is. 1. Təbiətdə parçalar, yaxud böyük və kiçik kütlələr şəklində təsadüf olunan, suda həll olunmayan bərk cisim (süxur)
top. Evlər, binalar, tikililər və onların divarları. Xəzri yeli axşamdan hirs ilə qalxıb, Bakı küçələrinin toz-torpağını daşa-divara çırpırdı
top. Daş və bərkimiş torpaq parçaları. Onlar yerdən daş-kəsək alıb darvazanı daşa basdılar. P.Makulu
sif. Çoxlu daş və kəsək olan. Daş-kəsəkli torpağı qazımaq mümkün deyil. – Daş-kəsəkli yollarla zülmdən qaçaqaça; Qucağında tək balan, qoca Təbrizə gəl
top. Qiymətli daşlar, cavahirat (brilyant və s.). Səadət xanım Gülnazı ətriyyat və daş-qaş dükanlarını gəzdirdi
sif. Qiymətli daşlarla, cavahiratla bəzədilmiş. Daş-qaşlı qolbaq. – [Zərintac xanım:] Guya ki, dünyanın hansı daş-qaşlı bir tacı bu Müqimciyin çal baş
top. Çəki ləvazimatı (tərəzi və daşları). [Araz dedi:] …Əli əsə-əsə daş-tərəzi tutan adamın bu sözlərinə inanmaram
is. zool. Sərçələr dəstəsindən uzunquyruqlu kiçik quş; çaydaçapan
is. məh. Daşla oynanılan uşaq oyunu
is. məh. Cəmiyyətdən qaçıb gizlənən adam haqqında
sif. Daşlıq, çınqıllıq, daşı çox olan. Daşaxor yer. – İndi də yoncalıq yerində daşaxor bir qumluğa sahib oldun
is. Yumru şəkilli və çox davamlı armud növü
is. Qədim müharibələrdə daş və b. ağır şeylər atmaq üçün işlədilən mancanağa oxşar alət. Assuriyalılar xüsusi daşatan alətlərlə şəhərə ağır daş parçal
is. Bərkqabıqlı badam növü
is. 1. dan. məh. Çəkinin düzgünlüyünü yoxlamaq üçün onu tərəzinin gah bu, gah da o biri gözündə çəkmək işi
is. dan. nifr. Ardıcıl və gizli surətdə, qeyri-qanuni, əyri yollarla qazanc əldə etməyi bacaran və bu işi özünə peşə etmiş adam
is. dan. nifr. Daşbaşçının işi, peşəsi; qeyri-qanuni, əyri yollarla qazanc və s. əldə etməklə məşğul olma
is. Daşçıxaran, daşyonan usta
is. Daş karxanasında daş çıxarmaqla məşğul olan fəhlə. Bakıda ümumiyyətlə, peşəkarlar: bənna, xarrat, dəmirçi, … daşçıxaran … və sairə çox olardı
is. Daşçının işi, sənəti. Daşçılıqda mahir usta
is. xüs. Daş dəlmək üçün alət
“Daşdırılmaq”dan f.is
məch. Daşmasına səbəb olmaq, daşmasına imkan verilmək
“Daşdırmaq”dan f.is
f. Daşmasına imkan vermək, aşmasına səbəb olmaq. Samovarın suyunu daşdırmaq. – Südün içində hava çoxdur, ona binaən süd qızanda hava aralanıb südü daş
bax daşqıran. Birinci daşdoğrayan mexanizm tamamilə quraşdırılmışdır. (Qəzetlərdən)
is. Küçələrə və s.-yə daş döşəyən fəhlə
is. xüs. Daşı xırdalayıb ovan alət, maşın
is. Daşlaşmış (süxur) halında olan duz
is. bot. Daşların arasında bitən boz rəngli ot bitkisi
is. məh. Hörülən daş və kərpiclər arasındakı məsafə
is. bot. Daşların üzərində xalxal bitən və xına kimi rəng verən bir mamır; yosun; qayamamırı. [Növrəstə və Şahmərdan] dinclərini almaq üçün şəlalədən
bax daşqıran
sif. məh. Daşınacaq, daşınmalı olan. Daşıq yük
is. məh. Yük daşıyan fəhlə; hambal, yükçü. O, daşıqçılara yüklərin ehmallı düşürülməsini tapşırdı. S
is. məh. Daşıqçının işi, peşəsi. Daşıqçılıq eləmək
“Daşımaq”dan f.is
f. 1. Bir yerdən başqa bir yerə aparmaq, nəql etmək. Yük daşımaq. Yeşikləri daşımaq. Daş daşımaq. – Ahıl ilə daş daşı, cahıl ilə bal yemə
“Daşındırmaq”dan f.is
icb. Daşınmağa məcbur etmək, inandıraraq, yaxud xahiş edərək əl çəkməsinə nail olmaq. Fikrindən daşındırmaq
“Daşınmaq1”dan f.is. Yüklərin daşınması
“Daşınmaq2”dan f.is. Fikrindən daşınma. – …Siz onlara bu məqsəddən daşınmaları üçün tələbat verməlisiniz
1. məch. Bir yerdən başqa bir yerə aparılmaq, nəql edilmək. Yüklər daşındı. Taylar gəmiyə daşındı. – Ət bazardan daşınıb mənzilə zənbil-zənbil; Etmədi
f. 1. Məqsədindən, fikrindən və ya etmək istədiyi bir işdən və s.-dən vaz keçmək, əl çəkmək (adətən “fikrindən” sözü ilə)
is. Daşqın, sel
is. Nəqliyyat vasitəsi ilə daşınan şeylər
f. məh. 1. Ayağı nalsız heyvanın ayağını daş əzmək. Heyvan daşırqayıbdır. 2. məc. Yeriməkdən yorulmaq, əldən düşmək
“Daşırmaq”dan f.is
f. 1. Çox tökərək doldurmaq, daşdırmaq, başından aşınca doldurmaq. 2. Qaynayan şeyin altını çox qalayaraq daşdırmaq
“Daşıtdırmaq”dan f.is