is. [ər.] köhn. Keçmişdə evlərə su daşıyan; su paylayan, suçu. Təbrizin məşhur səqqalərindən Tacı qızı Züleyxanın qapısını vururlar
is. [ər.] Vəzifəsinə görə bir işə qarışmağa, bir işi görməyə ixtiyarı, hüququ olma. [Səba:] Bilmirəm, ağanın gətirdiyi bu qədər zəngin bir hədiyyəni q
[ər. səlahiyyət və fars. …dar] rəs. köhn. bax səlahiyyətli. O, peşəkarı hesab olunan Nizamülmülkün də işlərinə qarışmağa səlahiyyətdar deyildir
sif. Səlahiyyət verilmiş, hər hansı bir səlahiyyəti, hüququ olan. Səlahiyyətli səfir
is. 1. Ağacdan meyvəni salmaq, heyvanları qovmaq və s. üçün atılan ağac parçası. [İmamverdi:] Ağız, …o nədir tolazlamısan səlbəni, gedib dəyib Haykanu
“Səlbələmək”dən f.is
f. Səlbə vurmaq, səlbə atmaq. Ağacı səlbələmək. Heyvanları səlbələmək
cəm XI əsrin ortalarında Kiçik Asiya ərazisində, İran və İraqda böyük dövlət qurmuş köçəri türkmən qəbilələri
“Səldirəmək”dən f.is
bax səldirləmək. Faytonçu müvazinətini saxlaya bilməyib səldirədi, iki addımlıqdakı qaramıx kolunun üstünə yıxıldı, kürəyinə tikan doldu
“Səldirləmək”dən f.is
f. Yıxılan kimi olub yerişini çaşdırmaq, ləngər vuraraq yerimək; səndələmək. Sərxoş səldirlədi. – Tərlan səldirləyə-səldirləyə (z
is. Küpə və s. qabların ağzını bağlamaq üçün kənd yerlərində işlədilən, kəsilmiş heyvan qarnının təmizlənmiş bir parçası
is. [ər.] Hər hansı bir sahədə, işdə, mövqedə fəaliyyəti o birindən daha qabaq olmuş, yaxud qabaq yaşamış adam (xələf ziddi)
[ər.] bax müamilə 3-cü mənada. Əmi qeyri adamlara da sələmlə pul verərdi. N.Nərimanov. Dadaş atlı gedir aşağı kəndə; Gedir kəndliləri salmağa bəndə; G
bax müamiləçi. [Veys:] Şura hökuməti qoymayacaq ki, sən [Allahqulu] tacir, sələmçi Hacı Tağını itələyib oturasan onun yerində
bax müamiləçilik
[ər. sələm və fars. …xor] bax müamiləçi. Alo tərs baxışla sələmxor Məşədi Qulamı süzüb, əlavə etdi… S
is. [ər.] Xaç. Bir çoxlarının başlarındakı səlib qırılmış, bir qisimləri yanı üstə yerə yıxılmışdı. S
is. tar. Səlib müharibəsi iştirakçısı
is. [ər.] Nizam və qayda, bir şeyin düzgün vəziyyəti, nizamda olması. Səliqəyə salmaq. Şeyləri səliqə ilə düzmək
is. [ər.] bax səliqə. Səliqə-sahman yaratmaq. Səliqə-sahmanı gözləmək. Səliqə-sahmanı pozmaq. – Səliqəsahman yaxşı şeydir axı
sif. Son dərəcə səliqəli, diqqətli, nizamlı. Səliqə-sahmanlı qadın
sif. 1. Səliqəyə, üsula müvafiq, səliqəyə salınmış, müntəzəm, düzgün, nizamlı. Səliqəli iş otağı. Səliqəli yataqxana
is. Səliqəli olma, hər şeydə səliqə, qayda gözləmə; dürüstlük, dəqiqlik. Səliqəliliyə alışmaq. – [Əntərzadə] nəinki səliqəlik məharətini, hətta başını
