Azərbaycan əlifbasının dördüncü hərfi. bax çe
is. Su buraxmayan parçadan düzəldilən müvəqqəti yaşama, daldalanma yeri. Çadır qurmaq. Brezent çadır
is. köhn. Çadır ustası. [Çadırçı usta:] Bizə yoldaşdı o rəhmətlik baban; Bir çadırçıydı o da. H.Cavid
is. Qadınların başdan topuğacan bədənlərini örtmək üçün işlətdikləri bürüncək; çarşab. Çadra örtmək. – [Cahan:] …Qoy elə bu güncə çadramı başıma salıb
sif. Çadra örtmüş, başında çadra olan; çarşablı. Çadralı qadın. – Öncə gələn atın üstündə ağır gövdəli, ağ çadralı bir xanım oturmuşdu
sif. Çadra örtməmiş, başında çadra olmayan; çarşabsız, üzüaçıq. Çadrasız arvad
sif. 1. Sağlam, saz, hələ əldən düşməmiş. Çox da qocalmışam, hələ ki, çağam; Bir az namus, qeyrət, ar sinəmdə var
is. Vaxt, zaman. Bu çağacan harada qalmısan? Nə çağacan səni gözləyək? – Günbatan çağı Kürün üstünü bürüyən duman ətəyini sallayaraq, asta-asta ətrafa
is. dan. Körpə uşaq. Aygün alıb çağasını bağrına basır; Analara təsəllidir dar gündə övlad. S.Vurğun
is. Uşaqlıq, körpəlik. Çağalıq dövrü
is. Çağlayan suyun çıxardığı səs, axan suyun daşlara, qayalara çarparaq çıxardığı səs. Güclənən sellər dərəaşağı çağlayırdı
sif. Çağıran. [Qadının] amiranə çağırıcı ahəngi mübarizə və qələbə ruhu ilə doludur. R.Rza
“Çağırılmaq”dan f.is
“Çağırmaq”dan məch. İclas çağırılmışdı. İclasda bircə məsələ müzakirə edilirdi. M.S.Ordubadi. Bəndalı təqsirini etiraf etmədiyi üçün təzə şahidlər çağ
is. Səs gedib çatan məsafə. İki çağırım qədər getmişdik ki, uzaqda biçinçilərin oraqlarının qat-qarışıq səsləri qulağımıza yetişdi
is. 1. Çağırma, səsləmə; çağırma səsi. [Qəhrəman] dayanıb bu çağırış səsini dinləyirdi. S.Rəhimov. Şahpəri altdanüstdən geyinib Daşdəmirin çağırışına
is. Hərbi xidmətə çağırılan adam (gənc). Bakıda Firidunu növbəti çağırışçılara qoşub, Tbilisiyə göndərdilər
“Çağırışmaq”dan f.is
qarş. Bir-birini çağırmaq, səs-səsə verərək çağırmaq. Durna yoldaşları ilə meşə meyvələrindən yığır, kənd qızları bir-birini itələyir, zarafatlaşır, ç
“Çağırmaq”dan f.is
f. 1. Birinin adını, yaxud təxəllüsünü, ləqəbini ucadan deyərək yanına gəlməsini, yaxınlaşmasını, ya da cavab verməsini istəmək
is. Çağırış, çağırış səsi
“Çağırtmaq”dan f.is
icb. Başqası vasitəsilə çağırmaq. Üç gün sonra Mehribanın atası Ağdaşdan gəlmişdi. Onu teleqrafla Mehriban çağırtmışdı
“Çağlamaq”dan f.is
f. 1. Çağıltı ilə axmaq, şırıltı ilə köpüklənərək tökülmək. Şəlalə çağlayır. – Göy otların arasından bulaqlar; Şırıltıyla köpüklənərkən çağlar
