəng və spaira – kürə, şar] astr. Günəş tutulan zaman, onun ətrafında qırmızı haşiyə kimi görünən Günəş atmosferi təbəqələrindən biri
[yun. chroma – rəng və soma – cisim] biol. Heyvan və bitki orqanizmlərinin hüceyrə nüvələrində olan və müvafiq surətdə boyadıldıqda aydın surətdə gözə
sif. [yunancadan] Uzunsürən, çox davam edən; daimi. Xronik xəstəlik. – Qulağın otit adlanan irinli xəstəliyi çox müxtəlif müalicə üsulları ilə müalicə
[yun. chronikos – vaxt] 1. bax salnamə. 2. Siyasi, ictimai və ya ailə hadisələrinin tarixini ardıcıl surətdə təsvir edən rəvayət və ya dramatik əsər
is. Qəzet, jurnal, radioteleviziya üçün yerli xəbər və materiallar toplayan qəzet və s. işçisi; müxbir