sif. 1. Dərdi, kədəri olan. Mehriban dərdli başını məzlumanə bir tərzdə qaldırıb yaşı yanaqlarına doğru axan gözləri ilə baxdıqda Səlimi gördü
zərf Qəmli, qüssəli, dərdli halda, qəmgin-qəmgin, yanıqlı-yanıqlı. Bəzən dərdli-dərdli yaşmaq altından; Solğun baxışınla sakit baxırsan
is. Dərdli adamın halı, ürəyində dərd olma
is. və sif. [fars.] klas. 1. Dərdi, kədəri olan, ürəyi dərdli. Saqi, mədəd et ki, dərdməndəm; Qəm silsiləsinə paybəndəm
sif. və zərf [fars.] 1. klas. Dərdli, kədərli, qüssəli, ələmli. Dərdnak könül. – Qeys onu görüb həlak oldu; Min şövq ilə dərdnak oldu
sif. və is. Heç bir dərdi, qayğısı olmayan. Dərdsiz adam. Çaylar daşdı, çağladı; Dərd üstdən dərd bağladı; Getdim dərdsiz yanına; O məndən çox ağladı
sif. Dərdi, qayğısı olmayan. Ömrün-günün dərdsiz-qəmsiz deyildi; Çox ananın dərdi sənə deyildi. M.Araz
is. Heç bir dərd olmadığı hal
bax dərd-bəla. Ey qan olan könül, niyə düşdün bu halə sən? Bais nədir bu dərdü-bəlayə həvaləsən? S.Ə
bax dərd-qəm. Aləmin dərdü-qəmindən xəbərin yox, Seyyid! Mən ki meyxanəni illərdi pənah eyləmişəm. S
klas. bax dərd-qüssə
klas. bax dərd(ü)-möhnət. Ömür keçdi, insaf eylə, sevdiyim; Nə müddətdi dərdü-möhnət çəkirəm. Q.Zakir
bax dərdləndirici
is. 1. İki dağ və ya təpə arasında, eləcə də düzənlikdə uzun dərin çuxur; vadi. Ey söyüdlü dərə, ey dumanlı dağ; Səfaya daldığım yerdir bu yerlər
is. Dərəli-təpəli yer, düz olmayan yer. [Cahangir bəy:] Onda dərətəpələr dolardı qaçaqla. N.Vəzirov. [Kosaoğlu:] Deyəsən, İmran da ona uyub
sif. Dərə-təpəsi çox olan, düz olmayan. Dərə-təpəli sahələr
is. Dərə və təpələr olan yer. Vaxtı ilə çılpaq dərə-təpəlik o yuxarı dağlıq hissə indi gül-çiçəyə bəzənmişdir
is. tar. Keçmiş zamanlarda bir neçə kənd üzərində hökmü olan iri torpaq sahibi. // Feodal. Hər şeydən əvvəl, Mirzə Fətəlini köhnə Şərq dövlət idarəsi
is. 1. tar. Dərəbəyinin hal və vəziyyəti. // Feodallıq, feodalizm. Dərəbəylik dövrü. Dərəbəylik dövrünün qalıqları
is. [ər.] 1. Bir şeyin müqayisəli kəmiyyəti, səviyyəsi. Mədəniyyət dərəcəsi. İnkişaf dərəcəsi. Bilik dərəcəsi
“Dərəcələmək”dən f.is
f. Dərəcələrə bölmək
“Dərəcələnmək”dən f.is
məch. Dərəcələrə bölünmək
sif. 1. Dərəcəsi olan, dərəcə almış, dərəcəyə malik olan. Dərəcəli elmi işçi. Dərəcəli idmançıların sayı getdikcə artır
sif. Dərəcəsi olmayan. Dərəcəsiz elmi işçi. Dərəcəsiz idmançı
is. Kiçik dərə. Dərəcikdə gecələmək. – Zığlı dərəciklər … yaşıllaşırdı. M.İbrahimov
is. [ər.] 1. köhn. Uçurumun dibi. 2. Aşağı dərəcə, aşağı pillə. 3. Cəhənnəm, cəhənnəmin dibi
bax dərə-təpəli. Dərəli-təpəli səhralar. – [Zöhrab] Gözünü Kürə, meşəyə, Ceyran çölün son bahar yaşıllığına bürünmüş dərəli-təpəli çöllərinə zillədi
is. Dərələr olan yer. // Sif. mənasında. …Uçurum, dərəlik, sıldırım qayalıq yerlərdən keçirdim. A.Şaiq
bax dərə-təpəlik
is. Təmizlənməmiş mum; qaramum
is. [fars.] klas. 1. Astana, kandar, qapı önü; böyük adamların qapısı; saray, iqamətgah. [Xaqani:] Nizami! Lütf ilə soruşsan nəyəm? Sənin dərgahında a
zərf [fars. dər və ər. hal] O saat, tez, əlüstü, fövrən, gecikmədən. Hamı dərhal ayağa qalxdı. – Qanadların qayaya çırparaq uçar qartal; Dikib yerə gö
zərf [fars. dər və ər. həqiqət] köhn. Doğrusu, doğrudan da, həqiqətdə, həqiqətən
is. 1. İnsan və heyvanın bədəninin üstünü örtən mikroskopik məsaməli ət örtüyü. Qolumun dərisi soyulub
is. anat. Dərinin altında olan. Dərialtı toxumalar. Dərialtı piy təbəqəsi
is. Xam dəriləri aşılamaqla məşğul olan usta
is. Dəridən ayaqqabı, paltar və s. biçən usta. // Sif. mənasında. Dəribiçən qayçı
is. Dəriləri müxtəlif rənglərdə boyayan usta. // Sif. mənasında. Dəriboyayan alət
is. Kiçik dəri, incə dəri, nazik dəri
is. [fars.] 1. Kiçik qapı. 2. Divarda kiçik taxça. [Odabaşı:] Divarlarda xırdaca dəriçələr var. Ə.Haqverdiyev
is. Dəri istehsalı işçisi; dabbağ
is. Dəriçi sənəti; dabbağlıq
is. Dəri emal edilən yer, karxana; dabbağxana. Girəcəkdəki ikimərtəbə mülkün altı dərixanadır
sif. Dərisi olan. // Dəridən olan, üstü dəri ilə örtülü. Mirzə Muxtar dükana qənd-çay almağa gedərdi
sif. Xəzlik; dəri (xəz) hazırlamağa yarayan, dərisindən istifadə üçün saxlanılan. Dərilik qoyun cinsləri