is. Şəlalə, şırran
[fars.] bax çərşənbə
is. 1. Keçmişdə: qapını döymək üçün ona vurulan dəmir toxmaqdan ibarət alət. Məşədi Kazım yenicə oturmuşdu, qapının çaxçaxı vuruldu… M
is. Keçmişdə: qadınların geydikləri balağı büzməli enli şalvar növü. Qadınlar rübənd vurmağa, çaxçur geyməyə macal tapmayıb hara gəldi qaçırdılar
is. Çaxma (2-ci mənada) ustası
is. Şərab. Calal başını kənara çəkib üzünü turşudur: – Vallah, dadaş, genə çaxır içmisən. C.Məmmədquluzadə
is. Çaxır (və b. içkilər) satılan dükan. Əvəzində buların çayçı, çaxırçı dükanı; Gecə-gündüz doludur cümlə müsəlman, mənə nə? M
is. Şərabçılıq
is. Çaxır (və s. içkilər) satmaqla məşğul olan adam
is. Çaxmaq işi, çaxma. O, göylərin şimşəyi; Yerlərin üsyanıdır; İldırım çaxışıdır. B.Vahabzadə
1. “Çaxmaq2”dan f.is. 2. xüs. Müxtəlif metal lövhələri vurub qabartmaqla hazırlanan naxışlı bəzək əşyası; çekanka
is. 1. Odlu silahlarda zərb mexanizminin hissəsi; yay. Tapançanın çaxmağı. – Bütün ümidlərinin alt-üst olduğunu görən Vəli tüfənginin çaxmağını çəkdi
f. 1. Atəş açmaq üçün tüfəngin, tapançanın çaxmağını çəkib buraxmaq; atəş açmaq; güllə ilə vurmaq. Səttar daxılı çəkir, tapançanı çıxarıb Kəblə Heybət
top. Keçmişdə: od almaq (qığılcım çıxarmaq) üçün işlədilən çaxmaq və qov. [Nəbi] sonra qəlyanını doldurub, çaxmaq-qovla yandırdı
is. Keçmişdə: od almaq (qığılcım çıxarmaq) üçün çaxmağın vurulduğu xüsusi daş parçası. [Baba] qovu çaxmaqdaşı ilə alışdırıb çubuğu yandırdı
sif. Çaxmağı olan. □ Çaxmaqlı tüfəng (tapança) – keçmişdə: çaxmaqdaşı və çaxmaq vasitəsilə alışdırılan primitiv tüfəng (tapança)
“Çaxnaşdırmaq”dan f.is
f. Aranı qarışdırmaq, qarışıqlıq salmaq, bir-birinə vurdurmaq, çaxnaşma (çaxnaşıq) salmaq. [Balarza:] Xub, bəs bunu hansı haramzada eləyir, kəndi çaxn
bax çaxnaşma 2-ci mənada. □ Çaxnaşıq düşmək – bax çaxnaşma düşmək (“çaxnaşma”da). [Çopo:] Sabaha qədər davam edən qanlı vuruşmadan sonra xaqan ordusun
1. “Çaxnaşmaq”dan f.is. 2. Qarışıqlıq, həyəcan, təlaş, vahimə, vəlvələ. Camaat içərisində bərk çaxnaşma oldu
f. Asayiş, əmin-amanlıq pozulmaq, hamı bir-birinə dəymək, qarışıqlıq düşmək, çaxnaşma düşmək. Talan oldu elin varı; Aralıq çaxnaşdı yenə
is. Keçmişdə: evlərin həyət qapısında qapını döymək üçün dəmir toxmaqcıq. Çaq-çaqla qapını döymək. – Qapının başında şir şəkli, sol tayında sarı bürün
təql. Çaqqaçaq, çaqqıltı, çaqçaq səsi. Xozeyin dinməz-söyləməz çötkəni götürüb, çaq-çuq hesab elədi. S
is. Çınqıl, çaydaşı. Toplandı bir yerə çaqıl, kirəc, su. M.Müşfiq