sif. Səliqə olmayan, qaydasız, nizamsız, tərtibsiz. Səliqəsiz yeməkxana. Səliqəsiz iş. // Səliqəsi olmayan, səliqə bilməyən
is. Səliqə, nizam və qaydanın olmadığı hal; nizamsızlıq, pozğunluq. İşdə səliqəsizlik. Evdə səliqəsizlik
sif. [ər.] Rəvan, sərbəst, axıcı, hər cəhətdən mükəmməl. Səlis şeir. Səlis nitq. Səlis süjet. – Bir baxın, ana dilimizdə yazılan şeir nə qədər mövzun,
is. Rəvanlıq, axıcılıq. Nitqin səlisliyi. Məqalə səlisliyi ilə fərqlənir. Yazıda ardıcıllığı, səlisliyi gözləmək
is. [ər.] Göyərçinə bənzər böyük quş
sif. dan. Bütünlüklə, başdan-ayağa, tamamilə, lap. Xörək səlt yağdır. Çörək səlt duzdur
is. [ər.] 1. Padşahlıq, hökmdarlıq. Səltənətə keçmək. Səltənət əlindən çıxmaq. Səltənət sürmək. – …İbrahim xan Qarabağa qayıdanda qardaşı Mehralı bəyl
is. [ər.] Göy, asiman. Yaz mövsümü endikcə səmadan yerə axşam; Gün nuru verir dağlara min rəngi-dilaram
sif. [ər.] 1. Səmaya, göyə mənsub. 2. şair. Səma rəngində, mavi. Allah, Allah! Nə qədər ülvi… O mavi gözlər
is. [ər.] mus. Azərbaycan klassik muğamlarından birinin adı. Səmayişəms oxumaq
sif. Ağıldan kəm, ağlı çatmayan
sif. Qızılı ilə boz rənglər arasında xüsusi bir rəngdə olan (at haqqında)
is. [fars.] 1. İran əsatirində: odda yaşayan mövhumi bir heyvanın adı. Qaldım səməndərtək qəm dəryasında; Yandı balü-pərim nara dəyməmiş
is. etnoqr. 1. Novruz bayramında boşqablarda göyərdilən buğda. Süfrənin ortasında ara-sıra boşqablarda yaşıl səməni qoyardılar
[ər.] bax səmərə. De görüm, onların nədir səməri? Bəlkə də hər kəsə çatır zərəri! M.Ə.Sabir. Belə acı sözlər təzə qəzetənin müştərilərini azaldıb və o
is. [ər.] 1. Fayda, mənfəət, xeyir. Əməyin səmərəsi. – [Odabaşı:] Neçə gün ciddi axtarış getdisə də, bir səmərə hasil olmadı
is. İstehsalatı, istehsal proseslərini səmərələşdirmək işi ilə məşğul olan adam. // Sif. mənasında. Səmərələşdirici fəhlə
“Səmərələşdirilmək” dən f.is
məch. Səmərəli hala salınmaq, daha məqsədəuyğun şəkildə təşkil edilmək; təkmilləşdirilmək, yaxşılaşdırılmaq
1. “Səmərələşdirmək” dən f.is. 2. bax səmərələşdirici. Səmərələşdirmə bürosu. Səmərələşdirmə tədbirləri
f. Səmərələşdirmə işləri aparmaq. Maşın detalları hazırlamaq prosesini səmərələşdirmək. İstehsalatı səmərələşdirmək
sif. Səmərə verən, yaxşı nəticə verən, faydalı, xeyirli, məqsədəuyğun, əlverişli. Səmərəli təklif. Səmərəli istirahət
sif. və zərf Heç bir səmərəsi, faydası, nəticəsi olmayan, məqsədəuyğun olmayan, faydasız, xeyirsiz. Kosa gah koridora daxil olur, gah balkona çıxıb gə
is. Səmərəsiz olma, faydasızlıq, nəticəsizlik